Review: Naim Uniti Atom en Naim Uniti Core Server

De vernieuwde Uniti-familie van Naim bestaat uit een reeks fraaie versterkers met veel streamingopties en fysieke ingangen. Of hoe je een mooi design kunt koppelen aan high-end prestaties en baanbrekende features.

De Uniti-lijn bestaat al enkele jaren, maar eind 2016 kondigde Naim een totaal nieuwe generatie aan. Een opgefrist design, deels geïnspireerd op die van de elegante Mu-So en Mu-So Qb, werd gekoppeld aan nog meer streamingopties en betere hardware. Helaas heeft het even geduurd vooraleer de nieuwe Uniti’s effectief beschikbaar worden. De hardwarekant van het verhaal was al langer in orde, maar Naim moest toch wel wat meer werk verrichten qua softwareontwikkeling dan voorzien. Het gevolg is dat je deze bijzondere toestellen pas in de komende weken in de winkels zal zien verschijnen.

We hadden de kans om als eerste in de Benelux met twee Uniti-modellen aan de slag te gaan en ze te testen: de Uniti Atom en de Uniti Core. Het ging weliswaar om preproductiemodellen die qua klank helemaal in orde waren en qua functionaliteit goed om weg zijn. Maar tijdens het testen bespeurden we toch nog wat bugs, onder meer in de bijhorende Android- en iOS-apps. Ook goed om weten: de geciteerde prijzen (2.450 voor de Core en 2.250 euro voor de Atom) zijn nog niet definitief.

Naim Uniti: Klein is niet low-fi

De Atom is misschien wel de meest bedrieglijke telg van de Uniti-familie. Het is namelijk een vrij klein toestel dat bovendien bovenaan uitgerust is met de massieve volumeknop die zo kenmerkend is voor de Mu-So-speakers. Je zou kunnen denken dat dit een ‘light’ product is. Want in de hifi-wereld geldt al langer dat serieuze audio groot moet zijn – en dan nog liefst bestaat uit meerdere componenten. Maar dat is niet de Uniti-filosofie. Zoals de naam al een beetje laat uitschijnen, staat Uniti voor een alles-in-één-concept. Uniti’s zijn dus versterkers die meteen uitgerust zijn met ingebouwde bronnen. Bij de Atom spreken we over een waanzinnig breed aanbod aan streamingopties, bij de Uniti Star komt daar een ingebouwde cd-speler bij. Je hoeft enkel luidsprekers te koppelen aan een Uniti en je kunt muziek beluisteren. Het verschil met veel andere gelijkaardige toestellen is dat de Uniti-apparaten wel nog over ingangen beschikken, zodat je desgewenst toch nog eigen bronapparaten kunt aansluiten. Het is zelfs mogelijk een kleine HDMI-module te kopen die je in een sleuf op een Uniti steekt, waardoor je de Atom kunt gebruiken voor tv-geluid.

De uitzondering op de regel is de Core. Het is een buitenbeentje in de Uniti-familie omdat het geen versterking bevat. Zie het als een samensmelting van netwerkopslag, cd-ripper en digitale netwerkspeler. Je zou het bijvoorbeeld plaatsen in je hobbykamer, waar je reeds een audiosysteem hebt staan en waar je streaming aan wil toevoegen. Uniti’s zijn ook multiroom-compatibel, zodat je pakweg een Core als netwerkopslag en cd-ripper kunt gebruiken naar een Uniti in de woonkamer.

Het rippen gebeurt overigens volledig zonder dat er een computer aan te pas komt. Dit maakt een Uniti Core Server een relatief uniek product. Bij kleinere premiummerken kom je wel eens mediaservers tegen met ingebouwde cd-speler, maar die kunnen meestal niet fungeren als speler. Het enige mainstream-alternatief dat we meteen kunnen bedenken is de Bluesound Vault, die in zijn tweede gedaante veel sneller en attractiever werd. 

