De Japanse audiofabrikant C.E.C. introduceert de high-end CD 2N compact disc-speler en laat zien dat de compact disc nog steeds actueel is. De door mij ontvangen C.E.C. CD 2N is traditioneel voorzien van een loopwerk met snaar aandrijving en beschikt over een top loading mechanisme. Sinds de introductie ervan in 1991 investeert de fabrikant onverminderd in deze onderscheidende techniek. Hoe onderscheidend presteert de techniek vandaag de dag? Is de C.E.C. CD 2N aan de vooravond van 2025 het overwegen waard?
C.E.C. behoort al vele jaren tot een van de meest gerespecteerde hififabrikanten ter wereld. Het bedrijf is in 1954 gestart met de productie van motoren en snaar aangedreven OEM-loopwerken voor toepassing in draaitafels van diverse high-end merken.
Naast sublieme en veel gezochte draaitafels uit eigen fabriek produceert de fabrikant sinds de jaren ’80 kwalitatief goede cd-spelers. In 1991 verrast de fabrikant met de C.E.C. TL 1, de eerste snaar aangedreven cd-speler. Gelijkloop? Jitter? Tracking? Geen probleem. Deze speler heeft inmiddels een legendarische status verworven en de goede weergave-eigenschappen hebben erin geresulteerd dat de fabrikant zich de opvolgende jaren volledig heeft ingezet op de doorontwikkeling van het snaaraangedreven cd-loopwerk. De CD 2N is, evenals de reeds bestaande TL 2N Transport, voorzien van het Double Belt Drive systeem dat inmiddels tot de max is verfijnd.
De geheel in Japan en met de hand gebouwde C.E.C. CD 2N is een fraaie aanvulling op het leveringsprogramma en beschikt over dezelfde functionaliteit als de TL 2N, maar is in tegenstelling tot deze transportversie uitgerust met een interne digitaal-naar-analoog omzetter. Hiermee is de CD 2N een pure compact disc-speler.
De ‘N’ in de modelnaam wijst niet op netwerkfunctionaliteit. Nu zul je je afvragen wat C.E.C. je dan wel aan extra functionaliteit zal bieden. Het spijt me je te moeten melden dat deze speler uitsluitend het Red Book-formaat afspeelt en je de interne DAC niet kunt gebruiken om er een streaming bridge of andere digitale geluidsbron op aan te sluiten. Ook toont de speler geen chique zaken als cd-tekst en kan er ook geen USB-stick worden ingestoken om digitale audiobestanden af te spelen.
Waarom heeft de fabrikant hiervoor gekozen? De speler is immers voorzien van een kwalitatief goede DAC-sectie. De reden is vrij simpel en heeft te maken met de geluidskwaliteit. Er zijn meerdere highend fabrikanten die op dit vlak met hetzelfde bijltje hebben gehakt en de machines helemaal hebben ontdaan van functionaliteit om uitsluitend te gaan voor de best mogelijke geluidskwaliteit. Denk bijvoorbeeld aan de pure cd-spelers van het Noorse Hegel en het Canadese Bryston. Hierbij heeft C.E.C. zich gelukkig niet laten verleiden tot het absolute minimalisme. De fabrikant laat je gelukkig nog wel kiezen tussen verschillende filters en (up)sampling naar 24-bit 88.2 en 176.4 kHz. Hoeveel verschil dit maakt kom ik later op terug.
Topklasse tot in het kleinste detail
De behuizing van de C.E.C. CD 2N is uiterst solide gebouwd en sober vormgegeven. Ik ontvang de zwarte uitvoering en deze oogt nog rustiger aan de ogen. Naast de conventionele powerswitch telt het front een zestal bedieningsknoppen. Filter, upsample, previous, next, stop en play/pauze. Het scherm toont de verstreken en resterende speeltijd, de filter- en samplinginstelling. Je kunt dit display dimmen en zelfs geheel uitschakelen voor nog meer optische rust. De disc leg je traditioneel via de bovenzijde in. Schuif hiervoor de deksel boven het mechanisme open, neem de puck uit en plaats de disk op de spindel. Hierna plaats je de puck op de disc en schuif je het klepje weer dicht. Zo simpel kan het zijn. Hier kan niet veel aan stuk gaan en voegt een vergelijkbare beleving toe als wanneer je een langspeelplaat op je platenspeler legt.
