Review Acoustic Energy AE520: vloerstaander met mooie neutrale studioklank

De Britse luidsprekerbouwer Acoustic Energy heeft zijn wortels in de professionele wereld. Het allereerste product, de AE1, was bedoeld voor studiogebruik, maar vond algauw zijn weg naar de woonkamers van consumenten. Acoustic Energy heeft zijn professionele oriëntatie naar eigen zeggen onafgebroken centraal in zijn ontwerpfilosofie staan. Het professionele DNA zit in alle modellen van Acoustic Energy. In onze ruimte staat een paartje van het vloerstaande model AE520, het huidige vlaggenschip van de Engelse fabrikant. Acoustic Energy belooft een neutrale, detailrijke  en transparante klank. Dat gaan we toetsen.

Acoustic Energy: Britse luidsprekerbouwer

De in Groot Brittannië gevestigde luidsprekerbouwer Acoustic Energy werd door Phil Jones opgericht in West-Londen op 4 april 1987. De oorspronkelijke naam van het bedrijf was “Eldonfield Limited”. Deze naam werd gewijzigd op 25 juni 1987 en toen was “Acoustic Energy” officieel geboren. Jones was al op jonge leeftijd bezig met het maken van muziek en het bouwen van luidsprekers. Jones was naar eigen zeggen geen boekenwurm, maar over het ontwerpen en bouwen van luidsprekers heeft hij menig boek gelezen. Het eerste boek was overigens dat van Gilbert Briggs, de oprichter van het eveneens Britse Wharfedale.

Het allereerste product dat door Acoustic Energy (AE) werd ontworpen en geproduceerd, was de AE1, een inmiddels legendarische en wereldberoemde luidspreker, die ook nog eens heel betaalbaar was. Deze relatief kleine tweeweg monitorluidspreker, die heel vooruitstrevend was voorzien van een woofer met een aluminium conus, zette een nieuwe toon in de industrienormen op het gebied van audioprestaties vanuit een compacte behuizing, die tot op de dag van vandaag de basis vormt van de ontwerpfilosofie van het bedrijf. Oorspronkelijk was de AE1 gericht op de professionele markt, maar algauw werd de focus succesvol richting consumenten verschoven.

Het bedrijf groeide gestaag en kreeg in 1994 steun van een overzeese OEM-productiepartner. De geboden financiële en productiekracht ondersteunde AE’s vermogen om zijn wereldwijde bereik uit te breiden Om deze groei mogelijk te maken, verhuisde AE van Londen naar een groter pand in de historische stad Cirencester in Cotswold, waar het bedrijf vandaag nog steeds verblijft. In het voorjaar van 2017 maakte AE van de gelegenheid gebruik om weer volledig Brits eigendom te worden.

De huidige handelsnaam is “Acoustic Energy Loudspeakers Limited”. Als muziekliefhebbers zijn de vier directeuren, Mat Spandl, Neil Truckell, James Luce en Martin Harding al meer dan twintig jaar bij het bedrijf betrokken en combineren ze gezamenlijk meer dan 100 jaar ervaring en kennis in de audio-industrie. Sinds Acoustic Energy meer dan dertig jaar geleden werd geboren, heeft het bedrijf vele prijzen en onderscheidingen gewonnen van de wereldwijde hifipers.

Acoustic Energy: portfolio

Het begon dus allemaal met de AE1, een passieve tweeweg monitorluidspreker. De AE1 is niet meer te koop, althans niet in passieve vorm. Acoustic Energy heeft wel een actieve versie van de AE1 in zijn portfolio. Lees ook onze recensie over de actieve AE1 van Acoustic Energy.

Voor het overige bouwt het bedrijf uitsluitend passieve modellen, verdeeld over drie productlijnen. De 100-productlijn bestaat uit een vijftal modellen. De 100 is het enige monitormodel en het is met een prijs van 125 euro per stuk de goedkoopste luidspreker van Acoustic Energy. De 107 is een centermodel, de 108 is een actieve subwoofer en de 109 en 120 zijn vloerstaande modellen. De 120 is een drieweg luidspreker.

Boven de 100-productlijn staat de 300-productlijn en deze bestaat uit vier modellen. De kleinste is de 300, een monitormodel. Daarna komen centermodel 307 en subwoofer 308. De 309 is een vloerstaander en deze laatste is door dit medium ongeveer een jaar geleden onderzocht. Lees ook onze recensie over de AE309 van Acoustic Energy.

