De mededeling dat de distributeur van Focal luidsprekers het merk YBA zou herintroduceren in Nederland deed mijn audiofiele hart opspringen van plezier. YBA trekt mij al jaren aan vanwege het uiterlijk en vanwege de uitstekende klankeigenschappen. Een echt Frans product uit de handen van een bekwame ontwerper. Het mocht dan jaren geduurd hebben, eindelijk kreeg ik een versterker en cd-speler in handen. Weer een wens die in vervulling gaat dankzij recenseren. Ik kreeg de beschikking over “Y” apparaten (spreek uit als “why”).
YA-201 en YC-201
Het was heel even slikken toen ik begreep dat deze nieuwe serie YBA apparatuur qua design van de hand is van het team van Yves Bernard André, maar niet in Frankrijk wordt gebouwd. Het maakt de pret niet minder als ik de zwarte apparaten met hun kenmerkende aluminium onderframe uit de doos haal. De eerste indruk is “wow, het lijkt wel een Wadia of een Densen”, vanwege de zoveel mogelijk naadloos afgewerkte kast die geen uitstekend front of uitstekende randen kent. Zowel de cd-speler als de versterker hebben een display en daaronder een rij druktoetsen. Geen andere soorten knoppen, geen regelaars. Haast futuristisch om te zien. De kasten meten exact gelijk 39 x 39 x 13 cm (er is/komt ook nog een tuner, een dvd-speler en een surround versterker in dezelfde serie). De druktoetsen op de versterker hebben de volgende functies: stand by, bron, volume +/-. De display toont de naam van de bron, mute, de volumestand en verder vormt het display de opschriften voor de druktoetsen. De cd-speler heeft dezelfde ergonomie. Stand by, open, volgende/vorige track, play, snel vooruit/achteruit en pauze. Wederom vormt het display de toetsopschriften. Eerlijk gezegd is het display met zijn grijs/blauwe schermpje verrekte lastig leesbaar in direct zonlicht of als de apparatuur laag in een rek staat. Aan de achterzijde van de versterker zijn zes lijningangen beschikbaar, een tape-out en een subwoofer-out. Een enkele luidspreker aansluiting, een RS-232 connector voor besturing via een domotica systeem en trigger aansluitingen. Zodat de bron uit stand by schakelt als die wordt gekozen op de versterker zelf. De aansluiting voor de netspanning is uitgevoerd met een schakelaar. De cd-speler heeft naast de triggerpoort, de RS-232 aansluiting en de netentree een analoge en een digitale uitgang. Beide alleen beschikbaar via cinch connectors.
Een blik in het inwendige van de versterker of cd-speler is mij niet gegund. Ik vraag mij nog steeds af hoe iemand de apparaten open krijgt. Waarschijnlijk door het frame met de geïntegreerde pootjes, door het losdraaien van 28 schroeven, weg te halen. Wat ik wel heb kunnen vinden, en wat te zien is met een zaklantaarn, is dat de printen bescheiden van formaat zijn. De trafo’s groot. De kast is “nogal leeg”. De interne opbouw van de versterker bestaat uit een voeding met een 350 VA R-Core transformator achter een netfilter. Afvlakking geschiedt met in totaal 20.000 uF. De uitgang van de 4-traps versterker bestaat uit bipolaire Toshiba transistors type 2SA1962 en 2SA5242. De volumeregelaar werkt elektronisch met 128 stappen. De digitale signaalweg in de cd-speler is opgebouwd met een Cirrus Logic 8416 ontvanger, daarachter een Burr Brown SRC4192 upsampler en tenslotte een dubbele Wolfson WM8740 24 bit/192 kHz dac. De summiere beschikbare specificaties laten de volgende gegevens zien:
• Versterker vermogen is 2 x 100 Watt bij 8 Ohm
• Frequentiebereik 0,5 tot 30 kHz binnen -3 dB
• Ingang impedantie 10 kOhm
• De uitgangsspanning van de cd speler is 1,35 Volt
• Uitgang impedantie van de speler is 10 Ohm
Het speelveld
Hoewel ik Focal luidsprekers in huis heb, en de Y-lijn van YBA in Frankrijk wordt gedistribueerd door Focal - daar geadverteerd samen met Chorus 800 type luidsprekers - koos ik eigenwijs voor Ruark Sabre III monitors met een Dynaudio Sub 250 actieve subwoofer. Daarbij de aantekening dat de YA-201 versterker voldoende pit heeft om de sub niet echt noodzakelijk te maken in een kleinere ruimte met de Sabre’s aangesloten. Extra bronnen vormden mijn Lua Cantilena cd-speler, een Vyger platenspeler met Goldring element en vM voorversterker en een Carat tuner. Bekabeling zowel Chord Company als Crystal Cable. Voor de netspanning maakte ik gebruik van een SEEC filter, Supra/Läpp kabel en een Supra verdeelblok. Stands voor de Ruark zijn van Target.
Van een kennis in IJsland kreeg ik balsa houten blokjes toegestuurd. Zowel massief balsa als blokjes voorzien van een behoorlijk groot gat. De keuze was erg makkelijk, de cd-speler op eigen pootjes was robuust maar had geen erg groot en luchtig stereobeeld. Op de geboorde balsa blokjes verloor een zanger zijn mannelijkheid en veranderde in een kinderstem, wel bereikte ik een groot beeld. De massieve blokjes vormden de gulden middenweg, groot beeld, robuuste stem. Daarom heeft de speler daar steeds op gestaan. Opvallend was dat de YBA versterker en cd-speler lange tijd aan moeten staan om tot een volledige prestatie te komen. Pas na ongeveer 2 uur spelen treedt er geen hoorbare verbetering meer op in eigenschappen.
