Voor ik een en ander aan de tekstverwerker ga toevertrouwen over het revolutionaire versterkerontwerp van NAD waar ik de afgelopen dagen uitgebreid naar heb mogen luisteren moet ik eerst een kleine geschiedenisles geven. Een kleine, maar voor uw begrip van het belang van deze nieuwe versterker wel essentieel.
[nadM2]
In de jaren 60 ontwikkelde de briljante elektronicus Gordon Edge een nieuw versterkerprincipe dat de aanduiding Klasse “D” meekreeg. Het ontwerp was revolutionair, maar klonk nog voor geen meter. In de jaren 70 pikte Infinity Systems het principe weer op, verbeterde de performance, maar slaagde er desondanks niet in om hun SWAMP versterker commercieel en klankmatig tot een succes te maken. De eerste versterkerontwerpen met een Klasse “D” schakeling die eind jaren 70 op wat grotere schaal op de markt kwamen waren de TA-N86 en 88 van Sony. Die gebruikten echter J-Fet transistoren die te traag bleken te zijn voor deze toepassing, waardoor menige versterker voortijdig het loodje legde, de aangesloten luidsprekers met zich meenemend. De tijd schreed voort, en zo ook de ontwikkelingen op elektronisch gebied.
Dertig jaar later zijn Klasse “D” versterkers populairder dan ooit. Het hoge rendement van deze schakelingen is bij uitstek `groen` en dus goed voor veel media-aandacht, en bovendien klinken sommige moderne Klasse “D” versterkers inmiddels goed tot zeer goed. En toch willen audiofielen er niet echt aan, omdat `ouderwetse` Klasse “A” of “AB” ontwerpen klankmatig nog steeds superieur zijn.
Tegen de millenniumwisseling was het verschil tussen de diverse versterkerprincipes zo ver genivelleerd dat NAD besloot om uitvoerig onderzoek te gaan verrichten naar diverse Klasse “D” oplossingen. De grote doorbraak kwam toen Zetex, een Britse fabrikant van halfgeleiders, een nieuwe, volledig digitale schakeling aan NAD presenteerde die enorm potentieel bleek te hebben. De samenwerking werd sterk geïntensiveerd, en leidde uiteindelijk tot het unieke ontwerp dat nu in de M2 is uitgekristalliseerd.
Geen traditionele Klasse “D”
De M2 is een volledig digitale versterker, en verschilt om die reden fundamenteel van andere Klasse “D” ontwerpen, die een inkomend digitaal PCM signaal eerst omzetten naar analoog, waarna het weer moet worden omgezet naar een PWM signaal. NAD`s Direct Digital Amplifier techniek zet de PCM signalen rechtstreeks (digitaal) om naar PWM. Een belangrijk verschil, omdat bij een omzetting van digitaal naar analoog en weer terug signaal verloren gaat, en ongewenste artefacten worden toegevoegd. Ten opzichte van een traditioneel systeem slaat de M2 zelfs nog veel meer stappen over. In een set met een cd-speler en een analoge versterker zitten gemiddeld 12 verschillende omzetters, buffers, toonregelingen, voor- en eindversterkingstrappen en kabels. Die allemaal hun invloed op het signaal uitoefenen. De M2 doet het in 3 stappen: de digitale PCM datastroom, de digitale omzetter die meteen als `Powerdrive` fungeert door de modulatie van het signaal te verhogen of te verlagen en zo het uitgangsvermogen te veranderen, en de luidsprekerkabel.
Het is dus in feite een D/A converter met een enorm uitgangsvermogen. Ruim 250 watt staat de luisteraar onder alle omstandigheden ter beschikking, met een dynamisch vermogen van ruim 500 watt. Door de toepassing van het `Powerdrive` gedeelte is er overigens geen verschil in uitgangsvermogen bij 8 of 4 Ohm. Daarbij heeft de M2 vervormings- en ruiswaarden die zo ver onder die van een traditioneel systeem liggen dat je gerust van de `meest geavanceerde` versterker ter wereld mag spreken. En dat doet NAD dan ook niet zonder enige trots.
