Multitest: 7 in-ears tussen 100 en 300 euro vergeleken


Quintijn Bulterman | 08 augustus 2019 | Fotografie Quintijn Bulterman

“Zijn ze helemaal gek geworden bij HiFi.nl?” Eigenlijk wel ja. Toen we de multitest voor de in-ears bedachten, hadden we niet verwacht dat die klus zo veel werk zou zijn. Maar we zien ook dat er een verschuiving in de markt is, waarbij Personal Audio steeds groter begint te worden. Inherent daaraan is de vraag naar kwalitatieve goede koptelefoons en in-ears. Want om eerlijk te zijn, die standaard Apple Earpods kunnen echt niet meer. In deze multitest kijken we daarom naar betaalbare in-ear modellen van Denon, FiiO, Final, Ikko, Sennheiser, Shanling en Teufel.

De markt voor in-ears

De enorme groei aan koptelefoons (of hoofdtelefoons) en in-ears heeft te maken met een paar factoren. De smartphone is tegenwoordig de meeste gebruikte bron om audio mee te beluisteren. Daarbij komt dat de prijs voor mobiele data enorm is gedaald ten opzichte van de hoeveelheid gigabytes. We kunnen dus gerust de hele maand Spotify streamen zonder onze bundel op te maken. En tegenwoordig draait alles om het individu. Een goed voorbeeld hiervan is het algoritme van Spotify, dat op basis van jouw muziekkeuze nieuwe muziek voorstelt. Dus dan zijn in-ears die aansluiten op onze muzieksmaak en ons ook nog eens onderscheiden van de rest een logische keuze.

We moeten wel meteen even iets duidelijk maken. Wij spreken over in-ears. Er zijn veel fabrikanten die spreken over In Ear monitors (IEM). In principe komt het op hetzelfde neer, maar vaak zien wij dat IEM van hogere kwaliteit zijn. Dit is trouwens niet altijd het geval. In deze multitest zullen wij alleen spreken en refereren naar in-ears. De prijsklasse van de multitest is grofweg van 100 tot 300 euro, waarbij de Teufel Move Pro met 99 euro de instapper is. Afwijkend van ons initiële plan is de Sennheiser IE80s met een adviesprijs bij introductie van 349 euro, maar een slimme koopjesjager vindt deze in-ears online onder de 300 euro.  

Opbouw van de test

Om de multitest met 7 in-ear modellen in goede banen te leiden, hebben we ervoor gekozen om de beoordeling vanuit een matrix te doen. In de matrix zijn diverse punten opgenomen. We luisteren naar de geluidskwaliteit, maar beoordelen ook op comfort en design. Een in-ear zal op al deze punten getest worden. Hieruit zal een score volgen. De complete scorelijst is toegevoegd aan de review, op de conclusiepagina. We houden namelijk van een transparante en eerlijke review. Daarnaast is het erg handig als je een in-ear wil kopen en bijvoorbeeld meer waarde hecht aan comfort dan aan design.

De geteste in-ears zijn van verschillende fabrikanten en variëren in prijs. Dit is in de review terug te lezen. In de conclusie is te lezen welke in-ear het beste presteerde qua audioweergave en welke de beste koop is.

Audio on the go

Alle in-ears zijn gericht op mobiel gebruik. Dat mag voor zichzelf spreken. Ze kunnen gebruikt worden met een smartphone of met een digital audio player (DAP). Een DAP heeft over het algemeen een betere versterker aan boord, die gericht is op het goed aansturen van hoofdtelefoons (koptelefoons) of in-ears. Er is nog een tussenoplossing, en diekomt in de vorm van een mobiele digitaal analoog converter (DAC). Deze vertalen het digitale signaal naar analoog, maar zorgen ook voor versterking. De AudioQuest DragonFly Cobalt hebben we recent uitgebreid getest en kan eenvoudig tussen de smartphone en in-ear worden gezet.

Op sommige foto’s zijn gaatjes in de behuizing van de in-ear te zien. Die dienen een groter doel, want ze zijn namelijk bedoeld voor het compenseren van de luchtdruk die zich in de behuizing opbouwt.

Voor deze multitest reviewen we de geselecteerde in-ears op twee manieren. Wij stellen eerst de baseline van de geluidskwaliteit vast door de in-ears direct op de smartphone aan te sluiten. Daarna zullen wij de in-ears beluisteren door een DragonFly Cobalt tussen de smartphone en de in-ears te zetten. De muziek die wij hiervoor gebruiken is uiteenlopend. Veel muziek die we gebruiken voor reviews, wordt overigens aangedragen door Eric de Boer. Hij weet ons namelijk altijd op bijzondere of speciale muziek te wijzen.

Wij zijn in de review tot slot een hoop opvallende zaken tegengekomen. Die zijn aan het einde gebundeld onder het kopje “Tips en Tricks”, eveneens op de conclusiepagina. Veel leesplezier!

