Omdat de NA-11S1 al wat uurtjes op de teller had staan, was inspelen niet echt noodzakelijk. Een beetje acclimatiseren was voldoende en daarom werd direct na het aansluiten de onvolprezen internetzender Avro's Baroque Around The Clock aangezet voor een nacht en een dag onopdringerig doch smaakvol opwarmen. Geduld is een schone zaak, maar mijn nieuwsgierigheid was te groot, dus natuurlijk werd er vanaf de eerste klanken al met een half oor geluisterd. Daarbij vielen twee dingen op: het grote stereobeeld en de forse 'druk' in het geluid. Mind you, dat was dus met een (weliswaar zeer goed klinkende) internetstream van 256 kb/s! Dat beloofde wat voor de serieuze luistersessies.
De volgende avond vond de eerste van vijf intensieve luistersessies plaats. Normaal gesproken probeer ik een apparaat dat ik recenseer ten minste drie weken in huis te hebben, maar de deadline voor deze recensie lag door omstandigheden erg dichtbij. Ach, ik kan me een slechter tijdverdrijf voorstellen dan naar een schitterende netwerkspeler te luisteren. Ik besluit de 'usual suspects' van mijn recensie-playlist een keer te laten voor wat ze zijn en luister als eerste naar een album dat ik onlangs aan mijn collectie toevoegde. Axel Schultheiss is een getalenteerde gitarist die op zijn album On Wings (Ozella Music OZ020CD, via Linn Records, 24/44.1 download) een prachtige sfeer weet te scheppen met weidse klanken en ontspannen composities. Het gitaarspel klinkt via de NA-11S1 zeer gedetailleerd maar zonder een spoor van overdreven resolutie. De aanslagen op de metalen snaren zijn razendsnel en dynamisch en de warme klank bevat veel hout. De totale luisterervaring is in één woord ontspannen te noemen. Ik haal het cliché niet graag tevoorschijn, maar het maakt in dit geval het beste duidelijk wat ik voel: via de NA-11S1 klinkt digitaal opgeslagen muziek alsof ik naar een zeer goede platenspeler zit te luisteren. De ruimte waarin Schultheiss zit te spelen wordt levensgroot rondom mijn luidsprekers afgebeeld, met een niet eerder gehoorde breedte, diepte én hoogte.
Als ik ter referentie overschakel naar mijn eigen streamer wordt de afgebeelde ruimte kleiner en de klank wat donkerder. Nog steeds mooi en muzikaal, maar de NA-11S1 is gewoon mooier en muzikaler. Omdat de NA-11S1 ook nadrukkelijk als externe d/a-converter is bedoeld sluit ik mijn Squeezebox Touch (met Soundcheck software modificatie) via mijn AudioQuest Eagle Eye digitale interlink aan op de coaxiale input van de Marantz. Mijn stiekeme wens dat het vooral de upsampling converter in de Marantz is die voor de veel betere klank zorgt wordt slechts ten dele vervuld. De verbetering ten opzichte van mijn eigen d/a-converter is evident, maar haalt niet het niveau van wat de geïntegreerde netwerkspeler presteert. Blijkbaar is de jitter van het digitale signaal binnen de NA-11S1 toch nog een stuk lager dan op de digitale uitgang van mijn Squeezebox.
Een andere favoriet om de ruimtelijke weergave te testen is de track Sweet And Bitter van het album A Search For The Unexplored van A Forest Called Mulu, een project van Tom Holkenborg (Kong, Junkie XL) dat een schitterend geproduceerde mix van ambient soundscapes en drum&bass bevat (Keytone KYT 796 CD). Aan het begin van de track hoor je allerlei druppelachtige elektronische geluiden die ver buiten de luidsprekers door het geluidsbeeld dwarrelen. Zoals ik al een beetje had verwacht is de 'bubble' waarin dit allemaal plaatsvindt een stuk groter dan ik gewend ben. De elektronische bas die hier subtiel onder pulseert is behoorlijk laag, dat wist ik al, maar de kracht en diepte die de NA-11S1 er aan meegeeft zijn verbluffend. Dan manifesteert zich ook het grootste voordeel van een goede weergave van het (sub)laag: ik zit echt midden in de muziek, tijd en ruimte lijken te vervagen.
Altijd leuk als je eigen set, waar je al jaren naar luistert en die je als je broekzak denkt te kennen, je op dit soort momenten toch nog weet te verbazen. Net als bij Axel Schultheiss is de klank groots en gul, maar nooit overdreven fel van kleur of aangezet in het hoog. Tijdens de presentatie van de NA-11S1 lichtte Ken Ishiwata zijn klankmatige tuning toe. Hij is nadrukkelijk niet op zoek naar de ultieme resolutie maar geeft de voorkeur aan een fraai ruimtelijk beeld en een natuurlijke, misschien heel licht naar warm neigende klank van stemmen en instrumenten. Dat hoor ik duidelijk terug in de weergave bij mij thuis, en het is een verademing.
Okee, de natuurlijkheid, ruimtelijkheid, dynamiek en laagweergave van de Marantz NA-11S1 behoren dus tot de absolute eredivisie, maar dat blijft allemaal toch een beetje een technisch luisterverhaal. Hoe zit het met de overdracht van emotie? Daar moet het album Adventures In Your Own Backyard van Patrick Watson (Domino DNO 321) uitsluitsel over geven. Deze warme en intieme opname druipt ervan. Al bij de eerste klanken van de eerste track (Lighthouse) kun je me opdweilen.
Gloeiendegloeiende wat is dit lekker. De wat omfloerst klinkende en aarzelend gespeelde arpeggio's op de piano klinken alsof het instrument voor me staat en als na een seconde of twintig de hoge stem van Watson invalt, beginnen mijn ooghoeken al te prikken. Als rond 3'10 boven een aanzwellend akkoord het trompetje weerklinkt dat me aan alle Italiaanse westerns uit de geschiedenis doet denken, houd ik het niet meer droog. Wel eens een privé-concert gehad waarbij de zanger het speciaal tegen jou had? Ik inmiddels wel dus.
