Na het indrukwekkende verbale statement is het tijd voor een korte pauze. Maar in tegenstelling tot wat we verwachten begint ineens de eeuwenoude villa vervaarlijk te schudden en te trillen. Een aardbeving of ander natuurgeweld? Niets van dit alles, want feitelijk is dit subsonische bijna filmische geweld, niets anders dan een lokmiddel om alle bezoekers zo snel mogelijk naar buiten te krijgen. Daar aangekomen is het inmiddels aardedonker en in eerste instantie zien we vooral het enorme aantal vuurschalen die de lange paden en tuin op een mysterieuze wijze prachtig uitlichten.
We dalen de hoge trappen af, maar op het moment dat we allemaal beneden staan op weg naar de partytenten voor een verfrissend drankje, wordt onze aandacht het volgende moment getrokken door een van de mooiste en indrukwekkende lasershows die we ooit hebben gezien! Dit zijn niet zomaar een paar gekleurde laserbundels die op vrolijke wijze het luchtruim in priemen, maar een zeer geavanceerd visueel spektakel zonder weerga! Want waar eerst nog zichtbaar de villa stond, is deze het volgende moment omgetoverd tot iets adembenemend magisch.
Het is moeilijk uit te leggen wat er met je gebeurd als je met 180 mensen met werkelijk open mond onder de stemmige gloed van tientallen vuurschalen, ineens een bestaande villa in een bijna levend wezen ziet veranderen. Maar het is zowel bizar als erg onwerkelijk. De show begint met het in steeds fellere en intense kleuren volgen van zowat alle contouren en details van het toch al zo mooie bouwwerk. Terwijl het volgende moment onder steeds krachtiger aanzwellende muziek, het gebouw een compleet eigen leven gaat leiden. Ramen komen en ramen gaan, solide muren die ineens de gedaante van een heuse waterval aannemen, een dak wat ineens als door een reuzenhand wordt opgetild en meer van die ‘tovenarij’. Uiteindelijk mondt dit uit in een prachtige visualisatie waarbij de totstandkoming van de Ex3ma heel knap gevisualiseerd word. Echt indrukwekkend. Ik weet niet wie dit allemaal heeft verzonnen, maar het heeft op een ieder een diepe indruk gemaakt en is een dikke onderstreping van de mythevorming van dit Italiaanse merk.
Ook indrukwekkend: de dode ruimte bij Sonus Faber
The creation of the extreme
Na deze spectaculaire pauze zijn de creatieve uitspattingen nog niet voorbij en worden we in de nu volledig verduisterde presentatiezaal getrakteerd op de prachtig gemaakte film die inmiddels ook wereldwijd op internet en uiteraard ook de Sonus Faber website is te vinden. Na afloop is het eerst doodstil totdat twee grote lichten aanfloepen en onder luid applaus en een staande ovatie, op het podium de werkelijke Ex3ma wordt onthuld. Voor mij staat één van de meest bizar vormgegeven Italiaanse monitorluidsprekers die ik ooit heb gezien. Zelfs op tien meter afstand van het podium, spat de kwaliteit er werkelijk vanaf en lijkt de vormgeving eerder op een product uit het Amerikaans Stealth programma dan op een klassiek Sonus Faber ontwerp. Bij nadere beschouwing en vooral dichterbij wordt de Italiaanse eer dan toch weer gered. Want naast de typische Red Violin kleur blijkt ook het mooie lijnenspel en al die fraaie kleine details die vaak zo kenmerkend zijn voor Italiaanse producten, wel degelijk aanwezig te zijn. Vooralsnog worden er dertig paar van deze jubileumspeakers uitgegeven tegen een vermoedelijke prijs die zeker de € 60.000,- per paar zal halen.
Filter en carbon behuizing Sonus Faber Ex3ma
Ondanks de late uurtjes van de vorige dag moeten we op dag 2 weer vroeg uit de veren. Iets wat door de meteen bovendrijvende adrenaline toch minder moeite kost dan verwacht, want vandaag staat een bezoek aan de Sonus Faber fabriek zelf op het programma! Finally, the proof of the pudding… Het is onze beurt om deze door mystiek en kwaliteit omgeven fabriek te bezoeken en het productieproces en de werkwijze met eigen ogen te aanschouwen. Een elektrische schuifdeur schuift geluidloos opzij en we zijn binnen!
