Ikigai is een Japans gedachtegang die staat voor vier disciplines die samenkomen. Datgene dat zorgt dat je met plezier je bed uitkomt, je een bijdrage levert aan wat de wereld nodig heeft, je doet waar je goed in bent en wat het mogelijk maakt een inkomen te verwerven. Datgene dat Jeffrey Dam van IKIGAI audio drijft om elke dag met de hand zijn kabels te vervaardigen. Niet voor niets – en zeer treffend – is de bedrijfsslogan "Connecting your passion".
Een aangenaam en leerzaam bezoek aan kabelmaker IKIGAI audio in Roosendaal kun je alleen maar op de juiste manier afsluiten door diverse kabels mee naar huis te nemen. Immers een korte luisterimpressie ter plaatse is leuk, maar niet doorslaggevend om iets zinnigs over de weergave te kunnen zeggen. Dus kreeg ik een koffer vol Sugure kabels in de handen gedrukt waarmee ik ruimschoots aan de slag mocht gaan. Een digitale interlink, een analoge interlink, een set luidsprekerkabels en drie netsnoeren. Genoeg om mijn systeem aan te sluiten. Sommige kabels waren vers van de pers zoals de interlink die gemaakt is tijdens het bezoek aan IKIGAI audio, dus werd het voorlopig inspelen en gewoon in de set laten zitten. Na een paar dagen is het moment daar om de oren open te zetten, onbevangen muziek te kiezen en de ervaringen aan het toetsenbord toe te vertrouwen.
IKIGAI Sugure
Sugure is de kabel waar IKIGAI audio op het moment van schrijven mee begint. Daarboven gepositioneerd vinden we Kangai- en Kinzan-lijn. Kenmerk van iedere Sugure kabel, welke volledig met de hand wordt gemaakt bij IKIGAI audio in Roosendaal, is het gebruik van 5N zuiver zilver als geleider. De getwiste geleider ondergaat voordat hij verdwijnt in de isolatie, een kristallisatie proces voor een verbeterde structuur, waarmee het IKIGAI audio DNA wordt ingebracht. Een proces waar verder niets over bekend wordt gemaakt, het geheim van de smid. Om de geleider komt een teflon isolatie, luchtdicht afgesloten om oxidatie van het zilver te voorkomen. Afscherming tegen RFI en EMI wordt gedaan met een vlechtwerk van vertind koper. Krimpkous en een donkerblauwe sok maken de kabel af.
Voor de digitale interlink is gekozen voor 75 Ohm WBT Nextgen cinch connectoren, voor de analoge interlink ETI Research Kryo cinch stekkers, de luidsprekerkabels zijn voorzien van ETI Kryo spades en de netsnoeren van ETI stekkers en C15 apparaatstekkers. Indien gewenst kunnen andere connectoren gebruikt worden, voor de luidsprekerkabels uiteraard ook banaanstekkers. Meegenomen lengtes zijn voor de interlinks 1 meter, voor de netsnoeren 2 meter en voor de luidsprekers 3 meter. Afwerking van de kabels is perfect, met connectoren die soms met eigen door Jeffrey 3D-geprinte trekontlastingen aansluiten op de kabels, kabelhulzen met richtingaanduiding en unieke serienummers, een leren label met gelaserd logo. Verpakking op maat, aan elk aspect is aandacht gegeven voor kabel en voor pride of ownership.
Mijn testopstelling
In alle gevallen vervangen IKIGAI audio kabels mijn huidige bekabeling, bestaande uit een mix van Ricable, Inakustik, Audes en AudioQuest. In overleg met IKIGAI audio en distributeur Very Fine Solutions is gekozen voor mijn ‘kleine’ opstelling bestaande uit een Audes ST-900 power conditioner, een Auralic Aries G1 streamer (met gemodificeerde voeding), een Metrum Acoustics Adagio DAC3 d/a converter en een buizen EAR/Yoshino 8L6 als eindversterker. De laatste aangesloten op Falcon LS3/5A Gold Badge monitoren met extra Townshend Maximum supertweeters. Na de power conditioner dus drie apparaten voor de drie netsnoeren. Digitaal zit tussen Auralic en Metrum, analoog gaat van Metrum naar EAR/Yoshino en naar Falcon’s. Zo is uitstekend een opbouw te maken om verwachte synergie tussen de IKIGAI audio bekabeling te gaan ontdekken.
