Hoewel het voorgaande mogelijk anders doet vermoeden, ben ik niet bezig met een shoot-out tussen Xindak en EAR. Wat ik nodig heb, is een vaste referentie waar ik op kan terugvallen als de Xindak eenmaal is gemodificeerd en weer aangesloten kan worden. Voor de modificatie gaat de LP1.0 naar een goede bekende in de wereld van zelfbouw en modificeren, Rob Hubertse, beter bekend als D(irect)H(eated)T(riode)Rob. Van DHTRob komen al snel een paar opmerkingen. Hij prijst de kwaliteit van de onderdelen en het niveau dat de Xindak haalt. Omdat de voeding ruim is opgezet en volkomen bromvrij, blijft hij daar van af. Via metingen blijkt de RIAA correctie nagenoeg perfect te zijn. Reden genoeg om ook van de phonoschakelingen zelf af te blijven en alleen onderdelen te vervangen door betere types.
De meest simpele stap is het vervangen van de naamloze ECC83 buisjes door (in mijn geval) equivalente Siemens CV492 types. Waarna de EH ECC82 plaats maakt voor Valvo NOS types (= Philips productie). Beide buizen vullen elkaar aan en zorgen voor meer details, meer definitie. De Siemens buisjes zijn erg detailrijk, maar ook erg helder van klank. De Valvo haalt geen detail weg, klinkt wel donkerder en voller. Waarmee ze perfect op elkaar aansluiten om tot een neutrale balans te komen. Dat heb ik met een schuin oog afgekeken van een phonoversterker van Het Audio Team. Het resultaat is meer "push" en "punch". Instrumenten die verdwenen, of op vervorming in het vinyl leken, komen tot leven. Met de buizen kunnen we nog een stap verder, door ze niet zomaar in de buisvoeten te zetten maar er Allnic Absorb-GEL buisdempers onder te gebruiken. Meer plezier, meer muziek, details in de overtreffende trap. Opgevoerde dynamiek.
Een korte uitleg over de Absorb-GEL is op zijn plaats. Een Absorb-GEL buisdemper werkt niet zoals een ring om een buis. Het is een opzetstukje dat tussen de buis en de buisvoet komt te zitten. De buis wordt mechanisch volledig ontkoppeld van de ondergrond, omdat zijn pennen rusten in een eigen buisvoetje dat “hangt” in gel. Met draadjes is dat buisvoetje verbonden met de pennen in de Allnic voet, die past in de buisvoet op de print. Absorb-GEL heeft een beperking: als de buis teveel stroom trekt, wordt het opzetstukje te warm en verbranden de inwendige draadjes.
De Absorb-GEL is vooral geschikt voor ECC81/82/83/88 types. Niet voor een stuurbuis als de 5687 of een 7044. Absorb-GEL is niet goedkoop, heeft echter als voordeel dat je niets hoeft te solderen of te veranderen. Overzetten in een andere versterker is een fluitje van een cent. De aanschaf is dus voor heel lange tijd. Lastig kan zijn dat de buis ca. 2 cm hoger staat. Bij de Xindak past de kap dan niet meer. Met een pons maakten we gaten in de kap, waardoor de buizen net iets boven de behuizing uitsteken. Het resultaat van die ingreep: een veel fraaier uiterlijk met sexy, net zichtbare buisjes.
De schakeling laten we zoals afgesproken zoveel mogelijk in tact. Wat we aanpakken, zijn de kathodeweerstanden en de koppelcondensatoren in de uitgang. De Beyschlag (?) weerstanden ruilt Rob voor Allen-Bradley kooltypes. Tegelijk haalt hij de Wima MKS condensatoren er uit. Het leek alsof per kant twee condensatoren van 1 µF in serie waren geschakeld, maar dat bleek niet het geval. De schakeling heeft een middenaftakking tussen de twee Wima’s, met drie weerstanden in serie, waar andere onderdelen mee verbonden zijn. Zonder schema voorhanden blijft het een raadsel waar dat voor dient. Mogelijk een tegenkoppellus met het RIAA-circuit. Het zet wel het plan op de kop. Rob wilde de twee Wima’s vervangen door één enkele Obbligato-Cap film-in-olie condensator. Bij gebrek aan vier identieke exemplaren grijpt hij naar Aerovox papier-in-olie types van 1 µF. Waarmee de originele schakeling behouden blijft. Met dubbelzijdig tape zet hij de vier condensatoren vast. Intussen mopperend dat de dubbelzijdige print van Xindak zich niet echt leent voor het uit-en insolderen van onderdelen.
Voorzichtigheid is geboden. Telkens luisteren we of elke stap die we doen inderdaad een verbetering is. Gelukkig zijn we het daar unaniem over eens. Veel hebben we dus niet gedaan, omdat de Xindak technisch een uitstekend apparaat is. De stelling van Rob is: ga niet repareren wat niet kapot is. Verbeter slechts daar waar het winst kan opleveren. Met name de koppelcondensatoren komen vaak in aanmerking. MKS heeft een eigen klank, die muziek “technisch” maakt, terwijl papier-in-olie veel meer organisch klinkt. Het is ondenkbaar dat een fabrikant de tweedehands markt afzoekt naar bijvoorbeeld Aerovox condensatoren. Een fabrikant zal kiezen voor beschikbaarheid in series. Hetzelfde gaat op voor NOS buizen, of hij moet zelf een enorme voorraad hebben liggen. Dat zijn bij uitstek de winstpakkers voor wie zelf de soldeerbout ter hand neemt en/of moeite en tijd wil investeren om met buizen te experimenteren.
