Hoewel ik zelf door verschillende studiobezoeken verspreidt over een behoorlijk aantal jaren wel een en ander van de Pyramix software heb meegekregen, heeft de Merging Technologies merknaam mij tot op heden maar weinig gezegd. Tot de dag een jaar geleden dat ik producent en ‘balance engineer’ Bert van der Wolf (onder andere Turtle Records), ineens op verschillende audioshows met een fraai gevormd apparaat onder zijn arm zag lopen. ‘Wat is dat voor apparaat Bert?’ vroeg ik nieuwsgierig. Met een onverholen grijns en tegelijkertijd plechtige blik, draait hij het apparaat 45 graden, zet het voor mij neer en spreekt op serieuze toon ‘Werner, dit is de toekomst voor streaming audio.’
NADAC: Wat is het voor apparaat?
Daarbij even wachtend wat zijn zin voor uitwerking op mij heeft, waarna hij vervolgt met: ‘Een weergaveconcept wat enerzijds de kwaliteit en stabiliteit van streaming audio sterk zal kunnen verhogen en de bestaande problematiek feitelijk op zal kunnen lossen. Eh Bert, heel mooi allemaal. Maar wat is het eigenlijk voor apparaat? Is het een voorversterker/streamer, DAC, alles in één? ‘Dit is de nieuwe NADAC van Merging Technologies. Merging is een bedrijf waar ik al vele jaren mee samenwerk omdat ik hun Pyramix Virtual Studio systeem voor al mijn opnamen gebruik. De NADAC is hun allereerste product bedoeld voor de consumentenmarkt. In eerste instantie is het een naar keuze twee- of achtkanaals digitaal naar analoog omzetter.
Maar dan één met een heleboel innovatieve en vooral nuttige toevoegingen die het apparaat in mijn optiek uniek maken. Zoals je zelf al kunt zien begint dit al met de werkelijk prachtige vormgeving, met afgeronde hoeken en een zeer degelijke constructie (11 kilo met afmetingen van 43,5 cm breed, 43,5 cm diep en 9,5 cm hoog) verpakt in een solide aluminium behuizing. Een design wat mijn inziens zowel high-end flair, modernisme, nuchterheid als werkelijk perfect geïmplementeerde techniek en mogelijkheden bevat. Aan de voorzijde vind je een goed in de hand liggende en precies met het juiste gewicht roterende draairegelaar voor het instellen van het volumeniveau, met pal rechts daarvan een tweetal hoofdtelefoon aansluitingen (3,5 mm en 6,3 mm jack-plug) en links een kleine maar wel duidelijk afleesbare kleuren OLED display.
Deze laatste geeft naast groot afbeeldende cijfers voor de volumestand, ook informatie over de andere zaken die direct met de werking van het apparaat te maken hebben. Uiteraard is het ook mogelijk om gebruikmakend van de bijbehorende app en een willekeurige smartphone, tablet of computer, alle functies van het apparaat te bedienen. Pal links kan op het Merging Technology logo worden gedrukt en wordt naast bijvoorbeeld een mute functie, ook door verschillende kleuren de bedrijfsstatus van dat moment aangegeven. Maar terwijl je voor de voorzijde nog weinig verbeeldingsvermogen nodig hebt om er een (mooie!) DAC met volumeregelaar in te zien, wordt dit een heel ander verhaal wanneer ik je de achterzijde van de in dit geval 8-kanaals uitvoering laat zien. Het eerste wat daarbij natuurlijk opvalt is het bovengemiddeld hoge aantal analoge uitgangen met zowel een even groot aantal single ended als gebalanceerde exemplaren.
Helemaal links op de achterzijde komen we dan tenslotte bij de bijzondere kern van deze DAC. Want de aanwezige digitale S/PDIF ingangen voor coaxiaal en optisch en gebalanceerde AES/EBU, kom je ook bij veel andere DAC’s tegen. Een BNC connector met Word Clock aansluiting vind je alleen nog maar bij top high-end modellen, terwijl met name de RJ45 ethernetaansluiting voor het eigen Merging Technologie ontwikkelde ‘Ravenna’ protocol, de absolute kers op de technologische en gehoormatige taart is. Niet alleen ondersteunt deze verbinding 44.1 kHz - 384 kHz PCM, maar ook DXD, DSD64, DSD128 en zelfs DSD256. Buiten dat zorgt deze standaard er ook eindelijk ook voor dat snel Gigabit ethernet door de toegevoegde Ravanna en IEEE1588 Precision Time protocollen de vereiste precisie en sturing krijgt.
Hierdoor behoren alle kabel- en jitter gerelateerde problemen van conventionele audioverbindingen in één keer tot het verleden en is tevens de weg vrijgemaakt voor bijvoorbeeld multi-room toepassingen. Laatste nieuws is dat Merging bekend heeft gemaakt de NADAC vanaf begin 2017 tegen meerprijs met een ingebouwde processor en levenslang Roon abonnement plus ondersteuning te kunnen leveren!’