De vlaggenschiplijn van Acoustic Energy is de 500-productlijn. Deze bestaat uit monitormodel 500 en vloerstaanders 509 en 520. Deze laatste is het voorwerp van onderzoek in deze recensie en is het huidige topmodel van Acoustic Energy. De AE520 is tevens het tweede drieweg model in het huidige portfolio van Acoustic Energy. Voor een bedrag van 1.995 euro per stuk gaat de AE520 over de toonbank in een naar keuze zwarte of witgelakte uitvoering of in een uitvoering van walnoothout fineer. Voor de recensie is de zwarte uitvoering gebruikt. Overigens levert Acoustic Energy een magnetisch te bevestigen stoffen frontje mee om de drivers aan het zicht te onttrekken. Dit frontje is zwart, ongeacht de kleur van de kast.

We bekijken even de bouw en de techniek van de AE520 en daarna gaan we muziek luisteren.

Acoustic Energy AE520: vlaggenschip vloerstaander nader bekeken

De AE520 is een lange, slanke, drieweg vloerstaande luidspreker met drivers die voorzien zijn van een koolstofvezelconus. In totaal zijn maar liefst zes drivers geplaatst.

Voor de frequenties boven 2,8 kHz is een nieuw ontwikkelde koolstofvezel dome-tweeter van 25 millimeter geplaatst, die is voorzien van een aluminium golfgeleider “voor optimale spreiding”.

Boven en onder de tweeter bevinden zich midrange-drivers met een 125 millimeter koolstofvezelconus. Ze dekken het bereik van een ongewoon specifieke 373 Hz tot 2,8 kHz. De tweeter bevindt zich dus tussen twee gelijke middentoners. Deze configuratie wordt d’Appolito-opstelling genoemd. Door de tweeter halverwege de afstand tussen de middentoner te plaatsen, worden de voor het menselijk gehoor gevoelige middentonen en hoge tonen meer homogeen weergegeven, ongeacht of de luisteraar zit of staat.

De lage tonen worden geleverd door nog eens drie 125 mm koolstofvezelconusdrivers, gestapeld in een kolom in de onderste helft van de baffle.

De twee middentoners en drie woofers hebben elk een extra grote spreekspoel van 35 millimeter om een lage thermische compressie en een zeer hoge motorkracht te garanderen. De middentoners hebben elk hun eigen afgesloten behuizing voor akoestische isolatie van de drie woofers. De woofers worden bijgestaan door basreflectie, via een poort aan de achterkant. De AE520 kan dus niet heel dicht tegen een achterliggende muur worden gezet.

In elke speaker zitten twee printplaten voor de cross-over, met de componenten voor het laagfrequente gedeelte op een apart bord. Dit is bedoeld om overspraak tussen componenten te minimaliseren. De smoorspoelen zijn allemaal voorzien van een luchtkern voor lage vervorming. De AE520 is voorzien van een enkelvoudige luidsprekeraansluiting. Bi-wiring of bi-amping is dus niet mogelijk.

De rechthoekige behuizing is slechts 185 millimeter breed, maar wel 1.130 millimeter hoog en 320 millimeter diep (dat is zonder spikes en voetjes meegerekend). Acoustic Energy heeft geen versieringselementen aangebracht. Bij gedempt licht vallen de zwarte kasten nauwelijks op. De kasten zijn zeer zwaar geconstrueerd. Elke luidspreker weegt 30 kilogram en is gemaakt van Acoustic Energy Resonance Suppression Composite-materiaal (RSC). Dit materiaal bestaat uit een MDF buitenwand met een dikte van negen millimeter en een MDF binnenwand van zes millimeter, beide verlijmd met een bitumenlaag van drie millimeter ertussen. Het ontwerp zou akoestisch inert zijn. Ze staan op massief aluminium platen met spikes. De spikes zijn verstelbaar en de AE520 kan dus wiebelvrij worden neergezet.  Acoustic Energy levert onderleggertjes mee zodat de punten van de spikes de vloer niet kunnen beschadigen.