FiiO FA1

FiiO is een typisch Chinees merk dat dankzij continue research en development geweldige producten levert over de hele wereld. Het merk bestaat sinds 2007. Voor audiobegrippen relatief jong dus, maar de snelheid waarmee FiiO nieuwe technologie en ontwikkelingen toepast in hun producten heeft voor wereldwijd succes gezorgd.

Dat brengt ons op de FA1 van FiiO, te koop voor 119 euro. Wat direct opvalt is de bijzondere vorm van de behuizing. Het heeft de schijn van een ergonomische vorm die een afspiegeling is van de binnenkant van een oorschelp. De vorm valt in onze oorschelp daaom als een puzzelstukje op zijn plek. Mensen met kleinere oren zouden met de vorm misschien niet wegkomen. De FiiO FA1 is een in-ear die gezien mag worden. Naast de opvallende vorm is de afwerking om door een ringetje te halen. De blauwe kleur van de behuizing doet aan een prachtige diepe kleur van een oceaan denken. Dit wordt versterkt door de golvende lijnen die door de glanzende behuizing te zien zijn. Het voorkomen van de in-ears is niet wat je bij de prijs zou verwachten; de elegant gevormde en goed gestylde behuizing doet vermoeden dat er een veel hoger prijskaartje aan de FiiO FA1 zou hangen.

Misschien geeft de Fiio FA1 wel de nieuwe richting van hifi aan. De in-ears zijn namelijk geprint, door middel van dlp-techniek. Dat biedt zeeën van mogelijkheden. Van binnen vinden we een armature 33357 driver, die trouwens zichtbaar is door de transparante behuizing. De driver is ontwikkeld samen met Knowles en zeer geschikt gemaakt voor smartphones. Wat we erg handig vinden, is dat de behuizing niet vast zit aan de kabel. Mocht de kabel ooit stuk gaan, dan vervang je die dus los. Scheelt een hoop geld.

Niet onbelangrijk, wat vinden we in de doos? Over de behuizing en kabel hebben we al gesproken. Verder vinden we een paar kleine boekjes met informatie, maar ook een transparante kleine box. Deze is bedoeld om de FIIO FA1 na gebruik op te bergen om te voorkomen dat ze beschadigd raken in een laatje, jaszak of broekzak.

In de box zitten verschillende ear-tips en een klein kwastje. Een kwastje! Daar worden we blij van. Een fabrikant die het begrijpt. Oorsmeer is namelijk een factor voor de in-ear hifi liefhebber. Met zo'n eenvoudig kwastje ontdoen we ons er echter heel eenvoudig van, alsook van huidschilfers die achterblijven op de tipjes.

Audioweergave

Een goed nummer om te beluisteren is Opera van Emmanuel Santarromana. Hier zitten vrijwel alle elementen in die je kan tegen komen in muziek. De FiiO FA1 zet een verrassend geluidsbeeld neer en dat aangesloten op een smartphone. Het eerste wat opvalt is dat de muziek in balans is. Er is niks dat eruit springt. Het is eigenlijk gewoon goed. De FiiO FA1 is vrij direct en speelt naar binnen. We horen niet direct de in-ear spelen, want het geluid bevindt zich meer naar binnen. Meer tussen de oren. De vorm en het gewicht is even wennen, maar na twee nummers merken we er weinig van. Toch is een clip aan de kabel hier geen overbodige luxe.

Na een volledige cd van Amy Whinehouse, vinden we het eigenlijk een hele goede in-ear. Dat komt met name ook door de prijs. De muziek klopt gewoon. Geen overdreven laag, het midden blijft mooi in balans en het hoog klinkt netjes. Met alle soorten muziek die we luisteren, blijft het geluidsbeeld hetzelfde.

Met de AudioQuest DragonFly Cobalt worden er puntjes op de i gezet. Geen grote verschillen, gewoon net wat beter. Het laag is iets strakker, met een zachtere afrol en het midden en hoog krijgen net wat meer detail mee. Hier kunnen we echt niks op aanmerken. Een geweldige in-ear voor dat zacht prijsje.

Eindoordeel

De FiiO FA1 is een Hollands koopje. Een hoop meer muziek ten opzichte van de standaard in-ear. Daarbij is het niet direct een aanslag op de portemonnee en mag het design ook gezien worden. Een duidelijke score!

www.networkmediasystems.eu 

Ikko Audio OH1

Ikko is een nieuw merk op de markt. Eerder dit jaar kwam het al als nieuwsitem voorbij. Een kleine opsomming qua specs: de Ikko audio OH1 is gemaakt van lichtgewicht metaal, vermoedelijk aluminium. Dit zorgt voor slechts 6 gram per oor aan draaggewicht. Maar wel met de goede eigenschappen van een robuust en stevig materiaal. Ook de vorm is een afgeleide van de binnenkant van een oor. Dat zorgt voor een betere geluidskwaliteit, als het op de juiste manier wordt toegepast. Anders ziet het er alleen maar leuk uit. Mensen met kleinere oren zouden ook hier met de vorm misschien niet wegkomen. Het design heeft een futuristische look meegekregen. De buitenkant heeft een gedifferentieerd voorkomen. Het ziet eruit als schubben of een schild. Dat tezamen met de matte kobaltblauwe kleur, geeft het geheel een strakke uitstraling.

