Thiel CS3.7
Nico de Vries

Thiel had veel te vertellen.Men sprak zelfs van belangwekkende ontwikkelingen in driver- en behuizingtechnologie.Er zijn fabrikanten waar we bij dit soort kreten niet eens opkijken, maar als Thiel met zoiets komt, is het opletten geblazen.De reden was de aankondiging van een nieuwe vloerstaande luidspreker, de CS3.7.

Deze luidspreker is opvolger van Thiel’s best verkopende model, de CS3.6. De CS3.6 heeft het maar 13 jaar onveranderd volgehouden in het Thiel gamma. Dat is bij deze fabrikant overigens niet bijzonder, want modelwisselingen zijn bij Thiel niet direct aan de orde van de dag. De basis van de CS3.6, een driewegsysteem met een 10 inch woofer gecombineerd met een 10 inch passieve radiator, is niet veranderd. De eenheden voor midden en hoog die in het voorgangermodel gescheiden waren, zijn nu als een coaxiale midden/hoogeenheid verenigd. De kastmaten bleven ook globaal gelijk. Geheel nieuw is echter de uitvoering van de membranen voor de woofer, radiator en vooral de middentoonweergever. Het materiaal, aluminium, is nog hetzelfde. Jim Thiel had ook met het vooral bij tweeters in de mode zijnde beryllium geëxperimenteerd, maar vond de extra kosten niet opwegen tegen de verkregen winst. Hij claimde zelfs met zijn vondst met aluminium als materiaal een minstens even goede weergever te hebben als de beryllium-concurrenten.

De vondst is het gebruik van een vlak membraan dat welvingen vertoont die met perstechieken worden aangebracht. Door het ontbreken van de traditionele conusvorm die neiging tot bundeling heeft, gecombineerd met de welvingen wordt een zeer goede spreiding bereikt. De welvingen blijken verder de stijfheid en daarmee ook het resonantiegedrag positief te beïnvloeden. De eerste resonantie van het membraan ligt boven 20 kHz, zeven maal de scheidingsfrequentie. Het aandrijfpunt van het merkwaardige membraan alsmede de ophanging hebben veel hoofdbrekens gekost, teneinde de zo gewenste perfecte zuigerwerking te verkrijgen. Het membraan werd aanvankelijk aan de rand, maar in de definitieve versie in het midden aangedreven. De spreekspoel valt hierdoor vrij groot uit.Dat laatste feit leverde een nieuw probleem op.Thiel past van oudsher namelijk ferrietmagneten toe, maar met een dergelijke magneet zou het rendement te laag uitvallen, of het zou een magneet worden die groter was dan de luidspreker zelf, wat ook niet praktisch is. Het antwoord werd gevonden in het magneetmateriaal neodymium, dat ongeveer tien maal krachtiger magneten mogelijk maakt dan ferriet. Het resultaat is er dan ook naar: de CS3.7 heeft een rendement van 90 dB (1 watt op 1 meter), voor een Thiel luidspreker ongekend hoog. Bezitters van een bescheiden versterker slaken nu een zucht van verlichting. Ook de woofer en tweeter hebben neodymium magneten, terwijl de ‘wafeltechniek’ voor de conus ook gedeeltelijk voor de woofer en de passieve radiator wordt toegepast.

Ook over de behuizing is nagedacht

Thiel past tot dusver eigenlijk alleen vrijwel rechthoekige behuizingen toe met een schuine voorzijde om de drivers tijdcorrect op de luisteraar te richten. Dat laatste aspect is gebleven. De behuizing wordt echter opgesierd door opvallende ronde vormen, die geleend lijken te zijn van Sonus Faber of Usher. De ronding van de zijwanden wordt verkregen door tien dunne laagjes hout te buigen met warmtetechnieken en de gebogen delen vervolgens te verlijmen tot een gebogen wand van 2,5 cm dikte. Het resultaat is extreem stijf, en heeft hoge inwendige demping, twee eigenschappen die nodig zijn om het afstralen van energie door de behuizing zo klein mogelijk te maken. De rondingen zorgen er verder voor dat eventuele staande golven in de kast een vroege dood sterven. Voor de bovenkant, die ook geheel uit vloeiende vormen bestaat, greep men naar een bijzonder materiaal en een bijzondere techniek. Het materiaal is 1 cm dik aluminium, dat wordt diepgetrokken tot de gewenste vorm. De bovenkap draagt tevens de coaxiale midden/hoogeenheid. Uit het bovenstaande moge blijken dat de nieuwe Thiel CS3.7 niet zomaar een nieuwe luidspreker is; er lijkt eerder sprake van revolutie dan van evolutie, en dat op meer dan één vakdiscipline. Jim Thiel vertelde dan ook enthousiast over zijn nieuwe geesteskind, dat  aanvankelijk aan het oog onttrokken werd door een fraaie kimono. Hij had ook minder leuk nieuws: de CS3.7 is nog niet af. Er wordt nog gesleuteld aan het wisselfilter en ook de onderhandelingen met toeleveranciers zijn nog niet afgerond. Men kon en wilde daarom nog geen prijzen en levertijden noemen. Wat wel duidelijk werd is dat de nieuwe technieken hun impact zullen hebben op het hele Thiel-programma, en dat een andere veteraan in dat programma wellicht zal gaan verdwijnen. De  verwachtingen zijn in ieder geval hooggespannen.