Royal Ascot ken je van de paardenraces en de outrageous dameshoeden. Maar één keer per jaar vindt hier ook een heel bijzondere hifi-show plaats. Mét de nodige primeurs, waaronder een aantal die een week later naar het Dutch Audio Event verhuizen. Een verslag van de UK Hi-Fi Show 2023 in tekst en beeld!
UK Hi-Fi Show 2023
Je hebt hifi-shows in hotels, eventhallen en zelfs voetbalstadions (hallo, iEar’ Show!). Maar in een renbaan voor paardenraces – en meer bepaald de bekendste ter wereld? Bijzonder. De Ascot Racecourse is een heel prestigieuze locatie, bekend om de Royal Ascot-races die ongeveer 300.000 mensen trekken, waaronder een bende royals. Maar het is ook de locatie van UK Hi-Fi Show Live, de oudste audiobeurs van Groot-Brittannië.
De show mag (nog) niet de allure hebben van High End München of de Audio Video Show in Warschau, maar dat komt stilaan wel in de buurt. De organisatie is in handen van Paul Miller, de hoofdredacteur van Hi-Fi News die binnen de industrie een gerespecteerde technische tester van audiospullen is. Zijn show lokt daardoor veel grote namen uit de hifi-industrie, incluis bekende ontwerpers zoals Bruno Putzeys (Purifi, Kii en meer) en Karl-Heinz Fink (EPOS en Fink, plus talloze speakers van derden).
CEO’s tellen kon ook, want Paul McGowan van PS Audio, Siemen Algra van Primare, Heinz Lichtenegger van Pro-Ject en Gunter Kürten van Thorens konden we zo van onze eindbaaslijst afstrepen. Ook fijn: gewone bezoekers konden deze lui ook gewoon spreken, iets dat bijvoorbeeld in het drukke München nooit zou lukken.
Operatie London Bridge
Vorig jaar zouden we ook op deze show aanwezig zijn, de eerste editie sinds 2019. In 2020 en 2021 ging de UK Hi-Fi Show Live niet door. Tja, ‘waarom’, dat moeten we je wellicht niet vertellen. Maar toen sloeg op de avond voor de show het noodlot: de Queen overleed. Meteen het sein om operatie ‘London Bridge’ in werking te stellen. Dit plan dicteerde wat er moest gebeuren als de vorstin overleed, waarbij de onmiddellijke sluiting van alle eigendommen van de koninklijke familie een van de puntjes op de lijst was. Ascot draagt natuurlijk niet voor niets het ‘Royal’-etiket. De Queen was een enorme paardenrenliefhebber en leverde zelf meerdere winnaars, en heel het gebouw en de racebaan is koninklijk bezit. Hierdoor moest een volledig opgebouwde show met veel buitenlandse grote namen uit de hifi worden afgebroken zonder ooit de deuren te open. Pijnlijk…
Dit jaar bleven de grote calamiteiten uit, en kon de UK Hi-Fi Show Live wel plaatsvinden. De avond voor de opening was er ook de plechtige uitreiking van de EISA Awards op een galaceremonie. HIFI.NL is sinds dit jaar lid van deze grote organisatie die zestig expertmagazines en -websites verenigt, dus dat kon niet gemist worden.
Een andere aanpak
Hifi-shows zijn in elk land wel anders. Iedereen heeft z’n eigen gewoontes en bovendien wordt de handel overal toch net anders aangepakt. Wat zo bijvoorbeeld opviel is dat je in het V.K. enkele distributeurs hebt die véél merken onder hun vleugels hebben. Op Ascot namen ze dan een grote kamer in die dan ook met alle modellen van alle merken volgepropt wordt, ook als het gaat om bekende merken met veel producten. Of om echte high-endspullen. Best overweldigend soms en dan raakten knappe toestellen zo wel wat ondergesneeuwd. Langs de andere kant: je ziet wel meteen hoe breed sommige hifi-bedrijven wel mikken. Toch was er ook plaats voor kleinere passiemerken, met name op gebied van draaitafels en cartridges. Dat heb je bij ons toch net iets minder. En ja, de Britten houden ook wel van veel wapperende Union Jacks.
Een Kii’tje
Dé introductie op Ascot, daar moeten we niet lang over nadenken. Dat was wat ons betreft de Kii Seven, het eerste nieuwe Kii Audio-product in vele jaren. De Kii Three heeft een immense reputatie opgebouwd, met dank aan het slimme inzichten van Bruno Putzeys en co. Kii mixt een knap design met DSP-gestuurde versterking om speakers te creëren die heel goed klinken. Dat heeft niet enkel muziekliefhebbers overtuigd, maar ook pro’s die de Kii’s gebruiken voor mastering. De Kii Three en de BRX zijn echter niet zo goedkoop of compact.