Van binnen vinden we een armature driver 33518 die een dubbele titanium driver aanstuurt. Net zoals bij de FiiO FA1 zijn beide units los van de kabel. Zeer groot pluspunt. De impedantie ligt op 18-ohm. De kabel is een 2-pin ofc-kabel die verzilverd is en heeft de gevlochten techniek meegekregen. We krijgen daardoor continue trek in wokkels, wel in de smaak paprika.

In de doos vinden we een klein tasje of zakje om de in-ear mee te vervoeren. Er zitten verschillende ear-tips bij. Want nu goed uitkomt. In het linkeroor hebben we namelijk een formaat M nodig. In het rechteroor een formaat S. Op die manier zitten ze allebei lekker en sluiten ze ook goed af. Ook vinden we een kleine transparante cover voor de 3.5 mm plug, puur ter bescherming. De Ikko Audio OH1 heeft een verkoopprijs van 149 euro.

Audioweergave

We beginnen rustig met wat jazz. Miles Davis blijft een favoriet. De Ikko Audio OH1 neemt het ritme van Kind of blue zonder problemen over. Daarmee zitten we direct in de muziek. We voelen het. We horen een mooi hoog met een goed oog voor detail, zonder scherp over te komen. Het midden krijgt van de Ikko Audio OH1 een goed podium en klinkt ontspannen. Het laag lijkt wat dik en fluffy over. Het stereobeeld is wel prachtig, de in-ears vallen weg. We luisteren en horen echt de muziek. Het speelt zich allemaal tussen de oren af zonder duidelijke aanwezigheid van de in-ears zelf.

We schakelen over naar wat anders. Dreadlock Holiday – 10cc. Hier lijken de vocalen net iets anders weggezet dan we gewend zijn, het is iets directer. Het laag is weer iets dat opvalt, met name bij de achtergrondtekst en -zang. Toch voelen we wel de harmonie in de muziek. Bij willekeurige hedendaagse popmuziek, krijgen we direct bevestiging van het laag. Dit klinkt inderdaad aangedikt. Dit is niet direct iets wat negatief is. Zeker met pop, dance of rockmuziek geeft dat laag meer effect aan de beleving. Wel moet je de vraage stellen 'wil ik dat?'. Als je met name veel EDM, dance en popmuziek luistert, dan zit je met de Ikko wel goed. Het is ook zeker een plus als de Ikko Audio OH1 ingezet wordt om films en series te kijken.

Met de AudioQuest DragonFly Cobalt is het een ander verhaal. De Ikko Audio OH1 presteert een stuk beter met de strakke aansturing. Het laag komt niet over als fluffy, maar zit er strakker in en heeft een nettere afloop. Ook het midden en hoog komen beter uit de verf. Dit heeft enerzijds te maken met de betere controle op het laag, maar ook het midden en hoog krijgen het puntje op de i mee. De Ikko Audio OH1 laat hiermee zien dat hij ook op niveau een audioweergave kan neerzetten, maar dat hij wel voorkeur heeft voor bepaalde muziek.  

Eindoordeel

De Ikko Audio OH1 laat horen dat hij heel goed is in laag. Muziek met veel bas komt goed tot zijn recht. Met een beetje meer aansturing werden er puntjes op de i gezet. Als je liefhebber bent van muziek met veel laag, dan kan de Ikko een goede keuze zijn.

www.networkmediasystems.eu/ikko-audio/

Teufel Move Pro

“Mogen we voorstellen..”, zo opent Teufel de webpagina van de Move Pro. Nu is Teufel een merk dat geen introductie nodig heeft, en ook nieuwsberichten en reviews zijn er genoeg. Het merk is in de audio een grote speler, en die gasten bij Teufel snappen het wel. Begonnen met verkoop online en daarna een winkel openen. Het lijkt bijna de verkeerde volgorde, maar in het tijdperk van het internet is alles mogelijk.

De “unbox” ervaring is simpelweg kostelijk. Het stijlvolle en toch simpele doosje draagt hier zeker aan bij. In die doos vinden we een doorzichtig buisje, een clip en een pouch. Deze is gemaakt van hard kunststof en textiel. Hierop is het logo van Teufel genaaid. In de pouch vinden we de in-ears. Ze zitten gewikkeld om een soort rubber houder. Het geheel voelt allemaal heel degelijk aan. In de doorzichtige buis zitten alle ear-tips. Zo hebben we het nog niet eerder gezien. Een aangename verrassing.

De Teufel Move pro heeft een prachtig design-element. Aan het uiteinde van de in-ear is het glanzende logo te zien. Hieromheen zitten allemaal perforaties. Dit geeft ook een effect mee aan de audioprestaties. De in-ear zelf heeft een two-tone grijze kleur en ademt stijl. De vorm is zoals we gewend zijn in traditionele uitvoering. Het heeft wat weg van een huls van een kogel. Hierin zitten de neodymium HD-drivers die voor het geluid zorgen. Dit zit een stuk lichter dan de twee voorgaande modellen, en het vult ook niet meteen je hele oor op.