De C.E.C. CD 2N is intern uitgerust met een lineaire voeding en de analoge output stage is fully-balanced en dual-mono opgebouwd. Hierbij heeft de fabrikant gekozen voor een conventionele bouw met uiterst precies werkende opamps, maar maakt gebruik van de best mogelijke componenten.
Analoog heeft de CD 2N twee gebalanceerde XLR-uitgangen en twee single-ended RCA-uitgangen. De digitaal-naar-analoog conversie wordt verzorgd door de 32-bits ESS ES9028PRO Hyperstream DAC-chip. Dit is het veel geprezen vlaggenschip uit de Sabre PRO-serie met een groot dynamisch bereik, ultra lage vervorming en een laag ruisniveau. De DAC is voorzien van een uiterst stabiel klokcircuit, maar kan desgewenst worden uitgebreid met een externe master klok. Wanneer je gebruik wilt maken van een externe DAC, dan kun je hiervoor gebruik maken van de coaxiale of optische S/PDIF digitale uitgang of via de AES/EBU uitgang.
Technisch is het loopwerk van deze 14 kilogram wegende speler zwaarder uitgevoerd dan zijn voorgangers en is, zoals al eerder aangegeven, voorzien van een dubbele snaaraandrijving. Het plateau wordt, in tegenstelling tot reguliere direct-drive spelers, met een ontkoppelende snaar aangedreven en hierbij zorgt de 380 gram zware messing puck met een diameter van 120 millimeter voor een optimale vliegwielwerking dat realiseert een ultra stabiele gelijkloop. De tweede snaar vind je terug in het feed-mechanisme die de laserunit voortbeweegt. Hiermee is de aftasting geheel ontkoppeld van motorvibraties.
Net als bij analoge platenspelers voegt dit toe aan de betrokkenheid bij de muziek. De fabrikant stelt dan ook dat dit de meest analoog klinkende cd-speler is. De hoogste tijd om er eens uitgebreid voor te gaan zitten.
Luistersessies
Ik voer de luistersessies uit met een set heerlijke Blumenhofer FS3 vloerstaanders die ik eventjes te logeren heb van het Arnhemse Audiohaven. Deze FS3’s zijn voorzien van gevoelige compressie drivers, of noem deze liever hoorndrivers. Deze drivers zijn in staat de muziek met zoveel precisie en finesse weer te geven dat sommige muziekalbums hiermee een nieuw leven krijgen. De versterking wordt verzorgd door een Bryston BP26 voorversterker in combinatie met twee Bryston 7B3 mono eindversterkers. De luidsprekerbekabeling en interlinks zijn tenslotte afkomstig uit de Flow series van Driade. Een uiterst precies en analytisch klinkende combinatie die tot de kleinste nuanceverschillen van de CD 2N laat horen. Van de importeur krijg ik een stroomkabel van Soundart meegeleverd en heb ik de speler op een optioneel leverbaar C.E.C. Wellfloat ASB 3545 WF Acoustic Speaker Board geplaatst, dat in dit geval als een maximale ontkoppeling tussen de cd-speler en de ondergrond dient.
The K&D Sessions van Peter Kruder & Richard Dorfmeister is het eerste album dat ik uit mijn collectie trek. Dit album geeft me een uitstekende indruk van de imaging eigenschappen en dynamische reserves waarover een speler beschikt. Bij de remix van “Bug Powder Dust” van Bomb the Bass wordt de muzikale informatie met een hoge snelheid en uiterste precisie weergegeven. De openheid en de definitie waarmee de C.E.C. de midrange weergeeft is heel bijzonder. Door het realisme van zang kan ik de gerapte rijmen woord voor woord verstaan en wordt er gevoelsmatig een wollig laagje van dit spoor wordt afgetrokken waarmee alles net even eerlijker en authentieker wordt weergegeven. Bij de track “Gotta Jazz” remix van Count Basic ervaar ik een gedetailleerde percussie en elektronische cymbalen. Er is geen sprake van kleuring; alles klinkt neutraal en realistisch. Dit wordt delicaat tot in de zachtste synth-lijntjes richting de achtergrond weergegeven.
