De PMA-150H is het nieuwste, krachtigste en ook duurste alles-in-één muzieksysteem van Denon. Je ziet meteen dat het is deel is van de Denon Design-familie, wat betekent dat het hier gaat om een woonkamervriendelijk toestel met een heel verfijnde afwerking. Doelgroep: mensen die wel van muziek houden, maar niet van uitgebreide systemen.
Vergis je echter niet, de gloednieuwe PMA-150H is niet een kleiner toestel met ingebouwde cd-speler, zoals de Marantz Melody X die we eerder bekeken. De Denon zit qua formaat ergens tussen compacte minisystemen (vaak geleverd met ondermaatse speakers) en traditionele hifi-apparaten in. Vergeleken met minisystemen is het vooral dieper, waardoor er meer plaats is voor een volwassen versterkerluik en meer aansluitingen. Vooral het 2 x 35 Watt versterkergedeelte is in de PMA-150H naar een hoger niveau getild, iets dat je ook merkt aan het prijskaartje van 1.200 euro. Dat ligt heel wat hoger dan bij voorgaande Denon Design-apparaten. Ook de DRA-100, die de PMA-150H opvolgt, zat een stuk lager in de markt.
In ruil voor de forsere prijs krijgt de Denon PMA-150H wel een reeks vernieuwingen mee, zoals een verbeterd versterkergedeelte en hoofdtelefoonmodule, en streaming via HEOS en AirPlay 2. Het heeft geen HDMI-ingang, maar is wel geschikt om te combineren met een televisie. Je kunt deze Denon dus zowel voor muziek als voor tv-geluid (in stereo) gebruiken. Een ingebouwde tuner is er ook, incluis een DAB+-tuner.
Elegant en fraai afgewerkt
Zoals je zou verwachten van een product dat ‘Design’ in de naam voert is de PMA-150H een toestel dat ontworpen is om gezien te worden. Zelfs al hou je niet van de moderne lijnen en het contrast tussen zwart en matzilver, je kunt moeilijk ontkennen dat de PMA-150H een blikvanger is. Het is ronduit prima afgewerkt. Heel kenmerkend aan Denon Design-apparaten is bijvoorbeeld de matte zilverkleurige aluminium bovenplaat met afgeronde hoeken en de contrasterende, zwarte voorkant uit glas.
Het metalen deel van de behuizing dat de bovenkant vormt en langs de achterkant buigt naar de onderzijde geeft inderdaad iets luxueus aan deze Denon. De voorkant is, net als de zijpanelen, zwart. Wanneer je de Denon inschakelt, blijkt zich achter het glanzende voorpaneel een groot scherm te bevinden. Deze display toont alles met witte tekst en zonder grafische tierlantijntjes die roepen om aandacht, maar is wel discreet en heel goed leesbaar op grote afstand.
Een mooi designaspect is de grote volumeknop aan de voorkant, uit zwart metaal en met een metaalkleurige chamfer. Hoewel er nog wel andere toetsen te signaleren zijn, vallen ze minder op. Denon koos voor aanraakgevoelige toetsen in plaats van fysieke knopjes die je moet indrukken, wat het geheel een naadloos strak uiterlijk geeft. Wel vind je vooraan nog een hoofdtelefoonaansluiting en een USB-poort waarin je een USB-stick of -schijf kunt steken met muziekbestanden.
De meegeleverde afstandsbediening is een klassiek Denon-doosje, met relatief veel knopjes en vrij groot. Eerder functioneel en iets te plastic-aanvoelend voor een premiumproduct, vinden we. Het kan perfect dienen, maar iets meer aandacht voor dit onderdeel mocht wel. De remote lijkt mogelijk een detail, maar een afstandsbediening is vaak het meest tastbare – letterlijk – deel van een muzieksysteem. Eigenlijk verdient een Denon Design-toestel een even fraaie remote.
Goed uitgerust
Oog voor detail hebben is belangrijk als je de designkaart speelt. Als we kijken naar de achterzijde van de PMA-150H zijn we op dat vlak zeker niet teleurgesteld. Net zoals de andere Denon Design-toestellen zitten alle aansluitingen van deze versterker in een diepe nis zodat je stekkers amper ziet. Dat maakt het insteken van stekkers op de tast iets lastiger, vooral bij de digitale poorten bovenaan, maar maakt het geheel wel netter qua presentatie. Als je de PMA-150H zichtbaar op een tv-meubel of dressoir plaatst is dat een esthetisch pluspuntje.
