Definitive Technology, een stalgenoot van Denon en Marantz, is een grote naam in de V.S., maar nog danig onbekend in Europa. Met twee nieuwe premium Demand-vloerstaanders die gekenmerkt zijn door heel eigenzinnige designkeuzes moet daar verandering in komen.
Definitive Technology Demand
Circa 1,5 jaar geleden bekeken we de Demand D7-boekenplankspeaker, een compacte luidspreker die dankzij een pienter ontwerp met verschillende slimme vondsten verrassend veel luisterplezier bood. In deze review leggen we de gloednieuwe Demand D15-vloerstaander op de pijnbank. Het recept is grotendeels hetzelfde gebleken. Ook de elegante D15 pakt uit met een modern, fris design en een heel slank profiel, wat deze luidspreker meteen een interessante kandidaat maakt voor trendy woonkamers waarin klassieke designs minder mooi passen.
Op technisch vlak wijken de Demand-speakers ook af van de norm, met excentrisch geplaatste tweeters en twee immense woofers aan de zijkanten. Het zijn dus zeker geen luidsprekers die je zomaar met de concurrenten op hetzelfde prijspunt kunt vergelijken. Want die zijn er wel, gegeven dat D15 met een paarprijs van net geen 3.400 euro relatief hoog inzet. De Sonus faber Sonetto III, de Dynaudio Evoke 30, de KEF R7, de Bowers & Wilkins S2, de Focal Aria 936… dat zijn niet de minste rivalen voor de D15. De D15 heeft alvast één troef: het is net iets slanker dan de rest.
Een eigen aanpak
Definitive Technology is niet bepaald de eerste naam waar we aan denken als we op zoek gaan naar nieuwe speakers. Maar dat komt omdat we in Europa wonen, want in de V.S. is het merk allesbehalve een onbekende. Meer zelfs, het is een van de grootste verkopers van luidsprekers. Op ons continent is Definitive Technology echter nog altijd quasi-onbekend, deels omdat het lange tijd niet echt effectief verdeeld werd. Dat moet veranderen, vindt de achterliggende holding Sound United, die ook de eigenaar is van de grote audiomerken Denon en Marantz. En niet te vergeten: Polk (nog een grotere naam aan de andere kant van de oceaan) en het overgenomen Classé.
Om de wereldwijde doorbraak van Definitive Technology te bewerkstelligen begon Sound United met het ontwikkelen van luidsprekers zoals de Demand-familie. De grote sprong die daarbij wordt genomen is de keuze voor een tuning die wereldwijd – en niet enkel in de V.S. – in de smaak moet vallen. Om dat te realiseren werden verschillende mensen aangesproken, zoals speakerontwerper Karl-Heinz Fink (terecht geobsedeerd door trillingsvrije kasten) en Sound Uniteds eigen Yoshinari Fukushima. Die laatste was voorheen verantwoordelijk voor een reeks geslaagde hoofdtelefoons bij Denon, zoals de warme, smeuïge AHD-D7200, en de high-end D9200. Nu werkt Fukishima echter eveneens aan de nieuwe speakers die er bij Sound United gaan verschijnen. Waaronder ook deze gloednieuwe Demand D15-vloerstaander. Nog maar pas op CES voorgesteld, en nu al in onze testruimte!
Een volledige luidsprekerfamilie
De Demand-reeks van Definitive Technology bestaat al enkele jaren, maar bestond tot voor kort enkel uit drie boekenplankspeakers. Op de iEar’ Show in november ontdekten we dat er toch nog nieuwe Demand-modellen gaan verschijnen. Om exact te zijn: twee vloerstaanders (D15 en D17) en een centerspeaker, de D5c. De familie is dus niet enkel uitgebreid met een paar grotere luidsprekers voor de hifi-liefhebber met een forsere woonkamer, maar ook met het ontbrekende deel om een surroundopstelling te bouwen.
Gegeven dat Denon en Marantz nog altijd sterk inzetten op surround is dat niet zo gek – het is duidelijk de bedoeling van Sound United dat de merken in het portfolio elkander verstevigen en aanvullen. Er is geen Demand-subwoofer trouwens. Misschien wel omdat Definitive Technology-speakers altijd ontworpen zijn om eveneens dik in het laag te presteren. Zie bijvoorbeeld de monolithische BP9000-reeks met ingebouwde sub in de voet van elke luidspreker. Maar toch, bij een surroundopstelling met Demand ga je naar ons gevoel wellicht toch een echte aparte subwoofer willen toevoegen om het LFE-kanaal goed tot zijn recht te brengen.