Wat ons opvalt is de kabel. Deze is namelijk erg zwaar, maar voelt zacht aan. Wij kregen het idee van een staalkabel die graag geknuffeld wil worden. Aan de rechterdraad vinden we een kleine afstandsbediening. Deze werkt met iOS en Android. De clip is trouwens geen overbodige luxe. Het gewicht van de kabel trek licht naar beneden. Met de clip wordt dit eenvoudig tegengegaan. De Teufel Move Pro is te verkrijgen voor 129 euro, maar houdt bij Teufel altijd goed de acties in de gaten. Dat kan nog wel eens een paar euro schelen.

Audioweergave

Er staat hier één sleutelwoord centraal: luistervermoeidheid. Als in: dat hebben we nauwelijks ervaren. Alleen bij muziek met veel loudness, maar dat is te wijten aan de muziekkeuze. We hebben urenlang naar de Teufel geluisterd en konden indien nodig nog wel langer blijven luisteren. Dat is een belangrijk component voor een in-ear of koptelefoon.

Popmuziek komt het beste tot zijn recht met de Teufel Move Pro. Onze playlist van jaren 80 muziek is compleet afgespeeld. Ook alle “foute” hits. Het laag is aanwezig, maar op een normaal niveau. Ook het midden en hoog en netjes, niet overdreven. Nu we het zo omschrijven, komt het bijna saai over. Maar hierdoor wordt de luistervermoeidheid tot een minimum teruggebracht. Toch weet de Teufel Move Pro een waardig stereobeeld neer te zetten. We horen nu wel de in-ear en het geluid is meer naar buiten gericht, het beeld is breder. Dit hoorden we duidelijk bij Dire Straits – Walk of life. Op het moment dat de achtergrondzangeressen in beeld komen, lijkt het geluidsbeeld zich in een boog van 180 graden te bevinden. Best een knappe prestatie. Dat brengt ons bij de multimedia-inzet van de Teufel Move Pro, want ook hier staat hij z’n mannetje. We kijken de film Venom op Netflix, wederom zonder luistervermoeidheid en met een goede geluidsweergave die aandacht schenkt aan de film-effecten.

Met de AudioQuest DragonFly Cobalt zijn het geen grote veranderingen die we horen. Het laag is iets strakker en geeft iets meer diepte. Ook in het midden en hoog is wel iets te horen, want met name het midden heeft wat meer detail. Maar we zouden ook prima zonder de DragonFly kunnen.

Eindoordeel

De Teufel Move Pro is een echte all-rounder, qua muziek en film, die eigenlijk heel goed presteert zonder DragonFly. Het zou voor de multimedialiefhebber, met een beperkt budget, een zeer goede keuze kunnen zijn.

www.teufelaudio.nl

Denon AH-C821

We willen bij de Denon beginnen met het design, om maar meteen met de deur in huis te vallen. Want wat is dit een gave in-ear, dankzij een ongelooflijk modern, misschien zelf een beetje cyberpunkachtige look. Waarschijnlijk niet de omschrijving waar Denon op gehoopt had. De uiteinden zijn erg licht, omdat de behuizing van gietaluminium is. Hierdoor is ook die bijzondere vorm mogelijk.

De Denon AH-C821 is een gepatenteerde in-ear. Denon maakt gebruik van een dual driver met Denons Double Air Compression Driver technologie. Er zitten in de in-ear 2 drivers (11.5 mm) achter elkaar gemonteerd. Dit zou zorgen voor een lage vervorming, maar met behoud van laag basgeluid en dat sprankelende midden en hoog.

Ook bij de Denon valt ons de kabel op. We vinden het vrij logisch dat er een dubbele kabel naar zowel de linkerkant als de rechterkant loopt, maar de kabel voelt anders aan. Hij voelt zwaar en afgewerkt met een laagje rubber of siliconen. Denon noemt dit een Cascade Damper systeem. Dit moet de trillingen en het schuren langs de kleding tot een minimum beperken. Niet het bewegen en schuren zelf, maar wel de ruis die je ervan ondervindt.

In de doos vinden we een clip voor de kabel, diverse maten ear-tips en een houder voor de AH-C821 zelf. Er zit één setje ear-tips van traagschuim bij. Deze werken met de warmte van het oor en vormen zich naar het oor. Voor de test hebben wij de gewone siliconen ear-tips gebruikt. Dit zat bij ons net iets beter. De Denon AH-C821 heeft een impedantie van 46 ohm en een verkoopprijs van 199 euro.

Audioweergave

Door de bijzondere vorm is het even gek met indoen van de in-ear. De prachtige vorm van de behuizing staat namelijk haaks op het oor zelf. Dit is even anders. Maar als ze eenmaal zitten, dan zitten ze ook echt.

