De KEF R Meta-lijn wordt vaak getest vanuit het oogpunt van de muziekliefhebber met een liefde voor stereo. De Britse luidsprekerbouwer voorziet echter ook het nodige om een surroundopstelling met deze nieuwe weergevers uitgerust met Uni-Q en het MAT-materiaal (metariaal?) te bouwen. Dat moeten we eens uitproberen!
De KEF R-reeks kreeg dit jaar de META-upgrade die andere KEF-speakers al eerder ontvingen. Die stap leverde betere prestaties én een zeldzame EISA Award voor de hele range op. Eerder bekeken we al de R7 Meta-vloerstaanders als muziekweergevers, maar die R Meta-lijn omvat natuurlijk ook alles om een surroundopstelling te bouwen. Daarom namen we de slankere R7 Meta’s en vulden we ze aan met een R2 Meta-centerspeaker en een paar R3 Meta-vloerstaanders in de rol van surroundspeakers. Los van de subwoofer en eventuele hoogtekanalen en R3-stands, komen we zo uit op een prijskaartje van ongeveer 8.600 euro. Daarvoor krijg je wel een surroundopstelling op een hoger niveau.
Niet met de R8 Meta?
De bedoeling was om op de R7 Meta’s en de R3 Meta’s telkens een R8 Meta (799 euro/stuk) te parkeren, maar die waren vanwege de grote vraag (en de aanstaande shows) niet beschikbaar. Deze compacte Dolby-speakers laten toe om een volledige Atmos-klare opstelling te bouwen. Dat is wel ongewoner, want niet alle luidsprekerbouwers voorzien dergelijke modellen. Vaak ben je gedwongen om buiten de gekozen luidsprekerfamilie te gaan zoeken naar passende weergevers voor die hoogtekanalen. Dat kan soms wat mismatching opleveren qua timbre.
Natuurlijk is het vaak dat het niet anders kan, bijvoorbeeld omdat je inbouwspeakers wil gebruiken of luidsprekers die hoog aan de muur worden geplaatst. Dat kan natuurlijk ook met R Meta, bijvoorbeeld aangevuld met speakers uit KEF’s CI-lijn. Maar wie Dolby Atmos-ondersteuning wil zonder gaten te boren, vindt in de R8 Meta een manier om dat makkelijk te maken.
Voor de volledigheid vermelden we nog dat er een slanke R5 Meta-vloerstaander bestaat die subtieler in kleinere kamers staat. Heb je veel plaats en wil je echt een grootse wall-of-sound? Dan is er ook de gigantische R11 Meta. En als je de R2 Meta-centerspeaker te compact vindt, dan kun je opteren voor de R6 Meta. Keus genoeg.
KEF R2 Meta
De KEF R Meta-opstelling die wij getest hebben pastte net in onze luisterruimte. Het zijn wel luidsprekers die je iets van de muur mag zetten, recht oriënteren mag zeker. De grotere R3 Meta is wellicht het moeilijkste om te plaatsen als je ruimte beperkt is. Een prop in de baspoort achteraan laat toe om wat dichter bij de muur te gaan, maar een receiver met een goed kamerkalibratiesysteem zal eventuele basproblemen ook wel aanpakken.
Strakke verschijning
Dat de KEF R-speakers heel consistent zijn qua klank en timbre, dat vermoeden we al. KEF steekt immers veel tijd in het tunen van zijn producten zodat ze binnen een familie eenzelfde sound bezitten. Die coherentie is er ook op vlak van design. De R3 Meta, R7 Meta en de R2 Meta horen duidelijk bij elkaar.
Als je een opstelling bouwt met deze speakers eindig je met iets dat perfect bij elkaar past. Klinkt logisch, maar zeker bij goedkopere speakers kan dat wel eens anders zijn.
KEF R3 Meta
Qua uiterlijk zijn de R Meta-speakers heel hoogwaardig afgewerkt. Dankzij dikke laklagen die riant en naadloos over heel de speaker liggen hebben ze iets luxueus. De schroefloze integratie van drivers in de baffle (met de Shadow Flare rond elke driver om diffractie te verminderen) draagt nog verder bij aan een gestroomlijnd en modernistisch uiterlijk. KEF geeft je zoals gebruikelijk wel wat opties op vlak van kleuren, elk versterkt wel de eigentijdse uitstraling. Het zijn dezelfde kleuren als bij de R-lijn voordien.
Kiezen kun je uit een glanslakzwart, een zachter halfglanswit en een walnootversie die wat ons betreft echt heel knap is. De woofers zijn telkens matching uitgevoerd (met uitzondering bij de witte versie, daar is de Uni-Q grijs). Ja, bruine drivers klinken misschien niet geslaagd, maar hier werkt het echt heel goed.