Voor een compacter systeem is de PMA-150H rijkelijk uitgerust qua aansluitingen. Gegeven de prijs is het positief dat Denon betere luidsprekerterminals voorziet die ook banaanstekkers aanvaarden. Er zijn twee paar gewone analoge cinch-ingangen. Wie een platenspeler wil combineren met deze Denon moet dus een draaitafel met een ingebouwde versterker kiezen of een aparte phono-voortrap voorzien. Er zijn meer digitale ingangen: naast een coax-poort zijn er twee optische ingangen, waarvan één aangeduid is als ‘TV’. Een ingang die je minder vaak ziet op compacte systemen is een USB klasse B-poort. Je kunt dus je pc of laptop (en met de juiste kabel: je smartphone) aansluiten om in hoge resolutie muziek af te spelen via de DAC van de PMA-150H.
Streamingopties bij de vleet
Denon is niet spaarzaam als het gaat om streamingopties. Dat merkten we al bij eerdere tests van nieuwe toestellen, zoals de DRA-800H. Net zoals bij dat apparaat staat de ‘H’ in de naam van de PMA-150H voor ‘HEOS’, het streamingplatform met bijhorende app van Denon en Marantz.
Via HEOS heb je niet enkel veel streamingopties, je kunt de PMA-150H ook combineren met andere toestellen met HEOS aan boord, zoals de draadloze HEOS-speakers. De HEOS-app dubbelt bovendien als afstandsbediening voor de PMA-150H. Je kunt naast streaming ook andere zaken doen, zoals fysieke ingangen selecteren en de klank aanpassen via een eenvoudige equalizer.
Naast de streamingopties van HEOS (zie verder) kun je ook via Bluetooth en AirPlay 2 muziek streamen naar de PMA-150H. Bluetooth is heel universeel, maar je bent wel beperkt tot de oudere SBC-codec. Inmiddels zijn de superieure LDAC- en aptX-codecs ingebakken in Android, dus we zien graag ondersteuning voor die twee.
AirPlay 2 is voor eigenaars van iPhones en iPads wel heel interessant. Het werkt intuïtief, streamt lossless cd-kwaliteit, en je kunt alle diensten afspelen waar een iOS-app voor bestaat. AirPlay 2-toestellen kun je ook naar wens combineren, ook als ze van verschillende merken zijn. Dezelfde playlist simultaan afspelen op de PMA-150H in de woonkamer en een Sonos One in de keuken kan dus.
Iets gelijkaardig kan met HEOS. De HEOS-app heeft drie hoofdschermen die je onderaan het scherm selecteert. Het eerste scherm, Ruimtes, toont alle verbonden HEOS-toestellen en opent de deur naar een multiroom-systeem. Heb je enkel de PMA-150H in huis, dan zie je hier enkel dit apparaat. In onze testruimte was ook de AVR-X3600H aanwezig en een HEOS 1, waardoor we hier drie toestellen zagen. Door een toestel te verslepen naar een ander vorm je een groep die je samen kunt aansturen, met een volumeregeling die je gekoppeld of afzonderlijk per toestel kunt bedienen. Je kunt trouwens ook het tv-geluid laten afspelen op andere HEOS-speakers, maar deze optie dient wel ingeschakeld te worden in de app.
Ook wanneer je uitsluitend de PMA-150H van Denon in huis hebt, blijft de sober ogende HEOS-app zeer nuttig. Via de andere twee hoofdschermen bedien je namelijk je muziek. Je kunt streamen vanaf Tidal, Deezer en Soundcloud (en Amazon Music, als deze dienst bij ons beschikbaar komt) of eigen bestanden. De PMA-150H kan daarbij populaire bestandsformaten aan (MP3 en AAC voorop), maar ook hi-res (PCM tot 192 kHz / 24-bit). Eigen bestanden kunnen op je mobiel toestel staan, ergens op het netwerk of op een USB-stick die je vooraan op de PMA-150H insteekt. Je kunt zelfs DSD-bestanden afspelen, al merken we het beluisteren van de 2L-opname ‘Tartini secondo natura’ dat DSD-streaming veel vergt van je netwerk en haperingen soms opduiken. Vanaf USB werken is voor DSD zeker geen slecht idee.
