Juiste plaatsing
De neiging onderdrukkend om nog veel meer barok te spelen schakel ik over op Melody Gardot die met haar tweede cd My One And Only Thrill mij altijd weet te boeien. Als Who Will Comfort Me langskomt ben ik onder de indruk hoe natuurlijk ook dit weerklinkt. Is het eerst slagwerk dat breeduit spettert, later is het de blazerssectie die een puur genoegen geeft tijdens het luisteren. Naarmate ik het volume verder opendraai groeit het stereobeeld verder uit naar achteren en in de hoogte. De Excite X18 heeft het graag een streepje luider in dat opzicht, zonder dat het oorverdovend is, nog steeds spreken we over ook voor de buren acceptabele niveaus. Lekker levendig en snel zijn weer opvallende kenmerken van de weergave en als aan het einde van de track Melody van genoegen lacht, lach ik met haar mee.
Een meer ingetogen nummer als The Rain legt meer de nadruk op de stem van Gardot en hoewel de X18 niet de beste van de klas is, steekt hij wel positief neutraal uit binnen zijn prijsklasse. Indringend gebracht staat Gardot voor de band, met achter haar een breed neergezette piano. Als dit zo goed lukt dan ben ik ook benieuwd naar Over The Rainbow van Jane Monheit, ook daar is plaatsing voor veel systemen een probleem. Een slecht systeem zet de zangeres in de piano, iets beter laat haar tegen de piano leunen, nog beter een paar stappen naar voren, het ultieme resultaat is twee meter voor de band. De Excite vindt een mooi plekje op de schaal, door Jane een paar stappen voor de piano neer te zetten. Belangrijk? Ach, voor mij wel omdat het iets zegt over juiste plaatsing.
Een ander belangrijk aspect is ritme. Dave Brubeck Quartet’s Take Five is daar lekker voor. De weergave is zuiver, alleen een beetje klein in het begin. Met de piano erbij gaat dat al beter, zodra het slagwerk de overhand gaat nemen groeit er tussen de Excite en mij een band die ik niet snel zal vergeten. Heel strak, dynamisch en prachtig van klank. Binnen de beperking van de fysieke kant van een monitor indrukwekkend te noemen. Mijn eigen gesloten monitors kunnen de drums op die manier niet weergeven.
Stokoud is Private Dancer gezongen door Tina Turner, daarom of juist daardoor niet minder indrukwekkend. De opname dateert uit de beginperiode van de cd en bewijst dat opnames zelfs toen (of juist toen) meestal wel goed waren, maar dat in die tijd de digitale conversie nog een lange weg had te gaan. Ruim 30 jaar later schreeuwt de dame in een lange klacht over haar bestaan als stripper de keel schor, op een manier die kippenvel doet ontstaan. De inbreng van Mark Knopfler onderstreept zowel de tragiek van het bestaan als de kracht in de vrouw zelf. Hoor ik dat allemaal in een speaker van €1.400 per paar, dat is toch minstens knap te noemen.
Tot slot de vaak vreemde muziek van Laurie Anderson, ditmaal met My Right Eye. Hierbij komen de lage tonen tot hun recht en toont de X18 zijn bereik. Netjes en strak staat de muziek in de luisterruimte, Anderson omgeven door mystieke geluiden die uit het niets ontstaan en de achtergrond vormen voor haar duidelijk verstaanbare stem, soms aanzwellend in volume als tweede stemmen erbij komen. Een mooie afsluiting van een luisterperiode van een paar weken waarin ik de Dynaudio Excite X18 beter leerde kennen en tevens een periode waarin ik de eerste indruk opgedaan in Oisterwijk meer en meer bevestigd kreeg.
Conclusie
Bij Dynaudio hoef je nooit te twijfelen aan bouwkwaliteit en zowel bij aanschaf als bij verkoop, in verband met een upgrade naar een duurder type, is en blijft een Dynaudio zijn geld waard. Afwerking is 100% goed, het uiterlijk een tikje conservatief misschien, hetgeen past bij het merk dat gelukkig nog steeds wars is van hoogglans gepolijste ringen om de units. Naar mijn idee is met de Excite range, in ieder geval met de X18, een verandering in de afstemming gekomen die jarenlang standaard was bij Dynaudio en vele eigenaren kennelijk goed beviel. Die nieuwe afstemming die meer de nadruk legt op middengebied, minder op de lage tonen, de hoge tonen zo fraai gedetailleerd en toch zijdezacht weet te houden bevalt mij prima. Een manier van weergeven die vooral tot zijn recht zal komen in moderne luisterruimtes opgebouwd met de harde materialen die tegenwoordig worden toegepast. De strakke manier van bouwen met rechte vormen, harde vloeren met vloerverwarming en lichte transparante gordijnen, zorgen ervoor dat lage tonen minder energie behoeven. Omdat ze niet langer geabsorbeerd worden in vloerbedekking en gevoerde velours gordijnen. Daarom laat Dynaudio zien dat zij hedendaagse systemen leveren, gereed voor de toekomst en spelend op hoog niveau. De Excite X18 heeft mij dagelijks weten op te winden en het is met lede ogen dat ik het paar zie vertrekken.