Wie de prijzen van IKIGAI audio kabels op gaat tellen, zal zien dat ze een behoorlijk deel van de prijs van het totale systeem uitmaken. Voor mij is een kabel een component en geen stukje geïsoleerd, geleidend draad. Elk onderdeel van de opstelling is met zorg gekozen, op het gehoor alsmede op basis van synergie. Aangezien ik ze al langer bezit ken ik de klankeigenschappen en de mogelijkheden. Vandaar dat ik het aandurf om kabels te gaan gebruiken die kostbaarder zijn dan de luidsprekers zelf. De luidspreker en de ruimte zijn complementair, wat lang niet altijd bij iedereen het geval is. Niet voor niets is een kleine, precisie, hoogwaardige monitor goud waard achter een daartoe geschikte versterker. Daarmee wordt de verbinding ook belangrijk.
Digitaal beginnen
Het digitaal vergelijken is het meest eenvoudig, kwestie van een andere ingang kiezen op de dac waar zowel AES/EBU zit als de Sugure coax. De AES/EBU kabel is gekozen omdat mijn Metrum dac naar mijn idee optimaal werkt met deze ingang en omdat de kabel lekker levendig presteert. Met ‘The windmills of your mind’ gezongen door Nicki Parrott is het verschil tussen de kabels significant. In het voordeel van IKIGAI, een kabel die weliswaar wat donkerder speelt, maar dat combineert met een heel natuurlijk stereobeeld, breed genoeg om tot buiten de luidsprekeropstelling te komen. De stem van Nicki krijgt een extra diepgang, is voller en brengt zo meer lucht uit haar borstkas. Heeft minder last van een hifi-geluid en gaat daarmee naar relaxed, rust, aangenamer om naar te luisteren.
Deze Sugure coax is gedurende drie weken veel gebruikt en steeds vond ik het fijner om via deze weg te luisteren dan via mijn eigen, zorgvuldig uitgezochte referentie(s). De Sugure coax laat ik daarom met alle komende wisselingen op zijn plaats zitten.
Analoge interlink
‘Vogue’ van Madonna is gemixt in Q-sound en dat is vrij spectaculair. Stemmen staan soms naast mijn hoofd. Strak ritme, stevige bas, niet perfect maar dat is helemaal niet erg. Een andere track die ik gebruik is een oude Dire Straits met de naam ‘Ride across the river’. Omdat ik die goed ken en vanwege de vele, vaak subtiele geluiden in de track. Het valt met mijn eigen interlink op, 100% koper, dat vooral Dire Straits groot en imposant is. Daar is de Sugure coax toch mede debet aan. Tijd om van interlink te gaan wisselen.
Ook deze Sugure interlink heeft veel gespeeld, moest ook wel, want hij kwam immers vers uit de doos. Oh dat scheelt een stuk, ik zweer dat ik niets met het volume heb gedaan en toch is de indruk dat muziek luider speelt. Stem van Knopfler is omhoog in het stereobeeld, laag is strak en vol, basdrum heeft echte energie. Een robuust geheel waarin power en detail combineren. Niet domineren, want waar ik subtiliteit verwacht krijg ik dat terug.
Met een één op één vergelijk valt nu pas op waarom ik de afgelopen weken zo graag muziek luisterde. Dit is echt een heel fijne kabel om mee te werken. Met Madonna is de Q-sound nog veel leuker, speelser, ruimer, naast mij, ik kan elk instrument aanwijzen. Wat een ruimte wordt herschapen, sluit de ogen dan verdwijn muren en de achterwand. Ik merk nu al de synergie tussen de digitale coax en deze interlink. De synergie van het DNA van de Sugure lijn begint te werken.
Netsnoeren
Een lastige wisseling, apparaten moeten uit en weer aan. Eerst maar eens een Sugure netsnoer aanbrengen op streamer en dac. Ik weet dat mijn EAR/Yoshino eindtrap vrij heftig kan reageren op een ander netsnoer, dat komt daarna wel. Nogmaals Madonna waarmee ik net wat meer ruimte krijg, maar ook een donkerder klank.
Verschillen zijn niet dramatisch, ik ga van enthousiasme en levendig met mijn eigen netsnoeren naar serieus, correct en heel precies. Een wat kleiner stereobeeld, met minder ruimte voor wat ik nu beschouw als ruimtelijke informatie die er eigenlijk niet toe doet. Een Sugure netsnoer aan de bronnen maakt de weergave zakelijker, strakker en krachtiger. Ook met Dire Straits waar de basdrum en de bas extra power krijgen. Dat kan geen kwaad op mijn kleine monitoren. Naarmate de netsnoeren langer aangesloten zijn, wordt luisteren steeds aangenamer en komt het systeem verder en verder tot leven.
