Definitive Technology Mythos STS

De Engelsen hebben een mooie uitdrukking, die ik met enige regelmaat gebruik: “one man’s meat is another man’s poison”. Zo is het maar net. De uitdrukking kwam steeds in gedachten als ik luisterde naar de Definitive Technology Mythos STS luidsprekers. Na het luisteren was er soms een vonk, soms bleef die uit.

De importeur Dimex, in de persoon van René Degens, begreep mijn kritiek niet en kwam langs. Na één enkel nummer snapte hij precies mijn probleem. Hij luisterde, draaide, draaide, regelde de subwoofers, draaide, schoof de speakers uit elkaar en zocht naar de optimale weergavepositie. In de volle overtuiging dat de Mythos STS optimaal kan presteren in mijn ruimte. Wat mij niet lukte, omdat ik de speakers niet ken en niet weet wat ze kunnen presteren, haalde hij er wel uit. Een metamorfose in geluid en ik realiseerde mij: “beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald”. Met dank aan René Degens voor zijn inspanningen is de recensie daarna deels herschreven.

Inhoud

De ranke zuil van de Definitive Technology Mythos STS bevat naast luidsprekers en een filter ook een versterker. Van boven naar onder treffen we twee 13 cm middentoon-units, die samen een tweeter met een 2,5 cm aluminium dome omsluiten. De conus van de middentoners is niet alleen aan de buitenrand opgehangen, maar eveneens rond de faseplug in het hart. Een constructie die ik niet eerder tegenkwam. Ze noemen dat bij DefTech: "Balanced Dual Surround System" (BDSS).

Onder de genoemde units zit een langwerpige basunit, die vaag doet denken aan de beroemde Kef B139 woofer. Boven en onder de actieve unit treffen we passieve membranen aan, die worden aangedreven door de actieve speaker. Deze is op zijn beurt niet afhankelijk van de aangesloten versterker, maar heeft een eigen versterker van 300 Watt. Met andere woorden, u hebt met de Mythos STS een actieve subwoofer per kanaal staan. Regelbaar in volume, aan te sturen vanaf de luidsprekerklemmen of, zo u wenst, rechtstreeks vanuit een processor met subwoofer (LFE) uitgang. De behuizing van de Mythos STS is geextrudeerd aluminium, afgewerkt in gepolijst zilver of in zwart. Onder de zuil zit een zware, zwarte voet (27 x 36 cm) die de speaker rechtop houdt. De zuil meet met voet bij benadering 121 x 21 x 14 cm (H x D x B) en weegt ruim 24 kilo.

De aansluitingen zitten aan de achterkant van de zuil, met uitzondering van de stroomvoorziening voor de woofer-versterker, die onder de voet is weggewerkt. Spikes en rubber dopjes worden meegeleverd. Het systeem kent een gevoeligheid van 93 dB aan 8 Ohm en volgens de fabrikant een (optimistisch?) frequentiebereik van 16 Hz tot 30 kHz. Versterkers van 20 tot 250 Watt worden aanbevolen. Door het actieve laag vormt de Mythos STS een haast ideale partner voor buizenversterkers. Edoch, ook met transistorversterkers kunt u uiteraard prima spelen. De vormgeving past in vele interieurs, modern en klassiek. De zuil is slank en het zwarte doek maakt hem onopvallend. Hoewel de plaatsing sterk kritisch bleek (een kenmerk van een D’Appolito systeem), vindt het systeem snel een plekje in de luisterruimte door de aanpasbare laagweergave. Een groot voordeel, die instelbaarheid. De Mythos STS is uit te breiden met center- en surroundluidsprekers uit dezelfde serie, mocht u voor multikanaal weergave gaan.

Randapparatuur

Twee sets en twee ruimtes zijn gebruikt om de Mythos STS te beproeven. De eerste ruimte is beperkt van afmeting en dan komt de instelbaarheid van de interne subwoofer zeer goed van pas. Heel nauwkeurig is in te stellen, dat de muziek een fundament heeft en tegelijk gevrijwaard is van bonken of boembas. Dat gaat in de grote ruimte trouwens net zo prettig. De eenvoudiger set sluit het beste aan bij de prijs van de Definitive Technology Mythos STS. Een PrimaLuna ProLogue Eight cd speler gecombineerd met een ProLogue Two versterker (die laatste overigens met EL34 buizen en niet met het standaard kwartet KT-88). Simpele stroomvoorziening via een SEEC filter, Supra blok en Supra kabels. Interlinks van Inakustik, luidsprekerkabels van Chord Company. Alles opgesteld in een simpel Ikea rek.

