Wie bij AVNUE in Eindhoven de winkel binnenstapt voelt als eerste de gastvrijheid geboden door de medewerkers, kan zich daarna verbazen over het ruime aanbod van zowel audio- als video-oplossingen. Wandelend door het pand valt hebberigheid mij ten deel, maar daar ben ik niet voor gekomen.

AVNUE is de grootste en meest belangrijke dealer van het Duitse merk T+A in Nederland, een merk dat al vele jaren representant is van Duitse engineering, betrouwbaarheid en leverancier is van hoogwaardige audio. 

Op uitnodiging van Livet Audio, de vertegenwoordiger van T+A in Nederland en van AVNUE mag ik vandaag één van de uitstekende luisterruimtes de mijne noemen om te gaan luisteren naar twee onlangs geïntroduceerde T+A producten. Is de R 2500 R receiver al iets langer op de markt (en ruimschoots op HIFI.NL getest), recent is bij AVNUE een paar T+A Criterion S 230 luidsprekers afgeleverd en ingespeeld.

Het tot nu toe enige paar dat bij een dealer beschikbaar is, waarmee AVNUE dus de absolute primeur heeft. 

Bij het betreden van één van de voor omgevingsgeluiden geïsoleerde luisterruimtes van AVNUE, word ik getrakteerd op muziek die uit de daar aanwezige R 2500 R receiver en beide S 230 luidsprekers komt. AVNUE heeft veel moeite gedaan om de luisterruimte te optimaliseren door samen met Mutrox de ruimte akoestisch aan te passen. Een comfortabele bank maakt dat je lang en aangenaam kunt luisteren. Indirecte verlichting zorgt dat niets je kan afleiden. De spelende opstelling wordt van stroom voorzien via een AudioQuest Niagara netfilter met daarin een Inakustik AIR netsnoer en is aangesloten met Inakustik LS-404 Micro AIR luidsprekerkabel, welke op mijn verzoek wordt gewisseld voor LS-1205 AIR, omdat ik die beter ken. Thuis gebruik ik uit de Referenz serie zowel LS-2404 AIR als opvolger LS-2405 AIR. Inakustik kabel sluit perfect aan op de interne bekabeling van Criterion luidsprekers, waarin eveneens Inakustik is verwerkt. | Inakustik-reviews vind je hier

De Criterion S 230 luidsprekers staan op Gaia II dempers van IsoAcoustics, zou mijn keuze ook zijn in plaats van spikes. Heerlijk dat AVNUE zoveel spullen en kabels speelklaar heeft staan en liggen, je wordt als bezoeker gewoon verwend en op de wenken bediend. Menno Diepstraten van AVNUE die mij vandaag helpt vertelt dat de luisterruimte van circa 4 x 5 meter door de Mutrox demping wat lastig is voor dynamiek, dat geringe verlies is grotendeels goedgemaakt door een zeer ruimtelijke weergave. Omdat de lage tonen energie zodoende enigszins wordt opgeslurpt staat naast de rechter T+A S 230 luidspreker een ingeregelde JL Audio subwoofer zachtjes met de muziek mee te ademen.

T+A: de hoofdrolspelers 

Laten we beginnen met het beschrijven van de T+A S 230 luidsprekers die op moment van schrijven, dus alleen bij AVNUE te horen en te bewonderen zijn. Zoals met elke T+A luidspreker worden de behuizingen in de buurt van T+A vestigingsplaats Herford voor hen gemaakt. De drivers worden ingekocht, de wisselfilters komen uit de T+A fabriek in Herford. Daarna vindt de assemblage van filters, units, kasten en demping plaats bij T+A in huis om volledig de hoge kwaliteit in eigen hand te houden.

Het zijn tijdloze, flinke luidsprekers met een buitenmaat van 105 x 31 x 43 cm als ze op meegeleverde spikes zijn gezet. De kast biedt daarmee ruimte aan twee 170 mm woofers, gemonteerd op de onderzijde van het frontpaneel, twee 120 mm middentoon units zitten daarboven met centraal tussen deze drivers een 25 mm tweeter met een gecoate magnesium dome. Woofers en midrange chassis bestaan uit gegoten aluminium, sterk en resonantievrij materiaal. Elke conus heeft een door T+A gecalculeerde vorm en wordt met ribben versterkt, in T+A termen ‘StarStabilizer membranen’.

