Het voorgaande verhaal is uiteraard een zeer beperkte samenvatting van zowel de algemene theorie als van de denkbeelden die Tara Labs communiceert. Maar, er zijn audiofielen en technici die dat allemaal op een rijtje kunnen krijgen en begrijpen hoe een goede kabel in elkaar steekt. Zij bouwen vaak zelf kabels, of selecteren uit het marktaanbod de kabels die het dichtst bij dat theoretische ideaal komen. Zulke kabels zijn zelden de producten die met hoge snelheid en met kilometers tegelijk uit de extruder komen en het leeuwendeel vormen van het marktaanbod. De kabels die het beste presteren worden door handige audiofielen en technici zelf gebouwd, of zijn te vinden bij sommige fabrikanten die niet doelbewust compenserende kabels bouwen, die bijvoorbeeld het laag en hoog opwaarderen of allerlei problematische tekortkomingen in luidsprekers en elektronica verbloemen. Feitelijk stemt het tot nadenken als fabrikanten tientallen verschillende typen kabels leveren. Er is dan altijd wel een kabel die binnen de meest idiote (en foute) combinaties van apparatuur matched. Fabrikanten met veel minder kabels in de aanbieding hebben vaak kabels die universeler toepasbaar zijn. Verbeteren zulke kabels dan het geluid? Nee, ze brengen simpelweg minder schade toe, oftewel ze hebben (iets) minder invloed op het gebeuren binnen de interface.
Tara Labs Omega Gold
Als je dat dan allemaal weet, dan kun je natuurlijk een super kabel bouwen? Helaas lukt dat niet helemaal. Bepaalde gunstige ‘bouwtips’ staan haaks op elkaar. Als de ene eigenschap van een kabel optimaal is, lukt dat veel minder met een volgende eigenschap. Elke kabel is dus (helaas) een soort compromis.
Luisteren
Over kabels moet je niet praten, ze zijn om naar te luisteren – maar feitelijk wil je ze niet horen. In de luisterruimte zijn aanwezig de RSC AIR 1EX (interlink RCA), de RSC Prime M1 (interlink XLR), de RSC Prime 800 luidsprekerkabels, de RSC Prime M1 luidsprekerkabels en de speciaal voor deze review in de States gemaakte Omega Gold luidsprekerkabels en de Zero Gold interlink. Er is geluisterd met een voor de gelegenheid opgebouwd systeem, met een absolute ‘stellar’ performance. Alle componenten zijn zo lineair en neutraal mogelijk. Aan de kant van de bron betekent dat de inzet van een professionele broadcast/studio cd-speler van Sony. Metingen op de Audio Precision laten een volledig rechte lijn zien van 20Hz tot 20k voor de -10dBFS sinus sweep en een griezelige gelijkheid tussen beide kanalen. Die meettechnische perfectie geldt ook voor de playback squarewave van 400Hz bij -10dBFS. Ook de THD+N over het hele frequentiebereik is zeer laag en constant. Zo’n machine is dus superieur aan de meeste consumer cd-spelers en dat is onder andere waarneembaar aan de neutrale weergave en communicatie van in de opname aanwezige klank. Wat is het referentiekader om te luisteren en te vergelijken? Uiteraard geen andere kabels, versterkers, luidsprekers of zogenaamde ‘referentiesystemen’. Dat is een zinloze benadering. Er is een gelegenheidssysteem samengesteld dat geluidsmatig enigszins in de buurt van de realiteit komt. Dus, wat gebeurt er als de Tara Labs kabels de plaats innemen van de kabels die in dit systeem bijdragen aan een zo natuurlijk mogelijke en realistische weergave? Welke overeenkomsten en verschillen zijn er dan in vergelijking met hoe zo’n opname in het echt heeft geklonken? Die conclusies moeten uiteraard zeer voorzichtig worden benaderd. Als zo’n Tara Labs kabel behoorlijke veranderingen teweegbrengt, dan hoeft dat niet noodzakelijkerwijs iets te zeggen over die kabel, maar het is niet een erg goed teken.
