Cambridge Audio Stream Magic 6

Cambridge Audio is een van die merken die het de laatste jaren erg goed doen met betaalbare en goed klinkende apparatuur, maar die bij mij altijd een beetje onder de radar zijn gebleven. Niet dat daar andere voorkeuren of - erger nog - vooroordelen aan ten grondslag liggen, het is er gewoon nooit van gekomen.

Nu ben ik sinds een jaar of drie een fanatiek gebruiker van streaming audio, en de mogelijkheid om de nieuwe Stream Magic 6 uitgebreid aan de tand te voelen nam ik dan ook met beide handen aan. Cambridge Audio heeft in het recente verleden met hun DacMagic en NP30 netwerkspeler zeker bijgedragen aan de emancipatie van streaming audio, en nu kon ik eindelijk zelf eens horen waar al die enthousiaste verhalen van collega's én gebruikers vandaan komen.

Ik kreeg een exemplaar in zilver thuisbezorgd, en hoewel ik vanwege de visuele integratie met de rest van mijn installatie liever een zwarte had gehad maakt het voor de klank natuurlijk niets uit. In de doos zit trouwens alleen een degelijk geaard netsnoer, Cambridge Audio doet kennelijk niet aan het 'gratis' weggeven van inferieure kabeltjes. Misschien niet handig als je na aankoop meteen wil beginnen met spelen, maar voor de detailhandel wel een loepzuivere voorzet op een bijverkoop die daadwerkelijk beter klinkt en dus uitermate zinvol is.

Het eerste dat bij het uitpakken opvalt is het gewicht van de speler. Schoon aan de haak legt de Stream Magic 6 een vertrouwenwekkende vier kilo in de schaal, wat wijst op een degelijk geconstrueerde behuizing van fatsoenlijk materiaal en een fraaie oversized voeding voor een stabiele stroomtoevoer. Aan de achterkant vallen met name de gebalanceerde uitgangen en de rijkdom aan digitale in- en uitgangen op. De Stream Magic 6 kan dus ook als DAC dienen of zelf met een betere DAC verbonden worden voor een nog betere geluidskwaliteit. Er zijn zowel een optische als coaxiale digitale in- en uitgang aanwezig, verder een ethernetpoort, een USB-B aansluiting voor de computer en een USB-A aansluiting voor een geheugenstick of een portable muziekspeler. Draadloos met het netwerk verbinden kan uiteraard ook. Flexibel is goed zeg ik altijd. Hoe meer opties, hoe meer gebruikers die een reden hebben om zo’n apparaat in hun set te integreren.

De voorzijde biedt een stand-by knop (voor een verwaarloosbare 0,5 watt verbruik), een fors, vijfregelig display met witte uitlezing, kleine maar degelijk aanvoelende drukknopjes voor de bediening, een tweede USB-A aansluiting achter een uitneembaar kunststof kapje, en een multifunctionele draaiknop waarmee door het op het display getoonde menu genavigeerd kan worden of een keuze kan worden bevestigd door er op te drukken. Ook deze knop voelt lekker soepel maar vooral ook stevig aan, waardoor de bediening trefzeker is.

Techniek

Op de techniek wil ik niet al te ver ingaan. Er is namelijk altijd wel iemand die iets aan te merken heeft op de gekozen componenten. Bijvoorbeeld op de hier - in mijn oren uitstekend - toegepaste dubbele Wolfson WM8740 D/A converter. Dat is niet de allernieuwste, maar na veel luisteren heeft het ontwerpteam van Cambridge Audio geconstateerd dat het klankmatig de beste keuze was. En waar het de meeste eindgebruikers toch echt om gaat is hoe een apparaat klinkt.

Toch zijn er een paar dingen die ik hier even wil aanstippen. Allereerst de optionele BT-100 Bluetooth ontvanger, die ofwel direct (als een dongel) of via een kabeltje in een van de USB-A ingangen gestoken kan worden. Een magneetje aan de onderkant van de antenne maakt dat hij netjes rechtop blijft staan als je hem op de kast neerzet. Door de knop in de vorm van het Cambridge Audio logo in te drukken kun je snel en eenvoudig een verbinding tussen de speler en bijvoorbeeld je iPhone maken, en kun je draadloos muziek afspelen. Werkt fantastisch, de connectie is uiterst stabiel en als je afpeelapparaat beschikt over de apt-X codec klinkt het zelfs nog beter. De maximale resolutie is 16/44.1. Voor de honderd euro die de BT-100 kost koop je jezelf een erg leuk en nuttig extra stuk functionaliteit.