Acoustic Energy geeft de frequentierespons op van 30 Hz tot 28 kHz (± 6 dB). De opgegeven gevoeligheid is 90 dB. De aangesloten versterker hoeft dus geen krachtpatser te zijn. De maximale belastbaarheid is een ruime 300 Watt bij een nominale impedantie van 6 Ohm. De maximale geluidsdruk is 113 dB.

We gaan de AE520 aansluiten en muziek luisteren.

Acoustic Energy AE520: testomgeving, klank en conclusie

Acoustic Energy AE520: testomgeving

De AE520’s staan circa vier meter uit elkaar. De afstand naar de luisterpositie is ook ongeveer vier meter. De afstand naar de achterliggende muur is circa tachtig centimeter. De minimale afstand is volgens de fabrikant dertig centimeter. De ideale afstand ligt volgens de handleiding tussen dertig en zestig centimeter, maar tachtig centimeter bleek ook prima te kunnen. De fabrikant adviseert om de luidsprekers in te draaien naar de luisterpositie. Dit hebben we dus ook gedaan, mede omdat indraaien bijna altijd een positief effect op de geluidsweergave heeft.

De AE520’s hebben stroom geleverd gekregen van een receiver van NAD. Later is een set klasse A versterkers van Pass Labs gebruikt. Muzieksignaal werd aangeleverd door een Wadia 321 DAC die nullen en enen kreeg aangeleverd van een gemodificeerde Sonos Connect. De nullen en enen zijn zonder uitzondering onderdeel van bitperfect geripte WAV-bestanden op een NAS die ergens in huis staat.

Acoustic Energy AE520: neutrale transparante klank

Acoustic Energy is een Engelse luidsprekerbouwer en de producten van Engelse luidsprekerfabrikanten hebben vaak een lichtwarme tot warme klank. Deze opmerking is natuurlijk niets anders dan een stereotype, of noem het een vooroordeel. Dat een aantal luidsprekers of veel luidsprekers wellicht aan dit stereotype voldoen, wil niet zeggen dat ze er allemaal aan voldoen. Al na een paar minuten luisteren mogen we vaststellen dat de AE520 ons dwingt het vooroordeel snel over boord te zetten. De AE520 klinkt hoegenaamd niet warm. Hij klinkt uiterst neutraal zonder op enig toongebied de nadruk te leggen.

We spelen “You Grow More Beautiful” van No-man’s album Flowermouth. Dit muzieknummer wisselt droge en galmloze klanken en passages af met meer ruimtelijke passages waarbij de luisteraar uit zijn stoel wordt getild om weg te zweven. De muziek komt los van de luidsprekers. Er is sprake van een sweetspot, maar deze is ruim. Wie naast het midden zit, krijgt alles mee. Alle instrumenten zijn goed te volgen en nergens komt iets in de verdrukking. De AE520 rafelt alles uit elkaar en presenteert tegelijkertijd een mooi en transparant totaalplaatje. De goede weergave van allerlei details in de coulissen van de opname is opvallend.

We kiezen de akoestische versie van “Medication” van Garbage dat op de bonus cd staat van de 20-jarige jubileumeditie van het album “Version 2.0”. Zangeres Shirley Manson wordt begeleid door een akoestische gitaar en een piano, niets anders. We horen de klankkast en de warmte van de piano, niet te verwarren met de klank van de AE520. De AE520 gedraagt zich als een transparant doorgeefluik. Warmte in de opname of in de weergave van een instrument wordt netjes doorgegeven aan de luisteraar, zonder daar iets aan toe te voegen. Shirley Manson zingt betoverend, en realistisch. Intussen genieten we ook van de akoestische gitaar. De gitaar klinkt niet warm maar een beetje metalig, ondanks de houten klankkast. Dat is zoals we de opname gewend zijn.

Het Nederlandse Ayreon, de naam van de band van Arjen Lucassen, heeft een nieuwe rockopera genaamd “Transitus” uitgebracht. We spelen “Get Out! Now!”. De AE520’s zetten een goed laag fundament neer, beter dan we hadden verwacht als we de slanke kast in aanmerking nemen. De plaatsing van maar liefst drie woofers blijkt een goede zet te zijn. De drie woofers klinken samen als één grote woofer. Een enkele grote woofer heeft echter een bredere kast nodig en om de kast toch smal te houden kiezen fabrikanten dikwijls voor twee of drie kleinere woofers. Wat opvalt is niet zozeer de hoeveelheid lage tonen als meer de beheerste en gecontroleerde weergave van de lage tonen. De AE520 heeft geen moeite met wat ruiger werk en houdt alles strak in het gelid. De lage tonen klinken niet wollig of overdadig.