De HEOS-app laat ook toe om een fysieke ingang te kiezen, zoals de USB-DAC-ingang, en de tuner. Dat laatste werkt goed, ook als je kiest voor een DAB+-station. Het duurt wel een seconde of twee, drie vooraleer de muziek begint te spelen. Een beetje spijtig is dat de muziekinformatie die via DAB+ wordt aangeleverd niet in de app zichtbaar is, enkel op het scherm vooraan. Soms moet je ook relatief veel tikken om aan je muziek te raken, zeker als je afdaalt in het Tidal-aanbod. En ’s werelds populairste streamingdienst, Spotify, dan? De Denon is Spotify Connect-compatibel. Het verschijnt dus automatisch in de Spotify-app en je kunt er gewoon muziek op laten afspelen. Het volume regelen kan via de Spotify-app.
Ook interessant is dat de PMA-150H ook met de stem kan bediend worden. Sowieso via Siri, vanwege AirPlay 2, maar ook met de Google Assistant.
Nieuw versterkergedeelte
Zaken als HEOS en AirPlay 2 vind je inmiddels op bijna elk Denon-product. Wat de PMA-150H echt onderscheidt van de andere Denon Design-toestellen is een nieuw versterkergedeelte gebaseerd op de digitale DDFA-versterkermodules van Qualcomm. Het gaat hier om de tweede generatie van deze klasse D-technologie, die je vaak terugvindt in soundbars en compacte muzieksystemen (en in de goedkopere PMA-60 en de Sonos Amp). Dat is niet verrassend, want de DDFA-versterkermodules zijn bijzonder compact en produceren weinig warmte. Opmerkelijk in de PMA-150H is dat er vier van deze DDFA-modules in een BTL-opstelling worden gebruikt om de twee luidsprekers aan te sturen. Ook is de versterker intern opgedeeld om de analoge en digitale gedeeltes gescheiden te houden, waardoor ze elkaar niet kunnen verstoren. Zowel de BTL-opbouw als de betere indeling zijn een forse sprong vergeleken met de eenvoudigere DRA-100.
Hierdoor kan de PMA-150H 2 x 35 Watt leveren aan 8-Ohm luidsprekers. In marketingmateriaal zal je 2 x 70 Watt zien verschijnen, maar dat is enkel bij een testtoon op één frequentie die over één kanaal wordt gestuurd. 2 x 35 Watt is wel bij een volledig frequentiebereik op beide kanalen – wat een realistischer scenario is.
Verrassend goed voor de tv
Hoe klinkt de PMA-150H? Om dat te ontdekken sloten we hem in onze testruimte aan op een set Monitor Audio Gold 100-speakers en daarna op een paar Bowers & Wilkins 606’en. Gegeven de focus op tv-integratie wilden we ook dat aspect onderzoeken, wat we deden door de PMA-150H via de optische kabel aan op een Samsung KS7000-tv aan te sluiten. Omdat de PMA-150H geen Dolby Digital kan verwerken (iets dat de vergelijkbare ELAC Explore DS-A101-G wél kan), moet je de audio-outpunt van je tv instellen op PCM. Anders krijg je geen geluid te horen bij het bekijken van een film met DD-soundtrack via pakweg Netflix.
Normaal gezien kun je bij het gebruik van een optische kabel voor tv-audio het volume niet langer regelen met de remote van de tv. Denon lost dat op door de PMA-150H een functie te geven om de IR-signalen van je tv-afstandsbediening aan te leren. Daarna zouden de volumetoetsen van je tv-kastje wel weer werken – vooropgesteld dat je geen nieuwe high-end televisie bezit die geleverd wordt met een RF- of Bluetooth-remote.
Met de 606’en keken we naar de eerste afleveringen van ‘Carnival Row’, de nieuwe high-profile fantasy-reeks met Orlando Bloom en Cara Delevingne op Amazon Video. Net zoals bij de DRA-800H kunnen we opmerken dat stereogeluid via aparte speakers bij series en films al een heel fraaie upgrade is ten opzichte van tv-speakers – en zelfs heel wat soundbars. Een juiste positionering van je luidsprekers is uiteraard cruciaal – een gelijke afstand naar je zetel, onder meer, met het scherm in het midden – maar we ervaren toch wat beweging in het surroundveld. En belangrijk: muziek in een soundtrack speelt vol af, waardoor je de vele intrigerende muziekstukken bij Carrnival Row mooi gepresenteerd krijgt, naast de vele stadsgeluiden die deze gotische prestigereeks zo sfeervol maakt. Dialogen waren helder en duidelijk, zelfs zonder een dialogue lift-functie.