Design en bediening

De Core is dus een toestel dat wat apart staat van de resterende drie Uniti-apparaten: de Atom, Star en Nova. De vormgeving van de Core Server is niet helemaal anders dan het design van dat drietal, maar door het gebrek aan een display en volumeknop oogt het wat anoniemer. Dat kun je zeker niet zeggen van de Atom, Star en Nova. De drie Uniti-versterkers delen hetzelfde designtaal en –elementen, en zijn best blikvangers te noemen. De eerder genoemde volumeknop is één van de elementen die daar voor zorgt.

Naim Uniti: de volumeknop

Je vraagt je misschien af: waarom is er zoveel te doen over een volumeknop? Het is om te beginnen geen standaarddraaiknop, maar een zeer groot en opvallend iets. Dat is zeker het geval bij de compactere Atom, waar de knop een groot deel van de bovenkant in beslag neemt. Op de grotere Star en Nova komt iets subtieler over. Technisch is de volumeknop ook wel interessant. Het gebruikt namelijk een combinatie van digitale en analoge technieken, waarbij enkel bij een volumeverandering digitaal wordt gewerkt.

Net zoals bij Mu-So is de ronde volumeknop verzonken in de bovenkant en het heeft een zeker gewicht waardoor het nauwkeurig afregelen van het volume perfect kan. Een led-indicator langs de buitenkant van de ring vertelt je welke volumeniveau er speelt: hoe meer van de buitenomtrek oplicht, hoe luider. Bij de Mu-so bevat de oppervlakte van de knop een aantal toetsen, zoals een input-selector. Dat is bij de Uniti Atom niet het geval. Het toestel in/uitschakelen, ingangen kiezen, muziek pauzeren en geliefde tracks markeren doe je via vier verlichte verzonken knopjes aan de voorkant.

Over die voorkant: waar de Uniti’s zelf uit een geborsteld zwart metaal bestaan, is de voorplaat uit glanzend zwart glas. Het beschermt een vrij groot kleurendisplay die vooral dient om cover-art te tonen. Ongeveer iedereen die de Uniti Atom voor het eerst ziet, gaat er vanuit dat dit scherm aanraakgevoelig is. Dat is niet zo, maar – en dit zorgt voor de verwarring – er is een sensor die een naderende vinger detecteert en de scherminhoud laat veranderen. Zo wordt de schermvullende weergave van een albumhoes bij een bijna-aanraking vervangen door een kleiner hoesje en metadata van het lied dat speelt.

Het gebruik van zwart geborsteld metaal, de koelvinnen aan de zijkant en de vorm met zijn scherpe hoeken doen ook aan nog een ander Naim-toestel denken: de Statement. Je weet wel, de manshoge, 101 kg wegende versterker die de jouwe is voor slechts circa 250.000 euro. Zet het maar op je lijstje voor de dag dat je de Euromillions wint.

Naim Uniti: bediening

Los van de knoppen op het toestel zelf heb je twee manieren om de Uniti Atom te bedienen: via de app en via de meegeleverde remote. Het is best een aparte afstandsbediening die Naim je cadeau doet: het is even hoekig als de Atom zelf en ook vrij fors. Maar lijkt wel van hoge kwaliteit, met mooie verzonken knopjes die oplichten en een ringvormige indicator voor het volume. Onze eerste impuls was hier met de vinger een cirkelvormige beweging te maken om het volume te regelen, maar de led-cirkel is puur voor de weergave. Luider en stiller zetten doe je met twee klassieke knopjes iets lager op de remote. Ook bijzonder is dat de remote niet via infrarood of RF werkt, maar via Zigbee. Dat heeft als voordeel dat je qua bereik weinig moet aantrekken. De afstandsbediening hoeft zelfs helemaal niet in de richting van de Uniti te wijzen. 

Naim was eertijds één van de eerste hifi-fabrikanten die heel sterk op een bediening via een app inzette. Als pionier kwamen ze snel tot de conclusie dat een remote-app vooral gebruiksvriendelijk moet zijn. Snelheid en soberheid, dat zijn de twee leiddraden. Het past wat in de designfilosofie die de Classic-versterkers produceerde. Het resultaat telt. En inderdaad, wat je ook wil doen, in de Naim-app raak je altijd met een paar tikken waar je moet zijn. De app is visueel niet echt spannend, al kun je wel kiezen uit een heel aantal thema’s die het op een niet-kitscherige wijze kleurig maken.

