7. Het oor wil ook wat
De volgende stap is misschien een rare. Maar dit is de stap van de relativering. Je hebt goed klinkende versterkers gemaakt. Maar nog steeds heb je niet een wereldversterker gemaakt. Een versterker die echt goed is en waar niets op valt aan te merken. Soms kom je een versterker uit de winkel tegen voor een alleszins redelijke prijs en dan denk je: het wordt tijd op te houden met zelfbouw. Waarom klinkt zoiets zo goed met al die simpele flut-onderdelen. Ik doe iets niet goed. Je wordt moe van al dat geleuter over onderdelen en schakelingen. Iedereen weet het beter. Een variant van de fase van het consumentisme van stap 1 waarbij iedereen kritiekloos gelooft wat in de blaadjes staat, treedt ook op in de zelfbouwwereld. Je kent een stuk of honderd zelfbouwers en iedereen lult elkaar maar na. Steeds duurdere componenten, deze schakeling is fout, die andere schakeling is het deze maand weer helemaal, het dogmatisme viert hoogtijd. Waar blijven al die kritische en zoekende audiofielen die het als een uitdaging zien een goede versterker voor weinig geld te maken? Ik heb heel wat versterkers gehoord waar voor duizenden guldens aan onderdelen in zat uit alle uithoeken van de wereld. Ik ken een mannetje in Y en die pist over zijn trafo`s, dat soort verhalen. En soms klonk het echt voor geen meter, de mensen waren het spoor volledig bijster. Het was in deze fase dat ik besloot de PTA (Poor Man`s Tube Amplifier) te gaan bouwen: voor minder dan 400 gulden heb ik toen twee monoblokjes met 6V6 eindbuizen gebouwd. En ik ben blij dat ik dat gedaan heb. Ik zag in dat ik was doorgeschoten. Mijn eenvoudige PTA is ook nu nog een mooie versterker die ik nog steeds van harte kan aanbevelen aan de zelfbouwers (zie A&T 37). Beter zelfs dan menig veel te duur single-ended probeersel van daarvoor. Een versterker waar ik trots op ben.
8. Eigen schakelingen en verhalen schrijven
Ik vond het PTA-project zo geslaagd dat ik besloot er een verhaal over te schrijven. Ik wilde de wereld laten zien dat het ook simpel en voor weinig geld kon. Een revanche op al die dure en ingewikkelde projecten. Het was mijn eerste verhaal voor A&T en ik kreeg er veel reacties op. Zoveel reacties zelfs dat ik een vervolg wilde schrijven. Ik begon aan een tweede zelfbouw audio-leven. De PTA-plus heb ik vrij snel daarna `ontwikkeld`. Het was een eigen schakeling die niet eerder op deze manier was gepubliceerd. Overigens zeg ik er meteen bij dat er natuurlijk niet veel nieuws onder de zon is, bijna alles is al een keer ergens beschreven. De PTA-plus is de mooiste versterker geworden die ik tot op de dag van vandaag heb gebouwd. Het is de eerste versterker die alle transistor-versterkers die ik ooit gehoord heb wegvaagde. Eindelijk had ik mijn eigen doel bereikt: het werkte, het bromde niet, het zag er acceptabel uit en het klonk verschrikkelijk goed voor weinig geld. Hier had ik waarschijnlijk moeten stoppen. Doel bereikt, over en sluiten. Maar ik kreeg de smaak van het ontwerpen en schrijven te pakken. Een OTL had ik nog nooit gebouwd en dat zou de volgende uitdaging worden. Een PTA-minus, zonder uitgangstrafo dus. Dit project heeft me veel inzicht opgeleverd. Het was een complexe klus. Het is allemaal goed afgelopen. Er kwam minder vermogen uit dan ik verwacht had en het geluid was niet een niveautje hoger dan mijn PTA-plus. Overmoed wordt bestrafd. Tijd dus om er een punt achter te zetten.