We merken inderdaad op dat de ruis als de kabel langs onze kleding schuurt wat minder is. Toch blijft de clip een must have. Dit voorkomt ook een geschuur en gekraak. De Denon AH-C821 zitten comfortabel en voel licht aan. Door het lage gewicht en comfortabele zit, verdwijnt het gevoel dat we in-ears dragen. Heel sterk punt. Onze verwachting qua geluid van de AH-C821 is hoog. We besluiten daarom meteen in het diepe te springen met Erick Morillo. Dit is veelal house en techhouse. In deze muziek zitten veel fase trucjes, dynamiek en samenspel van verschillende elementen. Het volume moet redelijk hoog om alles mee te krijgen. We horen duidelijk verschillende niveaus van laag. Dit doet de Denon AH-C821 heel kunstig en maakt een zeer goede indruk op ons. De soundstage begint iets dieper, zeg maar net voorbij het trommelvlies. Vervolgens richt het zich tot ver naar buiten. De stage is erg breed en wordt ruimtelijk weggezet. Om een goed beeld van het midden en hoog te krijgen, besluiten we over te stappen op Lavinia Meijer. De harp is duidelijk en helder in beeld. Gek genoeg horen we laag. Een soort dikte bij de aanslag van een snaar. Het midden en hoog weet ons net te niet pakken, terwijl de helderheid duidelijk hoorbaar is. Bij de house muziek werden we juist gegrepen door het indrukwekkende laag.

Met de AudioQuest DragonFly Cobalt treedt er een metamorfose op. Als een vlinder die voor de eerste keer uit haar cocon kruipt, neemt de Denon AH-C821 de rol van een in-ear speakersysteem aan. Een wereld van verschil! We luisteren muziek van Mees Salomé. Muziek met een atmosferische vibratie, die onze ziel in een houdgreep pakt en niet meer los laat. De verschillende niveaus van laag krijgen veel meer definitie en diepte. De Denon AH-C821 weet nu aan de soundstage een complexe draai te geven. Het draait van ver buiten het oor als een draaikolk naar binnen toe. Het midden, met name de vocalen, krijgt meer body. Het spreekt veel meer en wordt beter afgezet tegen het laag. Het hoog komt nu authentiek over. Hier zit een hoorbare sprankel in, die omhoog wordt getild door het midden en laag. Een goede aansturing is precies van de Denon AH-C821 nodig heeft. Hierdoor verandert het karakter van een in-ear naar een hifi in-ear speakersysteem.

Eindoordeel

De Denon geeft een duidelijke boodschap mee. “Ik ben meer dan een in-ear”. In combinatie met de DragonFly laat hij het achterste van zijn tong zien en laat dit model horen dat er meer is tussen hemel en aarde. Het klinkt als een in-ear speakersysteem. Er is alleen één maar; je hebt er wel een goede DAC voor nodig.

www.denon-hifi.nl

Sennheiser IE80s

Als er één merk synoniem is aan 'personal audio', dan is dat Sennheiser wel. We worden door het merk al decennialang voorzien van koptelefoons en in-ears, en tegenwoordig is er zelfs een soundbar in de vorm van de Sennheiser Ambeo. Het merk mag dan ook niet ontbreken in deze multitest. Sennheiser richt zich namelijk op de complete markt. Voor iemand die een klein budget heeft, maar ook voor degene met een veel grotere portemonnee. Voor deze test stuurde Sennheiser de IE80s in, een setje in-ears van 349 euro. Dat is de verkoop adviesprijs, want een kleine zoektocht online levert al lagere prijskaartjes als resultaat op. Desalniettemin is deze in-ear wel de meest prijzige in onze multitest.

De Sennheiser IE80s heeft een hoop mogelijkheden en daarom veel om uit te lichten. Om te beginnen heeft de IE80s een kabel die losgekoppeld kan worden. Deze kan vervangen worden als de kabel stuk is of vervangen door een smart remote kabel met microfoon. Op die manier kun je er behalve je muziek mee bedienen ook mee bellen. De behuizing is een industrieel ontwerp en wordt geaccentueerd door rvs-accenten. Wat ons in het bijzonder opvalt, is het gewicht; zo licht als een veertje. Vermoedelijk een soort kunststof, of een composiet. Het is in ieder geval niet wat we gewend zijn qua gewicht. Ook de vorm is anders. De impedantie van de Sennheiser IE80S ligt op 16 ohm.

Op de behuizing is er een draaiknop of unit te vinden. Sennheiser noemt dat klankregeling. Hieromheen staan markeringen. Met een speciale bijgeleverde tool kan er gedraaid worden aan de klankregeling en zodoende kan de IE80s worden afgestemd op de voorkeur van de gebruiker. Het tooltje dient tevens als schoonmaakinstrument. Kijk, ook Sennheiser snapt dat we als gebruiker toch echt last hebben van oorsmeer. In de doos vinden we verder een reistasje, oorhaken en verschillende formaten ear-tips. Inclusief Comply geheugenschuim tips.