Het maakt eigenlijk niet uit welk nummer ik opzet. De muziekbeleving is kamervullend waarbij ik een brede soundstage ervaar met een achtergrond die ver de diepte ingaat. De effecten worden me op mijn luisterpositie van zo’n drie meter over de schouders getild en ervaar ik als een heerlijk ruimtelijke geluidsbeleving. De precisie waarmee de verschillende sporen in het geluidsbeeld worden weergegeven is opmerkelijk hoog.
Hierna is het de beurt aan een van mijn eerste digitale albums album die ik al sinds eind jaren ’90 niet meer heb gedraaid, het album Jarre Live van Jean-Michel Jarre uit 1989. In mijn herinnering een fraai geproduceerd album dat weliswaar analoog is opgenomen, de detaillering en de dynamiek pasten helemaal bij de periode dat digitaal het synoniem voor precisie en muzikale volmaaktheid was. Hoe snel kan deze C.E.C. CD 2N mijn volmaakte herinnering aan deze periode perfect om zeep helpen? Nou, al bij de eerste twee minuten hoor ik in de tweede track, “Overture”, instabiele levels waarbij het linker en rechter kanaal kortstondig in elkaar worden geduwd. Hierbij hoor ik het geluidsbeeld continu inklappen en zich weer ontvouwen.
Dit vreemde fenomeen had ik nooit eerder ervaren. Het lijkt alsof de opname levels van de Studer A 820 SR Dolby heel kortstondig is teruggedraaid of dat de compressor-limiters in de signaalweg het opnameniveau door een technische fout hinderlijk verstoort. Ben je in het analoge tijdperk opgegroeid met cassette- of spoelenrecorders, dan zul je dit direct identificeren als dropouts in de opname van de mastertape.
Dergelijke dropouts kunnen zijn ontstaan door en minder goed contact tussen magnetische tape en de opnamekop door een vouw, stofje, imperfecte bandloop of gewoon door een gebrek aan magnetische deeltjes op dat deel van de band. Dit versterkt door de zuchtende werking van de gebruikte ruisonderdrukking. En wanneer ik hierop ga letten, valt eigenlijk de gehele muziekbeleving van dit album in het water.
Hoe nauwkeuriger ik dit album beluister, hoe meer het me duidelijk wordt dat het linker en rechter geluidsniveau fluctueert alsof het een lieve lust is. Het hele geluidsbeeld slingert continu van links naar rechts door de kamer. Ik zou haast denken dat er een oude tape is gebruikt waarop dit concert is opgenomen. Hierna schakel ik weer kort terug naar mijn Bryston BCD3 om te verifiëren of ik dit ook bij deze speler kan vaststellen. En ja, nu ik weet dat de kanalen in signaalsterkte fluctueren hoor ik het bij deze speler eveneens terug, maar wel in een iets mindere mate. Anders dan bij de spelers uit de jaren ’80 en ’90, laat deze C.E.C. CD 2N de muziek met zoveel openheid en precisie horen dat dergelijke minimale imperfecties anno 2024 genadeloos roet in het eten gooien.
Een van de schijfjes die ik eveneens sinds eind jaren ’80 in mijn collectie heb is het album Papa Doo Run Run van California Project uit 1985. Dit is een album dat geheel digitaal en zonder compressie met een 32-track Mitsubishi X-800 recorder is opgenomen. Dit album laat op de meeste sets een heerlijke warme en dynamische muziekbeleving horen, maar mist hier bij de meeste sets aan levendigheid en ruimtelijke informatie. De CD 2N laat dit album helemaal tot leven komen. Het podium waarmee deze speler de muziek weergeeft is relatief klein, maar wekt door de artificiële echo’s de indruk van een flinke ruimte waarin dit studioalbum is opgenomen. Ik kan diagonaal door de verschillende tracks kijken. Zang wordt ruimtelijk weergegeven en ervaar een eerlijke klank bij drums, analoge en elektronische instrumenten. Ik kan elk lijntje en element met gesloten ogen in de ruimte aanwijzen. De muziekbeleving waarmee de C.E.C. CD 2N dit album aan me presenteert is zalig.