NADAC: Voorbereidingen
Het moge inmiddels duidelijk zijn dat de Merging NADAC niet de eerste de beste DAC op de markt is en ook van een recensent een wezenlijk andere denk- en werkwijze vereist. Natuurlijk ben ik ‘ouderwets’ doordat ik zelfs bij zo’n hightech product als deze NADAC heb gewaagd nog steeds enkele top CD loopwerken met digitale coaxiale S/PDIF of gebalanceerde AES/EBU kabels te verbinden. Verder is uiteraard onderzocht hoe het Ravenna ethernet protocol in de praktijk functioneert, waarvoor ik mijn Apple iMac PC en een zogenaamde Intel NUC (Next Unit of Computing) fan loze mini PC voor deze test beiden met een Roon streaming interface heb uitgerust. Merging Technologies heeft voor zijn product verschillende handleidingen op zijn website gezet waardoor het voor iedereen met een bepaalde basiskennis van streaming audio, goed te doen valt om alles vlot aan de praat te krijgen.
NADAC: Luisteren
Mede door het innovatieve karakter van dit apparaat is veel, grondig en vooral lang in verschillende set samenstellingen naar de NADAC geluisterd. Naast enkele winkeldemo’s heb ik ter kennismaking met name een poos in de extreem goed klinkende Northstar Recording Services studio van de Nederlandse distributeur Bert van der Wolf geluisterd. Bert is met zijn pure en vaak niets verhullende akoestische opnames van pop, jazz en vooral klassiek, een werkelijk ijkpunt als het om niets verhullend realisme gaat.
Daarbij wordt hij naast werk voor zijn eigen labels zoals Turtle Records, ook veelvuldig ingehuurd door vele grote en bekende platenmaatschappijen. Speciaal voor mij en deze test heeft Bert in plaats van zijn studio Merging Technologies HORUS, HAPI of dCS converters, een keer de consumenten NADAC in zijn systeem geplaatst. Hierdoor loopt alle data rechtstreeks vanuit de harde schijven van het Pyramix systeem naar deze nieuwe high-end DAC. Zelfs de eigen volumeregeling van de NADAC wordt gebruikt om de aanwezige Spectral eindversterkers met Avalon Eidolon ‘special-X’ en Indra weergevers in 5.1 configuratie aangevuld met een gemodificeerde Avalon Symbol subwoofer aan te sturen.
Om zelf alles maximaal te kunnen ervaren, word ik in staat gesteld om zelf achter de studiodesk in een akoestisch verantwoorde bureaustoel plaats te nemen en zet Bert alvast de muziek klaar. In principe is praktisch alle afgespeelde muziek in deze sessie afkomstig van de nog steeds verkrijgbare The Spirit of Turtle box (TRSA75538). Een fraaie doosvormige verpakking waarin zich naast een boekje, twee discs bevinden. Een hybride SACD met stereolaag die ook 5.1 meerkanaals content bevat. De tweede disc is een Blu-ray schijf met zowel stereo als surround 5.1 informatie aan boord in 192 kHz - 24bit resolutie. Omdat ik deze box zelf al een hele poos in mijn bezit heb denk ik goed te weten hoe hij behoort klinken.
Althans, dat dacht ik dan. Want al vanaf de eerste parelende muzieknoten van pianist Michael Gees die op schitterende wijze 5ème Gnossienne van Erik Satie vertolkt, is meteen duidelijk dat deze studio de oorsprong van deze bijzonder fraaie opnames extreem natuurlijk heeft geregistreerd. Wat ook meteen keihard binnenkomt, is dat muziek in zo’n perfect opgestelde 5.1 meerkanaals setting, nog veel beter en vooral meer authentiek en geloofwaardig overkomt dan met stereo mogelijk is. Voor u nu aan gaat voeren dat dit toch eigenlijk bijna vanzelfsprekend is, wil ik toch toevoegen dat ik precies dezelfde opnamen al enkele keren eerder bij Bert ook in 5.1 heb gehoord. Uiteraard was het resultaat ook toen subliem.
Maar dat ultiem tastbare en op natuurlijke wijze nuchtere en hoog oplossende weergave dat ik nu waarneem, heb ik ook toen niet op die wijze ervaren. Als volgende stap gaan we het originele zeer hoge resolutie DXD bestandsformaat vergelijken met de DSD omzetting zoals die ook op SACD plaatjes te vinden is. Net als eigenlijk altijd valt ook nu weer meteen dat typische vloeiende, ontspannen en ietwat softere karakter van het DSD formaat terug te horen. ‘Weet je hoe ik het zelf ervaar Werner?
Hoewel ik weet dat het zeer hoge resolutie DXD formaat (=PCM) het origineel is en dus feitelijk niet meer beter kan, moet ik zeggen dat ik vreemd genoeg iets in het DSD formaat hoor wat ik heel aantrekkelijk en aangenaam vind. Soms lijkt het zelfs nog meer op het echte geluid wat ik in de zaal of ruimte zelf hoor. DSD is daarbij niet beter dan DXD, maar het doet wel iets natuurlijks met het geluid waardoor het op mij in ieder geval nog aangenamer op mij over komt’.