Yamaha A-S3200: technische specificaties en eigenschappen
De afmetingen van de Yamaha A-S3200 zijn 435 x 180 x 464 millimeter (B x H x D) en hij weegt bijna 25 kilogram. De A-S3200 is een forse en zware versterker. Hij staat op verstelbare voetjes en kan dus altijd wiebelvrij worden neergezet. Dit is overigens hetzelfde model voetjes dat onder het vlaggenschipkoppeltje M-5000 en C-5000 is geschroefd (lees ook onze recensie over de M-5000 en C-5000). De bovenkant is opengewerkt zodat warmte makkelijk uit het inwendige kan stromen. Meer dan handwarm is de A-S3200 niet geworden tijdens onze testperiode.
Het opgegeven vermogen is niet heel eenduidig opgegeven. Het tweekanaals gewogen uitgangsvermogen is 90 Watt per kanaal voor Aziatische modellen en 100 Watt voor de overige modellen, beide in acht Ohm (20 Hz tot 20 kHz, 0,07% THD). Het dynamisch vermogen is 100 Watt voor Aziatische modellen en 120 Watt voor de overige modellen. Het IEC vermogen (1 kHz, 0,07% THD) is 105 Watt aan acht Ohm. Hier zal sprake zijn van verschillende meetmethoden want Yamaha zal niet allerlei submodellen van de A-S3200 uitbrengen. Grofweg genomen komt het vermogen van de A-S3200 op 100 Watt per kanaal aan acht Ohm neer. Bij vier ohm is dat 150 Watt. Dat is voldoende om ook een wat grotere luisterruimte met muziek te vullen.
De vermogensbandbreedte loopt van 10 Hz tot 50 kHz (acht Ohm, 0,1% THD, 50 Watt). De dempingfactor bij acht Ohm is 250. Het frequentiebereik loopt van 5 Hz tot 100 kHz op niveau –3 dB. Op niveau –0,3 dB is dat 20 Hz tot 20 kHz. De restruis is volgens Yamaha 33 uVolt. De gebalanceerde ingangen hebben een S/R-verhouding van 114 dB. Bij gebruik van een cinch-ingang is dat 110 dB.
Allemaal leuk om te weten, maar wat kost de Yamaha A-S3200 eigenlijk? De A-S3200 heeft een adviesprijs van 5.799 euro.
De bouwkwaliteit is goed en de cijfers mogen er ook zijn. We gaan de A-S3200 aansluiten en muziek luisteren.
Yamaha A-3200: testomgeving
We hebben de Yamaha A-S3200 aan drie verschillende luidsprekers van een divers pluimage gehangen. De vloerstaande KEF R5 en de vloerstaande Piega Premium 7 zijn dynamische luidsprekers met een verschillende klanksignatuur (lees ook onze recensie over de KEF R5). Als derde heeft de A-S3200 ook een poosje elektrostatische luidsprekers type ESL63 van het Britse Quad mogen aansturen. Als bron diende een Wadia 321 DAC die digitaal muzieksignaal kreeg van een gemodificeerde Sonos Connect. Omdat er ook een streamer tevens DA-converter type DS-10 van het Italiaanse Gold Note beschikbaar was, is de Yamaha A-S3200 ook een poosje door de DS-10 van muzieksignaal voorzien.
Voordat we de klank bespreken, kunnen we alvast verklappen dat de Yamaha A-S3200 met geen van de drie luidsprekers enige moeite had. Niet alle versterkers kunnen bijvoorbeeld goed omgaan met elektrostatische luidsprekers. Het wel of niet goed kunnen aansturen van elektrostatische luidsprekers zit hem overigen niet in de prijs van een versterker. Het is dus niet zo dat alleen dure versterkers stabiel en goed werken in combinatie met een elektrostatische luidspreker. Er zijn ook dure versterkers die liever geen capacitieve belasting zien. De KEF R5 heeft een impedantie van acht Ohm, de Premium 7 van Piega heeft een impedantie van vier Ohm. De capacitieve ESL63 van Quad heeft een impedantie van acht Ohm (alle impedanties gemiddeld). Het bleek de A-S3200 van Yamaha niets uit te maken. In alle gevallen werkte hij stabiel. De relatief hoge dempingfactor van de A-S3200 zal daar vermoedelijk ook in positieve zin aan bijdragen.
Play the music, maestro!
Yamaha A-S3200: klank, neutraal en transparant onder alle omstandigheden
We hebben natuurlijk weer allerlei soorten muziek van stal gehaald. Zoals het moderne versterker betaamt, is de Yamaha A-S3200 niet kieskeurig. Hij verwerkt net zo makkelijk een groot klassiek symfonieorkest als een heavy metal band als een ingetogen singer/songwriter.
