ARTIKEL

HiFi ABC (S...Z)

Item: HiFi ABC
Author: Redactie HiFi.nl

Redactie HiFi.nl | 01 januari 2000

Kies een beginletter van een trefwood

S...Z - G...R - S - T - V - W - Z

S-VHS. Super-VHS (S-VHS)

S-VHS staat voor Super-VHS en kwam in 1987 op de markt. Het is een verbeterde versie van VHS, die meer beeldlijnen kan opslaan dan standaard VHS (namelijk 400 in plaats van 240). ?Dit is mogelijk door het kleur- en helderheidsignaal gescheiden aan te bieden aan bijvoorbeeld een televisie. Hierdoor kan een circuit, welke het helderheidssignaal en het kleursignaal samenvoegt tot een CVBS-signaal (color, video, blanking and sync) of (Composiet video), zowel in de videorecorder als de televisie vervallen. ?Dus minder verlies in de signaaloverdracht met als gevolg een hogere scherpte van het beeld. ?Nog beter is de overdracht via RGB-aansturing (rood, groen en blauw). Dit wordt veel gebruikt bij computers en professionele apparatuur.

Sample Frequentie

Onder de bemonsteringsfrequentie (Engels: sampling rate) wordt, onder meer bij digitale signaalbewerking en regeltechniek, verstaan: de 'snelheid' (frequentie) waarmee een continu signaal wordt bemonsterd tot een tijd-discreet 'digitaal' signaal, opgebouwd uit samples ('monsters'). De bemonsteringsfrequentie wordt uitgedrukt in de eenheid hertz, of in bemonsteringen per seconde. ?Bij het omzetten van een analoog in een digitaal signaal, analoog-digitaal conversie, moet in het algemeen het analoge signaal worden bemonsterd — dat wil zeggen gemeten of afgelezen — op discrete tijdstippen die op zekere intervallen van elkaar liggen. De tijdsduur van zo'n interval is afhankelijk van de toepassing, maar wordt begrensd door het Nyquist-Shannon bemonsteringstheorema. De bemonsteringsfrequentie is de inverse van deze intervaltijdsduur: hoe korter het interval, hoe hoger de frequentie. ?In het algemeen geldt dat met een hogere bemonsteringsfrequentie signalen met een hogere frequentie gecodeerd (omgezet) kunnen worden. ?In de digitale audio wordt gebruik gemaakt van analoog-digitaal conversie en digitaal-analoog conversie. Dit laatste houdt in dat een digitaal geluidsbestand wordt omgezet in het bijbehorende analoge signaal. Ieder signaalmonster wordt met een vast aantal bits gekwantiseerd. Per signaalmonster wordt dus in het digitale bestand een vast aantal bits gebruikt. ?Een typische waarde voor de bemonsteringsfrequentie, het aantal signaalmonsters per seconde, van een Audio-CD is 44.1 kHz. Dit betekent dat er 44.1 duizend monsters per seconde worden genomen van het audio-signaal. Bij Dvd-Audio kan een nog hogere bemonsteringsfrequentie worden gebruikt, namelijk 192 kHz.

Sampling Frequentie of Sampling Rate

Satellietluidsprekers

Luidsprekers die gekenmerkt worden door hun kleine afmetingen. Juist door hun formaat zijn satellietluidsprekers makkelijk en minder opvallend te plaatsen in het interieur. De luidsprekers kunnen zo klein zijn doordat ze niet de laagste tonen verzorgen. Hiervoor wordt een aparte lage-tonenluidspreker (subwoofer) gebruikt.

Shuffle Play

Een functie op CD-spelers die de gebruiker in staat stelt om de afgedraaide CD in een willekeurige volgorde te beluisteren.

Signaal

Door de bron afgegeven hoeveelheid energie

Signaal-ruisafstand

De signaal-ruisverhouding, SNR of S/N (Engels: Signal to Noise Ratio), is een maat voor de kwaliteit van een signaal waarin een storende ruis aanwezig is. De SNR geeft het vermogen (sterkte) van het gewenste signaal in verhouding tot het vermogen van de aanwezige ruis.