De grote ruimte is een ander verhaal als het over prijs en prestatie gaat. Een door Tentlabs gemodificeerde Lua Cantilena SEL cd-speler fungeert als bron. Versterking van H.A.T. met daarachter Manley Labs mono eindversterkers. Bekabeling zonder uitzondering van Crystal Cable. Alle lichtnetfiltering is van Kemp Elektroniks. De apparatuur staat opgesteld in een Spectral meubel, maar is daarvan ontkoppeld met een Gingko Audio platform, een perspex plaat en Masterbase. De Definitive Technology Mythos STS moet het opnemen tegen een set Focal Diablo Utopia III luidsprekers, gecombineerd met een Velodyne actieve subwoofer. In de kleine ruimte staan Ruark monitors met een Dynaudio sub permanent ter beschikking. In beide ruimtes hebben de luidsprekers eveneens staan draaien met analoge bronnen, waarvan verder geen melding wordt gemaakt, omdat de resultaten niet wezenlijk afweken van het gebruik met digitale bronnen.

Muziektest

Ik ben iemand die graag naar stemmen luistert, vooral damesstemmen, en dat vereist een delicate aanpak. De Mythos STS leek veel meer een luidspreker die het moet hebben van stevige rock of een heerlijke soundtrack van een film. Dat gegeven laat zich prima beluisteren met de cd Amused To Death van Roger Waters. Flink gas geven en de speakers laten schallen. Dan komt het stereobeeld los en vult de kamer zich met onverwachte details en druk. Zoals in track acht, waar een houthakker zijn werk doet, de arrenslee die passeert en de auto die door de kamer scheurt. Mooi, hoe bijvoorbeeld de slee wordt weergegeven zonder "gat in het midden", om daarna ver in de hoek te verdwijnen. Als stemmen invallen zijn die compleet. Waters als centrale figuur in het midden, laag diep aanzwellend, de interne subwoofers aan het werk zettend. Laag en diep gaat het zeker, iets wat een absolute vereiste is voor de juiste weergave van deze cd.

Het angstige vermoeden, dat Tina Turner met een mooie XRCD opname van Private Dancer opnieuw waarmaakt waar de Mythos STS voor staat, is bewaarheid. Laag ronkend en met een stevige bite. De stem is ruig en met het juiste gevoel van een lapdancer die snel geld wil verdienen. Wetend dat haar droom niet zal uitkomen, staat zij de harde realiteit te bezingen. Compleet met de wanhoop uitgedrukt. Het kale en liefdeloze bestaan in die tak van de sexindustrie weet de Definitive Technology Mythos STS precies in de kern te raken. De sax van Mel Collins scheurt door de ruimte, gevolgd door het gitaarspel van Mark Knopfler. Hoe mooi is de manier waarop die twee elkaar aanvullen ten gunste van de onovertroffen diva van het podium.

Nog iets leuks om als voer te dienen: Jacky Terrasson & Cassandra Wilson met Rendezvous. Jazz in een verfijnde vorm met onmogelijk veel percussiegeluidjes boven de stem en de piano uit. Een prettige bijkomstigheid van de Mythos STS is de regelbare subwoofer per kant. Een tikje minder laag mag best met de cd. Ik realiseer mij, dat je niet heen en weer kunt blijven lopen naar de speakers om te regelen, maar zo af en toe een zetje in de juiste richting doet wonderen voor de transparantie of het stereobeeld. Cassandra krijgt het meer naar de zin als het laag, dat bij Waters zo welkom was, aan kracht mag inboeten. Dat daarmee het middengebied bevoordeeld wordt, is logisch. Het blijft een apart verschijnsel, dat als het laag anders is, ook de hoge tonen sterk aan verandering onderhevig zijn. Is het laag minder in kwantiteit: de hoge tonen idem. Beide boeken dan winst in kwaliteit. Het blijft een subtiel gegeven, hoe het laag moet worden ingeregeld. Geen kwestie van “even snel goedzetten”, eerder een proces dat enige dagen in beslag neemt. Wat geeft het, als u speakers koopt doet u dat niet voor een weekje maar voor jaren. Dus die paar dagen gelden slechts als een zinvolle investering in langdurig plezier. Intussen speelt Cassandra vrolijk door en zit ik al bij It Might As Well Be Spring, dat uitermate gedecideerd en correct loskomt van de kasten.