Daarom is er nu de Kii Seven: kleiner en toegankelijker. Helaas niet verkrijgbaar in de fraaie lakken van de duurdere Kii’s (de Snapper Rocks Blue Metallic-versie vinden we nog altijd heel knap). De demo’s in Ascot waren heel straf, en als je nu toch liever zelf je mening wilt vormen: kom dan naar Veldhoven, want de tweede onthulling van de Sevens is op het Dutch Audio Event in een kamer van HiFi Corner Trading. Je vindt op DAE trouwens nog een headliner: de Lyngdorf Cue-100-speaker. Op Ascot konden we deze knappe Deen al bewonderen, maar in Veldhoven kun je hem écht horen (met en zonder extra subs, horen we).
Vinylnirwana
Groot-Brittannië is een echt vinylland. Misschien daarom dat MoFi Electronics een heel fraaie demonstratie van z’n nieuwe Masterdeck in combinatie met de even nieuwe Masterphono-voorversterker opstelde. De speakers? Dat waren de knappe SourcePoint 8-weergevers ontworpen door Andrew Jones, natuurlijk. Van Steve Shade van MoFi hoorden we dat de twee nieuwe Master-producten een stap richting een hoger segment zijn, wat best spannend is voor het merk. Hij draaide ook een zeldzame Dire Straits-pressing. Hoewel het niet echt onze favoriete band is, klonk het op de fraaie draaitafel met walnootafwerking en Ultragold MC-cartridge niets minder dan geweldig.
De Britten van SME konden natuurlijk niet ontbreken in Ascot. Het merk bouwt draaitafels op het hoogste niveau. De azuurblauwe Model 60 aangesloten op een ultiem Nagra-systeem met Rockport-speakers lokte veel bekijks, maar de echte blikvanger was de gloednieuwe en handgebouwde Garrard 301-draaitafel met een nieuw ontworpen basis.
Oostenrijkers zitten niet stil
Over platenspelers gesproken: Pro-Ject is altijd sterk aanwezig op een beurs als dit. Het Oostenrijkse merk heeft nu eenmaal altijd veel fraaie producten te tonen, waaronder de langverwachte nieuwe lijn Evo-toonarmen.
Maar er is ook zustermerk Musical Fidelity: van origine Engels en nog altijd wel heel Brits. Daarom viel er ook wel echt veel te beleven van het merk. De Nu-Vista 800 Integrated bijvoorbeeld, is echt een machtig ding dat we ook vanwege EISA een tijdje op test hadden. Speelde hier in Ascot ook prachtig, maar de aandacht ging vooral naar de nieuwe spullen die er werden getoond.
De allereerste Musical Fidelity-draaitafel (M8xTT, foto onder) is een high-end model met een perspex-basis en een compleet nieuwe 10-inch toonarm. Hier voor het eerst te zien – nu ja, een prototype stond in 2022 op High End München te blinken – maar wel al bekendgemaakt. Ook hier in Ascot een paar prototypes, waaronder een verrassend entree in het powerconditioner-segment door Musical Fidelity.
Aan de andere kant van het gebouw verder raakten we in gesprek met Gunter Kürten, de man die in 2018 Thorens kocht en naar Duitsland bracht. Hij was er niet om een nieuwe draaitafel voor te stellen, wel de TP 160-toonarm die binnenkort op een geüpgrade TD 1600 (of de automatisch TD1601) te vinden zal zijn.
Ontworpen door Helmut Thiele, gaat het hier om een sterk staaltje techniek waarbij de J-vormige toonarm pivoteert op een knife-lager met een heel fijne snede.
Home sweet home
Op een show in Groot-Brittannië kunnen rasechte Britse oermerken natuurlijk niet ontbreken. Het mag gerust gezegd worden: vaak was het een heel contrast met het hightechgeweld van pakweg de actieve Kii’s. Bij Rogers bijvoorbeeld, wandelden we binnen in een rustige kamer waar muziek primeerde. De tijd leken even stil te staan. Dat hadden we ook bij Lowther, een naam die écht een rijke geschiedenis heeft.
Het dendert op zijn honderdste verjaardag af, al is de huidige Lowther een doorstart door enkele bevlogen Britten die teruggrijpen naar luidsprekerdesigns van audiopionier Paul Voight. Ze hadden ook 42 liter IPA-bier mee van een brouwerij gelegen naast hun kantoor, wat hun kamer enkel nog maar meer populair maakte.
