Na een speelperiode, die veel langer duurde dan volgens de planning de bedoeling was, is eindelijk het moment daar dat ik de kenmerkende eigenschappen van de ZYX 4D op virtueel papier kan zetten. Altijd een moment van bezinning, waarbij ik in herinnering roep wat ik in de afgelopen weken ben gaan waarderen, of waar ik tegenaan gelopen ben. In technische zin opvallend was het uitstekende sporen van het element in de groef van de plaat. Afgesteld op een naalddruk van 1,982 gram (dus gewoon 2 gram) ben ik geen plaat in de collectie tegen gekomen, waarvan de modulatie groot genoeg was om tot vervorming te leiden.
Het huwelijk met mijn Transrotor/SME 5009 arm is werkelijk voorbeeldig. Het voelt ook lekker in balans als je de arm beetpakt om hem boven de groef te zetten. Langzaam zakt hij naar beneden om de eerste tonen van een echte klassieker te laten horen. Private Investigations van Dire Straits. Ogenblikkelijk opvallend is de enorme ruimte die de 4D weet te herscheppen. Volkomen los van de achtergrond en van de luidsprekers vullen eerst lage tonen de ruimte, gevolgd door het gitaarspel van Mark Knopfler. Helder, met veel snaar en kast. Op een heel natuurlijke manier stroomt de muziek de kamer in. Rijkelijk voorzien van details die aanwijsbaar in de ruimte hangen. Tussen de muziek door klinkt hier en daar een spettertje, maar de 4D onderdrukt plaatruis nagenoeg perfect en geeft zo nog meer ruimte aan de muziek zelf.
In snelheid is de ZYX niet de absolute meester, daar scoort bijvoorbeeld een Phase Tech P-3 erg hoog in, die overigens zijn eigen karaktertrekjes heeft. Daarmee wil ik niet zeggen dat de 4D langzaam is, maar in absolute dynamiek sprongen zou het nog wat ruiger kunnen. Wat direct aangeeft dat de 4D een element is dat het meer moet hebben van “charme” dan van “ruwe bolster kwaliteiten”. Ik vind dat een ZYX meer uitnodigt tot luisteren dan tot luchtgitaar spelen. Wat met smaak te maken heeft. Een Transfiguration Axia element zit in dat aspect tussen deze twee elementen in.
Inmiddels draait Sara K. haar rondjes met de mooie lp Water Falls. Een plaat die is opgenomen met een overvloed aan lage tonen informatie. Het is prijzenswaardig dat de 4D het laag tot in de diepste regionen weet weer te geven, zonder zich te verliezen in overmatige druk op de oren. Het laag golft en rolt over de vloer als de zee over het strand. Telkens volkomen strak en gedetailleerd. In de lage tonen weergave ben ik de ZYX in de afgelopen weken zeer gaan waarderen. Ik kan mij niet zo snel een element voor de geest halen, dat op dit gebied beter presteerde. De titeltrack Water Falls heeft daardoor een enorme impact. Dat laag, afgezet tegen het mooie middengebied waarin piano en stem een plekje vinden, maakt het plaatje compleet. Tweede stem, harpspel, alles is in volmaakte harmonie. Toch mis ik een vonkje, het vonkje dat het leven brengt. Nogmaals, dat is een kwestie van smaak en wijze van beleven. Zoals de ene persoon zal houden van hoorns en de andere persoon van elektrostatische luidsprekers. Is dat de enige kritiek? Ja, tot nu toe wel. In verdrink haast in de overweldigende hoeveelheid details, de klankbalans, het zuivere aftasten van de groef, het enorme luistergenoegen dat ik telkens met elke plaat ervaar.