Bij de R7 Meta en R3 Meta zijn er trouwens special edition-finishes beschikbaar. De eerste kun je zo ook krijgen in titaniumgrijs met een matrode Uni-Q-driver, de R3 Meta is er dan weer in een weelderig blauw met goud. Hoe mooi ze ook mogen zijn, in de context van een surroundopstelling zijn deze speciale edities minder interessant. Tenzij je het niet erg vindt om bijvoorbeeld vloerstaanders en de centerspeaker in een andere afwerking te hebben.
MAT en meer
Hoewel veel winkels (en wij ook) R Meta schrijven, is de officiële naam van deze reeks de R Serie met MAT-metamateriaal. Dat geeft meteen aan wat de fabrikant beschouwt als de belangrijkste nieuwigheid bij deze speakers. Die overigens visueel heel gelijkend zijn aan de ‘oude’ R Serie.
Zoals je ook kon lezen in eerdere KEF-reviews van modellen met MAT, zoals de KEF R7 Meta, verwijst MAT naar een materiaal dat toegevoegd werd aan de Uni-Q-driver. Die coaxiale driver verenigt de tweeter in het midden met een midtoonwoofer errond. KEF werkt er al decennia aan en verbetert de Uni-Q regelmatig, waardoor je inmiddels kunt spreken van een twaalfde generatie. | Meer duiding over KEF META vind je hier, inclusief video
Bij deze twaalfde generatie Uni-Q is MAT de grote toevoeging, maar er is ook op andere vlakken aan gesleuteld. Ook de woofer-eenheden kregen een upgrade van het motorsysteem.
MAT van zijn kant is een toevoeging aan de achterzijde van de tweeter in de Uni-Q. Bij de meeste tweeters gebeurt er hier iets om te zorgen dat ongewenste klanken uit de achterkant van de tweeter gedempt worden. In dit geval heeft KEF een materiaal bedacht dat in een berekende vorm heel gericht frequenties dempt. Hierdoor krijgt de luisteraar enkel het geluid dat uit de voorkant van de tweeter komt te horen. Een strakker en correcter geluidsbeeld, dat is het resultaat, zeggen de KEF-ingenieurs. Dat is ook precies hoe wij het ervaren.
De KEF R Meta-behuizingen mogen niet zo zwaar zijn als die van de hogere Reference-familie, het gaat hier wel om solide en trillingvrije kasten. Je kunt ze ook bi-wiren/bi-ampen, wat niet moet maar wel interessant kan zijn voor de front- en centerkanalen. Dankzij draaiknoppen aan de achterkant is het in elk geval heel makkelijk om de luidsprekerterminals te (ont)koppelen.
Een groot geheel
Met zowel de Onkyo TX-RZ50 als de high-end Denon AVC-A1H werd de KEF R Meta-opstelling in onze testruimte uitstekend aangestuurd. We zouden echt aanraden om voor een betere receiver te opteren, want die KEF’s lusten wel wat power. Dat merkten we duidelijk toen we de stap naar de überkrachtige (en ook wel veel duurdere) Denon maakte. Als bronnen gebruiken we onze trouwe Oppo UDP-203, Apple TV 4K en een PlayStation 5, met de receiver verbonden met een Sony XR-65A95K-tv. De subwoofer van dienst is een ELAC Sub 2050.
‘Moonfall’ (Dolby Atmos) is de nieuwste uiting van het ruimterampgenre, en misschien niet de allerbeste. Sommige dialogen zijn, laten we stellen, ‘ondermaats’ met acteurs die schijnbaar zelf niet geloven waar ze in beland zijn. De soundtrack heeft wel indrukwekkende momenten, onder meer als een stad slachtoffer wordt van een tsunami veroorzaakt door de naderende maan. Qua het creëren van een geloofwaardige surroundveld rondom onze zitposities brengt deze KEF-opstelling dat op geweldige wijze over.
De Denon AVC-A1H-receiver en Dirac hebben daar uiteraard mee te maken, maar ook de perfecte timbre-matching tussen de verschillende R Meta-modellen zorgt voor een naadloze ervaring. Geluiden van de watergolven die inslaan op gebouwen en schepen die worden meegesleurd bewegen heel vloeiend door de ruimte. Een troef van het consistente Uni-Q-ontwerp, denken we dan. Er is zeker geen ‘gat’ tussen die twee grote R7 Meta’s, wat aantoont dat de R2 Meta ondanks zijn relatief kleine formaat toch z’n mannetje kan staan.