Naim Uniti: de bekende applicatie

We kennen deze app van de tests van de Mu-So-speakers, waar het zich altijd heel stabiel en snel toonde. Bij de Uniti-tests liepen we wat vaker tegen problemen aan, net omdat we met niet-finale software aan de slag gingen. Zo werkte de app maar deels op Android (we konden geen bronnen selecteren) en deels op iOS (pas na twee resets konden we DLNA-bronnen benaderen). We vermelden dit nu even in de kantlijn, maar Naim heeft zich geëngageerd om te zorgen dat alles soepel loopt tegen de tijd dat de Uniti’s effectief te koop zijn. Tegen het einde van de test werkte de iOS-app overigens merkbaar beter dan in het begin, dus er is licht aan het einde van de tunnel.

Als je meerdere Naim-apparaten in huis hebt, zie je bij het openen van de app de toestellen voorgesteld. Tik op de Uniti die je wil bedienen en je krijgt bovenaan het scherm alle ingangen – fysiek en streaming – te zien. Tik er op en je activeert het (als het een fysieke ingang is) of je kunt muziek selecteren. De uitzondering is zoals bijna altijd Spotify. Naim implementeerde Spotify Connect, zodat je bij het kiezen voor de dienst naar de Spotify-app wordt gebracht. De Uniti Atom besturen gebeurt dan via die app, incluis het volume regelen.

Streaming en ingangen

Nu dat steeds meer audioapparaten met één of ander vorm van streaming komen, wordt de vraag stilaan: wat is een goede dan wel slechte streamingoplossing? Het korte antwoord hierop lijkt toch te zijn: toestellen met zoveel mogelijk opties. Als het over streaming gaat, zijn er gewoon te veel scenario’s die allemaal wel hun gebruikers kennen. iPhone-eigenaars streamen misschien via Airplay, terwijl jij daar met die Android-telefoon er niets mee bent. Chromecast is dan weer universeler, maar is weer lastiger als je eigen bestanden wil luisteren. DLNA is dan weer ideaal voor hi-resaudio, als de technologie wil meewerken tenminste. Er verandert ook veel, waardoor het scenario van vandaag morgen niet meer interessant is. Bijvoorbeeld, omdat je jouw iPhone inruilt voor een Samsung-toptelefoon. Kortom, als het gaat om streaming, geldt ‘hoe meer, hoe beter’. Dat is toekomstgericht.

Het is een boodschap dat Naim begrepen heeft. Daarom komen de Uniti’s met een zeer breed aanbod aan streamingtechnologie. Airplay, Chromecast, DLNA, bluetooth (met aptX HD) en Roon geven je de relevantste opties. Daarnaast is internetradio, Tidal en Spotify ingebouwd. Naim geeft je ten slotte de optie om USB-opslag meteen met een Atom te verbinden of de Core uit te rusten met een harde schijf of SSD, en mediabestanden via DLNA op het netwerk aan te bieden. Het is een mooi lijstje.

Je kunt ook een multiroom-opstelling bouwen, maar je bent wel beperkt tot een systeem met Naim-toestellen. Alhoewel… omdat de Uniti’s ook Roon-compatibel zijn, kun je via Roon een multiroom-opstelling bouwen die ook bestaat uit andere merken. Je werkt dan uiteraard via de Roon-app om zones te creëren, niet via de Naim-app. Multiroom via de Naim-app konden we echter niet testen, wegens een gebrek aan andere Uniti’s of Mu-So’s in huis.

Naim Uniti: streaming is goed voorzien

Bovenstaand overzicht maakt duidelijk dat de Uniti’s qua streaming toch wel heel goed zijn voorzien, zeker voor een pure stereo-oplossing. Bij AV-receivers van merken als Yamaha, Onkyo en Denon zie een gelijkaardig breed streamingaanbod, maar dat zijn heel andere apparaten met een heel ander gebruik.