Er mag veel tijd zitten tussen de lancering van de Demand-monitors en de Demand-vloerstaanders, ze delen zoals gezegd behoorlijk wat eigenschappen. Het lichtjes futuristische design waarin glossy wit en mat zilver de boventoon voeren bijvoorbeeld. Maar ook die zeer opvallende tweeter die in tegenstelling tot quasi alle andere luidsprekers op de markt niet centraal gemonteerd is. Een blikvanger is ook de ‘paddenstoel’ die voor de conus van de midrange-driver gemonteerd is.
Als afsluiter pronken de twee vloerstaanders ook met twee woofers uit een koolstofvezelcomposiet, incluis het kenmerkende carbon-patroon die je meteen doet denken aan high performance racewagens. Dat is nieuw, net als de twee immense passieve 8-inch drivers aan de beide zijkanten van elke luidspreker. Bij de kleine D9- en D11-boekenplankspeakers is er trouwens een passieve woofer verstopt aan de bovenkant. Subtiel, maar je mag niet argeloos een glas wijn op de speaker plaatsen, want dan is de pret snel voorbij. Neen hoor, dat hebben we dus nooit echt meegemaakt.
We ontvingen de D15 in een witte glossy uitvoering, die geleverd wordt met een grijze grille die de voorkant van boven tot onder volledig bedekt. Dat contrast tussen wit en grijs klinkt misschien raar, tot je weet dat de dikke baffle – de voorkant – van de D15 ook in het metaalgrijs is uitgevoerd. Langs de zij- en bovenkant gezien is de witte luidsprekerkast dus begrensd door een dikke strook aluminium. Voeg daarbij een rechthoekige voet die maar een klein beetje uitsteekt aan de weerszijde van de vloerstaander en het geheel oogt wel heel strak. Die voet is trouwens wel straf, want de D15 is hoog en zeer slank - en dus potentieel wat onstabieler. Maar het staat als een rots op die voet. Ook rond de twee woofers is trouwens een grote metalen ring rond de conus aangebracht, wat zeker een bijkomende eyecatcher is.
Het lijnenspel door het contrast tussen hoogglanswit en een mat aluminium versterkt de lichtjes futuristische, moderne uitstraling van deze Demand-speakers echt wel. Je zou bij het bekijken van de marketingmateriaal van Definitive Technology trouwens niet meteen realiseren, maar de D15 is ook beschikbaar in hoogglanszwart. Ook bij die chique, pikzwarte versie wordt het contrast met de aluminium onderdelen behouden. Enkel de luidsprekerrooster is dan zwart, niet grijs.
Plaatsing is niet zo moeilijk
De doelstelling bij de Demand-speakers is, volgens zijn ontwerpers, een hoogwaardige, meer audiofiele weergave te geven, met een goed gedefinieerde sweet spot en een strakke, volle basweergave. Dat verklaart ook de bijzondere designkeuzes die Definitive Technology bij deze luidsprekers heeft gemaakt. Neem nu die excentrische plaatsing van de tweeter: die zou het stereobeeld beter gedefinieerd maken omdat er minder diffractie is dat simultaan van de twee zijkanten komt en vertroebeld inwerkt op weergave. De geluidsgolven die uit de tweeter komen bereiken immers één zijrand eerder dan de andere.
Een gevolg hiervan is wel dat een set Demand D15’s bestaat uit een linkse en een rechtse speaker. De tweeters moeten – als je naar de speakers kijkt vanuit je luisterstoel – aan de buitenkant staan. Naargelang je opstelling en ruimte mag je hiermee wel experimenteren, kregen we tijdens het plaatsen te horen. Hetzelfde met toe-in. In principe kan je de D15 met de rug parallel met de muur zetten, wij kozen toch voor een klein beetje ingedraaid. Opnieuw: een kwestie van experimenteren en eigen smaak. Dicht of ver van de muur lijkt geen grote impact te hebben, de afstand naar meubels en dergelijke aan de zijkant kan wel een aandachtspunt zijn.
Op ons verzoek stuurde Sound United met de Demand D15’s een Marantz PM7000N mee. Het is een prima versterker met ingebouwde streamingopties (HEOS en AirPlay 2, onder meer) voor zijn prijs, maar we kregen wel na een tijd de indruk dat de Demands iets meer verdienden. Als we even loerden naar de specificaties, snapten we wel waarom. Met een gevoeligheid van 85,5 Db en nominale impedantie van 4 Ohm is de D15 geen eenvoudige speaker om aan te sturen. Misschien hadden we beter de Marantz KI Ruby opnieuw aangevraagd. Dat gezegd zijnde is de veel goedkopere PM7000N (circa 1.200 euro) in zijn segment een topversterker, wat zich ook weerspiegelde in een vijf sterren-score bij onze review.
