ISF Calibratie: methode

De grayscale is helaas niet op het oog af te stellen, er is hiervoor geavanceerde apparatuur nodig die de temperatuur van de grijze vlakken meet om de juiste hoeveelheden primaire kleuren te onderscheiden. Voor videomateriaal heeft ISF bepaald dat het D65 punt de meest optimale beeldweergave geeft. Tijdens het meten worden verschillende grijswaarden gecontroleerd en aangepast ten opzichte van deze standaard. De verschillende waarden zijn onder te verdelen in IRE stappen. IRE is een afkorting voor Institute of Radio Engineers en geeft met waardes van 0 to 100 iedere contrastwaarde weer van diep zwart tot maximaal wit. Hieronder vind je een plaatje van 11 stappen van wit naar zwart, per 10 IRE. 

De ISF calibratie kan voor iedere weergever uitgevoerd worden: van televisie tot plasma of lcd scherm en van DLP, D-ILA of LCD projector tot een CRT projector. Aangezien de meetmethode licht verschilt per weergever, zal ik dit ook gescheiden vertellen, hoewel er uitgebreider op in zal worden gegaan bij projectie.

ISF Calibratie: Projector

De home-cinema markt biedt tegenwoordig verschillende projectoren. De belangrijkste groepen laten zich onderscheiden in digitale en analoge projectoren. In een eerdere Hoe Werkt artikel over ‘projectie’ zijn de grootste verschillen van deze diverse projectoren uitgelegd. Van belang is te weten dat de huidige digitale projectoren het diepste zwart niet goed weer kunnen geven. Van belang is dus om vanaf 25-30 IRE de grayscale zo recht mogelijk te krijgen. Een analoge projector, oftewel een CRT projector, heeft net als de televisie hiervan geen last en zal onder bovenstaande IRE waarden ook gecalibreerd kunnen worden.

Voor de meting van de kleurtemperatuur wordt bij projectie gebruik gemaakt van een ‘color analyzer’. In dit geval een Gretag Macbeth Eyeone spectrum radio meter. Verder wordt gebruik gemaakt van een Avia Calibration DVD voor de grijspatronen en van het Milori Colorfacts programma, waarin alle metingen van de ‘color analyzer’ worden opgeslagen en geanalyseerd.

De metingen worden vanaf het scherm geanalyseerd. De reden hiervoor is dat het scherm tevens van invloed is op de uiteindelijke kleurtemperatuur. Hoe hoger de gain (kleur anders dan wit) is, hoe meer de kleur van het scherm naar grijs zal gaan en de uiteindelijke grijswaarden kan verhogen of juist verlagen.

Metingen vanaf de beeldbuis...

Voorafgaande aan de meting worden eerst contrastwaarden en helderheid ingesteld. Daarna wordt de ‘color analyzer’ neergezet en juist afgesteld. Er zal eerst een algemene meting worden gedaan van een aantal grijspatronen, per 10 IRE om de algemene kleurtemperatuur te meten. Dit is de uitgangsbasis voor de calibratie. Wanneer de kleurtemperatuur boven de 6500 graden Kelvin wordt gemeten bevat de grayscale waarschijnlijk teveel blauw en wanneer deze onder de 6500K zit, bevat deze waarschijnlijk teveel rood. Omdat ook groen onderdeel is van de grayscale is het echter niet zonder meer mogelijk alleen te kijken naar blauw en rood. ALLE drie de kleuren moeten in verhouding kloppen.

In het volgende proces worden de metingen opnieuw nagelopen per IRE grijswaarde, waarna tevens d.mv. de instellingen in het servicemenu van de projector de hoeveelheden primaire kleuren worden aangepast, zodat uiteindelijk grijs de juiste maten rood, groen en blauw heeft gekregen.

ISF Calibratie: Televisie, Plasma & LCD scherm

De methode zoals deze hierboven is besproken, is vrijwel gelijk voor het calibreren van een televisie, plasma of LCD scherm. Echter de color analyzer zal nu met een zuignap op de beeldbuis van de televisie worden geplakt.

... en metingen vanaf het scherm

Wat geldt voor digitale projectie, is ook van toepassing op een plasma en LCD scherm. Deze schermen hebben ook nog niet de mogelijkheid om diep zwart weer te geven, waardoor ook hier beneden de 25-30 IRE geen betrouwbare meting kan worden gedaan.

Overige aandachtspunten

Bij de calibratie wordt naast de grayscale ook veel aandacht besteedt aan de gamma curve. Bij een verkeerde gamma curve kan het voorkomen dat er of te veel of te weinig detail in het zwart te zien is, maar ook in de waardes rond de 50-70 IRE van de grayscale kunnen verstoringen optreden. Plasma panelen zijn heel gevoelig voor de afstelling van gamma. Gamma bepaalt voor een groot gedeelte de mate van zwart-detaillering en het is dus belangrijk deze waarde goed te krijgen. Bij sommige televisies is de contrast regeling eigenlijk een gamma-regeling. Het contrast staat dan vaak zo hoog ingesteld dat de standaard gamma waarde rond de 1.5 ligt, terwijl deze tussen de 2.20 en 2.50 hoort te zijn.

De calibratie bestaat dus niet alleen uit het instellen van de grayscale. De contrast instellingen, gamma, en grayscale maken samen 70% van de calibratie uit. Andere aandachtspunten zijn verder o.a. de geometrie en convergentie (bij CRT-projectoren of CRT TV’s) of digitale technieken van de weergever.