De middentoon drivers zetten al vroeg in, de scheidingsfrequenties liggen rond de 200 en 2000 Hertz. Units en kast wegen samen 37,5 kilo. Verplaatsen moet echt met twee man. De baffle is volkomen glad gehouden, T+A zoekt naar een homogeen afstraalgedrag dat door niets kan worden verstoord, geen schroefjes, geen randjes. Alleen een vlak paneel met drivers dat van T+A de benaming OrganicBaffle Design kreeg.

In de kast zit achter de twee woofers een transmissielijn met resonatiekamers om een zo gelijkmatig verloop voor de lage tonen te verkrijgen, staande golven af te vangen en het laag diep te laten doorlopen naar onder. Een akoestische belasting achter de woofers waar T+A al heel lang gebruik van maakt vanwege de vele voordelen, die ruim opwegen tegen de extra kosten van een veel complexere kastconstructie. De panelen die de transmissielijn vormen zorgen als bonus voor een extra stijve behuizing.

De opstelling van de middentoonunits en de tweeter draagt eraan bij om van midden en hoog een puntbron te maken, waardoor het stereobeeld kan groeien in alle richtingen en heel precies is. Door het toepassen van twee midrange units halveert bovendien de vervorming die altijd onvermijdelijk is in drivers en er ontstaat een beter lineair gedrag van de units. De symmetrische opstelling heeft als neveneffect dat afstraling naar vloer en plafond wordt gereduceerd en daarmee reflecties van vloer en plafond veel minder zijn.

Een Fast Signal Response drieweg scheidingsfilter bestaat uit twee delen, één voor lage tonen, één voor midden-hoog. Zodat bi-wiring en bi-amp mogelijk zijn. Het filter zorgt voor een correct fasegedrag en de juiste onderlinge timing van de drivers. Het zijn complexe filters die T+A toepast in de Criterion serie en dus in de S 230. Tot slot een paar specificaties die ertoe doen, de nominale impedantie is 4 Ohm, het rendement 87 dB en de belastbaarheid 200 Watt tot aan kortstondige pieken van 800 Watt.

Onderdeel van mijn bezoek is de R 2500 R receiver van T+A. Een apparaat dat is gemaakt om elke afspeelmogelijkheid beschikbaar te stellen. Het is een streamer, een dac, een versterker, een FM-tuner, een DAB+ tuner, met een optionele module ook een phono versterker en of dat allemaal nog niet genoeg is zelfs een cd-speler in het voorpaneel te vinden.

Collega Harro Tillema heeft het apparaat onlangs aan de tand gevoeld en beschreven, dat zal ik niet allemaal gaan herhalen. Zie hiervoor de uitgebreide review van de T+A R 2500 R van Harro. Vandaag gebruik ik de R 2500 R als streamer en versterker door gebruik te maken van de eigen App van T+A die draait op hun G3 platform. Werd G2 geheel geprogrammeerd door één software engineer, G3 is het werk van drie mensen, allen in dienst van T+A om de software te borgen voor langere tijd. G3 is veel uitgebreider en ziet er in de App volwassen en overzichtelijk uit. Werken met Qobuz in de App is intuïtief en probleemloos. G3 komt later ook beschikbaar voor de HV series van T+A, waar AVNUE als topdealer vast ook heel gelukkig van wordt, nu is het nog even voorbehouden aan de R serie producten waar de R 2500 R in thuis hoort. Dat de R 2500 R ook Roon certified is en daarmee volledig Roon ondersteunt is geweldig, maar voor nu gebruik ik de G3 App.

Met Jansen op reis

De muzikale reis ben ik begonnen met de charmante Nederlandse violiste Janine Jansen. Ik kon meereizen met een album van haar met daarop vioolconcerten van J.S. Bach. Met T+A apparatuur en Inakustik kabel wil ik het graag als eerste hebben over het stereobeeld dat ontstaat terwijl Janine speelt. Deze aanwezige luidsprekers weten de muziek los te maken en breed in de ruimte te neer zetten. Met gebruik van optimale diepte illusie waarin het orkest naar achteren schuift t.o.v. de soliste. Strijkers van bas en cello zitten laag in het stereobeeld, de viool van Jansen staat hoger, precies zoals een instrument wordt gebruikt, op de vloer of op de schouder. Dat alles op juiste afstand van de luisteraar, van net voor de luidsprekers tot een heel stuk naar achter, daarmee gaat in het holografische beeld het orkest de achtermuur voorbij. Muziek komt bovendien naar links en rechts tot ver buiten de opstelling van de luidsprekers en laat zich in een boog tot bijna naast de luisterpositie neerzetten.