Audioweergave

Voordat we diep in het geluid duiken, willen we het eerst nog even over het draagcomfort hebben. Die is namelijk ongevenaard in deze multitest. De Sennheiser IE80S is licht, heel licht. De kabel zelf lijkt zwaarder. Door het gewicht verdwijnt ook het gevoel dat we de IE80S in dragen. Een dergelijk gewicht doet over het algemeen overigens niet veel goeds voor de kwaliteit van het geluid, met veel resonatie en bijgeluiden, maar laten we vast verklappen dat dat hier niet het geval is.

We trappen af met Kansas – Carry on my wayward son. Het stereobeeld wordt goed neergezet. Het geluid richt zich deels naar binnen en deels naar buiten. Denk hierbij aan een soort bubbel om de in-ear heen. Dat aan beide kanten en daarbinnen speelt de muziek zich af. We hebben de Sennheiser IE80S zo afgesteld dat de lage tonen niet voor bloedende trommelvliezen zorgen. Dat is een persoonlijke voorkeur. Ze zijn namelijk wel degelijk af te stemmen met een veel diepere en intense lage tonen. De in-ear komt heel rijk over, zeker in het middengebied klinkt het allemaal heel erg goed. Bij het nummer Real love baby van Father John Misty is het gevoel van het nummer goed te voelen. De muziek grijpt ons en dat is precies wat we willen. Dat heeft ook te maken met de juiste afstelling. Wellicht zal het sommigen afschrikken, dat kan. Maar het biedt ons als luisteraar vrijheid. We zijn niet direct gebonden aan de klank van de in-ear, want we kunnen hier enige invloed op uitoefenen. De indruk die de Sennheiser op ons achterlaat is een constante balans in tonen en een breed geluidsbeeld.

Dankzij de AudioQuest DragonFly Cobalt horen we een volwassen Sennheiser IE80s. Het geluid is rijker en heeft meer body. De IE80s kan nu meer onderscheid maken tussen de verschillende elementen in de muziek. We luisteren precies dezelfde muziek, maar het stereobeeld is nog groter geworden en we hebben het gevoel echt in de muziek te verdwijnen. Het laag krijg want meer accent mee en heeft een mooie afrol meegekregen. Het gitaarspel van Kansas voelt authentiek aan en heeft body. Het klinkt lekker, bijna smeuïg aan. In combinatie met de Cobalt is de Sennheiser IE80s echt een geweldige in-ear.

Eindoordeel

Sennheiser maakt duidelijk nog altijd bij de beste van de markt te horen. De vrijheid die de in-ears geven om zelf het geluid af te stellen is ideaal. Het draagcomfort is misschien wel de beste uit de hele test, maar ook deze Sennheiser presteerde uiteindelijk het best met een goede aansturing. 

www.nl-nl.sennheiser.com

Final E5000

Het is een logische keuze om Final mee te nemen in deze in-ear multitest. In de E serie vinden we het topmodel; Final E5000. Als we Final mogen geloven, dan is het geluid ontworpen op basis van de laatste akoestische ontwerpen en psychologische onderzoeksresultaten. Nu hebben wij een redelijk goed beeld bij het eerste punt. Maar wat ze bedoelen met psychologische onderzoeksresultaten, dat blijft vaag. Final gaat daar zelf ook niet verder op in.

 

Dat de Final E5000 direct op valt mag duidelijk zijn. De slanke body van gepolijst roestvrijstaal ziet er bijna uit als een sieraad. Die slanke body heeft het model te danken een de 6.4mm driver, een stuk kleiner van het gemiddelde van zeg 10mm. De body heeft wat weg van een klein kaliber patroon. Aan de achterkant van de body zien we heel subtiel het logo. De Final E5000 is ook voorzien van een kabel die losgekoppeld kan worden. De kabel is een OFC-kabel met een zilver coating. De kabel is transparant met een vleugje wit. Het ziet er heel clean en puur uit. De impedantie van de Final E5000 ligt op 14 ohm. Wat interessant is om te vermelden is dat in het ontwerp van de behuizing er een tweede akoestische kamer is verwerkt. Dit moet voor een betere balans zorgen tussen de lage en de hoge frequenties. De Final E5000 gaat over de toonbank voor 249 euro.

In de doos vinden we een siliconen reisetui, verschillende maten en soorten ear-tips en oorhaken. De oorhaken zijn voor ons onmisbaar.  De behuizing van de Final E5000 is lang en slank. Ondanks de vele maten van ear-tips blijft de linker in-ear net niet goed zitten. Tijdens het lopen, glijdt de linkerkant er heel rustig uit. Door de oorhaken blijft de Final E5000 precies om zijn plek zitten. Zoals we dus al zeiden: Onmisbaar!

Audioweergave

Voordat we verder gaan met het geluid, nog even een kleine opmerking over de fit. De Final E5000 is wat slanker en vereist dat hij iets verder in de gehoorgang komt dan de andere in-ears. In de praktijk merkten we hier nauwelijks wat van. Maar: wel even handig om te vermelden.