Helemaal te gek waren de immense weergevers van Stratton, een exclusieve luidsprekerbouwer uit Brighton. Het is moeilijk in te beelden dat veel mensen de plek hebben voor deze grote dozen met een vanaf-prijs van 74.000 pond. ‘Vanaf’, want je kunt ze helemaal naar eigen smaak laten afwerken. Maar het klonk wel superdynamisch.
Wie in een nostalgische bui was, kon ook zich ook vergapen aan de remake van de iconische A1-versterker (nu wordt ie niet meer gloeiende heet) en de BBC-hommagespeakers van Musical Fidelity. Nieuwsgierig? Net als de M8xtt-draaitafel zijn deze ook te bewonderen op DAE 2023.
Bekende Britten
Cambridge Audio is ook bij ons een grote naam. Op Ascot geen nieuwe producten evenwel, maar was er wel de gelegenheid om de Evo 150 streaming versterker en een paar KEF LS50 Meta’s te horen in combinatie met de recent geïntroduceerde matching cd-transport. Jawel, dit is een speler met uitsluitend digitale uitgangen. Cambridge ziet het echt als een toestel dat vooral aan Evo-bezitters gaat verkocht worden. En die hebben in de versterker al een goede DAC, luidt het.
In Ascot pronkte Naim met de nieuwe 300 Series. Een eerste ontmoeting met deze nieuwe toplijn van het Engelse merk hadden we al in München gehad, hier kon je de vijf producten uit de nieuwe reeks in volle glorie te bewonderen. En horen, op een setje Focal Sopra N°2’s getooid in de opvallende Concrete-afwerking (die er nogal metaalachtig uitziet, maar soit).
Bij Bowers & Wilkins konden we die 805 D4 Signatures nog eens beluisteren. Hier aangestuurd door Classé-elektronica, wat ons meteen deed afvragen: “Hoe zit het er eigenlijk mee?”. In een hoekje vonden we ook de pas voorgestelde Royal Burgundy-editie van de Px8-hoofdtelefoon van Bowers & Wilkins. Wel toepasselijk op Ascot, zo’n Royal-versie meebrengen.
Ook KEF nam op de show een grote ruimte in. Het merk is de voorbije jaren druk bezig geweest met het lanceren van spectaculaire actieve speakers en voorzag het bijna al zijn luidsprekersfamilies van een META-upgrade.
In Ascot werden de pannen van het dak gespeeld met de LS60. Blijft ongelooflijk hoe machtig deze slanke actieve zuilen wel kunnen spelen – en dat vonden de aanwezigen zo te zien ook. Op andere momenten kwam de Blade 2 Meta met Hegel H600 als motor aan bod.
Het echte feest was te vinden bij Monitor Audio. Het bedrijf barst van de ambitie en showde zijn spectaculaire Hyphn-vloerstaanders. Aan 40.000 euro per stuk zijn deze designhoogstandjes (zowel qua looks als akoestisch design) heel nieuw terrein voor het merk. Monitor Audio stond immers bekend voor zijn weergevers met een uitstekende prijs-kwaltiteitverhouding, terwijl de Hyphen vooral een sterk statement moet zijn op vlak van geluid.
Spelen kan het in elk geval; door z’n unieke constructie met tegenliggende woofers werkt het als een point-source. Je zou bijna vergeten dat Monitor Audio ook z’n Platinum-familie volledig vernieuwd heeft én met de Anthra een intrigerende high-end subwooferreeks lanceerde.
Knalprestaties
Een van de grootste ruimtes bevatte alles van Canton, Canor, Ferrum, Thorens, Matrix Audio en nog wat merken. Interessant allemaal, maar wij trokken meteen naar de afgeschermde luisterhoek waar niemand minder dan Paul McGowan demonstratie gaf met een ultiem PS Audio-systeem. Alles had de Amerikaan mee, incluis de StellarGold-apparaten. En ja, zelfs de Aspen FR30-luidsprekers die volgens McGowan een zo goed als platte impedantiecurve kunnen voorleggen.
Dat konden we niet nakijken, wel konden we genieten van een weergave die groots, open en dynamisch sterk uit de hoek kwam. Hier hadden we nog lang kunnen rondhangen, maar helaas: the show must go on.
Even verhuizen naar de andere kant van de ruimte, waar we Canor-vertegenwoordiger Ivan Bosnovic tegen het lijf liepen. Hij was ons gastheer bij een recent bezoek aan de Slovaken, hier gaf hij geslaagde demonstraties van verschillende Canor-versterkers op een setje nieuwe Canton Reference 7-speakers. Dat doet ons meteen denken aan het fabrieksbezoek aan Canton enkele weken geleden; het verslag lees je binnenkort hier op de site.