Na de aanpassing

Tot zover het verslag voordat René (Degens, van importeur Dimex, red.) de opstelling aanpaste. Hard en snel was het credo, omdat lieftallig werk niet helemaal bevredigde. Hoe anders was, na zijn correcties, het resultaat met delicate stemmen in rustige, zachte jazz. Een goed voorbeeld voor het bovenstaande vormt de nieuwe cd Bossa Nova Stories van Eliane Elias. Daar hebt u nooit van gehoord? Jammer, de dame die inmiddels bijna 50 is en op de hoesfoto nog lang geen problemen heeft met de houdbaarheiddatum, draai ik vaak zachtjes op de achtergrond als wij bezoek hebben. Ze is aangenaam, heeft een muziekkeuze die heerlijk voorkabbelt en bovenal heeft ze een warme stem die je omhult als een warme deken. Nooit opdringerig, altijd aanwezig, als een parfum dat door de kamer zweeft en kortstondig steeds de aandacht trekt. Haar nieuwe cd is een verlengstuk van eerder werk, met dit keer een sterke nadruk op Bossa Nova ritmes. Laat ik het zo stellen: de Mythos STS is als het ware steeds het frisse spuitje parfum. Het is aangenaam, heel mooi zelfs; tegelijkertijd staat de dame voor mij. Ze zingt uitsluitend voor mij, draait soepel haar Braziliaanse lijf, toont haar rondingen en schudt haar lange blonde haar. Volkomen in balans, precies op hoogte zingt ze, niet als een lege huls zonder lucht, maar als een mens (met een lijf als een godin). In een schitterend stereobeeld, dat geheel loskomt van de speakers. Diep en breed. Luchtig en tegelijk met fundament. Ik had de cd al afgeschreven op de Mythos, maar wat een metamorfose is dit.

Hetzelfde gebeurt met Jacintha. Alleen al het intro van Summertime is een klein feestje waard. De lage tonen vormen zich in de ruimte. De cd heeft wat veel laag, maar tegelijk blijft het laag zeer gedefinieerd. De piano is omhullend en vol. Dan valt Jacintha in en raakt precies de snaar die het zingen van een liedje verandert in een performance. Rotsvast en overtuigend staat ze daar. Meer overtuigend dan via menige speaker die in de afgelopen periode mijn huis sierde. Kost dit 1450 Euro per speaker? Dat is een haast ongelooflijke prijs/prestatie-verhouding. Het enige aandachtspunt is, dat de opstelling goed moet zijn. Niet overdreven los van de wanden en/of op een onmogelijke plaats, maar wel met kennis van het systeem neergezet. Uw dealer mag u daar rustig mee helpen. Wees niet eigenwijs, accepteer zijn kennis. Potverdikke, ik ben helemaal om met dit systeem.

Hoe Frans wilt u Patricia Kaas hebben? Veel Franser dan via deze Amerikaanse luidsprekers zal niet lukken, ben ik bang. Haar verhaal, hoe graag ze nog één keer voor haar overleden moeder zou willen zingen, bevat alles wat ik wens. De Franse trekharmonica, de diepe bas die de triestheid weergeeft, de percussie die stuwt, de stem van Patricia die ontroert, mij raakt, de ziel van het lied naar boven brengt. Beter dan mijn Focals? Nee, maar we hebben het hier over minder dan een derde van de aanschafprijs van een setje Diablo Utopia’s, geachte dames en heren.
Klassieke stemmen en muziek: van hetzelfde laken een pak. Bertoli glanst, Jaap van Zweden straalt en de lieftallige Janine Jansen bewijst, waarom zij met haar viool heer en meester is op het podium. Van scherpte heeft de Mythos STS nooit gehoord, van rust alleen als dat gewenst is, dynamiek ligt voor het oprapen, het is een totaalbeeld dat meer is dan de som der delen.