Het Uniti-concept is één waarbij een toestel als de Uniti Atom als enig audioapparaat in de kamer staat. Het verschil met pakweg een Mu-So is dat je wel met eigen speakers werkt, wat een betere kwaliteit en een stereo-ervaring oplevert. Het is op zich niet de bedoeling dat je een hele set bouwt rond een Uniti-versterker. Maar het kan wel, want er zijn ook fysieke ingangen voorzien op de Uniti Atom. Daarbij wordt vooral op digitale ingangen ingezet, met twee optische ingangen en één coaxiale. Goed om weten is dat de coaxiale ingang een betere klasse hi-res aankan (PCM van 192 kHz / 24 bit en DSD64) dan de optische inputs (enkel tot PCM 96 kHz / 24 bit). Vooraan en achteraan vind je ook telkens een USB klasse A-poort, bedoeld voor USB-opslag. Je kunt de Atom dus niet gebruiken als DAC voor je computer. Wil je toch een bron analoog aansluiten, dan kun de ene cinch-ingang gebruiken. Zoals gezegd is een HDMI-ingang via een optionele plugin mogelijk.

Dit is een van de verschilpunten met de grotere Star en Nova. Die beide toestellen hebben meer ingangen. Er zijn ook meer inputmogelijkheden: HDMI is bij beiden standaard, er is een SD-kaartlezer en een digitale DSD64-compatibele BNC-ingang. Alle Uniti-spelers kun je koppelen met een actieve subwoofer of met een poweramp. Naim heeft er vast enkele die ze je kunnen aanraden, pakweg uit hun uitstekende Classic-reeks.

In gebruik

We testen natuurlijk niet enkel de Uniti Atom, maar ook de Core. De Core vonden we in eerste instantie een wat nichetoestel. Voor een deel kwam dat omdat we aanvankelijke enkel oog hadden voor de cd-ripping, en dan spreek je toch over een groot bedrag voor een functionaliteit die je met een computer ook kunt uitvoeren. Maar het is wel veelzijdiger dan dat. De naam ‘Core’ geeft het al aan: Naim ziet dit toestel als een middelpunt van een groter (multiroom)systeem. Je ript er cd’s mee, maar je verdeelt er ook bestanden over het netwerk mee.

Core in gebruik

Dingen die je inderdaad allemaal kunt doen met een computer en een NAS, maar de Core is dan weer net bedoeld voor mensen die geen zin hebben in een IT-wereld die hun muziekbeleving indringt. Je betaalt er wel een prijs voor, want de Core kost 2.250 euro. Dat houdt zeker niet voor iedereen steek, maar het wordt wel iets zinniger als je hem in zijn derde rol gebruikt. De Core is namelijk eveneens een speler die opgeslagen muziek via een digitale uitgang naar een DAC of geïntegreerde versterker kan sturen. Let wel, de Core heeft niet de streamingopties van de andere Uniti’s (zoals Spotify of Tidal) aan boord.

De Core wordt geleverd zonder opslag. Latham Audio bezorgde ons een toestel met een 256 GB SSD van Samsung, wat natuurlijk snel en stil is. Klassieke harde schijven kunnen echter ook. In de meeste gevallen zal de installatie van de schijf wel door de dealer gebeuren, al lijkt het ons niet echt zo uitdagend om het zelf te doen. De Core kan over het netwerk opslag gebruiken, ook als bestemming voor geripte muziek.

Het rippen gebeurt bij de Core volledig automatisch. Je steekt de muziek-cd in en het proces start meteen. Naim koos voor een drive die schijven ‘hapt’ in plaats van met een lade die naar buiten komt. Een goede keuze, want die lades zijn toch kwetsbare onderdelen. Via de app stel je in of er geript wordt naar WAV of naar FLAC. Metadata wordt tijdens het rippen toegevoegd. Achteraf kun je trouwens altijd zaken aanpassen.

