De Imersiv D-1 HDR-A DA-converter van het Amerikaanse Millennia Music & Media Systems belooft een totale revolutie op het gebied van DA-conversie. S/R-verhouding en vervorming zijn volgens de ontwerpers tot wel een factor 100 beter dan van de beste DA-converters in de markt. De techniek genaamd HDR-A belooft een nieuwe grens in audioarchitectuur.

Millennia Music & Media Systems: pro-audio fabrikant opgericht in 1990

Millennia Music & Media Systems bestaat al zo’n 35 jaar en heeft zijn wortels in de wereld van de pro-audio. Het bedrijf bouwt bijvoorbeeld de toonaangevende microfoonvoorversterker voor Hollywood-filmmuziek (meer dan 1.000), klassieke muziekopnames (meer dan 10.000), akoestische jazz, foley en nog veel meer. Millennia begon als een productiebedrijf voor klassieke muziek. Met de eigen opnameapparatuur produceerden Milennia meer dan 600 opnames van symfonieën, kamermuziek en solorecitals, voornamelijk in Noord-Californië. De apparatuurontwerpen verspreidden zich naar eigen zeggen als een lopend vuurtje. Geluidstechnici over de hele wereld vroegen de fabrikant om HV-3-microfoons voor hen te bouwen. Dat was 35 jaar geleden.

De ontwerpfilosofie is nooit veranderd. We blijven de meest rigoureuze methoden toepassen op audioontwerp en -productie. Als een Millennia-circuit (voorversterker, EQ, dynamiek, enz.) niet het meest nauwkeurige, neutrale en dynamisch stabiele instrument in zijn soort is, blijven de ontwerpers eraan werken totdat het dat wel is. Het is dan ook geen verrassing dat gebruikte Millennia-producten tegenwoordig een van de hoogste restwaardes in de professionele audiobranche hebben.

Imersiv D-1 HDR-A DAC: DA-conversie volgens nieuwe normen

Welkom in je toekomst. De Imersiv D-1 DAC levert 28 bits reëel dynamisch bereik. De huidige single-path DA-converters claimen zelden meer dan 21 bits. Maar dat is misleidend. Single-path DAC's hebben een vreselijke golfvormvervorming bij lage waarneembare signaalniveaus en leveren daarom veel minder dan 21 bits meetbaar zuivere informatie.

“Ze zeiden dat het niet kon. Wij hebben het gedaan. HDR-A is de nieuwe grens van audioarchitectuur. Er is geen weg terug,” aldus de trotse fabrikant.

Interessant. En hoe werkt het dan?

HDR-A volgens Millennia

Ruis, lineairiteit en dynamisch bereik zijn in de Imersiv D-1 DAC zodanig geavanceerd dat moderne testapparatuur het niet moeilijk kan meten. De kern van de Imersiv HDR-A is een revolutionaire nieuwe multi-path audioarchitectuur. Multi-path muziekverwerking is voor audio wat HDR is voor fotografie. De analogie is zo perfect dat de ontwerpers het HDR-A noemen, oftewel High Dynamic Range Audio. In Imersiv HDR-A audio worden meerdere gestapelde geluidsniveaus intelligent samengevoegd tot één audiobestand, wat resulteert in een aanzienlijk verbeterd dynamisch bereik.

Het perfectioneren van HDR-A vergde meer dan tien jaar continu onderzoek en ontwikkeling. De grafiek laat zien hoe het werkt. Pad 1 is een audiosignaal met een dynamisch bereik van 90 dB, van 0 dB tot 90 dB. Pad 2 is een audiosignaal met een dynamisch bereik van 100 dB, van 80 dB tot 180 dB. Wanneer pad 1 en 2 worden gecombineerd, is het resulterende dynamische bereik 180 dB, van 0 dB tot 180 dB. Dat is multi-pad audio met een hoog dynamisch bereik.

Multi-path HDR-A biedt twee belangrijke voordelen vergeleken met traditionele single-path methoden. Ten eerste vermindert het ruis en vervorming aanzienlijk (THD+N). De Imersiv D-1 bereikt een opmerkelijke ruis van 40 nanovolt breedband, wat ongeveer 40 dB lager is (d.w.z. 100 x stiller) dan de beste DAC-ontwerpen van vandaag. Sterker nog, de eigenruis van de D-1 ligt 25 dB onder de meetcapaciteit van de huidige toonaangevende testapparatuur, zoals de APx555B.

Het tweede voordeel is de ongebonden headroom. HDR-A-technologie stelt de ontwerpers in staat om de headroom in het hoge pad naar elk niveau te verhogen zonder de rustruis te beïnvloeden. De D-1 levert +22 dBu (10 volt) ISO-vrije headroom, terwijl de extreem lage eigen ruis vloer van 40 nV behouden blijft. Dit resulteert in een echte breedbandige, ongewogen lineairiteit en een dynamisch bereik van 28 bits of 168 dB. Multi-path is mede daarom de volgende ontwerpstandaard voor audioarchitectuur, van microfoon tot eindversterker en alles daartussenin.

Akoestische geluidstechnici, ongeacht het type muziek waar ze meer bezig zijn, begrijpen dat ruimtelijke informatie wordt overgebracht in de rustige momenten: in de ruimte tussen noten; in het subtiele wegsterven van een pianoakkoord vlak voordat het uit de waarneming verdwijnt; in het korte moment dat een noot voor het eerst wordt aangeslagen, voordat deze zijn hoogtepunt bereikt. Om een van de beste geluidstechnici van dit moment te citeren: “Aan de muzikale kant is alles in de rustige omgeving waar we het ‘leven’ en de ruimtelijke signalen in een opname krijgen. Vervorming van lagere boventonen is het allereerste slachtoffer van elke akoestische opname.”

Buitengewoon zuivere lage tonen audio is een belangrijke reden waarom HDR-A topologie een verbeterd ruimtelijk en timbreel realisme levert in vergelijking met oudere single-path DA-converters. Wanneer de audioniveaus onder een bepaalde drempelwaarde komen, begint HDR-A met de verwerking in een nieuwe DAC-kern met aanzienlijk lagere vervormings- en ruisprestaties (THD+N).

De Imersiv D-1 ligt nog niet in de winkel maar hij heeft al een prijs gewonnen, t.w. de eerste prijs zijnde een bedrag van 25.000 dollar door deelname aan de Create The Future Design Contest.

Imersiv D-1 DAC HDR-A: prijs en leveringsinformatie

Helios Pro Audio Solutions gevestigde in Haarlem zal de distributie van de Imersiv D-1 op zich gaan nemen. Prijs en leveringsinformatie moeten nog bekend worden gemaakt.