Tijd voor een wisseling van het netsnoer aan mijn eindtrap. Dat maakt gelijk duidelijk dat er plaats achter de apparatuur moet zijn, de netsnoeren zijn lastig te buigen, moeten een ruime bocht kunnen maken. Wat alles te maken heeft om de zilveren geleiders te beschermen met hun diverse mantels. Maar het lukt! Ik kan aan de ampère meter op mijn power conditioner zien dat de versterker snel weer klaar is om te gaan spelen. Ik gaf het al aan, mijn versterker kan heftig reageren op een netsnoer. Ook nu, gelukkig op positieve wijze.
Ten eerste is er meer rust, een stillere achtergrond waarin kleine details extra naar voren komen. Bas en basdrum zijn rustiger, leveren een fractie minder energie, gaan wel dieper door naar onderen en de dynamiek is toegenomen. Met Madonna is het nog extremer, de stilte in de set maakt dat in de boog van 180 graden elk instrument en elke stem net wat meer aandacht krijgen. Zich losmaken van de achtergrond. Daar word ik blij van. Is er ook iets minder geworden? Nee, ik bespeur niets, al gaat de opname kwaliteit van ‘Vogue’ een grotere rol spelen. Was het zangwerk van Madonna geen Edison waard, steeds duidelijker wordt dat haar stem eerder rauw dan geschoold is. De set wordt kritischer op hetgeen wat aangeboden wordt.
Graag wil ik Nicki Parrot nog eens terughalen. Wat voor Madonna in het nadeel werkt, is met Nicki juist een voordeel. Piano leeft op, slagwerk is krachtiger op drums en subtieler op bekkens. Stem staat heerlijk los, heeft de verdiende hoofdrol. Vol en rijk, warm zonder te overdrijven, aangenaam en levendig. Compleet, volledig los van de weergevers, groot stereobeeld en heerlijk om naar te luisteren. Jammer dat ik door moet met de luidsprekerkabels, daarvoor moet de versterker weer uit. Met een buizenversterker neem ik geen risico, spanning eraf!
Luidsprekerkabel
Een snel rekensommetje leert dat met een digitale coax, een interlink, drie netsnoeren en luidsprekerkabel ik een stevig budget aan IKIGAI audio kabels heb neergelegd. Mede veroorzaakt doordat ik langere kabels kreeg dan de standaard lengte. Het extra zilver, dat vele malen zuiverder is dan bijvoorbeeld voor sierraden gebruikt wordt, kost nu eenmaal heel veel geld op het moment van schrijven. Tel daarbij op overige materialen, lasers en productiemiddelen, huur bedrijfsruimte, verwarming en loonkosten, marketing, distributie en dealermarge, dan ziet het plaatje er ineens heel reëel uit. Laat Nicki dan weer eens het spits afbijten.
Met het volledige IKIGAI audio-DNA wrijf ik mij in de handen. Elk component in mijn systeem stijgt in prestatie boven zichzelf uit. Niet dat ze anders zijn, de kabels houden minder tegen, presteren neutraler, geven elektronica de kans te laten horen wat ze werkelijk waard zijn. Nooit was de weergave in deze ruimte onder de maat, met een zorgvuldige opbouw is veel bereikt, maar met IKIGAI audio bekabeling van voor tot achter zet ik niet één maar meerdere stappen verder in beleving en muziekgenot. Om een idee te geven van het stereobeeld bij Madonna, de basdrum staat op de grond, percussie daarboven. Stemmen op menselijke hoogte. Net niet zo breed als voordat de luidsprekerkabel op zijn plaats zat. Geen 180 graden maar 120. Daar tegenover staat dat de rauwe rand van Madonna nu wel onder controle is. Synergie, synergie, met kabels kan ik daar niet genoeg op hameren. Tenzij u een schier onbeperkt budget hebt om uit vele merken een mix te maken. Veelal met kleuring en toch een onvoorspelbaar resultaat. Hou het dan liever bij IKIGAI audio.
Genoegen
Ik laat mij het genoegen niet ontnemen om nog een hele tijd naar deze kabels in deze opstelling te luisteren. Al ziet de luisterruimte er uit als een oerwoud met uitgelopen lianen, de muziek doet de ogen sluiten en genieten. Opruimen komt wel een andere keer. Albums van Alicia Olatuja, Stacey Kent, Vilde Frang en Vox Feminae wisselen af met mannen als Passenger, Heavn, Keith Jarrett en Bobo Stenson Trio. Albums die ik door en door ken, toch weer weten te verbazen. Het is vooral de natuurlijke weergave, de rust en stilte op de achtergrond, die zorgen voor een detailrijke weergave die niet verzandt in techniek, vasthoudt aan muziek. Eens te meer bewijzend dat zilver als geleider een groot voordeel heeft.
