De volgende dag gaan we naar Wiener Neustadt. Een vrij lange reis door veel van de tunnels die Oostenrijk heeft. Daar ontmoeten we Stephan Fekete, ontwerper van Ayon en Lumen White luidsprekers. Stephan heeft een eigen bedrijf en werkt samen met en in opdracht van Gerhard Hirt. Bij Stephan vindt de assemblage van alle luidsprekers plaats. Naast zijn werk voor Living Sound is Stephan actief betrokken bij muziekopnames, levert luidsprekers voor studio monitoring en heeft hij een hechte band met Frank Tchang, de man achter Acoustic System en leverancier van vele tweaks voor optimalisatie van kamerakoestiek. Stephan is een bezige bij met gouden ideeën en oren, en ontwerper van het Air-Flow principe.

Zijn oorspronkelijke vak is werktuigbouwkundige en hij was werkzaam in de automobiel industrie. (Detail, zowel hij als Gerhard Hirt werkten ooit als ingenieur bij BMW). Daar lagen zijn specialiteiten in uitlaatsystemen en het bestuderen van brandstof- en uitlaatgasstromen in motoren. Stephan kreeg het heldere idee een luidspreker behuizing te ontwerpen die zelfdempend is. Zodat demping in de vorm van BAF, wol of vilt overbodig is. Hij gebruikte zijn kennis van uitlaatsystemen en bestudeerde in een doorzichtige acryl behuizing van het zoveelste prototype de luchtstroom in de kast door de lucht te vermengen met rook. Net als in een knaldemper raakt in beweging gebrachte lucht, in door Stephan ontworpen Air-Flow luidsprekers, energie kwijt binnen de behuizing of werkt als demper op de units. Met als voordeel het behouden van een hoog rendement, behouden van micro details, eenvoudig filter en gemakkelijke aansturing. Dat laatste is natuurlijk een winstpunt voor de Ayon single ended buizenversterkers. In de fabriek konden we de vorige dag al zien dat er compartimentering is de kast is. Stephan ontwerpt niet alleen de kasten maar ook zijn eigen units, paart die in tweeweg systemen met een 12 dB/octaaf filter. Zijn laatste telg is een monitor met de naam Gecko.

De Gecko staat voor mij opgesteld in de luisterruimte. Op stands van Frank Tchang. Geen platenspeler hier maar een Ensemble loopwerk met dCS upsampler en converter, een converter die tegelijk werkt als voorversterker voor een set Ayon Reference monoblokken. De ruimte is geoptimaliseerd met Acoustic System tuning devices en Fast Audio dempingplaten. Ik herken de resonators die ik thuis op mijn speakers heb zitten. Na het luisteren legt Stephan mij uit wat zo bijzonder is aan de Gecko. “De kast van de Gecko is net als de grote broers niet gedempt op conventionele wijze. De vorm van de kast, met de naar binnen gebogen zijkanten, is zo ontworpen dat de lucht achter de conus versnelt. Daarna remt hij weer af en komt terug naar de basunit. De tijd dat de lucht onderweg is, is korter dan 3 milliseconden. Kijk je naar een waterval diagram, dan zie je dat je dan net achter het punt zit waar het oorspronkelijke signaal stopt en het uitsterven begint. De lucht die terugkomt bij de unit vormt een natuurlijke rem of demping voor de unit. Het waterval diagram blijft zichtbaar schoon en vrij van vervorming en resonanties, zonder dat er een kruimel dempingmateriaal aan te pas komt. Dat geeft de luidspreker zijn snelheid en openheid, geeft ruimte aan zelfs de kleinste details en het kost nauwelijks vermogen om de speaker aan te sturen. Ook maakt het niet uit hoe hard of zacht je speelt. De luchtdemping is een constante. Hoe harder je speelt, hoe meer lucht er beschikbaar is om te dempen. Speel je zachtjes dan is er minder luchtwerveling nodig en uiteraard beschikbaar. De basunits die ik gebruik zijn voorzien van een grote magneet en zijn mijn eigen ontwerp. De conus is carbon versterkt papier. De tweeter betrek ik van Morel. Het is de enige tweeter die past binnen mijn ontwerp van de Gecko. Ik heb minimaal met 12 tweeters geëxperimenteerd. De Morel is de enige die de unieke eigenschap heeft die je net ontdekte.”

Die unieke eigenschap heb ik zeker ontdekt. Al bij de eerste stukken muziek die de Gecko ten gehore brengt raak ik enorm betrokken bij zowel de muziek als de set. Het lijkt alsof de Gecko je omarmt en koestert. Je naderbij haalt om te knuffelen. Met liefde en warmte begroet als een kind dat naar de moeder trekt. Even los van nuchtere zaken als impulsweergave, snelheid, frequentiebereik en zuiverheid, is het “knuffelen” een heel raar gevoel. Als Stephan mij vraagt wat ik nu voel vertel ik hem met enige schroom de ervaring. Een grote glimlach is het gevolg, volgens hem raak ik precies de essentie van de luidspreker: “het uitnodigen tot luisteren”. “Morel was als enige in staat een tweeter te leveren die dat gevoel oproept”, zegt hij. Terwijl de heren een zakelijke bespreking voeren waar mijn aanwezigheid gemist kan worden als kiespijn, luister ik naar een deel van de aanwezige CD collectie van Stephan. Ik betreur dat mijn eigen CD’s nog bij Gerhard liggen. Gelukkig zie ik Hugh Masekela, Holly Cole, Christy Baron en ander bekend werk. Hugh Masekela is griezelig goed. Wat een sprongen in dynamiek. Wat een enorme detaillering blijkt mogelijk. Zo goed heb ik de CD werkelijk nog nooit gehoord. Natuurlijk, het is een samenspel van apparatuur, luidsprekers en kabel, dus misschien schat ik de Gecko te hoog in. Geweldig is het wel. Ik zit bijna acuut te besluiten dat mijn luidsprekers thuis het veld gaan ruimen ten gunste van een paar Gecko’s.

De “Train song” van Holly Cole laat horen dat het laag van de Gecko niet kan tippen aan de grote Ayon vloerstaanders. Althans niet in kwantiteit en doorlopen naar de laagste octaven, wel in kwaliteit. Een track als “The briar and the rose” is oh zo mooi. Aan het eind van “Shiver me timbers” kraakt er hout van een imaginaire scheepswand. Ik sla direct de ogen open omdat ik denk dat het hout van de vloer kraakt en iemand de luisterruimte binnenkomt. Schaapachtig erken ik dat de Gecko mij door zijn realisme voor de gek houdt. Luisterend naar Christy Baron denk ik terug aan een moment waar ooit Audio Research gecombineerd met Avalon monitors speelde. Dezelfde geweldige plaatsing hoor ik hier terug. De zuiverheid en de aandacht voor elk detail. Commentaar heb ik slechts op het door natuurlijke oorzaak ontbreken van diep laag, het is en blijft een monitor, en ik vind dat het geluidsbeeld wat te plat is in hoogte afbeelding. Zonder andere apparatuur om naar te luisteren weet ik niet of de hoogte beperking de schuld is van de Gecko, de CD-speler of de versterkers. Of een combinatie van alle drie. Op mijn vraag of ik de monitors kan meenemen naar Nederland voor een review merkt Gerhard op dat hij en Stephan nog bezig zijn met een laatste verfijning en ik zal moeten wachten. Jammer!