In de kleine opstelling is het even wennen om te schakelen tussen de klassieke XA30.5 en de nieuwe XA25, mede omdat de XA25 nog redelijk nieuw is en pas na langer spelen steeds meer een Pass karakter gaat krijgen. Maar er blijven verschillen bestaan die niet gaan over “beter of minder”, maar over “anders”. Want de klank van de XA25 is anders dan die van de XA30.5 merk ik keer op keer. Aan de hand van muziekfragmenten zal ik proberen te beschrijven wat mij overkomt met de XA25 spelend op de Harbeth’s.
Pass Labs XA25 - Luisteren
Erg mooie muziek haal ik van het laatste album van Katie Melua, zang van een Georgisch vrouwenkoor en begeleiding veelal door akoestische instrumenten. De kunst is om die dames uit het koor allemaal een plaatsje te geven zonder de samenhang te verwaarlozen. De XA25 zet het koor neer in een breed en luchtig beeld, zowel uitstrekkend in breedte als in hoogte en diepte. De tweede track van “In winter” kreeg de naam River en daar speelt Katie de hoofdrol met een geweldig mooie stem die helemaal los weet te komen van de set en geprojecteerd is in de ruimte. Duidelijk veel verder naar achter geplaatst galmt het koor mee. Een gitaar is onderdeel van het geheel dat in alle eenvoud prachtig weerklinkt. Zo gaat het de hele cd verder, steeds meer juweeltjes komen voorbij waarbij de XA25 slaafs volgt wat wordt aangeboden.
Een ander recent juweel is de nieuwe cd van Patricia Kaas en dan in het bijzonder de bonus cd uit de luxe editie. Daarop staan een vijftal nummer die unplugged zijn opgenomen. Alleen piano en zang in de eerste track Adele. Er is niet zo veel voor nodig om Patricia in mij te laten kruipen, met de XA25 gaat dat gepaard met rechtopstaande haren op de armen. De Harbeth staat bekend om zijn mooie middengebied, de XA25 voedt de luidspreker zonder kleuring of toevoeging. Zuiver en snel. Sneller dan de XA30.5 die duidelijk slomer is dan deze nieuwste telg. Pass Labs had met de .5 serie de naam wat langzaam te zijn, ook bij mij, maar dat is verdwenen met de XA25. Die laatste klinkt bovendien wat frisser en meer zakelijk, heeft minder de romantische neiging om je met muziek te omarmen. Daarmee is de XA25 eerlijker geworden, waarbij ik niet kan oordelen welke soort weergave u als luisteraar liever heeft.
Pass Labs XA25 - Als geslepen kristal
The ground is een highres opname van het Tord Gustavsen Trio en brengt mij in de jazz sfeer. Wie denkt dat ultieme detailweergave voorbehouden is aan klasse D schakelingen komt van een koude kermis thuis met de XA25. Bekkens zijn filigraan op de achtergrond waar langzaam wat meer percussie loskomt. Piano speelt de hoofdrol met daarnaast een geplukte bas. Zoals het een echte klasse A versterker betaamd heeft de XA25 een vloeiend karakter waarbij de muziek de kamer in stroomt en niet in de ruimte wordt geslingerd. Ik ben niet voor niets sinds mijn jonge jaren gegrepen door deze techniek.
Ok, het vreet stroom, de versterkers zijn duur en ze worden warm. Daar staat tegenover dat ze echt met muziek weten om te gaan, subtiel, ook krachtig, gedreven en vooral heel natuurlijk klinkend. Voor luidsprekers met een laag rendement kies ik voor transistor klasse A, voor hoorns en hoog rendement systemen desnoods voor buizen in klasse A. In mijn enthousiasme vergeet ik haast het spel van het trio, met een ver opengeschroefd volume geniet ik van de dynamiek en de spanning. Mooi, heel mooi en zo zuiver als geslepen kristal. Ook uit het verre noorden komt Ane Brun die live Big in Japan laat horen. Iets anders dan de jazz van daarnet, passend in het geheel van rustige en vooral akoestische muziek.
Weer die ontzettend goed getroffen stem die mij destijds al deed besluiten om privé voor Pass labs te kiezen. De versterkers hebben iets “speciaals” dat ongrijpbaar en haast niet te beschrijven is, maar wel onder je huid kruipt en herkenbaar blijft in de vorm van gemak, gedrevenheid en eerlijkheid. Op True colours van dezelfde cd is het een piano die staat als een huis. Ane grijpt je bij de strot, dwingt tot luisteren en brengt het nummer met een gevoeligheid die Cindy Lauper overstijgt. Na een week alleen maar luisteren naar de XA25 weet ik niet meer precies hoe de XA30.5 hier mee omging, het maakt ook niet uit, die is niet meer te koop en wie een beetje betaalbaar een Pass labs wil kopen kan gaan voor de XA25 die hier staat te schitteren.
Natuurlijk is er ook naar klassieke muziek geluisterd zoals die van Ronald Brautigam, die spelend op een forte piano een werk van Mendelssohn vertolkt. Een totaal andere klank dan daarnet met Melua en Brun. Brautigam weet op deze muziek kracht en tederheid te combineren, waarbij de kracht voornamelijk zit in het instrument. Minder romantisch, harder van klank en minder naklinkend dan een vleugel. Het spel is heel knap en boeiend, waarbij het instrument haast visueel in de ruimte komt te staan. Vooral als ik wat harder speel komt alles tot zijn recht en bloeit het systeem op onder de dwang en strakke hand van de XA25, die moeiteloos het spel volgt en vermogen blijft leveren met het gemak van een gewichtheffer die een baby draagt.
Meer instrumenten staan op een opname van het Holland Baroque Society dat samen met Rachel Podger La Cetra van Vivaldi speelt. Hier is het de kunst een viool niet te lieflijk en zacht af te beelden, tegelijk niet te scherp te maken. Wie het meest verantwoordelijk is voor het eindresultaat weet ik niet, de bron, de DAC, de XA25 of de speakers, het klinkt binnen de beperking van een monitor speaker weergaloos goed, helder, zuiver en gedetailleerd. Des te meer benieuwd ben ik naar het resultaat op een transmissielijn die vele malen dieper gaat dan de kleine Harbeth. Dus kom ik over een week bij u terug om te beschrijven hoe de XA25 in een andere opstelling presteert.