In alle gevallen valt het gedegen fundament van de lage tonen op, ook bij het aansturen van een capacitieve belasting. De A-S3200 blijkt een zeer goede controle over de weergave van lage tonen te beschikken. Nergens wordt het wollig en nergens trachten de lage tonen de overhand te nemen. De laagweergave is vol maar de luisteraar krijgt geen misplaatste schopjes in de maag. De nummers “Eat The Elephant”, “Hourglass” en “Get The Led Out” van A Perfect Circle (album “Eat The Elephant”) hebben een uitdagende kwantiteit en kwaliteit lage tonen in de compositie verwerkt. De A-S3200 houdt de luidsprekers strak in bedwang. De controle is buitengewoon goed. Ook “Deadwood” van Garbage bevat een uitdagende gelaagdheid van lage tonen. De A-S3200 is duidelijk geen budgetversterker, want budgetversterkers laten hier dikwijls steken vallen door net iets te dun of juist iets te wollig te klinken. Yamaha heeft effectbejag achterwege gelaten en neemt de aangesloten luidspreker in een houdgreep. De gelaagdheid van de lage tonen in “Deadwood” komt goed tot zijn recht.
We kiezen het album “The Theory Of Everything” van Ayreon en spelen “The Mirror Of Dreams”. Het duet van twee zangeressen wordt begeleid door een akoestische gitaar en een dwarsfluit. De gitaar klinkt warm met een randje metaligheid. De dwarsfluit klinkt warm en fluwelig. Metaligheid en fluweligheid spelen mooi en realistisch met elkaar samen. De stemmen van de vocalisten bezorgen de luisteraar kippenvel. “The Mirror Of Dreams” loopt naadloos (gapless) over in “The Lighthouse”. Een plukkende basgitaar krijgt begeleiding van een gitaar. Op de achtergrond is geruis van de zee te horen. Dit laatste valt nog al eens weg, maar de A-S3200 laat alle details horen, ook het subtiele strijkwerk. De klank is transparant en neutraal. De A-S3200 voegt niets toe.
De dood van een artiest kan een hernieuwde belangstelling voor zijn werk veroorzaken. Zo hebben wij de afgelopen weken dikwijls de relatief oude filmmuziek van Ennio Morricone weer gespeeld. “Main Theme” van “The Good, The Bad and The Ugly” heeft ruis aan boord. Het is immers een relatief oude analoge opname, maar deze oude analoge opname heeft intussen ook grote dynamieksprongen aan boord. De trompetsolo heeft een heerlijke scherpte zoals verwacht mag worden van dit koperen instrument. Nergens loopt de weergave dicht, ook niet als het orkest in standje fortissimo speelt. En de ruis? Dit is toch geen audiofiele opname? De ruis stoort helemaal niet, maar symboliseert een beetje de stoffigheid die in de hele film prominent aanwezig is. Net zoals het fluwelige slagwerk de paardenhoeven in het zand symboliseren. Een opname hoeft helemaal niet audiofiel te zijn om de luisteraar muzikaal te raken.
Het album “Love You To Bits” van No-Man heeft prominente dance-invloeden in de muziek geweven, hoewel het niet echt een dance-album is. Daarvoor zijn de dynamieksprongen waarschijnlijk te groot en er zitten ook hele rustige passages in de muziek waardoor de dansvloer wel eens leeg zou kunnen stromen. Maar voor wie van dance-muziek houdt is het in dit verband goed om te weten dat de A-S3200 het luisteraar moeilijk maakt om stil te blijven zitten. We betrappen onszelf erop dat we zittende op de bank zachtjes met de muziek meebewegen. De A-S3200 tracht ons overeind te trekken. Nee, we blijven gewoon zitten en bladeren verder in onze muziekverzameling.
“Yellow Hedgerow Dreamscape” van Porcupine Tree heeft een grote gelaagdheid en een stereobeeld dat breder is dan de afstand tussen de luidsprekers. Heel langzaam wordt het tempo opgevoerd en springen meer instrumenten bij. De opname zit vol met details en er gebeurt van alles in de coulissen van de muziek. Het hoge belletje dat na ongeveer drie minuten invalt, heeft een hypnotiserende werking. De A-S3200 laat alle subtiele details horen en kan tegelijkertijd dynamisch uithalen. De elektrische gitaar zweeft boven de opname en lijkt niet vast te zitten in de ruimte, maar een beetje in de ruimte te bewegen en rond te zweven. Het hoge belletje blijft individueel waarneembaar, ook als het tempo verder wordt opgevoerd en de band naar een climax toewerkt. Is Porcupine Tree’s “Yellow Hedgerow Dreamscape” een moderne Bolero? Dat mag een ieder voor zichzelf interpreteren.
We kiezen het album “Reise, Reise” van Rammstein en selecteren het nummer “Dalai Lama”. De bekkens en het overige slagwerk sleuren ons meteen mee de lucht in. Het geluid is heerlijk vet, zoals het Rammstein betaamt, maar intussen vol met details. De muziek klinkt vriendelijk met een onmiskenbare dreiging. Dreiging van wat precies? Nee, geen spoilers hier. Wie het wil weten, moet zelf naar “Dalai Lama” luisteren.
