Eindelijk muziek
Ik wil mij met deze bespreking eigenlijk in hoofdzaak beperken tot ervaringen van de SE-100 delux in combinatie met de Avalons. De uitstekende ervaringen met de Magnepan luidsprekers zijn in een eerder verschenen recensie ruim aan bod gekomen. De gehele versterkerset heeft lange tijd aan gestaan om op temperatuur te komen. Zowel de SE-100 delux als de LS22 hebben minimaal een half uur nodig om de optimale bedrijfstemperatuur te bereiken. Toen ben ik er echt goed voor gaan zitten.
Als eerste uit het rek gepakt de 24 karaat hit cd van Elvis Presley op het DCC-Compact Classics label. Een fantastische geremasterde cd van “The King“. Deels in mono en deels in stereo opgenomen. Ik begon met nummer 13, Are You Lonesome Tonight, een beetje melodramatisch nummer maar oh zo ingetogen gezongen en fraai opgenomen. Op deze track krijgt Elvis muzikale steun van het achtergrondkoortje “The Jordanairs” en hij wordt begeleid door een akoestische gitaar en een bas. Het leuke van deze song is dat de verlichting in de studio uit was tijdens de opname en het nummer volledig in het donker op master tape is gezet. Dat had tot gevolg dat Elvis de microfoon niet kon zien en er regelmatig tegenaan stootte. Alleen in een goed uitgebalanceerde set is het microfoongebonk van Elvis in de allerlaagste regionen te horen. Bovendien komt in de opname de droogte waarmee zijn stem is geregistreerd goed naar voren. Op de mono-opgenomen tracks zoals Heartbreak Hotel en Love Me komt de stem exact uit het midden. Het Rock and Roll nummer Hound Dog spettert uit de Avalons en het voetje gaat op de maat mee.
Uiteindelijk via het Rockabilly nummer Jailhouse Rock beland ik bij “Good Old Rock And Roll” Mister Fats Domino. Via Fats is de stap naar Memphis Slim, Willie Dixon en andere grootheden nog maar klein. Al gauw volgen dan ook nog meer cd’s uit die tijd. Diverse verzamel Rock and Roll & Blues cd’s verdwijnen één voor één in m’n cd-lade. Zal ik naar boven gaan en vet in m’n haar smeren? Het stoort eigenlijk niet eens dat bepaalde nummers in mono opgenomen zijn, het hoort bij de muziek uit die tijd. Het is misschien een goed moment dat ik een draaitafel aan ga schaffen …….. zucht. De nostalgie komt naar boven en mist zijn uitwerking niet, ik verlang naar meer. Waarom zulke cd’s zult u zich afvragen en geen gezoek naar cd’s waar de hifiset zo geolied en gelikt op klinkt. Ik vind dat nu juist het geheim van een goed klinkende set. Je luistert dan niet meer technisch en of alles wel in balans is, maar je luistert of de emotie in de muziek overkomt. Is de magie er dan word je ook met zulke oude cd’s meegesleurd, in dit geval naar het verleden. Je hebt maar een paar goede referentie cd’s nodig om te horen waar een set toe in staat is. Om die eigenschappen van de set vast te stellen werden heus wel de referenties gedraaid en die zijn zeer kritisch beluisterd. Tot dat moment blijven we nog even in nostalgie hangen (zij het iets later in de tijd).
Ik pak dubbellaar The Wall van Pink Floyd op het UltraDisc MFSL label. Ik zoek disk 1 als eerste en plaats deze in het Teac loopwerk en toets play. Het eerste nummer, In The Flesh, dendert vol overgave je kamer binnen en dan weet je direct waar het paar 2 x 100 watt SE-100 delux toe in staat is. Als nummer 1 in nummer 2 overgaat, krijgt het geluid van een huilende baby de overhand. Mijn hond, die in haar mand ligt te slapen, heft op dat moment haar zware hoofd op en kijkt geschrokken de kamer in. Ik zie haar haast denken ……. een huilende baby ?? Een beter bewijs van realisme kun je eigenlijk niet hebben. De instrumenten en stemmen van dit roemruchte Pink Floyd viertal staan mooi los in de ruimte en zeker de drums en de bas worden diep, krachtig en detailrijk weergegeven. De overgang van nummer 3 naar 4 is daar een goed voorbeeld van. De helikopter zwenkt boven je hoofd en vervolgens komen de kickdrum en bas lekker doch heftig inzetten. Dit is genieten ten voeten uit. Doch ook subtiliteit is niet uit het oog verloren, een man die struikelt, het fluitje, alles zit erin. Al is dit niet de sterkste kant van deze versterkers. Later daarover iets meer.
Na cd 1 volgt al spoedig cd 2. Ik vind persoonlijk dat je deze twee cd’s altijd achter elkaar moet draaien. Ik merk dat ik in mijn enthousiasme haast niet uitgepraat raak over Pink Floyd. Wil graag kwaliteiten van beide cd’s graag bespreken. Helaas blijf ik u dat schuldig want moet ik verder.
Er zijn nog veel meer mooie cd’s die gedraaid kunnen worden. Ik ga nog een stukje vooruit in de tijd, naar eind jaren tachtig. Dat is een periode waarin de Ierse popgroep U2 begon door te breken. Eerst met de cd “The Unforgettable Fire” en daarna met één van hun beste cd’s “The Joshua Tree”. Eveneens uitgebracht op het MFSL label. Ik beperk mij tot track 10 “Exit”. Een puur elektronisch bombastisch nummer, dat begint met de elektrische bas van Adam Clayton en de snijdende stem Bono. De stem wordt via deze combinatie erg mooi los in de ruimte geplaatst. Vervolgens wordt het duo overdonderd door drummer Larry Mullen en gitarist The Edge. Het viertal begeeft zich letterlijk virtueel op weg naar een dynamisch hoogtepunt. Aan het eind sterft dit nummer langzaam uit als in een soort koker weergegeven. De klanken glijden terug de Avalons in, net zoals ze er ook uit zijn gekomen. Genoeg bombastisch geweld want hoe klinkt de set SE-100 delux met kleiner en meer ingetogen muziekopnamen.
Daarvoor heb ik diverse cd’s van de ons allen bekende vriendinnen Patricia Barber, Diana Krall, Cassandra Wilson, DeeDee Bridgewater, Ella Fitzgerald en meer uit de kast gehaald. Luisterend naar deze cd’s komt naar voren dat de sterkste punten van de SE-100 delux toch vooral in de kracht zit. De subtiliteit die voorkomt in de muziek Cassandra Wilson op de cd Rendez-vous wordt minder gevoelig weergegeven dan waar bijvoorbeeld de Audio Research CA50 toe in staat is. De percussie klinkt net een fractie minder los en swingend, net als de stem van Cassandra. Ik noem het maar “sensitivity”,die achter blijft ten opzichte van het hoogst bereikbare niveau van de CA50. Hetzelfde geldt met jazzy muziek van Diana Krall. Ook hier weer minder de “sensitivity” in de stem, maar daarentegen worden de aanslagen op de piano en het aanzetten van haar stem in bepaalde nummers toch accurater weergegeven. Edoch het geheel boet in aan sfeer en emotie. Wat wel altijd merkbaar is, is de autoriteit die de versterkers uitstralen. De power onderin is er altijd en de versterker weet de laagste tonen aan de basunits te ontfutselen en zo voor de luisteraar bloot te leggen. Op dat punt moet mijn CA50 in de SE-100 delux zijn meerdere erkennen.