Signaal-ruisverhouding

De in decibel uitgerukte waarde tussen de ruis en het maximale geluidsniveau

Sinus

Zuivere analoge golfvorm

Snaaraandrijving

Het middels een snaar overbrengen van de beweging van een poelie of as naar een plateau

Spikes

Spikes zijn hulpmiddelen die gebruikt kunnen worden om apparatuur "los te koppelen" van de ondergrond. De specifieke werking van de spikes is het afvoeren van ongewenste energie en het tegenhouden van het ontvangen van resonanties e.d.

Spoelenrecorder

Een spoelen- of ook bandrecorder is een apparaat waarmee op banden audiosignalen kunnen worden opgenomen en afgespeeld. Oorspronkelijk was een bandrecorder een apparaat met ingebouwde versterker en luidsprekers. Later kwamen er ook bandrecorders die aangesloten konden worden op een versterker, deze noemde men tapedeck.

Spoorbreedte

De breedte van het magneetspoor op een band van een cassette of bandrecorder

Spoorindeling

De wijze waarop de diverse sporen worden ingedeeld op een band van cassette of bandrecorder.

Stereofonie (Stereo)

Stereo verwijst over het algemeen naar tweekanaals geluidsopname en/of weergave: een opname die gelijktijdig voor twee luidsprekers een signaal bevat, in tegenstelling tot een monoraal geluid, waarvoor één kanaal wordt gebruikt. Een mens hoort van nature stereo. Met twee oren is men in staat twee verschillende signalen te verwerken (links en rechts) en de menselijke hersenen kunnen hieruit een zekere mate van ruimtelijkheid in het geluid waarnemen, dit is stereo. Het principe van een stereo-opname is deze ruimtelijke luisterervaring vast te leggen door deze twee signalen als twee aparte kanalen op te nemen. Het doel van stereo-weergave is dat door middel van het weergeven van deze twee aparte kanalen de twee verschillende signalen de ruimtelijkheid (voor een deel) reproduceren. Bij mono-geluid is dit niet mogelijk. Men spreekt bij stereo dus over een linker- en een rechterkanaal.

Subwoofer

Een subwoofer is een luidspreker die speciaal is gemaakt voor de weergave van lage tonen. Er zijn twee soorten subwoofers te onderscheiden: actief (met ingebouwde versterker) en passief (geen versterker ingebouwd). Een subwoofer kan voor veel audio en Home Cinema oplossingen een welkome aanvulling zijn.

Surround Sound

Surround Sound is een verzamelnaam voor een audio systeem waarbij verschillende luidsprekers aangestuurd kunnen worden. Het gaat dan om: voor-, achter- en een centerspeaker. Eventueel kan hier ook een subwoofer aan toegevoegd worden. Met een Surround Sound wordt een sterk driemensionaal effect gecreerd. Zie ook: Dolby Digital en Dolby Surround Pro Logic.

Sweetspot

Het punt in de (luister)ruimte waar het geluid het beste klinkt.

Tapedeck

Bandrecorder die geen eigen ingebouwde eindversterker heeft. Zie ook: Bandrecorder

Tegenkoppeling

Het aan de uitgang beschikbare signaal deels terug voeren naar de ingang ter vermindering van vervorming en verhoging van de stabiliteit.

Terugkoppeling

Het aan de uitgang beschikbare signaal deels terug voeren naar de ingang. Ter vermindering van vervorming en verhoging van de stabiliteit.

Tipmassa

Effectieve massa van de naaldpunt. ?Hoe lager, hoe beter de weergave van de hoogste tonen. ?Een waarde van rond 1 mg is uitstekend.

Toshiba Link (TOSLINK)

Een optische fiber interface op basis van het S/PDIF protocol. Ontwikkeld door Toshiba. Wordt gebruikt voor het transporteren van digitale signalen.

Transistor

Een transistor is een elektronisch onderdeel, waarmee versterking kan worden bereikt. De transistor is stroomvoerend en door de hoeveelheid stroom aan de basis te regelen, ontstaat en grotere of kleinere mate van versterking (stroomdoorvoer als water in een kraan).

Trillingen

Een trilling of oscillatie is een periodiek herhaalde omkering van de bewegingsrichting. Een trilling wordt vaak veroorzaakt door de verstoring van een stabiele evenwichtsituatie. ?Een voorbeeld van een trillend systeem is een massa op een veer die in beweging is gebracht, of een slinger in een klok. Ook de naald van een platenspeler vertoont een trilling als hij de groef in een grammofoonplaat volgt, al is deze trilling minder regelmatig dan de andere voorbeelden. Zoals uit dit laatste voorbeeld al blijkt, hebben trillingen een sterke relatie met geluid. Geluid is een trilling van de lucht.