Omdat de fabrikant zelf sterk inzet op een strakke basweergave, leek het ons wel interessant om de speaker te combineren met een Hegel Röst en een Devialet 220 Expert Pro – beide versterkers met een hoge dempingsgraad. Het is geen must, de PM7000N was zeker niet teleurstellend, maar er valt uit de D15 met een betere versterker zonder twijfel meer uit te halen. Bij de Hegel-versterker zetten we nog een NAD C 658 in, puur om het streamen via Roon net iets makkelijker te maken. Dirac-kamercorrectie, een functie op deze NAD-DAC/preamp/streamer, werd niet ingeschakeld.
Een van de dingen die we met elke luidspreker doen als ze arriveren in de testruimte is luisteren aan lagere volumes, kwestie van te ontdekken vanaf welk punt een bepaalde speaker evenwichtig klinkt. Die dubbele woofer-opstelling legt de D15 op dit vlak geen windeieren, want zelfs aan een heel bescheiden volume krijgen we veel mee van de tracks op ’7’, een zeer funky album van het collectief Sault. Draaien we het volume verder open en ook bij het afspelen van elektronische tracks uit onze test-playlist, valt niet enkel op dat D15 een zeer weelderig, gedetailleerd laag produceert. Het is ook verre van wollig, iets waar we wel wat voor vreesden toen we eerst die twee grote passieve woofers zagen. De solide kastopbouw en vermoedelijk de grote spider bij deze twee woofers houdt ze echter gecontroleerd, wat een echte verademing is bij het basfëst dat ‘Angel’ van Massive Attack is. Bij deze genre blinkt de bijzonder slanke D15 echt wel uit, net omdat het een controle in het laag verenigt met een knappe laagextensie. De keerzijde is wel dat de D15 naar ons gevoel wel iets meer de kamer akoestisch leek te activeren dan andere speakers, zoals de Monitor Audio Gold 200 die we in dezelfde periode op bezoek hadden. We besloten daarom toch even in de Dirac-functie van de C 658 te duiken en een beetje in te grijpen onder het 350-Hz punt. Het is wat oppassen, want dat volle laag is wel een deel van het karakter van deze speakers. De meting leert ons trouwens ook dat de D15 niet sterk gecorrigeerd moet worden qua impulsrespons.
Het is ook belangrijk in te zoomen op de andere kwaliteiten van deze opmerkelijke luidspreker. Dat echt wel een grote, zeer goed gedefinieerde soundstage kan neerzetten, bijvoorbeeld. Naar grote orkestrale werken luisteren is zeker geen straf op de D15, iets dat we op de oude Definitive Technology-speakers minder gauw zouden aanraden. Het dolle ‘Hungarian Rhapsody’ van Liszt, te vinden op ‘Hi-Fi Fiedler’ (ALAC 44,1 kHz / 16-bit, via Roon), weet de Demand-luidspreker op de meest dartelende momenten precies en groots neer te zetten. Zelfs de hectische afsluiter, waarbij de percussie (en zeker het klokkenspel) zich helemaal uitleeft, wordt helder en gedetailleerd gepresenteerd. Niets troebel aan, mooi.
Het knappe aan de Demand D15 is dat zo’n klassiek werk mooi presenteert, maar ook zijn hand niet omdraait om het betere gitaarwerk machtig te presenteren. ‘Everything not saved will be lost part 1’ (deel 2 is net verschenen) van het Britse Foals bijvoorbeeld. Van stil naar hard en terug, het is gewoon behoorlijk strak neergezet.
De Demand D15 bezit een universeler karakter dan sommige audiofielere speakers, en dat is voor veelluisteraars wel een serieuze troef. De keerzijde is dat niet de natuurlijkheid en coherentie van pakweg een KEF R-reeks kan bieden of de verfijning van een Sonus faber. Maar volgens ons zijn er aardig wat mensen die net zullen houden van wat Definitive Technology te bieden heeft.
Conclusie
De kleur, het design en de afkomst zette je bij de Demand D15 aanvankelijk op het verkeerde been. Het lijkt een luidspreker die door zijn slanke lijnen enkel inzet op lifestyle, maar eigenlijk is dat niet zo. Integendeel, het bezit veel kwaliteiten – zowel qua laagweergave als imaging. Dat je deze speaker het best hangt aan een betere versterker, zegt al veel misschien. Geef het wat het vraagt en de Demand D15 zal je verrassen met een meeslepende, volle, dynamische weergave. Kortom, de D15 neemt een knappe tussenpositie in tussen een uiterst audiofiele weergave en een meer commerciële tuning, en dat is geen slechte plaats om te vertoeven. Eentje om toch eens te beluisteren.
Definitive Technology Demand D15
3.399 euro per set | www.definitivetechnology.com
Beoordeling 4,5 op 5
