SAMENVATTING

Het Britse luidsprekermerk Wharfedale heeft een geschiedenis die begint voor de tweede wereldoorlog. Het merk heeft een groot portfolio van passieve modellen, waar de laatste jaren ook actieve en draadloze modellen aan zijn toegevoegd. Wharfedale bouwt luidsprekers voor de muziekliefhebber en bedient ook de liefhebber van meerkanaals geluid. In onze testruimte staat een paartje van het tweeweg monitormodel Diamond 220, het op een na kleinste model van de Diamond 200 serie. Hoe is deze luidspreker gebouwd en hoeveel muziekplezier geeft de Diamond 220 aan de luisteraar? 

Wharfedale: Britse luidsprekerbouwer

De geschiedenis van Wharfedale begint in 1932 als oprichter Gilbert Briggs (1890 – 1978) zijn allereerste luidspreker bouwt in de kelder van zijn huis in Ilkey, Yorkshire. In 1933 richtte hij een bedrijf op in de buurt van de Britse plaats Bradford dat zich ging toeleggen op het bouwen van drivers voor luidsprekers. De zaken gingen voorspoedig en in 1936 werd een grotere productielocatie betrokken, genaamd Wharfedale Wireless Works. Tijdens de oorlogsjaren moesten echter twintig medewerkers vrijgemaakt en ingezet worden voor het maken van transformatoren voor de firma Marconi.

In 1945 werd een eerste tweeweg luidsprekersysteem ontworpen door toevoeging van een tweeter. Als scheidingsfilter werd een flink uit de kluiten gewassen cross-over gebruikt. Luidsprekers zijn altijd het kernproduct van het bedrijf geweest, hoewel in het verleden ook uitstapjes naar andere producten zijn gemaakt.

Briggs verkocht zijn bedrijf in 1958 aan de Rank Organisation. Wharfedale heeft daarna nog verschillende andere eigenaren gehad. Tegenwoordig is Wharfedale onderdeel van de International Audio Group (IAG), een Chinese investeringsmaatschappij die is gevestigd in Huntingdon in Groot-Brittannië. Niet alleen Wharfedale valt onder de vleugels van IAG, maar ook de Britse audiomerken Quad, Mission, Tag McLaren, Audiolab en Castle Acoustics.

Wharfedale: portfolio

Wharfedale heeft een groot portfolio van passieve luidsprekers bestaande uit monitormodellen, vloerstaanders en centerluidsprekers. Het bedrijf biedt ook actieve subwoofers, soundbars, actieve modellen en draadloze modellen aan. Productlijn Elysian is de vlaggenschip productlijn.

Wharfedale bouwt moderne luidsprekers maar tracht ook klanten met nostalgische gevoelens te bedienen, bijvoorbeeld met de Linton Heritage productlijn. Ons testexemplaar is onderdeel van de Diamond 200 productlijn die nu bestaat uit drie leden. De Diamond 210 en Diamond 220 zijn tweeweg monitorluidsprekers en de Diamond 250 is een drieweg vloerstaander.

Wharfedale Diamond 220: compacte tweeweg basreflex luidspreker

De Diamond 220 is in de basis een tweeweg basreflex luidspreker. Wharfedale heeft wel iets bijzonders gedaan met de baspoort. Deze bevindt aan de onderkant. De kast zweeft een beetje boven een basisplaat. Tussen de kast en de basisplaat zit een luchtspleet waardoor de baspoort aan de onderkant van de kast kan ademen. Het voordeel vergeleken met een baspoort aan de achterkant is dat de achterliggende muur geen of een minder sterke interactie met de luidspreker genereert. Een baspoort aan de voorkant vergt ruimte. Die ruimte is er niet bij de Diamond 220. Een baspoort aan de voorkant had het formaat van de kast groter gemaakt. De gekozen constructie van Wharfedale is slim en ruimtebesparend. De basisplaat staat op vier meegeleverde rubber dopjes met de vorm van een halve bol. De gebruiker moet ze er zelf onder plakken, in de daarvoor bestemde uitsparingen.