Vanaf het eerste moment weet de Final E5000 ons te pakken. We luisteren Danny Vera met RollerCoaster. Het is een prachtige eigenschap als een audioproduct je direct weet te pakken. De nuance tussen hoog en laag lijkt goed in balans te zijn. De Final E5000 heeft veel respect voor vocalen. De zang in het middengebied wordt prachtig op een podium gezet. We horen daardoor echt de emotie in het nummer. Het geluidsbeeld is groot en reikt verder dan de in-ear zelf. De dynamiek en het spel in de muziek is prachtig. We hebben er geen andere woorden voor. We schakelen over naar iets wat past bij de temperaturen van de zomer. Jamming van Bob Marley en uiteraard The Wailers. De Final E5000 pakt het laag zeer goed op en laat hier ook duidelijk de niveau’s in het laag horen. Ook hier voelen we de energie van het nummer, zo goed zelfs dat we niet we moeten bewegen. We kunnen niet stil blijven zitten. Er zit heel veel leven in de Final E5000, veel luisterplezier. Een sterk punt, want we willen dus echt niet met luisteren.

Met de AudioQuest DragonFly Cobalt treedt er een vergelijkbare situatie op als bij de Denon AH-C821; we worden getrakteerd op een hifi-spektakel. We dachten dat de Final E5000 al goed klonk, maar de combinatie met de externe DAC maakt het af. We luisteren ook hier naar een in-ear speaker systeem. Het leven in het geluid, wat we eerder omschreven, is ontploft als een regenbui in de lente. Hierna staat de natuur in bloei en is ineens alles groen.

We luisteren het album Love & Hate van Michael Kiwanuka. Tijdens het beluisteren van het eerste nummer, Cold little heart, bekruipt ons een bijzonder gevoel. Het begint halverwege de rug en kruipt omhoog. Het verspreidt zich over de armen en onze haren gaan recht overeind staan. Ja! Kippenvel! Dit is fantastisch. Het viool gedeelte aan het begin wordt vrij breed neergezet. De sprankel en het achtergrondkoor worden daarvoor geplaatst. De opbouw in het nummer zorgt ervoor dat alle elementen een perfect plekje krijgen, er is plaats voor iedereen op het podium. Precies tot aan het moment dat alles samen komt. De stem van Michael Kiwanuka wordt iets centraler neergezet en is prachtig is balans. Dat kleine randje van emotie om zijn stem is helder en goed hoorbaar. Het geheel bruist van het leven. Dit is wat wij willen horen.

Eindoordeel

Voor ons is de Final E5000 qua geluid het beste uit de test. Het detail en levendigheid is van ongekend niveau en gaf ons zo veel luisterplezier. De combinatie met de Dragonfly gaf ons zelfs kippenvel. Het is een juweeltje om te zien en te horen, maar bij hoge voorkeur wel met goede aansturing.

www.snext-final.com

Shanling ME100

We eindigen deze test zoals wij ook zijn begonnen; met een Chinees merk. Het merk Shanling is in het westen bezig aan een opmars, maar is in eigen land al sinds 1988 aanwezig. Op HiFi.nl is ooit in 2002 de eerste cd-speler van Shanling getest, veel recenter ging Jamie met de M0 van het merk aan de slag. Eigenlijk is het best een grote speler op de markt. Waarom horen veel mensen er dan nu pas? Een vlieger die eigenlijk ook opgaat voor FiiO. Dat heeft te maken met de mondialisering en het internet. Want het is tegenwoordig heel eenvoudig om producten uit China te bestellen. En als die producten dan ook nog eens van goede kwaliteit blijken te zijn, dangaat het eigenlijk van zelf. Zo ook bij de Shanling ME100.

De Shanling ME100 is het instapmodel uit de lijn in-ears. Hierboven vinden we nog twee andere modellen. Qua vorm is de Shanling ME100 vergelijkbaar met de FiiO en de Ikko. De behuizing valt weg in het oor en is voorzien van een grote akoestische kamer. De behuizing is gemaakt van een duurzaam aluminium en is versterkt. Hiermee zouden ongewenste resonanties teniet worden gedaan.

Binnenin vinden we een 10mm dynamische driver, met een impedantie van 16 ohm. Ook hier vinden we een kabel die losgekoppeld kan worden en de behuizing heeft de universele MMCX-aansluiting. De kabel zelf is een OFC-kabel met standaard oorhaken erop bevestigd en aan het andere uiteinde een stevige connector. Shanling heeft duidelijk aandacht besteed aan het hele pakket, verkrijgbaar voor 129 euro.

In de doos vinden we een prachtig afgewerkt lederen doosje. Hierin kan de Shanling ME100 vervoerd worden. Ook vinden we meerdere formaten en soorten ear-tips, inclusief een setje memory foam. En net zoals bij de FiiO vinden we ook hier een schoonmaakborsteltje. Er zijn dus aardig wat overeenkomsten.

