REVIEWFocal

Verleidelijk

René van Es | 04 december 2008 | Fotografie René van Es | Focal

Het is uiteraard verleidelijk om de 716 W naast zijn iets goedkopere broer de 716 V te zetten. Een paartje was snel genoeg aangevraagd en het spelen kon beginnen. Om de speakers gemakkelijk te vergelijken is een opstelling neergezet, bestaande uit een PrimaLuna PL2 versterker met een PL8 cd-speler. Mooi Crystal Cable interlinkje, netsnoeren van Supra, Hanze Hifi en Taf aan een Supra blok. Supra luidsprekerkabel en verder geen toeters en bellen. Speakers naast elkaar. Optisch hou je de speakers (zonder frontje) makkelijk uit elkaar. De V-conus is dof en voelt ruw aan, de W-conus glimt en is glad. Qua geluid kun je ze nog eenvoudiger uit elkaar houden door te luisteren naar muziek. Elke soort muziek is daarvoor geschikt, wat ik duidelijk zal maken aan de hand van aan paar fragmenten.

The Chieftains spelen met Joni Mitchell het fraaie Magdalene Laundries. De W-conus heeft stevigheid in het laag, is heel uitgewogen met een donkerder karakter. De stem is mooi vol, de hoge tonen door de aanwezigheid van een zwaardere bas niet nerveus, het geheel geeft rust aan het geluid. De V gaat minder diep in de lage tonen en is opener. Lijkt wat meer ruimte te geven. Helaas is de stem van Joni ontdaan van de body die ze daarnet wel had. De hoge tonen hebben wat meer scherpte, zijn in eerste instantie prominenter aanwezig. Als een opname een scherp kantje heeft, dan heeft het donkerder karakter de voorkeur. De weergave met de V-conus is zeker niet slecht, integendeel zou ik zeggen, is wel onrustiger en minder natuurlijk. Er zit een zekere heesheid in. Dat kan uiteraard een voordeel zijn; een donkere bron of versterker is er mee op te vijzelen. Wat u echter niet uit de V-conus krijgt, is de micro-informatie die een W-conus zo gemakkelijk geeft. Met de V-conus is er minder transparantie en loopt het laag eerder dicht. U krijgt dus minder laag, bovendien is het laag van een mindere kwaliteit.

Focal Chorus 716 W en Chorus 716 V

Laten we dat eens met een mooie opname proberen, die net is uitgekomen in een heruitgave. Jennifer Warnes met Famous Blue Raincoat op gold cd. Eerst op de 716 V. Mooi ruimtelijk. Echo op de klappen van de drums. Jennifer goed voor de band neergezet. Stevige weergave die neigt naar schreeuwen als Warnes haar stem een zet geeft of de band harder gaat spelen. Iets wat helemaal niet vreemd is, het karakter van de zang neemt een andere wending. Maar dit is niet waarom ik de cd graag wilde hebben. Ik zoek meer neutraliteit, mits ik die kan krijgen met behoud van de lekkere klappen en het directe geluid. Met de inleidende stem is het verschil al hoorbaar, de stem is beter te verstaan. Jennifer slist meer dan daarnet, heeft toch meer borstinhoud gekregen. De echo op de drums is minder. De klappen komen veel sneller en haast in een rapper tempo. Alles typisch het gevolg van het lichtere conusmateriaal, dat sneller beweegt en sneller stopt. De impact is groter, de boodschap van Warnes is daarom indringender. Gaat het harder dan blijft het oplossend vermogen nu groter en gaat Warnes niet boven haar kunnen zingen. Het geluid is meer op de luisteraar gericht. Dichter bij een live optreden, waar PA-systemen met grote hoorns gericht staan te spelen. De neiging die ik daarnet had met de V-conus, het volume terugdraaien, is nu andersom, ik wil wel een zetje extra geven. De invloed bij populaire muziek is dus groot. Hoe zit dat met klassiek?

Jaap van Zweden speelt werken van Locatelli. Eerst op de W-conus uitvoering. Viool is mooi van klank. Cello’s en bas dragen het laag. De lage tonen lijken verder naar voren te staan dan de soloviool van Jaap. Hij staat als het ware tussen de musici, met andere strijkers achter hem. Dat alles is erg makkelijk waarneembaar. Gegeven dat we te maken hebben met een vloerstaander van 600 euro per stuk, is dat opmerkelijk goed. Zulk gedrag schrijf je eerder toe aan een dure monitorluidspreker. Viool blijft telkens goed van karakter, met de juiste hoeveelheid scherpte die het instrument kenmerkt. Zacht of hard spel maakt niet uit, details blijven in overvloed aanwezig. De V-conus bewijst dat het eigenlijk niet uitmaakt of je recenseert met klassieke muziek of met popmuziek. De gedragingen zijn hetzelfde. Het laag is minder in kwaliteit en kwantiteit. Dat maakt de hoge tonen minder aangenaam en geeft de viool een minder natuurlijke klank. Meer snaren dan kast. Details liggen minder voor het oprapen. Zelfs het stereobeeld is nu niet zo fraai neergelegd. Ik wil absoluut niet spreken van een niet aan de eisen voldoende weergave, het is een weergave die past bij een lager prijsniveau. De 716 V biedt veel waar voor zijn geld, de 716 W doet daar een schep bovenop. Zo moet u dat lezen. De meerprijs van de W-conus is, afgezet tegen de meerprijs van 220 euro per paar, een koopje van de eerste orde. Focal heeft met de 716 W een geduchte concurrent geschapen voor het totale luidsprekeraanbod, zelfs in eigen huis kan de Chorus 800 serie hier wel eens een zware dobber aan krijgen. Na de 716 V versus de W te hebben beluisterd in bovenstaande opstelling, mocht ook de 716 V nog aan een LFD transistorversterker en een Ayon single ended 300B buizenversterker werken. De twee paar speakers niet langer naast elkaar opgesteld, netjes vrij in de ruimte. De verschillen bleven gelijk. In alle gevallen prefereerde ik met klassieke muziek de 716 W. Met popmuziek of lichte jazz zou ik zowel met de 716 V als de 716 W prima kunnen leven. Met een duidelijke voorkeur, ook in die gevallen, voor de 716 W. Die is completer, natuurlijker, voller van klank en geeft meer details weer.

MERK

EDITORS' CHOICE