Tuner

Component waarmee FM en (vaak) AM radiosignalen ontvangen kunnen worden.

Tweeter

Een tweeter is een luidspreker die vooral is ontworpen om hoge tonen weer te geven, en vormt daarmee onderdeel van een luidspreker van bijvoorbeeld een Hi-Fi installatie. De meest moderne (2003) luidsprekerkasten voor Hi-Fi systemen bevatten 2 of 3 luidsprekers, waarvan de kleinste een tweeter wordt genoemd. Een tweeter heeft over het algemeen een frequentiebereik van 2000 tot 20.000 hertz. Sommige tweeters gaan nog hoger, al is dit boven de gehoorgrens van het menselijk gehoor.

Tweewegsysteem

Een komplete luidsprekerbox met een speaker voor de hoge en een voor de lage tonen en een scheidingsfilter

Versterker

Een versterker versterkt een binnenkomend audiosignaal naar een dusdanig signaal wat meerdere luidsprekers kan aansturen. Maar de versterker kan ook nog meer dingen doen (meer is niet perse beter). Een versterker kan het geluid corrigeren, de geluidssterkte en toon- regelen. Een (geintegreerde) versterker bestaat uit twee delen: een voor (of regel-) versterker en een eind- (of kracht)versterker. Zie ook: Geintegreerde versterker, Voorversterker en Eindversterker.

Versterking

Het proces waarwbij een zwak audiosignaal (wat bijvoorbeeld wordt opgewekt door een microfoon) wordt versterkt en eventueel gecorrigeerd.

Vervorming

Elke afwijking van het origineel

Videorecorder

Een videorecorder is een apparaat waarmee beeldsignalen opgenomen en afgespeeld kunnen worden op videoband. Deze banden zijn of waren verkrijgbaar in verschillende typen: Ampex, Betamax, Betacam SP, Hi 8, S-VHS, U-matic, VCR, VHS, Video 8 en Video 2000.

Voorversterker

Een voorversterker ontvangt een audiosignaal en stuurt dit door naar een of meerdere eindversterkers. Een voor- of regelversterker heeft vaak meerdere functies. De belangrijkste zijn: volumeregeling, klankregeling en bronkeuze.

Weerstand

Een elektrische grootheid uitgedrukt in Ohm

Woofer

Een woofer is een luidspreker die speciaal geschikt is voor de weergave van geluid met lage frequentie, de lage tonen. ?Afhankelijk van de diameter van de luidspreker en tal van variabele waarden is een woofer in staat de lage tonen weer te geven. Een grote diameter zal resulteren in een groot bewegend oppervlak. De geluidsdruk, met bijvoorbeeld 1 watt of 2,83 volt zal relatief groot zijn. Maar tegelijk zal de massa ook wat groter zijn dan die van een kleinere woofer. Hierdoor kan deze luidspreker doorgaans lagere tonen weergeven, mits de kastconstructie klopt. ?Woofers zijn er in de standaardmaten: ca. 45cm, 38 cm, 30 cm, 25 cm, 20 cm, en 17 cm. Worden ze nog kleiner dan zijn het meestal laag-midden-toners. Woofers hebben net als tweeters te maken met bundeling als gevolg van het feit dat afgestraalde tonen op een gegeven moment een kleinere golflengte hebben dan de diameter van de luidspreker. Hierdoor zijn kleinere luidsprekers vaak beter te gebruiken voor de weergave van middentonen tot ca. 3000 hertz. Om deze reden zijn luidsprekers van 17 cm en 13 cm doorgaans niet alleen woofer maar ook middentoner. ?De woofer verplaatst lucht en werkt het efficiëntst als er geen akoestische kortsluiting ontstaat. Om die reden is de behuizing (de luidsprekerbox of de kastconstructie) bepalend voor de prestatie.

Wow

Wow is een langzame snelheidsafwijking die zich voornamelijk op ?platenspelers en op cassette recorders manifesteert. Het wordt veelal ?veroorzaakt door een slechte voeding, kromme grammofoonplaten, concentrische ?aandrijfwielen, een slechte kwaliteit motor of een aandrijfsnaar die aan ?vervanging tot is.