Ten slotte sluit ik de sessies af met een van de laatst geproduceerde albums in mijn collectie. Dit is het album The Endless River van Pink Floyd uit 2014 alweer. Een digitaal geproduceerd album waarbij bijna uitsluitend gebruik is gemaakt van niet eerder gebruikte delen uit voorgaande opnamesessies, aangevuld met verbindende muzieklijnen waarmee het album een meer coherente ambient muziekbeleving brengt. De finesse waarmee elk spoor en instrument wordt weergegeven met deze uiterst open klinkende speler is uitmuntend.
Ik kan me voorstellen dat Pink Floyd liefhebbers van het eerste uur gruwen bij de aan elkaar geplakte en digitaal opgepoetste scraps waaronder een groot deel afkomstig van het sublieme album The Division Bell uit 1994. Toch kan ik de ruimtelijke en melancholische soundscapes waarderen waarbij het toetsenwerk van de in 2008 overleden Wright een onderscheidende plek heeft gekregen. Dankzij de transparantie waarmee de C.E.C. CD 2N dit album afspeelt kijk ik mijlen diep de achtergrond in en de saxofoon in het nummer “Anisina” heb ik niet eerder zo realistisch beleefd. De C.E.C. CD 2N laat me dit album op een andere manier beleven en hoe langer ik naar dit album luister, hoe knapper ik het vind hoe en met welke perfectie dit knipselalbum tot stand is gekomen. Met de C.E.C. CD 2N ervaar ik deze knipsels bovenal met een enorme dosis gevoel.
Oordeel
De C.E.C. CD 2N compact disk speler laat me mijn cd-collectie opnieuw beleven. Veel van de albums die ik al zo’n vier decennia in mijn collectie heb klinken meer levendig dan voorheen. Ik zit meer ín de muziek waarbij er vele verrassingen aan het licht komen. Soms is dit een belangrijk sprankeltje, een voorheen verborgen lijntje dat zich ineens laat horen, toegevoegde ruimtelijkheid of een stukje extra autoriteit.
Soms hoor je ook de tekortkomingen in de productie waarbij geliefde albums van een voetstuk afvallen zoals ik dit bij toeval bij een van mijn allereerste cd-albums van Jarre heb ervaren. De resolutie en openheid waarmee mijn albums worden weergegeven laat me niet zelden in de veronderstelling naar een kwalitatief goede remaster te luisteren. Zang heeft meer topend extensie en cymbalen worden met meer overtuiging weergegeven. De diverse zanglijnen worden met een groter onderlinge afstand weergegeven waarbij ik de verschillende zangers en zangeressen nog beter kan identificeren. Deze speler van C.E.C. levert zo’n open geluidsbeeld dat elke imperfectie genadeloos voor mijn voeten wordt geworpen.
De CD 2N is voorzien van verschillende filters en upsampling mogelijkheden. Ondanks dat het slechts om nuances gaat, meen ik bij ‘pulse’ een lichte toename in drive, autoriteit en dynamiek waar te nemen, terwijl ik vind dat de muziek bij ‘flat’ accurater en dichter bij mijn herinnering aan het album wordt weergegeven. Wanneer ik met de filterinstellingen speel beluister ik de albums met een normale 44.1 sample rate met een hele mooie stereobreedte en een voor mij bekende geluidsdiepte. Wanneer ik overschakel naar 24 bit en 88.2 kHz neemt de stereobreedte en ruimtelijkheid een fractie toe om met een samplerate van 176.4 kilohertz nog eens een fractie verder toe te nemen. Ik prefereer bij de meeste muziekalbums de ‘pulse’ stand en de maximale 176.4 kHz sample rate. Hierbij ervaar ik de muziek meer upfront en met een fractie meer beleving. De verschillen zijn niet dag en nacht en zullen niet ik elke set even goed waarneembaar zijn, maar zijn hiermee zeker niet te verwaarlozen.