Over bitrates en samplingfrequenties is trouwens veel onduidelijkheid en discussie. Nadat we het bijna dertig jaar tot volle tevredenheid met 44.1kHz en 16 bits gedaan hebben moet het opeens allemaal Hi-Res zijn. Nu zal ik de eerste zijn om toe te geven dat Hi-Res audiofiles inderdaad veel beter kunnen klinken dan hun 'gewone' soortgenoten, maar het lijkt een doel op zich te worden. 24bit/192kHz is vandaag de dag zo’n beetje de norm, maar sommige audiofielen verlangen zelfs al naar 24/384. Denk je eens in wat voor enorme opslagcapaciteit dat inneemt op je harde schijf...

Over de zin en onzin van Hi-Res wordt vurig gedebatteerd op diverse internetfora en zelfs in professionele audiokringen, maar er bestaat ook serieuze twijfel of het menselijk brein het resolutieverschil tussen 24/96 en 24/192 wel kan waarnemen. Dan hebben we het dus nog niet eens gehad over 24/384. De - al dan niet zelfverklaarde - audiogeleerden zijn er nog niet helemaal uit, maar ik behoor beslist tot het kamp der twijfelaars.

Volgens de gebruiksaanwijzing heeft de Stream Magic 6 een zeer hoogwaardige ingebouwde upsampler aan boord die elk binnenkomend signaal transformeert naar een resolutie van 24 bit 384 kHz. Nu heb ik net een beetje misprijzend gedaan over de bitrace (nee, dat is geen typefout), maar Cambridge Audio heeft wel degelijk een goede reden voor deze upsampling. Haar in samenwerking met Anagram Technologies uit Zwitserland ontwikkelde systeem ATF2 (Adaptive Time Filtering) past een uiterst verfijnde combinatie van databuffering en herklokken toe, die het signaal volledig ontdoet van jitter. Die 'grote schoonmaak' vindt plaats tijdens het upsamplen. Jitter, zo weten we inmiddels, is de grootste vijand van digitale audio omdat het een vervorming van het audiosignaal veroorzaakt die opnames vlak en futloos laat klinken.

Een bijkomend voordeel van de ATF2 chip is dat er een digitaal filter met drie voorkeursposities in zit waar de luisteraar subtiele doch goed waarneembare verschillen in de geluidsweergave mee kan kiezen. Er is een lineair filter, een minimal phase filter en een steil filter. Ook hiervoor geldt: wie wil weten wat ze precies doen moet de gebruiksaanwijzing maar lezen of de website van Cambridge Audio bezoeken, ik zal me beperken tot de klankmatige uitwerking ervan.

Spelen met de Stream Magic 6

De setup van de Stream Magic is een eitje, en binnen vijf minuten had ik hem speelklaar. De duidelijke snelstartgids en de behoorlijk intuïtieve bediening waren daar zeker behulpzaam bij. Omdat ik nog geen bedraad internet heb bij mijn geluidsinstallatie moest ik het draadloos via WiFi doen, wat zelfs bij Hi-Res materiaal niet voor problemen zorgde. Wel problematisch was het feit dat de UPnP Music Player software op mijn NAS het 24/96 Hi-Res materiaal aanvankelijk keurig terugrekende naar 16/44.1 alvorens het naar de Stream Magic 6 te sturen. Let dus goed op die instelling, of gebruik een andere player zoals Twonky Media of (zoals in mijn geval) Logitech Media Server, die tot mijn verrassing ook in het server-menu van de gratis Cambridge Audio App verscheen.

Over die App gesproken, die ziet er best aardig uit. Hij heeft vanwege het gebruikte UPnP-protocol natuurlijk niet de uitgebreide functionaliteit die ik van iPeng en Squeezeplayer in combinatie met mijn Squeezebox Touch gewend ben, maar de indeling is logisch en prettig aan de ogen. Ik was er in elk geval behoorlijk snel aan gewend. Er zitten trouwens nog wel een paar kleine probleempjes in de huidige consumentenversie, maar daar wordt achter de schermen zeer hard aan gewerkt. Dat weet ik omdat Cambridge Audio me uitnodigde om tijdens de recensieperiode deel te nemen aan het beta-test programma van zowel de firmware op de Stream Magic 6 als de bijbehorende App. De versies die ik had voor ik het apparaat weer in moest leveren speelden in ieder geval feilloos.