Subtiel

Na subtiel en klassiek werk gun ik de Mythos STS meer baldadigheid. De Jason Bourne films zijn een goed voorbeeld. In een home cinema opstelling, met exact dezelfde set, alleen aangevuld met een dvd speler en een processor, is de Mythos STS opnieuw heer en meester. Vergeet de aanschaf van een subwoofer, daar heeft deze toren helemaal geen behoefte aan. Met maar twee speakers in huis vormen ze samen desnoods een virtuele center. Hoewel een goede center onvervangbaar is, zou bijna iedereen moeten kunnen leven met alleen voorspeakers links en rechts. Voor de purist, de echte liefhebber en de filmfreak levert Definitive Technology die center. Dat stelt gerust, nietwaar?

Naarstig zoekend naar nog iets leuks vind ik Havana, de soundtrack van de gelijknamige film. Uitgebracht op cd door GRP Records, een maatschappij met jazzmusici als Dave Grusin en Lee Ritenour onder contract. Hoge kwaliteit digitale weergave. Een tikje kaal en kil in de putjes gebrand. Erg schoon van opname en heel transparant. Havana, zoals de naam doet vermoeden, heeft alles te maken met Cubaanse muziek. Daarin veel afwisseling en percussie. Precies waar een Mythos STS ook al mee scoort. Met de cd mist u uiteraard wel het beeld van de geweldige film, maar er voor in de plaats hebt u een veel beter geluid. Dat komt mooi los, staat in de ruimte, heeft diepte en diepgang. Trompet en sax zweven in de ruimte, dragen de ruisende bekkens en vormen een heerlijk contrast met de luie bas, die de warmte uitbeeldt in de stad Havana. De dramatiek van de film laat zich goed voorstellen, een film waarin hoofdrollen zijn weggelegd voor Robert Redford en Lena Olin. De film ziet u mogelijk slechts één maal, maar ik garandeer u, dat u de cd met regelmaat draait als dit uw genre muziek is of het zelfs maar benadert.

Daarmee kom ik aan de kern van dit betoog: de Mythos STS is een speaker voor iedereen. Puur beoordeeld op kwaliteit en "waar voor je geld" slaagt de Mythos met vlag en wimpel. De intern aanwezige subwoofer tilt hem ver boven vergelijkbare zuilen uit, die het meestal moeten doen met een rijtje parallel werkende woofers zonder instelmogelijkheid. Daardoor is plaatsing dan veel moeilijker, de kwaliteit van het laag neemt vaak af en de impact van goed laag verdwijnt in een letterlijk eentonige, irriterende boembas. Ik waan me met de Definitive Technology Mythos STS even in Havana, waar het zelfs Castro nooit is gelukt om de pure muziek uit de inwoners te halen. Het is dat ik niet rook, anders stak ik nu een sigaar op.

Enfin

Hoe anders dan aanvankelijk gedacht is de conclusie van deze recensie geworden na de komst van de importeur, Dimex. Ik vond de Definitive Technology eerst meer een luidspreker voor film- en rockmuziek. Met een juiste opstelling bleek het een allround luidspreker, die naast film en rock uitstekend geschikt is voor jazz, pop en klassiek werk. Hij heeft me verbaasd doen staan, hoe geweldig mooi een stereobeeld neer te zetten is, dat nauwelijks last heeft van een hot spot. Breed, diep en uitstekend in hoogte opgebouwd. Los en krachtig. Stemmen in de juiste proportie, gedragen op muziek. Verstaanbaar en menselijk.

De instelbare laagweergave zorgt enerzijds, dat mensen een borstkas hebben met lucht en zorgt anderzijds voor een niet overdreven laagweergave, die strak, met detail en kracht de stemmen of instrumenten weet te ondersteunen. Behalve de kritische plaatsing, die echt nodig is om het maximale uit de zuilen te halen, kan ik geen nadelen bedenken. Niet van de weergave, evenmin van de prijs. Waar koopt u voor 1450 Euro u een drie-weg luidspreker waarvan de lage tonen actief worden aangestuurd? Dat laatste is een zegen voor de meeste buizenversterkers, kan ik u vertellen. Het resultaat van dit geheel: voor genoemd bedrag een adembenemende weergave die ver boven de prijsklasse uitstijgt. Dat de Mythos STS bovendien gerekend mag worden tot de betere ontwerpen qua design, degelijkheid uitstraalt en keurig is afgewerkt, zou je haast vergeten.

Aanvullende informatie:

Prijs:

Definitive Technology Mythos STS 2900 euro per paar

Importeur:

Dimex B.V.
Den Haag
www.dimex.nl