De panelen van de kast van de Diamond 220, die net als zijn broertjes en zusjes leverbaar is in een zwarte en witte uitvoering, zijn gemaakt van een sandwich van MDF en spaanplaat. Daaroverheen is een laag vinyl getrokken met een houtnerfstructuur die glad aanvoelt. De baffle is glad en glanzend afgewerkt. De afmetingen zijn 315 x 174 x 227 millimeter (H x B x D). De luidsprekeraansluitingen zijn ongebruikelijk zwaar voor deze prijsklasse en steken iets minder dan drie centimeter uit. Wie zou willen bi-wiren of bi-ampen moet even de vlak uitgevoerde bruggen verwijderen.

De drivers zijn voorzien van afneembare cirkelvormige frontjes waar een dun doek overheen is gespannen. De middentoner/woofer heeft een diameter van 130 millimeter en is voorzien van een conus gemaakt van geweven kevlar. Dit materiaal was vroeger alleen te vinden in prijzige luidsprekers, maar is tegenwoordig steeds vaker te vinden in budgetmodellen. De tweeter is een soft-dome type met een diameter van 25 millimeter. Volgens de fabrikant zijn de magneten groter uitgevoerd dan bij de vorige generatie. De magneten zijn gemaakt van ferriet. Dat is niet alleen goedkoper dan bijvoorbeeld neodymium, maar het zou volgens de fabrikant ook een zachtaardiger geluid produceren.

Het frequentiebereik loopt van 56 Hz tot 20 kHz (+/- 3 dB). Op niveau –6 dB gaat de relatief kleine Diamond 220 tot 45 Hz. De cross-overfrequentie is 2,2 kHz. De gevoeligheid is een gemiddelde 86 dB (2,83 Volt / 1 meter) dus de Diamond 220 heeft geen krachtpatser nodig om muziek te maken. Een versterker met een vermogen tussen 25 Watt en 100 Watt is prima volgens de fabrikant. De gemiddelde impedantie is acht Ohm met een minimum van 4,1 Ohm.

Cijfers zeggen niet zoveel over de klank van een luidspreker. Bijvoorbeeld een model dat 25 kHz kan weergeven klinkt niet noodzakelijkerwijs beter dan een model dat “slechts� 20 kHz kan weergeven. Volgens de cijfers duikt de Diamond 220 echter niet heel diep in het laag, maar dit mag eigenlijk geen verbazing wekken als we het formaat en de inhoud (van zeven liter) van de kast in aanmerking nemen.

Wharfedale Diamond 220: testomgeving

De Diamand 220’s zijn afwisselend aangestuurd door verschillende versterkers. We hebben gebruik gemaakt van een NAD 7600, een Gold Note PA-10 en een Yamaha A-S3200. We verklappen nog even niet de prijs van de Diamond 220, maar we kunnen wel alvast zeggen dat de gebruikte versterkers prijstechnisch ver boven het prijsniveau van de Diamond 220 liggen. Alledrie versterkers waren dan ook in staat om het onderste uit de kan te halen. Muzieksignaal was afkomstig van een Gold Note DS-10 en een Wadia 321 DAC.

De Diamond 220’s stonden circa drie à vier meter uit elkaar, de afstand naar de luisteraar was ongeveer vier meter. De afstand naar de achterliggende muur bleek niet erg kritisch te zijn. De Diamond 220 mag dicht tegen de muur geplaatst worden. De baspoort bevindt zich immers aan de onderkant. Volgens de handleiding is de minimale afstand een halve meter. Het komt er een beetje op neer dat de luidspreker niet mag worden “opgesloten� in een hoek. Voorts dient de luidspreker volgens de handleiding enigszins ingedraaid te worden naar de luisteraar. Ook dit luistert niet heel nauw, want de afstraalhoek is circa zestig graden. We hebben wat heen en weer geschoven, maar de “juiste� opstelling bleek grotendeels een kwestie van smaak. Overigens dienen de luidsprekers in een stereo-opstelling niet meer dan een meter of vier uit elkaar worden geplaatst. Het geluid kan anders merkbaar dunner worden, zo staat ook in de handleiding.

We gaan zitten en muziek luisteren.