Tara Labs Prime 800
Voor de beoordeling is onder andere geluisterd naar het Concerti grossi op.6 van Händel (Combattimento Consort Amsterdam/de Vriend/Challenge CC72570). Hoe zoiets in werkelijkheid klinkt staat bij muziekliefhebbers met live-ervaring letterlijk in hun kop gebeiteld. Deze opname is ‘killing’ voor audiosystemen. Je kunt per bit aangeven waar de afwijkingen met de realiteit zitten als er kabels, versterkers en cd-spelers uitgewisseld gaan worden. Hier komen de luisterimpressies.
De apparatuur werd aangesloten met de RSC AIR 1EX interlinks en de Prime 800 luidsprekerkabel. Deze set kabels doet vrijwel exact wat op basis van het Tara Labs ontwerp te verwachten valt. De gehoormatige afwijking binnen het systeem is marginaal. Er is geen enkel verschil in dynamiek, de fenomenale detaillering, de ruimtelijke weergave en de focussering. Dat kan ook niet, want deze eigenschappen zijn niet ‘des kabels’. Er is een subtiel verschil hoorbaar binnen de frequentiecurve. Het middenlaag is marginaal minder aanwezig. Het psychoakoestische effect is dat stemmen en instrumenten in het midden iets minder body hebben. Laat het vooral duidelijk zijn dat het hier gaat om ‘shades of grey’, dus nauwelijks waarneembare verschillen. De bottomline is dat de kabels de ‘magic’ van het systeem niet om zeep helpen. De prestatie blijft zeer goed.
Bij de volgende stap werd de Prime 800 vervangen door de Prime M1. Het verschil is marginaal. Dat klopt ook, want goed ontworpen kabels veroorzaken onderling vrijwel geen verschillen en ook nauwelijks verschillen met andere goed ontworpen kabels. De Prime M1 laat iets meer van het middenlaag horen. Daardoor krijgt ook het middengebied een streepje meer ‘body’. Ook hier weer een uiterst subtiel verschil.
Tara Labs Prime M1
Vervolgens het pièce de résistance in de vorm van de Tara Omega Gold luidsprekerkabel. Een viertal zwarte kabels die vuistdik zijn, met een diameter die de draden van het 380kVolt net ruimschoots aftroeft. Vanwege het inflexibele karakter niet geschikt om in een hifi-meubeltje te proppen. Alleen monoblokken van pakweg 100kg blijven nog net op hun plaats. Dus prima voor dedicated luisterruimten waar ze vrij over de vloer kunnen liggen. Als u nu denkt dat er, plat geïmponeerd door het crisisonvriendelijke prijskaartje, de constructiekwaliteit en het indrukwekkende voorkomen, hier een behoefte ontstaat om te gaan roepen over heftige prestatieverschillen en een mega-performance, dan bent u toe aan een overdosis realistisch denken. Als er echt sprake zou zijn van wereldschokkende verschillen, dan is er iets heel erg fout in het audiosysteem, met het ontwerp van die kabels, of dan krijgt de recensent een setje met 10% korting inclusief een sleutelhanger. Zoals Tara Labs zelf al aangeeft, is er hier weer sprake van een uiterst subtiel verschil.
Tara Labs Omega Gold
De Omega Gold laat iets meer laag horen. Niet in de zin dat het laag ‘harder’ is, maar het gaat marginaal dieper en is iets onderscheidender gedefinieerd. Dat is allemaal niet echt indrukwekkend. Met het bijeffect hiervan kunt u wel thuiskomen en wellicht naar de kabelknaller om zo’n setje aan te schaffen. Door deze kabel is er meer ritmische integratie tussen het laag en de rest van het spectrum en het middengebied klinkt iets natuurlijker. Ook hier is dit effect erg subtiel, maar het maakt dat het verschil tussen weergave en hoe de realiteit ‘klinkt’ weer iets kleiner wordt. Vervanging van de RSC AIR 1EX interlinks met de Zero Gold interlink liet exact zo’n zelfde verschil horen. Een aantal Tara Labs kabels beschikt over het ‘HFX Floating Ground Station’. Dat is een voorziening die RFI/EMI-instraling vermindert en mogelijke hoorbare gevolgen. Heeft u zich wel eens afgevraagd hoeveel instraling je moet hebben voordat zoiets (misschien) hoorbaar is in het geluid?