Wanneer ik de weergaveprestaties van de CD 2N vergelijk met de prestaties van mijn eigen Bryston BCD3, toch al geen beroerd klinkende speler, klinkt de speler van C.E.C. een fractie opener en neutraler. Dit heeft deels te maken met de verschillen tussen de chipset van AKM en ESS, maar ook met de snaaraandrijving en de kwaliteit van de interne componenten, waaronder de o zo belangrijke voeding. Het verschil in klank en geluidsbeeld is een beetje te vergelijken met een luidspreker die met de klankkast op de vloer is geplaatst en daarna op spikes. De muziek afgespeeld via de C.E.C.-speler klinkt meer ontkoppeld van de techniek en ervaar ik een vergelijkbare muziekbeleving als met een kwalitatief goede platenspeler voorzien van een Moving Coil element. Dit is een hele speciale speler me mijn muziekcollectie op een geheel eigen wijze laat herontdekken.
Zwevend op een wolkje
Oplettende lezers zullen hebben gemerkt dat ik nog niets over de C.E.C. Wellfloat Acoustic Speaker Board heb gemeld. Meestal ben ik niet zo van dit soort upgrades, omdat ik deze vaak vrij prijzig vind, en de toegevoegde geluidskwaliteit doorgaans minimaal is. Als er al van winst te spreken is. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Ondanks dat dit board eigenlijk voor luidsprekers is ontwikkeld, zweeft de CD 2N er met zijn flinke gewicht ook heerlijk op en wordt de doorgifte van trillingen en vibraties op alle drie de assen naar de ondergrond effectief gedempt. Om de verschillen te beoordelen til ik de speler meerdere malen van het plateau en beluister dezelfde tracks opnieuw en opnieuw. Als test-cd gebruik ik hiervoor de highend geproduceerde Arabesque compilatie-cd van Crystal Cable. Een van de best klinkende albums in mijn collectie.
Verhip. Dit is grappig. Eerst denk ik dat ik mezelf voor de gek houd met de verschillen, maar na een keer of drie wisselen ben ik er zeker van. Tot de allerkleinste achtergronddetails worden met meer definitie en een fijnere resolutie weergegeven wanneer ik de speler op het ontkoppelende plateau plaats. Het lijkt erop dat de speler de trillingen en resonanties nu beter kan afvloeien waarmee de laserunit en het loopwerk het medium beter aftasten. Instrumenten klinken losser, krijgen meer autoriteit en hierbij beluister ik subtiele nuances die ik niet eerder waarnam. Het diepste laag wint een fractie aan kracht en, belangrijker, rust. De tracks ademen en het lijkt alsof het geluid letterlijk loskomt van de grond. De gehele weergaveprestaties van de CD 2N worden naar een trede hoger getild en dit zijn zaken die er in dit prijssegment zeker toe doen.
Conclusie
C.E.C. onderstreept met de CD 2N haar verdiende plek in het high-end audiosegment. Wat laat deze met een dubbele snaar aangedreven bovenlader een verfijnde muziekweergave horen. Ongeacht het genre dat ik afspeel onthult de speler tot de kleinste nuances in mijn muziekalbums. De drive, openheid, finesse en vooral het hoog oplossend vermogen waarmee ik mijn muziekcollectie beluister maakt me nieuwsgierig naar de muzikaliteit die zich nog in de rest van mijn albumcollectie schuilhoudt.
Is de C.E.C. CD 2N hiermee het overwegen waard in 2024? Jazeker. Misschien is dit wel de meest verfijnde cd-speler in deze prijsklasse die ik in de afgelopen jaren te logeren heb gehad. Vijf uit vijf sterren.
C.E.C. CD 2N
8.995 euro | www.cec-international.com
Wellfloat ASB 3545 WF 1.395 euro
Beoordeling 5 / 5