Audioweergave

De zit van de Shanling ME100 is comfortabel. De oorhaken zijn in ons geval niet nodig. De behuizing rust in de oorschelp. Bij langere luistersessies zou het opgemerkt kunnen worden. Onze luistersessies waren per keer niet langer dan 45 minuten. We scrollen kriskras door de muziek heen en komen terecht op de Acid Jazz en Ibiza Chill lounge. Hiermee weet de Shanling ME100 wel raad. Er zitten hier wat diepere niveaus van laag in. De grote akoestische kamer weet deze niveaus prima over te brengen. Het laag komt overeen met dat van de Ikko, alleen met een iets zachter randje. We horen dat het midden en hoog een duidelijk onderscheid krijgen.

Om hier duidelijk beeld van te krijgen luisteren we Lavinia Meijer – Le onde. Het harpspel kan vrij complex zijn om weer te geven. De Shanling ME100 laat het prachtige instrument goed overkomen. Zonder er een verdikking qua laag aan mee te geven. Het middengebied wordt goed neergezet, alleen het hoog zou iets meer verfijning kunnen gebruiken. De Shanling laat hiermee wel merken dat er een voorkeur is voor muziek en dat is prima.

Met de AudioQuest DragonFly Cobalt kunnen we het volume een stuk lager zetten. Het is duidelijk dat het signaal versterkt wordt. Als we wederom hetzelfde nummer van Lavinia Meijer beluisteren, dan horen we meer rust in de muziek. Het komt minder gedwongen over. De Shanling ME100 is ook meteen iets kritischer, de oneffenheden zijn iets beter hoorbaar. Het hoog krijgt de verfijning mee die het nodig had. Dat maakt het net iets aangenamer luisteren. Maar misschien is klassieke muziek gewoon niet de beste keuze? Dus weer terug op de Acid jazz en Ibizia Chill lounge. Hier wordt ons vermoeden bevestigd, hier voelt de Shanling ME100 zich veel meer op zijn plek. Meer de dance, pop en lounge muziek. Vooral het spel met lage tonen komen goed tot hun recht. Met de dragonfly cobalt wordt het net iets beter, net het puntje op de i. Maar is het een enorm verschil? Nee dat niet, we zouden ook prima zonder een externe DAC kunnen.

Eindoordeel

De Shanling ME100 is een goede in-ear, als de voorkeur op dance en popmuziek ligt. Het laag wordt goed neergezet en het midden heeft body. Het is ook niet noodzakelijk om met een externe DAC te werken. De Shanling presteert prima als we hem direct op de smartphone aansluiten.

www.duneblue.com/products/Shanling/

Conclusie en tips

Er is veel verschil te horen tussen de geteste in-ears. Voordat we daar een conclusie aan verbinden en je meenemen in onze tabel met het eindoordeel, uitgesplitst naar onderdelen zoals audioweergave, comfort en design, zetten we graag nog even een aantal tips en tricks op een rijtje van zaken die opvielen tijdens het testen van de 7 in-ears van Denon, FiiO, Final, Ikko Audio, Sennheiser, Shanling en Teufel.

Tips and tricks

In de test hebben we veel gebruik gemaakt van clips of oorhaken. Door het gewicht van betere in-ears, hebben ze af en toe moeite om tijdens het bewegen op hun plek te blijven zitten. Dit is eenvoudig te voorkomen.Laat de in-ear goed in spelen. Het scheelt een hoop en geeft betere audioweergave aan de muziek.Speel en varieer met de ear-tips. Sommige ear-tips geven net iets anders mee aan het geluid of zitten net iets prettiger. Het loont om hier rustig de tijd voor te nemen, want je moet je urenlang prettig kunnen dragen.Het indoen van een in-ear moet op een goede manier gebeuren. Voor het indoen is het handig om even een paar keer te gapen. Kantel het hoofd iets schuin en breng dan de in-ear in de gehoorgang.Maak de ear-tips goed schoon. In het oor bouwt zich oorsmeer op. Dit komt ook terecht op de ear-tip. Gebruik een bijgeleverd kwastje of een wattenstaafje om het schoon te maken.Misschien wel de belangrijkste tip: zet de muziek niet te hard. Voorkom gehoorschade.

Conclusie

De FIIO, IKKO en Shanling geven een meer intrinsieke ervaring. De Denon, Sennheiser en Final zetten het geluid veel breder en groter neer. Het is een persoonlijke keuze wat je als prettig ervaart. De Teufel was de beste keuze voor multimedia en ook meteen de best betaalbare uit de test. Als er toch meer muziek geluisterd wordt, dan valt de keuze al snel op de FIIO. De prijs-kwaliteitverhouding is namelijk top. Misschien wel een echt Hollands koopje.

De duurdere in-ears (Denon, Sennheiser, Final) presteerden het beste met een goede aansturing. In dit geval de AudioQuest DragonFly Cobalt. Van de Final kregen we zelfs kippenvel. Dat was voor ons dan ook de beste keuze qua audioweergave. Nadeel is wel, dat er een externe DAC voor nodig was om dat niveau te behalen.

Eindoordeel in tabelvom