Bij de Bowers & Wilkins-speakers in onze testruimte vonden we het niet echt een noodzaak, tenzij toen we even keken naar een actiefilm als ‘Geostorm’, maar in een grotere kamer en met kleine speakers zouden we voor een spectaculaire tv-ervaring absoluut een subwoofer aanraden. De sub-out op de PMA-150H maakt dat eenvoudig.
Muziek gaat het goed af
Je verwacht van een designapparaat vaak compromissen, maar de DDFA-versterking van de PMA-150H presteert boven verwachting. De prijs steekt wel wat, want rond 1.200 euro kun je wat degelijke rivaliserende versterkers vinden. De meeste zijn echter full-sized toestellen en hebben niet alle streamingopties aan boord. Het alles-in-één-karakter van de PMA-150H blijkt bij het testen in elk geval wel een echte troef.
Bij het beluisteren van ‘Oxygene 3’ van Jean-Michel Jarre (ALAC, 48 KHz / 24-bit) noteren we dat de PMA-150H een heel open klank weergeeft, met een strakke, ritmische weergave. Dat zijn eigenschappen die ook het knappe ‘Eating Hooks’ en ‘Running’ van Moderat (ALAC, cd-kwaliteit) meeslepend laten klinken, vooral de vocals en de hoge synthesizerklanken. De vette synthlaag die in de laatste minuut van ‘Eating Hooks’ aanzwelt kan wat ons betreft wel wat machtiger, maar dat ligt ook voor een stuk aan de compacte speakers. Bij Running houdt de PMA-150H die diepe beats in elk geval wel goed strak.
Als we overschakelen op de wereldbeats van KOKOKO! uit Kinshasa (lossless via Tidal) merken we een kleine bug op: het scherm toont nog lang de informatie van de Moderat-track. De separatie van alle instrumenten zit hier trouwens goed snor, iets waar we echt van genieten bij hippe jazz op ‘The Age Of Immunology’ van het Londense Vanishing Twin-quartet (lossless, Tidal).
De combinatie met de 606’en geeft een meer populaire klank die naar ons gevoel beter past bij het mainstreamprofiel van PMA-150H dan als we de Denon combineren met de Monitor Audio-speakers. De Gold 100’s (van de vierde generatie) laten veel meer detail horen en zijn zonder twijfel superieure luidsprekers (en duurder), maar laten ‘Temul’ van Arsenal (AirPlay, Apple Music) in dit geval te dun klinken. Het geeft opnieuw aan dat matching van versterker en speakers belangrijk is.
Denon pocht met de verbeterde hoofdtelefoonversterker in de PMA-150H. We nemen er even de Focal Elear en de Denon ADH-D7200 bij. Het is in elk geval handig dat je via de instellingen de gain in drie stappen kunt aanpassen, want voor een uitdagendere koptelefoon als de Sennheiser HD 650 heb je wat meer nodig dan voor de makkelijk aan te sturen Focal en Denon. Het klinkt op de Denon-koptelefoon inderdaad niet slecht en in balans, op de meer analytische Elear vinden we de uitgang iets harder dan we lief hebben. Een toegewijde hoofdtelefoonversterker overtroeven is natuurlijk wel lastig.
Conclusie
De Denon PMA-150H is een onverwacht krachtige alles-in-één-versterker die met heel veel nuttige functies komt. Het speelt heel aardig en kan ook lastigere boekenplankspeakers aan, wat verrassend is gegeven zijn formaat. Voor muziek is de Denon uitstekend geschikt en de tv-integratie werkt goed. De goede prestaties en premiumafwerking dragen wel een hogere prijs dan je misschien verwacht van een Denon Design-toestel. Gegeven de doelgroep was een phono-ingang ook wel leuk geweest.
Denon PMA-150H
1.199 euro | www.denon-hifi.nl
Beoordeling 4 op 5