Het rippen zelf gaat behoorlijk snel. We steken een gloednieuwe cd in (‘Eight Definitions’ van Die Anarchistische Abendunterhaltung, moet je dat willen weten) en op enkele minuten is de rip rond. We hebben de nieuwste en snellere Bluesound Vault niet getest, maar de Vault van de eerste generatie was alleszins toch wel aardig trager. We proberen ook een stokoude cd die aardig bekrast is (‘King of Bongo’ van Mano Negra, onze allereerste muziekcd). Daar is de Core half uur later nog mee bezig, wat niet verrassend is gegeven de schade. Het duurt lang en je ziet de tracks pas als de Core klaar is, maar we moeten wel zeggen dat de rips van de beschadigde tracks (de laatste op de cd) verrassend foutloos zijn. Niet geheel zonder haperingen, maar toch beter dan via de laptop.

Tegen het einde van de testperiode bracht Naim een firmware-update uit die het bewerken van metadata van geripte muziek mogelijk maakt. Standaard vult de Core tijdens het rippen weliswaar metadata in (zoals de naam van de artiest, album, enzovoort), maar als het niet helemaal juist gaat kun je zelf nog zaken aanpassen. Zo moet je misschien bij een obscuur Nederlands album zelf voor een hoesafbeelding zorgen. Dat aanpassen kan volledig vanaf een tablet, dus ook hier is geen computer noodzakelijk.

Uniti in gebruik

De Uniti Atom is een vrij compact ding, al mag je de diepte niet onderschatten. 9,5 x 24,5 x 26,5 cm is behoorlijk klein en maakt dit toestel heel praktisch om te plaatsen op – bijvoorbeeld – een dressoir of laag tv-meubel. Laat je niet verrassen als je de Atom oppakt, want het ding is relatief zwaar (7 kg). Dat gewicht is niet zo verbazingwekkend als je de binnenkant bekijkt. Ongeveer een kwart van het binnenvolume wordt opgenomen door een grote transformator. De rest wordt gevuld met printplaten op meerdere niveaus. Het feit dat de twee zijkanten eigen solide koelvinnen zijn, zal ook wel aan de kilo’s bijdragen.

We sloten de Atom via een netwerkkabel aan en stoften een set Teufel Ultima 800 mk.2’s luidsprekers af. De Ultima’s zijn niet extreem high-end, maar zijn wel veeleisend (86 dB) en hebben wat vermogen nodig vooraleer ze goed klinken. Altijd interessant om ze te verbinden met een kleinere versterker.

Vroeger was Naim qua luidsprekeraansluitingen altijd wat excentriek, maar op de nieuwe Uniti’s gaat het merk toch voor meer standaardaansluitingen. Bananen- of pinstekkers zijn wel een must. Naim-importeur leverde voor deze tests kabels van The Chord Company mee, een merk (niet te verwarren met Chord Electronics) dat ze ook verdelen.

De setup van de Atom is snel doorlopen. Je geeft het ding een naam, wijst eventueel een muziekarchief aan en je bent vertrokken. Om een Uniti in te stellen heb je wel echt een mobiel toestel nodig.

Naim Uniti: direct aan de slag

De gebruikelijke procedure bij een test zoals is deze is het toestel installeren en dan enkele dagen gewoon gebruiken, vooraleer er echt mee aan de slag te gaan. Omdat het alles-in-één-concept van de Uniti Atom ons echt wel aansprak, duurde die eerste fase wat langer dan normaal. Dat is wel significant, want de Uniti’s zijn niet audiotoestellen voor iedereen. Er zit een concept achter die audiofiel is, maar tegelijkertijd heel eigentijds. Het is komt neer op ‘aansluiten en luisteren’, niet ‘aansluiten, tweaken, luisteren, veranderen, luisteren, enzovoort’.

Een eerste observatie, die inhaakt op een bedenking die sommige misschien maken als ze de Atom zien, gaat over dat kleine formaat. De Atom is qua prestaties eigenlijk geen miniversterker, al is 40 watt natuurlijk geen eindeloze voorraad vermogen. Het stuurde probleemloos de Ultima’s aan, evenals fijngevoeligere Dali Rubicon 6’s aan die hier in de testruimte een vaste plek hebben, maar tegelijkertijd stond de volumeknop wel richting 55 toen we de eerste track van de 2L-release met de TrondheimSolistene, ‘Magnificat’, echt op een levensechte niveau wilden beluisteren. We vermoeden wel dat in een grote luisterruimte je misschien toch de krachtige Uniti Nova moet overwegen, maar niet per se in een normale woonkamer.