In onze ruimte waren de R3 Meta’s voor kalibratie wat té aanwezig. Hoewel ze bijna-nearfield geschikt zijn en dus probleemloos op een relatief kleine afstand kunnen staan, zijn het ook wel krachtige en volwaardige weergevers. De rear-kanalen worden dus rijk weergeven, maar je moet ze wel wat intomen om de gehele surroundveld te laten kloppen. Maar dat kan Dirac wel voor je doen.
Wat we in deze scène daarnaast noteren is dat KEF’s de vele watergeluiden natuurlijk doen klinken. Het klinkt als kolkend water, niet als kunstmatig white noise. Die precisie en coherentie zijn er vanwege de coaxiale Uni-Q-driver in alle R Meta’s. Dat geeft soms de indruk van een neutralere weergave, ware het niet dat de R7 Meta en R3 Meta behoorlijk wat basfrequenties kunnen uitstoten.
Precies gepositioneerd
De HDR-effecten maken de stand-off in de Contentinal Osaka in ‘John Wick 4’ (Dolby Atmos) een visueel festijn om naar te kijken. Reken op veel flares van lampen hoog boven de protagonisten en donkere scènes met veel intense kleurcontrasten. Sfeervol en stilistisch mag je wel zeggen, maar als iedereen onvermijdelijk op elkaar begint te schieten is het de soundtrack die zorgt voor het actiegevoel. Kogels vliegen in het rond, pijlen raken hun doel en iedereen krijgt veel slaag. Qua aantal Atmos-objecten moet dit toch een van de drukte scènes ooit zijn.
Bij dit alles tonen de KEF-speakers zich heel goed in staat om elk detail goed gedefinieerd en exact neer te zetten. Dat helpt, bij een goede kalibratie, om die geluidseffecten goed te positioneren. Het gevecht met de blinde huurmoordenaar die draadloze deurbellen met infrarood oog inzet om zijn tegenstanders te lokaliseren is zo een mooi voorbeeld. Je snapt meteen hoe hij aan de hand van een ‘ding-dong’-geluid een voltreffer kan scoren.
De ELAC-sub zorgt uiteraard voor de nodige LFE-ondersteuning, maar dat de R7 Meta en R3 Meta zelf pronken met een knappe laagextensie geeft de surroundervaring nog meer kracht. Bij de aanval van de Harkonnen op de Atreides-basis in ‘Dune’ (Dolby Atmos) worden de intense tonen van de Hans Zimmer-soundtrack kamervullend gebracht. Het is een diepe sound maar ook heel rijk, met als uitschieter de charge met doedelzakken terwijl er een dropship in de voorgrond explodeert. Dit is een puike prestatie.
De snelheid die de R Meta-luidsprekers bezitten maakt ze ook heel geschikt om er muziek in een surroundformaat op te beluisteren. De Atmos-remix van ‘We Are Family’ van Sister Sledge die je vindt op Apple Music bijvoorbeeld. Dergelijke na-de-feiten-remixes zijn niet altijd geslaagd, maar dit is wel een kamervullende ervaring die bijvoorbeeld net die funky gitaar en basgitaar een mooie plaats in de mix geven.
Iets helemaal anders is de Dolby Atmos-remaster van een von Karajan-opname van Peer Gynt uit 1993. Je merkt wel dat het niet helemaal klopt, maar langs de andere kant is het een subtiele mix die de instrumenten vooraan breed uitspeelt en de andere kanalen gebruikt om een concertzaalsfeer te creëren. De KEF’s handelen deze opdracht heel goed af: opnieuw is er een stage die niet oneindig breed is, maar wel naadloos verschijnt.
Het is gewoonweg heel cohorent. Dynamische pieken worden dankzij de Denon-sturing goed genomen, het is een heel overtuigende live-performance. Of hoe een surroundopstelling met de juiste speakers en aansturing ook muzikale harten sneller kan doen kloppen.
Conclusie
Een surroundopstelling op een hoger niveau bouwen met de KEF R Meta-lijn is zeker geen slecht idee. De speakers bezitten technisch veel kwaliteiten waardoor ze een heel egale, kamervullende surroundervaring kunnen leveren. Geluidseffecten worden helder en goed gepositioneerd geprojecteerd, waardoor je bij actiefilms echt het gevoel krijgt van midden in de actie te zitten. Ook bij subtielere mixes en muziek in surround doen de KEF R Meta’s het heel goed. Goede aansturing verdienen ze, dan geniet je van een full-range performance met een goede basextensie en evenwichtig midden en hoog. De KEF’s verteren correcties via Dirac en anders systemen ook heel goed, waardoor je makkelijk een goed resultaat kunt bekomen.
KEF R Meta
Prijzen | www.kef.com
Beoordeling 4.5 / 5