Het sprookje dat zilver scherp zou klinken wordt wederom naar de vuilnisbak verwezen. Zilver is niet scherp, het zijn verontreinigingen in zilver die scherpte geven. Daarom gebruikt IKIGAI audio zilver met een 5N zuiverheid in combinatie met een eigen kristallisatieproces. Kostbaar maar effectief.
Stacey Kent brengt vaak goede opnames, ‘Dreamsville’ is daar een voorbeeld van. Langzame jazz voor de late uurtjes. U gaat niet slapen voor het album afgelopen is. Haar stem via Sugure zo mooi zuiver, zo helder en vrijgemaakt, instrumenten afgetekend achter haar. Met Passenger schakel ik nog eens terug naar mijn AES/EBU kabel en dat is geen succes. Er gaat een stukje magie verloren wat de totale IKIGAI keten alleen maar kwaad doet en geen goed. Muziek wordt eenvoudiger, minder levend afgezet tegen de achtergrond, rommeliger, nog altijd leuk, maar het kan beter weten we inmiddels. Groter en ruimer, sprekender.
‘La capricciosa’ gespeeld door violiste Vilde Frang is zo subtiel als mogelijk, beter dan ooit met dit systeem, emotioneel en springlevend. Gedreven door passie, gebracht met evenveel passie en emotie. De stilte op de achtergrond is voor eeuwig in mijn brein vastgezet. Zo kan het dus! Als Bobo Stenson na uren luisteren afsluit, dan nog zit ik geconcentreerd op mijn plek, slechts onderbroken om wat te drinken en te eten in een inmiddels te warme kamer. Een hoge buitentemperatuur en een klasse-A buizenversterker doen zich gelden. Het deert mij weinig, zo van muziek genieten is een geschenk.
Een dan, losmaken en inpakken. Mijn opstelling in ere herstellen en dezelfde muziek nog eens de revue laten passeren. Simpele conclusie na de IKIGAI audio Sugure-lijn weghalen, is dat het leidt tot een hardere weergave, meer slis, meer onrust, directer en dichterbij. Niet langer het niveau van Sugure. Terwijl dat de instapkabel is. Ik ga er vast weer aan wennen, aan mijn eigen kabels, maar het verschil in prijsniveau is soms net zo groot als de verschillen in weergave aantonen, in het geval van Sugure waargemaakt.
Uitstekend
Wie ‘sugure’ vertaalt uit het Japans ontdekt dat het woord in het Nederlands ‘uitstekend’ betekent. Niet slecht gekozen voor een reeks kabels die momenteel de onderkant van IKIGAI audio vertegenwoordigt. Ik sluit mij graag aan bij die uitdrukking, want wat ik met Sugure kabels kon bereiken is een uitstekend resultaat. Dat begint bij een digitale coax, gaat door in interlink en luidsprekerkabel en laat zich gelden met de netsnoeren. Want zoals altijd mag voeding niet vergeten worden, daar begint de elektronica mee.
Sugure mag dan de instap zijn in de wereld van IKIGAI audio, de prijs laat dat niet direct zien. Ik legde het al uit, zilver is kostbaar, alle extra’s daar bovenop gaan inmiddels flink meetellen. Bezien als een stuk draad krab je je op het hoofd, bezien als een component in een audiosysteem wordt het een ander verhaal. Jeffrey Dam van IKIGAI bouwt componenten, zoals anderen versterkers, streamers en luidsprekers bouwen. Met liefde, met kennis, met vakmanschap. Een IKIGAI audio kabel is een component, een wezenlijk, passief onderdeel in een audioketen. Doet mee en kan een eindresultaat maken of breken.
IKIGAI maakt, verbetert, brengt zuiverheid en leven. Probeer dat vooral zelf in uw eigen systeem, wees daarbij gewaarschuwd, elke stap met IKIGAI is verslavend positief en verbindt uw passie.
IKIGAI Audio
www.ikigai-audio.com
Very Fine Solutions
www.veryfinesolutions.com
IKIGAI Sugure
Sugure digital coax : vanaf 1.450 euro (0,75m)
Sugure interlink: vanaf 2.350 euro (0,75m)
Sugure speaker cable: vanaf 5.950 euro (2,0m)
Sugure power cord: vanaf 3.150 euro (1,5m)
Beoordeling Sugure range 5 / 5