Binnen enkele weken na het verschijnen van deze recensie zal de firmware van de Stream Magic 6 een volledige upgrade krijgen die onder meer gapless afspelen mogelijk maakt. Gapless betekent dat de streamer niet op eigen houtje een pauze tussen twee nummers invoegt (nodig om de volgende track in de buffer te laden), maar naadloos doorspeelt. Dat is vooral handig bij albums waarbij de tracks in elkaar overlopen.

Die gapless afspeelfunctie heeft wel tot gevolg dat de maximale resolutie voor Hi-Res materiaal van 24/192 terugvalt naar 24/96 - er lopen dan immers twee streams parallel zodat de volgende track naadloos aan de vorige 'gelast' kan worden - maar zoals ik al eerder opmerkte zal waarschijnlijk (bijna) niemand dat horen. En als ik heel eerlijk ben vind ik afspelen zonder onnatuurlijke pauzes tussen de tracks véél belangrijker dan een hoge bitrate en samplingfrequentie. Mijn collectie van bijna 4000 gedigitaliseerde albums bestaat voor nog geen 2% uit Hi-Res materiaal, dus waar zou ik me druk om maken...

Dezelfde firmware zal overigens ook voor de 'kleine' streamer NP-30 worden uitgerold. Tegelijkertijd zal de nieuwe versie van de App beschikbaar komen, die stabieler en makkelijker in het gebruik is. Zo onthoudt de App welk scherm je als laatste in beeld had bij het afsluiten van je Tablet of telefoon. Dat bespaart flink wat handelingen die je in de huidige versie nog wel moet verrichten om het contact met de speler te hervatten. Dus voor zover mijn beschrijving van de huidige ‘aandachtspunten’ iemand zou doen twijfelen om de Stream Magic 6 op zijn of haar shortlist te zetten: niet doen, het komt helemaal goed!

Luisteren

Omdat ik de Stream Magic 6 wat langer in huis mocht hebben vanwege het beta-testen heb ik er lekker veel naar geluisterd. En tijdens die periode zijn alle mogelijkheden wel zo’n beetje benut. Ik heb hem als streamer gebruikt via WiFi en USB-stick, als DAC via mijn Squeezebox Touch en mijn Macbook Pro, en als 'loopwerk' aan de interne DAC van mijn Naim Supernait versterker. Omdat elke bron die aan de Stream Magic wordt gehangen eerst door de 'jitter-wasstraat' van de upsampling gaat was het geen verrassing dat er bijzonder weinig klankverschil te horen was tussen alle inputs. Ik vermoed dat de kleine nuances die ik desondanks waarnam terug te voeren zijn op het gebruik van verschillende digitale kabels.

De Stream Magic 6 ontpopte zich tijdens de luisterperiode als een zeer fijnzinnig en muzikaal apparaat. In vergelijking met de DAC in mijn Supernait heeft de Stream Magic een luchtiger geluidsbeeld met iets meer detaillering en ruimtelijkheid. De Naim is wat pakkender en directer, alsof je van midden in de concertzaal naar de vierde rij van voren gaat. De Stream Magic overtuigt in elk geval met een breed en diep beeld waarin de onderdelen van de mix bijna tastbaar worden afgebeeld. Er is ook een bepaalde rust (vooral met Hi-Res materiaal) die de klank iets voornaams geeft.

Caverna Magica van Andreas Vollenweider is een all-time favoriet om lekker in de muziek weg te zakken. Ik luister naar de remaster die opener en helderder klinkt dan de oorspronkelijke cd, en daarmee dicht in de buurt van mijn originele persing op vinyl komt. De file is overigens gewoon 16/44.1 maar dit is een goed voorbeeld van hoe een remaster zou moeten zijn. Namelijk transparanter dan het origineel, iets luider voor een grotere signaal/ruis afstand, maar met behoud van de originele dynamiek. Aan het begin van de eerste track hoor je een geluidseffect dat waarschijnlijk de voetstappen van twee wandelaars op een grindpad moet voorstellen. Dat heb ik nooit erg overtuigend gevonden, en daar verandert nu ook niets aan. Waar ik wel erg blij van word is het moment waarop de wandelaars de 'magische grot' instappen en rondlopen. De holle galm van de voetstappen en de 'plokjes en ploepjes' van de vallende waterdruppels suggereren een enorme ruimte, en die is met de Stream Magic beslist groter dan met mijn Supernait.