Koppen lopen was het ook – terecht – in de kamer waar Moon en Audiovector de handen in elkaar hadden geslagen. Voor het Canadese Moon was Ascot vooral een perfecte gelegenheid om de New North-apparaten te presteren, Audiovector pakte dan weer uit met de Arreté-versie van z’n R8. Aangezien de gigantische R11 niet meer wordt gebouwd, is de niet echt compacte R8 het huidige topmodel bij het Deense bedrijf. Maar misschien komt er wel ooit nog een ander vlaggenschip aan, werd er gehint.
Het was ook weer genieten bij Fink Team, waar de ‘kleine’ Kim-speakers met Soulnote-elektronica heel verfijnd en relax stonden te spelen. Karl-Heinz Fink, de ontwerper van deze en veel andere luidsprekers, was ter plekke om vragen te beantwoorden – het is altijd de moeite waard om de man te horen spreken over luidsprekerdesign.
Anders Ertzeid van Hegel weet hoe het publiek te bespelen – en te poseren voor de camera. Maar veel moeite moest hij niet doen om mensen te lokken naar de Hegel-ruimte, waar twee EISA-winnaars opgesteld stonden. Veel Britten kwamen langs om de nieuwe H600 geïntegreerde versterker en de Viking cd-speler te aanhoren.
Lang geleden zwoer Hegel nog dat de Mohican hun allerlaatse cd-speler was; met de Viking breken de Noren hun belofte, maar met goede reden: er zouden nog heel wat audiofielen zijn die de schijfjes willen draaien. De interesse van de Ascot-gangers in de Viking bewijst dat het merk het wellicht bij het rechte einde heeft.
Primare deelde een stand met Perlisten. Dat betekende onder meer dat we moesten oppassen dat we niet over die EISA Award-winnende D212s-megasubwoofer struikelden die strategisch in de gang was geparkeerd. Maar zonder kleurscheuren geraakten we bij de SPA25 AV-receiver die een mooie surroundopstelling aanstuurde.
Het is een receiver die heel muzikaal is, en dus werd het gedemonstreerd met muziek in surround – iets dat Siemen Algra en Terry Medalen van Primare opnieuw plannen te doen op de Audio Show iEar’ in november. Met de SPA25 of de nagelnieuwe SP25-surroundprocessor gehuwd met de Hypex-krachtige A35.8? Dat moeten we nog ontdekken. Sowieso niet te missen, als je houdt van muziek in 5.1 of Dolby Atmos. (En indien niet, waarom?)
YG Acoustics en Belcanto zijn twee aparte bedrijven, maar werken wel nauw samen. In een kamer gevuld met glanzende metaalkleurige YG-modellen, ontdekten we hoe nauw. YG Acoustics gaat immers de actieve kant op met een nieuwe set die bekabeld wordt aangestuurd door een even fraaie Controller-voorversterker. En die komt van Belcanto, net als de versterking in de speakers. In deze kamer zagen en hoorden we wel heel veel moois.
En ja, ook in Ascot kom je wel eens landgenoot of twee tegen. Totem Acoustic wordt in Groot-Brittannië namelijk verdeeld door Joenit uit Mechelen, die ook in de Benelux de distributie verzorgen.
Totem is geen merk dat uitpakt met mansgrote zuilen met een dozijn drivers. Hun ding is verrassen met slanke modellen die visueel heel bescheiden in de kamer kunnen staan. Totdat je ze hoort spelen, want dan komt er een laag uit dat je echt niet verwacht.
Voer voor het hoofd
De meeste headfi-merken kregen hun eigen ruimte op het einde van het gebouw. Lekker veel ruimte, en plaats voor merken als Audeze, Astell & Kern, dCS, Innuos en Focal om hun waren te presenteren. Bij die laatste zagen we een aantal mensen begeerlijk loeren naar de Bathys in de nieuwe lichte afwerking.
De headfi-primeur van Ascot moesten we echter elders opsporen. Toen enkele jaren geleden Samsung de Harman-groep overnam, werd het ook eigenaar van AKG. Een gerespecteerd merk van Oostenrijkse origine die daarna vooral een nieuw leven kreeg als sticker op Samsung-telefoons en -tablets (en ook wel in de pro-wereld). Het betekende ook dat in Wenen een groep ontslagen ingenieurs rondliepen die veel wisten van akoestisch design en hoofdtelefoons. Ze bleven niet bij de pakken zitten en besloten een eigen hoofdtelefoonmerk te creëren, met de nuchtere naam ‘Austrian Audio’. Die nuchterheid past wel bij het AKG-verleden, en bij de high-end open hoofdtelefoon met bijhorende hoofdtelefoonversterker die we even konden uitproberen. In een luidruchtige omgeving zoals een hifi-show kun je natuurlijk moeilijk een mening vormen, maar het leek helder en detailrijk – net zoals een AKG eertijds. | De smaak te pakken? Kom dan 7 & 8 oktober naar Dutch Audio Event!