Dat laatste overigens niet met dit album, maar met muziek gebruikt om wat te wennen aan de ruimte. Heel duidelijk zijn de nuances in het spel te volgen, is de viool volledig belicht in al zijn facetten. Zuiver, helder en uitermate transparant. Viool kan en mag gestoken scherp zijn, maar nooit gaan klinken als een mes, iets dat de T+A set perfect voor elkaar krijgt. Janine speelt daarom veel langer door dan gedacht en ik moet mij ertoe zetten om iets anders te zoeken.

Hoewel de verleiding groot is om met Bach door te gaan, maar dan met zang van Sabine Devieilhe, kies ik van haar toch voor het album ‘Chansons d’amour’ waarop zij zingt samen met het pianospel van Alexandre Tharaud. Het is ook hier de zuiverheid die mij in het hart raakt. Zelden was Sabine zo verstaanbaar als op dit systeem in deze ruimte. Hoewel de mensen van AVNUE een opmerking maakten over dynamiek die in deze ruimte wat minder zou zijn, merk ik daar eigenlijk niets van na wisseling van luidsprekerkabels naar Inakustik LS-1205. Een aanwezige en ingeregelde subwoofer staat aan zonder enig nadeel daarvan te ondervinden, zorgend voor een nog grotere stage dan er al was. Met een heel subtiele aanvulling op de lage tonen, heel subtiel. Het is ‘ademen’ van de sub en geen zwoegen. Als Sabine hartbrekend uithaalt met haar stem, dan staat de wereld om mij heen heel even stil.

Anouar Brahem mocht met ‘The lover of Beirut’ zijn muziek al eerder laten horen, toen de mensen van AVNUE controleerden of alles naar behoren stond opgesteld. Op een hoger volumeniveau laat ik de muziek voor mijzelf spelen. Een goed opgenomen album dat via Qobuz in highres beschikbaar is. Ik kijk in een diepzwart gat dat de achtergrond vormt waaruit tonen naar voren komen. Los, helder, vol nuances, ontstaan uit het niets en afgezet tegen niets. Geen onrust, geen rafels, geen moduleren van onrust vanuit lichtnet of ethernet. Hoewel de ruimte en de omgeving vreemd zijn, is de rust en de stilte achter de muziek goed te herkennen. T+A doet niet alleen met de luidsprekers het hart een sprongetje maken, de uitgebreide streaming receiver draagt de muziek in perfectie aan. Na vijf en een halve minuut komt meer slagwerk in de muziek. Dan beluister je pas in totaliteit wat een ruimtelijk beeld hier wordt neergezet. Je kunt bijna naar elk instrument toelopen om de spelers een schouderklop te geven.

Lady of jazz

Over een heel andere boeg, Sophie Milman mag dan een onbekende zijn voor velen, een uitstekend album van haar is ‘Take love easy’, gevuld met klassiekers als ‘I can’t make you love me’ en ‘Love for sale’. Fijne muziek met achter haar een goede band, Sophie de ruimte gevend om al haar zangkwaliteit ten toon te spreiden. Strak in het midden staat zij, op een realistische grootte afgebeeld. Terwijl de band fors herrie weet te maken, blijft haar stem het centrale baken. Duidelijk en articulerend. Pas als ik het volume ver terugdraai, waarbij ik ontdek hoeveel geluid ik de ruimte in pompte, valt ze wat weg in het geheel. Tot de oren ook aan dit lagere volume gewend zijn en alles stabiliseert als daarnet. Het album is gewoon cd-kwaliteit, niet opgepoetst, hoeft ook niet, als de set van hoge kwaliteit is dan is 44.1/16 een prima formaat voor muziek.

Francesca Dego mag ‘Il Cannone’ bespelen, een viool van Paganini geschonken aan de stad Genua. Deze dame maakt fantastisch gebruik van de viool en perst er de hoogste tonen uit. Maar laat ook goed horen welke kracht in de viool schuilt. Zij is duidelijk de ster op het album, waar alleen nog piano bij te horen is. Ondanks deze minimale bezetting boeit zowel het spel als de muziek mateloos en weet Francesca door te dringen in hart en ziel met dit T+A systeem, opgesteld in één van de luisterruimtes van AVNUE in Eindhoven. Naarmate ik meer en meer wen aan de ruimte en aan de weergave, des te beter ga ik begrijpen welke filosofie T+A heeft. Kracht en zachtheid, open spel zonder te verdrinken in techniek, zuivere klankbalans zonder eigen toevoeging. Eerlijk en natuurgetrouw. Pas dan kun je een instrument als Il Cannone op waarde schatten en Paganini dankbaar zijn voor zijn noeste, nijvere arbeid. En Genua voor het zorgvuldig bewaren van deze schat. Ik word met regelmaat uitgescholden voor cultuurbarbaar als ik een oud pand liever zie slopen dan opknappen, maar er schuilt voor muziek wel een cultuurliefhebber in mij.

