De nieuwe uit drie modellen bestaande Reference reeks, is de laatste reïncarnatie van een serie die al sinds eind zeventiger jaren met model 101, de audiomarkt onverminderd van een nieuw kwaliteitselan heeft weten te voorzien. Inmiddels zijn we vele modellen verder en is het KEF gelukt om de betekenis van deze serie niets aan waarde in te laten boeten. Nog steeds staat de naam Reference namelijk voor een bijzonder hoge kwaliteitsstandaard, waarbij de modellen een ware technologische tour the force bevatten. Daarbij worden ze ook nog eens met een enorme consistentie vervaardigd en per exemplaar dus daadwerkelijk vergeleken met een vooraf gedefinieerde referentie! Kortom KEF doet zeker geen loze belofte bij hun streven naar de hoogst mogelijke perfectie en werkelijk ieder exemplaar uit deze serie ademt dan ook pure kwaliteit uit al zijn poriën.



Reference 3
Voorafgaande aan de test vallen mij een drietal zaken direct op aan deze nieuwe reeks. Het eerste is dat KEF voor een totaal andere vormgeving dan alle voorgaande series heeft gekozen. Want verdwenen zijn alle ronde en bolle vormen en er is duidelijk voor een meer rustige en stijlvollere uitstraling met strakke en ‘schone’ lijnen gekozen. Een visuele balans die bovendien wordt gekenmerkt door een prachtig luxe en stijlvol materiaalgebruik. Een tweede aspect wat opvalt is het enorm hoge gewicht van eigenlijk alle drie de representanten. Bij nadere beschouwing wordt dit met name veroorzaakt door de werkelijk extreem solide kastconstructie in combinatie met een zware resonantiearme sandwich baffle. Een voorpaneel met een hoog gehalte aan zowel massief aluminium, bitumen als dempende elastomeren. Al deze resonantie verminderde en controlerende maatregelen laten de weegschaal uiteindelijk fors doorslaan tot 18,2 kilo voor de Reference 1 monitor, 51,3 kilo voor de hier geteste Reference 3 vloerstaander en maar liefst 60,2 kilo voor het Reference 5 topmodel! Derde en laatste aspect betreft het feit dat het van zelfvertrouwen blakende KEF bij deze Reference serie, schijnbaar nu ook vol de confrontatie met de bekende topproducten uit het niche marktsegment aan wil gaan! Wanneer het demo paar Reference 3 luidsprekers, uitgevoerd in werkelijk perfect gepolitoerd rosewood uit de slimme verpakking tevoorschijn komt, begrijp ik ook meteen waarom! Enerzijds komt dit door mijn bewondering vanwege de enorm goede afwerking met een werkelijk prachtig chique materiaalgebruik. Anderzijds verbaasd het mij toch hoe groot deze weergevers in de praktijk zijn. Nu is een hoogte van 120 cm al bovengemiddeld groot, maar samen met de bijbehorende diepte van 47 cm is het model ook daadwerkelijk prominent visueel aanwezig. Prettig is daarbij dat de breedte met zijn 20,5 cm mooi slank overkomt, waardoor het vooraanzicht samen met de heel fijn geborstelde blank aluminium voorzijde toch heel mooi met de meeste interieurs zal harmoniëren.



Keuzes maken
De reden waarom ik de Reference 3 voor mijn test boven de meer modale 1 of de reusachtige 5 heb gekozen, komt naast hanteerbaarheid toch ook voornamelijk door de eenvoud van de D’Appolito configuratie van de eerstgenoemde. In geval van de 3 wordt een laatste generatie KEF Uni-Q driver (12,5 cm aluminium midden unit en 2,5 cm geventileerde aluminium dome met speciale waveguide), zowel onder als boven geflankeerd door een eveneens in eigen huis ontwikkelde 16,5 cm aluminium woofer. Oftewel een ideale configuratie om ook in de praktijk daadwerkelijk coherente puntbron eigenschappen te verkrijgen. Naast het drietal hoog in de baffle geplaatste eenheden, bezit de Reference 3 een mooi gevormd, zeer stevig gepoedercoat metalen onderstel. Deze gewichtige maar ook elegant vormgegeven staanders, bieden zowel plaats aan de bijgeleverde spikes als de zorg voor een rotsvaste plaatsing. Vrij laag op de achterzijde is een extra luxe uitgevoerde KEF bi-wiring aansluitpaneel zichtbaar. Precies tussen een viertal prachtig verchroomde en vooral zinvol ergonomisch vormgegeven draaiknoppen, zitten de voor dit merk bekende dubbele draairegelaars. Een werkelijk geniale vinding waarmee op enorm handige wijze (het onderhuids verplaatsen van een tweetal contacten), de keuze kan worden gemaakt tussen single- of bi-wiring. Daarmee zijn we dan ook meteen verlost van de slecht presterende vaak standaard bij geleverde metalen bruggen of een noodzakelijk setje aan dure jumpers. Een bijzonder nuttige toevoeging vind ik het feit dat de complete uitrusting van de Reference 3 ook is voorzien van een tweetal verwisselbare baspijpen. Naast een verschillende lengte die ieder voor een andere laagafstemming zorgt, zijn beiden vervaardigd van een speciaal soort rubber. De korte poort zorgt daarbij voor een iets benadrukt middenlaag, waarbij het diepe laag echter sneller afvalt. Terwijl de lange variant voor een wat rechtere totaalkarakteristiek zorgt en een nog wat dieper doorlopende laag. Doordat de poorten vrij gemakkelijk kunnen worden verwisseld, kan zelf voor de best mogelijke balans in een bepaalde ruimte worden gekozen.



Techniek
Hoewel het vaak maar weinig over de klank zelf zegt, maar toch leuk is om te weten, volgt hier een korte opsomming van de meest interessante technische gegevens. Het opgegeven rendement is met 87,5 dB wat lager dan gemiddeld en samen met de minimale impedantie van 3,2 Ohm is dus een gezond potente en stabiele versterker gewenst. Als bijpassend versterkervermogen geeft KEF zelf een advieswaarde tussen de 50 en 300 Watt op, waarbij ik gezien mijn eigen ervaringen met deze weergevers, toch eerder voor minimaal 100 Watt en hoger zou gaan dan lager. Het opgegeven frequentiebereik (43 Hz tot 35 kHz ± 3 dB), lijkt in eerste instantie niet echt bijzonder voor zo’n grote kast, maar besef dan wel dat dit duidelijk echte meetwaarden zijn en niet zoals zo vaak flink commercieel geflatteerd! Interessant is daarbij de extra opgave in een kamer in plaats van de dode meetruimte. Hierdoor blijkt het -6 dB punt ineens wel een respectabele 28 Hz te halen! Minstens zo interessant is de vervormingsopgave die < 0,5% van 40 Hz tot 100 Hz en zelfs < 0,2% van 200 Hz - 10 kHz bedraagt. Hele mooie en lage waarden die nog maar tien jaar geleden volledig ondenkbaar waren voor welk dynamisch systeem dan ook!