We spelen Tool’s “10,000 Days (Wings Part 2)” van het album “10,000 Days”. Ook dit nummer heeft grote dynamieksprongen. Op de achtergrond klinkt regen en een aantal keren een onweersklap. De onweersklap is bij iedere versterker wel te horen, maar het intussen zachtjes op de achtergrond ruisen van regen of van de zee kan bij sommige doorgaans goedkopere versterkers soms wat te ver naar de achtergrond verdwijnen. Zo niet bij de A-S3200 die net zo makkelijk subtiele details als krachtig spelende instrumenten tegelijkertijd laat horen. De details sneeuwen hoegenaamd niet onder, ook niet bij aanhoudende roffel van een dubbele bassdrum. Wellicht ten overvloede, uiteraard dient de opname ook een zekere kwaliteit te bezitten. Geen enkele versterker kan eventueel prutswerk van een opnametechnicus herstellen.
We moeten gaan afronden, maar we spelen nog even “Overture Egmont” van Beethoven, uitgevoerd door het Berlijnse Philharmonische Orkest onder leiding van Herbert von Karajan. Rockmuziek bestond nog niet in Beethoven’s tijd, maar de driekwarts maat in de eerste helft van Overture Egmont laat ons onwillekeurig heen en weer wiegen. Beethoven werkt naar een knalclimax toe die eindigt met fortissimo spelende strijkers en koperblazers die alle registers opentrekken. De A-S3200 geeft geen krimp en laat het symfonieorkest schitteren.
Kort samengevat, de klank van de Yamaha A-S3200 is neutraal en transparant met een zeer goede controle over alle toongebieden. De voeding is buitengewoon zwaar uitgevoerd als het uitgangsvermogen in aanmerking wordt genomen. Dit zal ongetwijfeld positief bijdragen aan de fraaie en gecontroleerde laagweergave. Wij stellen het zeer op prijs dat Yamaha effectbejag heeft weggelaten. De A-S3200 is stabiel ongeacht het type aangesloten luidspreker en heeft geen moeite met een capacitieve belasting.
De A-S3200 laat met name de verschillen tussen de luidsprekers horen en heeft van zichzelf geen prominente klank. De ESL63 van Quad is een resolutiekampioen. De A-S3200 heeft een hoge resolutie en laat de kleinste details in de opname horen. Tegelijkertijd heeft de laagweergave een fundament dat staat als een huis. De KEF R5 heeft een vleugje warmte dat goed waarneembaar is. De Piega Premium 7 klinkt neutraal met een vleugje koelte. Alle verschillen tussen de luidsprekers komen goed naar voren. Welk luidspreker klinkt het best? Dat is toch een beetje een kwestie van smaak. De A-S3200 is een allrounder en de gebruiker is vrij om een luidspreker naar zijn eigen smaak erbij te kiezen. De A-S3200 heeft voldoende vermogen aan boord om ook een wat minder dan gemiddeld gevoelige luidspreker goed aan te sturen.
De A-S3200 biedt heel veel muziekplezier voor de vraagprijs. Natuurlijk kan het nog beter, maar dan moet de koper veel meer geld uit zijn zak trekken dan het bedrag van 5.799 euro dat voor de A-S3200 wordt gevraagd.
Yamaha A-S3200: plaats in de markt, voor wie is deze versterker?
Zo op het eerste gezicht lijkt de A-S3200 te appelleren aan gevoelens van nostalgie. De VU-meters zijn een duidelijke verwijzing naar vroeger. Technisch heeft de A-S3200 echter niets met vroeger te maken. De bouwkwaliteit van het hele toestel, de zwaar uitgevoerde voeding, het volledig gebalanceerd uitgevoerde signaalcircuit en de fraaie IR-afstandbediening zijn helemaal van deze tijd. Wie niets heeft met nostalgie, moet zich niet laten afschrikken door VU-meters. Die kunnen immers uitgezet worden. Wie gewoon een goede versterker zoekt, moet de A-S3200 van Yamaha bij een dealer gaan bekijken en beluisteren. De bouwkwaliteit roept de verwachting van een lange en probleemloze levensduur op.
Apparaten met alles erop en eraan kunnen handig zijn maar zijn tot op zekere hoogte ook een beperking in keuzevrijheid. Digitale ingangen en functies ontbreken op de A-S3200. Yamaha heeft zich louter geconcentreerd op analoge schakelingen en heeft zich de moeite getroost om deze analoge schakelingen en alles eromheen degelijk uit te voeren. De ene koper zal het ontbreken van digitale ingangen een gemis vinden. De ander zal het op prijs stellen omdat dan een DA-converter en/of streamer naar eigen keuze kan worden neergezet. En als de streamer geen ondersteuning meer krijgt of niet meer werkt, kan de A-S3200 blijven staan. De A-S3200 heeft geen moderne maar snel verouderende snufjes aan boord.
Yamaha A-S3200: conclusie
De Yamaha A-S3200 biedt de luisteraar een transparant en neutraal venster op de opname en laat je diep in die opname kijken. De controle over alle toongebieden is boven verwachting. De VU-meters roepen gevoelens van nostalgie op maar bouwkwaliteit en klank zijn volledig van deze tijd. De A-S3200 heeft geen verouderings-gevoelige functies aan boord en lijkt een zeer lange en probleemloze levensduur voor de boeg te hebben.
Prijs Yamaha A-S3200: 5.799 euro