In de derde track (Lunar Pond) zit allerlei minuscule informatie verborgen. Zo hoor je op een gegeven moment heel zacht een zoemend geluidje als van een veer die ontspant, waarschijnlijk op het moment dat Vollenweider een pedaal van zijn harp loslaat. Nog verder in de achtergrond lijkt een aparte muziektrack mee te lopen, wat lijkt op overspraak van een naastgelegen spoor op de multitrack-tape, of een niet helemaal goed gewiste opname. Of het is gewoon een grapje van geluidstovenaar Vollenweider, wie zal het zeggen. Wat ik in elk geval wel kan zeggen is dat ik deze micro-informatie nu beter hoorde dan ooit tevoren. Wellicht verdronken de details tot nu toe altijd in een soort modderige onderlaag van jitter.

De verschillen tussen de digitale filters zijn goed te horen als ik de gelijknamige track van Storm Corrosion draai, het nieuwe album van Steven Wilson (Porcupine Tree) en Mikael Åkerfeldt (Opeth). De productie van dit briljante progrock-album is erg goed maar op sommige momenten ook behoorlijk vol. Met het lineaire filter (de standaardinstelling) is het geluid vol en los, dynamisch en ruimtelijk, maar kan het in drukke passages licht aanzetten. Het 'minimal phase' filter valt mij een beetje tegen met een wat omfloerst geluid. Het beeld staat wat verder naar achteren en er lijkt iets minder dynamiek te zijn, De ruimtelijkheid is overigens wel mooier met dit filter. Het steile filter lijkt duidelijk meer op het lineaire filter, maar dan met iets meer rust in het geluid. Voor een avondje ontspannen naar muziek luisteren zou ik dit laatste filter gebruiken, voor een 'deep listening' sessie waarbij resolutie een belangrijke rol speelt heeft het lineaire filter mijn voorkeur.

Het minimal phase filter werkt overigens wel erg goed bij het afspelen van gecomprimeerd bronmateriaal als 128 kbps mp3-files. Hier weet dit filter op haast magische wijze iets van de dynamiek en textuur terug te brengen die er door het inmiddels stokoude compressie-algoritme bruut is uitgefilterd. Waarom iemand nog genoegen neemt met de gemankeerde geluidskwaliteit van lossy files is me overigens een raadsel, zelfs mijn schoonmoeder van 80 hoort het verschil in geluidskwaliteit als ik van mp3 overschakel naar flac of wav. Maar goed, soms heb je niks anders, en dan is dit filter een weldaad.

Conclusie

Wat ik er ook op draai en hoe ik hem ook aansluit; de Cambridge Audio Stream Magic 6 klinkt erg goed en is buitengewoon prettig in de omgang. De bezwaren die ik heb tegen UPnP worden, voor zover dat mogelijk is binnen de grenzen van het protocol, door Cambridge Audio op voortvarende wijze aangepakt. Kennelijk ben ik niet de enige die graag wat meer logica en functionaliteit in de bediening heeft. Enfin, de binnenkort te verschijnen versies van de firmware en de App werken zeer prettig. Vooral met het uiterst betaalbare Twonky Media als server-software doet hij het erg goed.

De Stream Magic 6 presteert duidelijk boven zijn vraagprijs van 995 euro, en dat is knap gedaan. Hij weet met name op het gebied van kleine detaillering en diepte in het geluidsbeeld de DAC in mijn vertrouwende Supernait te overtreffen. Het geluid is verfijnd en luchtig, maar de Stream Magic 6 kan beslist ook grommen als er gegromd moet worden. Het is misschien flauw om te zeggen dat hij hoogwaardige opnames prefereert, want welk audio-apparaat doet dat niet? Wat ik daar echter mee bedoel te zeggen is dat de Stream Magic 6 je bij deugdelijk bronmateriaal extra verwent met zijn gulle, dynamische en uitermate muzikale geluid. De schakelbare digitale filters had ik aanvankelijk als een audiofielen-gadget willen afdoen, maar in de praktijk heb ik er vaak en graag gebruik van gemaakt.

Mijn eerste uitgebreide kennismaking met Cambridge Audio is zodanig goed bevallen dat ik de Stream Magic 6 zonder voorbehoud het predicaat 'warm aanbevolen' geef...

Kijk voor meer informatie op de Special Page van importeur Dimex