Feitelijk kunnen we twee richtingen uit. Rechtdoor op de begane grond waar naast het grote magazijn en kantine, zowel de luidspreker ontwikkelruimtes als luisterruimte zijn gesitueerd of de trap op naar boven waar naast de diverse kantoren, ook het ‘echte werk’ plaats vindt en de vele Sonus Faber modellen worden geassembleerd.
Omdat de nieuwsgierigheid voor een heuse Ex3ma demo het al snel wint van het productieproces, lopen we vrijwel meteen alle vier rechtdoor. Al snel komen we in een grote ruimte terecht met rekken vol topmodellen van onder andere Audio Research en McIntosch, waarbij zowel solid state als buizen in grote getale voorhanden zijn. Aan de andere kant van de ruimte staat een deur open en komen we in de dode ruimte waar de metingen aan de luidsprekers worden verricht. Maar waar we ook staan, de lokroep van de Ex3ma komt overal bovenuit. Gelukkig wordt onze nieuwsgierigheid niet veel langer meer op de proef gesteld en worden we door Paolo Tezzon persoonlijk opgehaald om vervolgens de middelgrote luisterruimte van Sonus Faber met z’n vieren te kunnen betreden. Ik schat de oppervlakte iets van 5 x 7 meter en naast de behandelde wanden met een open structuur, zijn er verder een behoorlijk aantal akoestische maatregelen zichtbaar. Het volgende wat natuurlijk meteen opvalt, is het eigen ontwikkelpaar van Paolo zelf.
Het zijn Ex3ma’s in een ietwat andere afwerkingsvariant (matte lak voor de houten zijwangen in plaats van pianoglans) dan de definitieve exemplaren, maar is verder in technische zin wel exact hetzelfde. De opstelling is opvallend en onorthodox. De weergevers zijn namelijk met een bovengemiddeld grote toe-in opgesteld, waarbij de luidsprekers elkaar zelfs enkele meters vóór de comfortabele luisterbank kruisen! Een opstelling die ik tot op heden alleen vaak bij Marantz-coryfee Ken Ishiwata heb gezien en doorgaans de ruimte invloeden van een bepaalde ruimte minimaliseert, terwijl over een grote breedte een goede stereowerking ontstaat. Als bron wordt gelukkig van een echte hoogwaardige cd-speler gebruikgemaakt (Wadia S7i), terwijl ik over de versterking niets kan vertellen. Vooral omdat deze onder een zwarte doek over het audiorack is geplaatst.
Al vanaf de allereerste klanken is er meteen sprake van een bijzonder goede, maar ook sterk afwijkende weergave in positieve zin. Bij de Ex3ma in deze opstelling is er namelijk geen sprake van klanken en muzieknoten die de luisterruimte overstromen, maar is het meer een staccatowaterval van pulsen en transienten die letterlijk op ons af worden gevuurd! Mijn hemel, wat een expressie, moeiteloze verwerking van dynamische contrasten, gestokenheid en extreme afwezigheid van compressie! Dit soort eigenschappen zo uitgesproken geëtaleerd, roept voor mij meteen raakvlakken met de formule 1 op. Ook de enorm snelle start en stoptijden en het gehoormatig volledig ontbreken van versmering of ongewenste energieopslag, onderstrepen dit nog eens extra.
Het uiteindelijke gevolg is een werkelijk enorm pakkende en direct klinkende weergave met uit het niets opdoemende klanken en dat alles ook nog eens perfect in verhouding tot elkaar. Dat ook het instelbare basmembraan perfect zijn werk doet, blijkt wel als we Paolo vragen om eens een andere instelling te kiezen. Zodra hij aan de knop aan de achterzijde draaide, is meteen te horen dat het laag aan impact verliest, of bij een te lage demping juist ietwat traag en vol word. Een zeer nuttige tool die een perfecte match met de kamer akoestiek mogelijk maakt! Dat deze overtreffende trap eerlijk klinkende weergevers ook wel in kunnen zijn voor een potje romantiek, blijkt wel wanneer als laatste wat zwoele atmosferische jazz met sax, brushes op de drums, piano en contrabas wordt weergegeven. Zelden tot nooit werden deze instrumenten zo levensecht en tastbaar voor ons neergezet, wat de wederom extreme prijs van € 60.000,- voor een paar monitorluidsprekers, toch in een ander daglicht stelt.
