Het was in juni 40 jaar geleden dat de eerste maxi-single werd uitgebracht. Oorspronkelijk bedoeld om dansbare nummers op single op te rekken voor in de discotheek, werden de 12-inch platen daarna ook omarmd door andere muziekstijlen. Uiteindelijk heeft de maxi-single wellicht het bestaan van de langspeelplaat op vinyl gered.

Een van de leukste dingen van het vak muziekjournalist is dat je in contact komt met mensen die enorm gepassioneerd zijn met muziek. En iedere muziekliefhebber doet dat op zijn eigen manier. Een aparte groep hier binnen vormen de verzamelaars: mensen die alles willen hebben van bijvoorbeeld Elvis, van The Beatles of van The Rolling Stones. Maar soms is de verzameling niet gericht op een artiest, maar op een product. Zo ontmoette ik onlangs iemand die werkelijk alles op het gebied van maxi-singels verzamelde en daarvan een enorme verzameling toonde.

Het succes

Ach ja, de maxi-single, ik was hem bijna al vergeten. De single op elpee-formaat, waardoor je een betere geluidskwaliteit kon bereiken. Want door de hogere snelheid (45 toeren) ten opzichte van de ‘gewone’ elpee en de bredere groeven ten opzichte van de single kon je letterlijk een betere kwaliteit persen op en uit het vinyl. Hoewel ik destijds nog niet echt bezig was met ‘high fidelity’, was me al wel opgevallen dat sommige producties op vinyl toch behoorlijk beter leken te klinken. Bij de plaatselijke platenzaak had ik de maxi-single The harder they come van Joe Jackson gekocht. Die 12-inch (volgens mij noemden wij punkers en new-wavers ze zo) werd de weken daarna helemaal grijs gedraaid. Wow, wat klonk dat goed.

In 1976 kwam de producer van Donna Summer op het idee om een langere versie van haar single Love to love you baby uit te brengen op een maxi-single. De 16 (!) minuten durende remix moest ervoor zorgen dat de zangeres met haar muziek meer aandacht kreeg in de discotheken. Die opzet kan wel geslaagd genoemd worden. Donna Summer werd voor langere tijd the queen of disco, mede door de vele maxi-singles die daarna van haar werden uitgebracht. Het nummer I feel love geldt in de maxi-single-uitvoering als een klassieker. Het gevolg van de groeiende populariteit van de 12-inch eind jaren zeventig was dat de discomuziek een enorme boost kreeg. Maar ook dat de rol van diskjockeys veel belangrijker werd: zij gingen mixen met de maxi’s, hetgeen weer leidde tot een geheel nieuw muziekgenre binnen de pop.

In het begin van de jaren tachtig was er vervolgens de opkomst van nog een nieuw genre: new-wave. Veel bands uit de ‘independent scene’ probeerden ook een voet tussen de deur van de populaire muziek te krijgen. Het was vooral de kunst om ervoor te zorgen ook in de discotheken gedraaid te worden. Dus werd de maxi-single ook omarmd door bands al The Eurythmics, Duran Duran en zelfs The Cure. Het  verhaal van de band New Order mag hierbij zeker niet ontbreken. Zij brachten het nummer Blue Monday uit, alleen in de maxi-single uitvoering. Het werd hun grootste hit. Maar aangezien maxi-singles niet mee werden geteld voor een notering in de hitparade, is het nummer in geen enkele hitparadelijst terug te vinden. Toch geldt het als de best verkochte maxi-single ooit - én is het één van de bekendste new-wave nummers ever geworden.

Nooit verdwenen

Met de opkomst van de cd en het digitale aanbod aan muziek online, kwam aan het vinyltijdperk een einde. Lange tijd leek het erop dat muziek op vinyl helemaal ging verdwijnen. Maar het feit dat de vinylpersen niet in zijn geheel zijn gestopt zou best wel eens door het bestaan van de maxi-single kunnen zijn. Die bleek namelijk onverminderd populair in de house en techno scenes. Dj’s bleven en blijven vragen om de 12-inches, omdat ze daar ze lekker mee kunnen mixen en scratchen. En dat mag als een geluk voor de muziek op vinyl worden gezien. Nu steeds meer mensen het plezier van muziek op vinyl herontdekken, kunnen de vinylpersen weer op volle toeren gaan draaien. Waarbij de keus is tussen 33 of 45 rondjes per minuut…

Voor de liefhebbers: nog een top vijf van echte maxi-single klassiekers:
5. Chaka Khan – Ain’t nobody
4. Dan Hartman – Relight my fire
3. Snap – I’ve got the power
2. Lip’s Inc – Funky town
1. Lime – Your love