(Dit artikel is geschreven door Bjorn Mateijsen en Garmt van der Zel)
Er is op dit moment een kleine revolutie gaande in de wereld van de ‘Home Theater’ projectoren: waar vroeger kapitalen moesten worden neergelegd om een acceptabel beeld te krijgen, kun je tegenwoordig al voor iets meer dan €1000 een beeld van 2 meter breed in de huiskamer toveren, waar 10 jaar geleden nog het tienvoudige voor moest worden neergeteld. Niet alleen in prijs is een verandering te zien, ook in de afmetingen heeft een transformatie plaatsgevonden: de enorm grote ‘drie-kleuren beamer’ (CRT projector) van 50 kg met de afmetingen van een fikse salontafel, is in grootte geslonken tot een klein model schoenendoos, die vaak ook veel minder herrie produceert dan vroeger.
Verder is men steeds meer doordrongen van het feit dat video-weergave heel andere eisen stelt aan een projector dan het weergeven van data of graphics uit een computer. Vooral omdat het bewegende beelden betreft en de mens bijzonder gevoelig is voor correcte kleuren, getroosten fabrikanten zichzelf steeds meer de moeite om hun projectoren hiervoor te optimaliseren. Hoewel geen van de projectoren zich hoefde te schamen voor zijn beeld, wordt echter wel aangetoond dat er nog veel ruimte is voor verbetering: iedere projector knapte flink op van een individuele calibratie en met een juist gebruik van kleurfilters kan echt het onderste uit de kan worden gehaald.
Ik wil hier ook een waarschuwing plaatsen: de contrastwaardes en maximale lichtopbrengst worden vaak verkregen door alle instellingen op maximaal te zetten en deze zijn in de praktijk (als de projector een correct video-beeld dient weer te geven met de juiste waardes voor contrast, brightness, kleur en kleurtemperatuur) dus absoluut niet realistisch of met elkaar te vergelijken. Fabrikanten overdrijven de cijfers dus vaak doelmatig!
Getest werden de volgende op dit moment vrij populaire projectoren: Themescene H30, Epson TW10H en Infocus Screenplay 4805.
Testsituatie en ISF Calibratie
Voor het beoordelen van de technische kwaliteiten van alle projectoren werd gebruik gemaakt van een Marantz DV4300 DVD-speler. Er werd geprojecteerd op een high-contrast projectiescherm met een gain van 1.0. De ruimte waarin getest werd, was volledig verduisterd, waarbij de wanden en het plafond donkergrijs zijn geschilderd voor een optimale beeldkwaliteit.
Alle projectoren werden via component interlaced aangesloten op de Marantz DVD-speler. Iedere projector werd onderworpen aan een ISF-calibratie, uitgevoerd door Frank Doorhof van ITC Home Theater in zijn demo-ruimte (zie foto), met als doel een correcte afstelling van de projector en daarnaast voor het bepalen van de technische statistieken vóór en ná de calibratie. Voor deze metingen werd gebruik gemaakt van een Gretag MacBeth Eyeone spectrum radio meter, Avia DVD en Colorfacts van Milori. Meer informatie over ISF calibraties is te lezen in het achtergrondartikel over dit onderwerp. Van iedere projector werd tevens het ‘color gamut’ (het dynamisch bereik in het CIE kleur-diagram), de lichtopbrengst en de algemene performance van de projector gemeten.
Technische specificaties projectoren (fabrieksopgave)
Themescene H30 |
Infocus Screenplay 4805 |
Epson EMP-TW10H | |
Gebruikte technologie | DLP | DLP | LCD |
Beeldverhouding | 4:3 | 16:9 | 16:9 |
Resolutie | 800 x 600 (SVGA) | 854 x 480 (W-VGA) | 854 x 480 (W-VGA) |
Deinterlacing | Pixelworks | Faroudja DCDi | Epson |
Contrast on/off | 2000:1 | 2000:1 | 800:1 |
Lichtsterkte (ANSIlumen) | 800 | 750 | 1200 |
Ingangen | VGA, RGB Scart*, component*, composite, S-Video | VGA, component, composite, S-Video, DVI | VGA, component, composite, S-Video |
Focus | Manueel | Manueel | Manueel |
Zoom | Manueel | Manueel | Manueel |
Lens shift | Nee | Nee | Nee |
Levensduur lamp (uur) | 2000 (3000 eco-mode) | 3000 | 2000 (3000 eco-mode) |
Gewicht (kg) | 2,0 | 3,1 | 3,6 |
Afmetingen (HxBxD cm) | 8,7 x 27,2 x 21,2 | 10,7 x 24,9 x 31,8 | 12,2 x 40,1 x 29,5 |
* via adapter