Over Magnificat gesproken. Dit is een verfijnd album opgenomen in het Noorse Nidaros-kathedraal, dat strijkers, orgels en grote zangkoren samenbrengt in een prachtige, dynamische opname. Als het goed klinkt, waan je je in de kerk. De Atom kon er vrij goed mee om, ook als de kerkorgel in zijn laagste register van zich liet horen. Naim heeft de naam vooral muzikaal te zijn, want eigenlijk een moeilijk te vatten term is. Noem het een zekere soepelheid, een focus op zachtere klank, zeker niet kurkdroog, of zo hebben wij het toch ervaren. Leuk om lang naar te luisteren, wat uiteindelijk volgens ons het streefdoel moet zijn. Misschien dat die opname van 2L daardoor niet echt alles prijsgeeft, maar de betrokkenheid is wel groot. Grijpen we naar ‘Right Now Move’ van het Charlie Hunter Quintet, stoort het daarom zelfs totaal niet dat dit album in MP3-formaat (weliswaar 320 kbps) is. Zelfs ‘Roscoe’ van Midlake, in MP3 256 kbps, klinkt behoorlijk goed (al kan je daar bij de cymbalen wat articifiliteit bespeuren).

De Naim-app ondersteunt het plezier van langer luisteren echt. We zetten bijvoorbeeld ‘Some Say I So I Say Light’ van de Britse woordkunstenaar/rapper Ghostpoet op, vanaf een Synology DLNA-share. Onder de albumhoes heb je een kleine boek-icoontje. Tik hierop en de app creëert een soort cd-boekje met informatie over de tracks en de artiest, op basis van metadata van Rovi. Het boekje eindigt met aanbevelingen van soortgelijke artiesten. Het is zeer een leuk detail, al hadden we graag gezien dat er een koppeling bestond met bijvoorbeeld Tidal. Want als je dan op een aanbevolen album tikt, konden we het niet beluisteren maar enkel aankopen op Amazon. Dat is een beetje spijtig, want dat zou de Naim-app net zoals Roon een mooie verbinding tussen je eigen collectie en streaming laten maken. Overigens is die brug er wel bij het zoeken, want als je in de app een artiest of album opzoekt, krijg je resultaten van eigen bestanden en Tidal samen geserveerd. Die zoekfunctie is een echte plus.

Conclusie

Naim neemt met Uniti een eigen positie in. Ergens is het een minder ‘uniek’ gegeven geworden dan voorheen. Steeds meer fabrikanten bieden geïntegreerde versterkers aan die propvol streamingopties zitten. Het bijzonder aan de Uniti’s is dat ze het aangename Naim-geluid koppelen aan een heel modern design en heel veel gebruiksvriendelijkheid. Het belang van dat laatste mag niet onderschat worden. De goede app-ervaring is zeker een belangrijk element in de Uniti-ervaring. De Naim-app werkt vlot en weet goed een balans te vinden tussen een brede functionaliteit en het keep it simple-principe.

De Core is een wat bijzonder product, net zoals de Bluesound Vault dat is. Technisch zit het goed in elkaar, al vinden we dat het prijskaartje wat democratischer mocht zijn. We kunnen ons echter wel inbeelden dat in een Naim-huishouden het een prima toevoeging kan zijn, vooral als je echt geen zin hebt in ripping via de pc.

De Atom is een heel mooi apparaat. We houden van het alles-in-één-concept dat Naim hier heel gelikt uitvoert. Zelfs als – toegegeven, niet goedkope – instapmodel is de Atom zeer volledig en flexibel. Er worden weinig toegevingen gedaan, al is de Star met zijn ingebouwde cd-speler en de krachtige Nova (die we op CES hoorden met Focal Sopra No°3’s!) wel net iets veelzijdiger.

Naim Uniti Atom krijgt 4,5 ster van de vijf.

Naim Uniti Core Server krijgt 3,5 ster van de vijf.