Het Amerikaanse Tool heeft van het langzaam opbouwen en naar een climax toewerken een ware kunst gemaakt op het laatste album genaamd Fear Inoculum. We selecteren “Culling Voices” dat ruim tien minuten duurt. Het begint met een rustig tokkelende elektrische gitaar, die rustig opstijgt vanuit een beetje ruisend en zwevend klanklandschap. We genieten van de detailweergave. Wederom valt de neutrale klank van de AE520 op. Na ongeveer zes minuten zwelt de muziek onheilspellend aan. We zetten het volume wat hoger. Tijdens de climax knallen de basgitaar en basdrum de kamer in, echter zonder de rest weg te drukken. Het geluid loopt nergens dicht. Er is geen spoortje van wolligheid of effectbejag te bespeuren. De AE520 weet ook drukke passages uiteen te rafelen. “Mag het nu weer wat zachter?”, klinkt het van de bovenverdieping. Hmmm. “Tuurlijk, schat.”

Acoustic Energy: doorgeefluik van details, zoals nodig in een opnamestudio

We koppelen de AE520’s aan de versterkers van Pass Labs, die normaal gesproken elektrostatische luidsprekers van Quad aandrijven. De receiver van NAD klinkt fijn maar de Pass Labs set is een wereld van verschil, overigens ook in prijs, en energiegebruik. De AE520’s doen met hun neutrale en transparantie klank in de verte denken aan elektrostatische weergevers. De weergave van lage tonen is echter meer gearticuleerd. Tegelijkertijd wordt in een zekere mate ingeleverd op de weergave van hoge tonen en middentonen in vergelijking met elektrostatische weergevers. Deze constatering is vrij algemeen. Gemiddeld genomen halen alleen prijzige dynamische luidsprekers het hoge tonen en middentonen weergaveniveau en de resolutie van elektrostaten. Voor dynamische luidsprekers klinken de AE520’s heel goed. De geclaimde stijfheid, lichtheid en snelheid van de koolstofmembranen van de drivers komen goed tot uitdrukking.

Het is ons al eerder opgevallen hoe goed een niet zo hele dure set luidsprekers kan klinken met een wat duurdere of veel duurdere versterker. De AE520 maakt echter een opvallende sprong omhoog. We genieten van “Mellotron Scratch” van Porcupine Tree (album Deadwing). De droge ingehouden klappen van de basdrum zijn een uitdaging voor zo ongeveer elke luidspreker. Wolligheid ligt hier op de loer, maar de AE520’s houden de weergave strak in de hand. Intussen klinken de bekkens en de piano realistisch, zoals het hoort.

De AE520’s zijn allemansvrienden. Ze hebben geen moeite met heavy metal of met een groot symfonieorkest, ook niet als het volume wordt opgevoerd. Stemmen klinken realistisch, evenals akoestische instrumenten. Als de opname deugt, dan deugt de weergave. Onmiskenbaar is het professionele DNA van de AE1, de eerste luidspreker van Acoustic Energy, ook in de AE520 verwerkt. De klank is transparant, een beetje zoals een studioluidspreker hoort te klinken. De AE520 laat de muziek klinken en intussen de opname horen. De schakels in de keten van apparaten zijn ook te horen. Sluit een hoogwaardige versterker aan en de AE520’s klinken als een set vloerstaanders die twee tot drie keer zo duur is. De typische (of stereotypische) Engelse klank, zo die al precies zou kunnen worden gedefinieerd, is afwezig.

Acoustic Energy AE520: conclusie

De AE520 is een fijne, goed gebouwde, neutraal en transparant klinkende luidspreker. Hij blijft goed en transparant klinken, ook als het volume wordt opgeschroefd. Maar ook op een laag volume klinkt de AE520 neutraal en detailrijk. De AE520 stelt geen speciale eisen aan de aangesloten versterker, maar wie een hoogwaardige versterker aansluit, zal positief verrast worden door deze slanke vloerstaanders.