Ik weet het, van de hak op de tak, van Il Cannone naar Lori Lieberman. Omdat de opname zo goed in elkaar steekt en omdat ik haar als mens en als zangeres waardeer. ‘You go to my head’ spat van de weergevers af. Ik weet precies wat ik mag verwachten en wordt op de wenken bediend. Ik stap zomaar de Apogee Studios van Bob Clearmountain binnen in Santa Monica, waar Lori met haar band speelt als ware het een live concert. Niet per track een instrument opnemen en later samenvoegen, gewoon samen spelen en zo op tape of in digitaal formaat vastleggen. Dat geeft een helderheid en impact die je op weinig albums nog kunt bereiken. Het lijkt wel of ik terugga in de tijd en Sheffield Lab Direct-to-disc albums afspeel op een topklasse draaitafel met idem versterking en weergevers. Het stijgt inderdaad naar het hoofd wat hier speelt. Ik luister lekker verder en maak ondertussen wat foto’s van wat er voor mij staat.

Ik zap bijvoorbeeld door op het album voordat ik de luistersessie ga afsluiten. ‘You are not my first love’ is een lekker uptempo nummer dat met veel plezier wordt gebracht door Lori en haar band. Gave gitaar links, bas in het midden duidelijk naar achteren staande, zang midden voor, slagwerk breed, piano rechts van het midden. Het is zo gemakkelijk om op deze set in deze ruimte instrumenten te positioneren. Waarbij de helderheid van T+A een extra duit in het zakje doet.

Blijven logeren

Onder de barokke tonen van orgel en viool, uit handen en voeten van Emmanuelle Dauvin (ik smacht naar een tweede album van haar) bedenk ik hoe helder en zuiver het kerkorgel wordt weergegeven. Met diep laag, mogelijk mede dankzij een zuchtende subwoofer, laag beheerst en strak, een dragend fundament vormend voor viool. Haar vioolspel helder waarin een vette vleug akoestiek van de kerk hoorbaar is gemaakt. Het is jammer dat ik nog een lange rit voor de boeg heb, want het zou helemaal niet erg zijn om hier te blijven. Blijven luisteren, dan vanavond snel een pizza, weer doorgaan met luisteren en uiteindelijk op de bank in slaap vallen tot de volgende ochtend. De gastvrijheid van AVNUE gaat ver, maar overdrijven is ook een vak. Dus laptop terug in de tas en vol van hetgeen ik mocht beluisteren de auto in. Onder de indruk van T+A en de AVNUE-winkel met zijn riante luisterruimtes.

Wat kan ik nog toevoegen aan bovenstaande ervaring. Misschien dat ik blij ben dat AVNUE in Eindhoven tijd en ruimte ter beschikking stelde, want tweemaal 37 kilo naar 3-hoog sjouwen is geen sinecure. Voor een receiver van 14 kilo draai ik de hand niet om, maar we wilden heel graag de combinatie aan onze lezers voorstellen. Daar krijg ik alle ruimte toe en kon zelf nog wat tunen naar eigen voorkeuren. Gezeten in de comfortabele bank werd het genieten van muziek. Tracks die ik heel goed ken en daarom gebruikte, immers systeem en omgeving waren vreemd en enig houvast aan muziek is dan welkom. Wat ik mijzelf ook voorschotelde aan muziek, naarmate ik langer luisterde en de schoonheid van T+A S 230 luidsprekers en R 2500 R receiver tot in detail leerde kennen, des te enthousiaster begon ik te worden. T+A was voor mij altijd beter bekend als maker van elektronica, de ogen, zou u wilt oren, zijn geopend voor weergevers. Wat een machtige luidspreker staat bij AVNUE te spelen.

Met een onverwacht prijskaartje, eigenlijk dacht ik dat de prijs per paar als per stuk werd aangegeven. Is dat even een meevaller! Misschien toch maar vragen of overnachten mogelijk is in de winkel.

De audioset
T+A S 230 luidsprekers | 9.500 euro per paar                                     
T+A R 2500 R receiver | 14.500 euro                                                  
Inakustik LS-1205 AIR luidsprekerkabel | 2 x 3 meter, 2.399 euro

Livet Audio | www.livetaudio.nl | AVNUE in Eindhoven | www.avnue.nl