Een laatste rondje sfeerbeelden
Op een buitenlandse show kom je ook merken tegen die bij ons wat minder zichtbaar of zelfs onbekend zijn. Deze klasse A Masterline 7 Phono Preamp van het HSE Swiss – geen bonuspunten om te raden waar zij hun hoofdkantoor hebben – is er zo eentje. Het merk inspireert zich op Zwitserse horloges, en het resultaat mag zeker gezien worden. Volgens HSE Swiss is dit product ontworpen om minstens dertig jaar mee te gaan.
Veel kamers bevatten een mix van apparatuur van verschillende merken. Niet zo bij het Britse Avid. Het toonde niet enkel knappe Evo-boekenplankspeakers, het bracht ook een Integra geïntegreerde versterker en een high-end Acutus-draaitafel.
Nog zo'n merk dat je hier minder vaak ontmoet: Living Voice. Hun fraai afgewerkte R80-speakers waren blikvangers, net als het vlaggenschip dat draaitafelfabrikant Kuzma meebracht. Hier nog machtiger door het dikke ZeroVibe isolatieplatform.
Yamaha was groots aanwezig in Ascot. Ze kwamen er ook 's avonds hun drie (3!) EISA Awards ophalen, onder meer voor de R-N2000A-versterker en de magnifieke YH-5000SE-hoofdtelefoon. Maar hier zie je dat ook hun luidsprekeraanbod alsmaar groeit.
Een leuk idee van de showorganisators: bij het betreden van het gebouw werd je begroet door een line-up van primeurs en exclusieve producten die je gerust adembenemend mag noemen. Misschien niet helemaal onze kleur als we voor een Wilson Audio zouden kiezen, maar in elk geval beter dan weer een witte of zwarte, toch?
Als het systeem bestaat uit een handvol Nagra-toestellen en een spectaculaire SME, zou je zo naast de Rockport Orion-luidsprekers kunnen kijken. Daarom dus een close-up shot van deze imposant presterende Amerikanen.
Maar laten we toch even inzoomen op deze bijzondere uitvoering van de SME Model 60-draaitafel. De blauwe metaalkleurige Honeycomb is niet een doordeweekse optie voor een platenspeler, maar het mag er zeker zijn. Een meesterwerkje (met een vanaf-prijs van 60.000 euro).
Absolute Sounds is een heel grote distributeur in de UK. Hier zie je in een oogopslag zowat alles van Primaluna, Copland en Jadis. En dat was maar een uithoekje van meerdere ruimtes!
Een van de krachtigste en vervormingsvrije versterkers te wereld? De Eclipse van Halcro. Dit is de stereoversie die 180 Watt per kanaal aflevert en net geen 46.000 euro kost.
Een mooi setje van MartinLogan, aangestuurd door de AVM CS8.3 Black Edition (eerder in het jaar al getest).
In de T+A-kamer vonden we niet enkel de PSD 3100 HV streamer/DAC/voorversterker en de A 3000 HV-eindtrap (met de gebruikelijke groene VU-meters, ziet er geweldig uit), het merk had ook zijn Talis-luidsprekers mee. Iedereen lijkt het vergeten te zijn, maar de Duitsers uit Herford zijn oorspronkelijk begonnen als speakerbouwer en willen dit feit weer onder de aandacht brengen. Bij dezen!
In de ruimte van AudioQuest en GoldenEar volop aandacht voor de T66 vloerstaander van laatstgenoemde. Een luidspreker die door collega Harro geroemd werd om zijn groots gedetailleerd plaatje en zeldzame prestaties.
Thorens kwam je eerder in het verslag al tegen, maar Kürten had ook nog een exemplaar mee van de gelimiteerde jubileumversie van de TD 124 mee, te herkennen aan de draaischijf uit koper. Ze zijn bijna allemaal de deur uit, dus dit is een zeldzame kans om ze nog te zien. Beperkt tot 140 stuks omwille van de 140ste verjaardag van Thorens, met een verkoopprijs van 12.000 euro.
Bij Auralic tot slot de spotlight net als in München op de nieuwe G2.2 en G3-serie. Je leest er hier meer over.
