In feite is een beeldinsert ook een overgang. Er wordt in ieder geval onderliggend beeld door ander videomateriaal vervangen en dat geeft aan de kop en staart een cut. Ruwweg zijn er twee typen beeldinserts:

1. In geval van twee of meer videosporen in de tijdlijn wordt het insertbeeld op een apart spoor over het originele beeld heen gelegd of gesleept (superpositie). De software leest dan bij de weergave en export van de videofilm alleen hetsuperpositiebeeld uit.

2. Het videobeeld in de desbetreffende clip wordt deels vervangen door een nieuwe clip. Eigenlijk een soort clip in clipmontage met een duidelijk aangegeven in- en uitpunt. Hiertoe is een apart gereedschap binnen de montagesoftware aanwezig.

Behalve de cut kunnen bij een beeldinsert op de laspunten of andere transitions en overgangseffecten worden aangebracht.

Digitaal zoomen
Is er weinig afwisseling in een videoclip doordat er weinig verandering van uitsnede, bijvoorbeeld continu een half totaal-opname, werd toegepast dan is digitaal inzoomen een handig effect. High Definition videomateriaal biedt voldoende beeldinformatie voor het 2 tot 4 maal kunnen inzoomen terwijl het beeld gewoon scherp en detailrijk blijft.

De bedoeling van het inzoomen is om in dezelfde scene close-ups tot very close-ups aan te brengen. Lekker dichtbij en uitvergroot spreekt de kijkers aan. Alvorens op een deel van de opname te kunnen inzoomen dienen er eerst met het scheermesje twee knippen in de scene te worden aangebracht. Er ontstaan zo twee nieuwe lassen waar tussen ingezoomd kan worden. Voor het zoomen zelf wordt een zoomeffect of -filter op het losgeknipte fragment gelegd. Dan inzoomen maar. Bij de meer geavanceerde zoomeffecten is het tevens mogelijk om het ingezoomde deel naar links, rechts, omhoog of omlaag te plaatsen om de uitsnede beter te positioneren.

Special effects
De naam speciaal geeft al aan dat deze effecten niet voor elke videomontage bedoeld zijn. Het is de bedoeling om met deze special of FX-effecten een bepaalde sfeer of zeggingskracht te versterken en in bepaalde gevallen onvolkomenheden te verdoezelen. En niet om hen te pas en te onpas in de montage te droppen.

Het aantal beschikbare overgangseffecten loopt in de honderden. Wij geven een korte bloemlezing van de meest gebruikte, praktisch en ook handige DVE’s.

De overvloeier al of niet met patroon is een ideale manier om lelijke beeldlassen te verdoezelen. Een dissolve werkt rustig en aangenaam. Wie even geheel een moment van stilte wil, kan een fade out naar zwart of andere egale kleur inzetten.

De omslaande pagina (page turn) is heel geschikt om een verhaallijn als in een boek te benadrukken. Een gordijneffect onthult de volgende scene.

Wipes schuiven met een vlak (egaal gekleurd of met video) van de ene clip naar de andere in de gewenste richting en/of vorm. Beeldvensters maken het mogelijk om meerdere beelden (zoals bij 24) naast elkaar te laten zien. Er kunnen zelfs complete videomuren van talloze kleine venstertjes mee opgebouwd worden. Roterende vlakken, kubussen, ballen e.d. doen het prima bij 3D. Ontploffende en fragmenterende overgangen bieden een dynamische spanning en sensatie.

Soorten titels
Een praktisch onderscheid bij titel voor video is in hoofdtitels, ondertitels, verklarende tekstschermen en de aftiteling. De meeste montageprogramma’s beschikken over een ingebouwde module, de titelgenerator, die het aanmaken van passende titels voor je doet. Veelal is er keuze van voorontwerpen, templates, die de editor naar eigen maat en smaak kan aanpassen. Let er op dat de kwaliteit (resolutie, scherpe afgrenzing en kleuren) past bij het videoformaat in de montage. Voor echt 3D zijn weer speciale templates en/of titelgeneratoren nodig. Titels kunnen stilstaand (stills) of bewegend (geanimeerd) worden weergegeven.

Een hoofdtitel vertelt kort en krachtig de naam van de videofilm. Een ondertitel (subtitle) vermeldt de naam, functie of andere korte beschrijving bij de getoonde persoon of object. Bij de verklarende tekstschermen wordt er een korte toelichting gegeven op het getoonde onderwerp. Naar keuze over het videobeeld heen of een grafische achtergrond/tekstscherm of mat vlak.. Desgewenst ook scrollend te animeren zoals bij Starwars. Hetzelfde geld ook voor de aftiteling.

Enkele titelregels: maak de letters voldoende groot. Houdt de teksten kort maar krachtig. Vermeldt niet wat iedereen al weet. En lijn de teksten evenwichtig uit. Controleer of de titelletters niet buiten het tv-beeld vallen. Een aantal tekstgeneratoren geeft hiervoor omlijnde kaders aan, title safe.

Titels plaatsen en vormgeven
Titels kunnen bij de montage als een zelfstandige grafische voorstelling in de tijdlijn en storyboard of over een onderliggend videobeeld geplaatst worden. In geval van een onderliggend videobeeld wordt de titel in een zogenaamd alfakanaal gezet. Daarmee ligt de titel al of niet doorschijnend over het videobeeld. Een titelgenerator maakt een alfakanaal automatisch aan. Indien je de titel in een (foto)grafisch programma zoals Photoshop bewerkt dient deze een alfakanaal mee te krijgen.

De tekst in een titel bestaat uit een lettertype (het font), de letterstijl (dik, schuin, wel/geen hoofdletter, onderstrepen) de gekozen kleur al of niet met verloop en toevoegingen of attributes (bijvoorbeeld outline en perspectief). Om te beginnen wordt de titelgenerator geopend en er een keuze uit een font of template gemaakt. Bij een template kan de oorspronkelijke tekst vervangen worden door een nieuwe. Bij een nog leeg ontwerp gewoon intypen. Stel de grootte, de tekststijl, kleur en attributen van de titeltekst in. Centreer of lijn (links, rechts) uit. Pas indien nodig een fade in en uit of een animatiebeweging toe. Sleep nu de titel naar de juiste plaats in de tijdlijn of het storyboard. En controleer tot slot de uitwerking. Let met name op de leesbaarheid en het contrast van de letters met de achtergrond.

Veel extra mogelijkheden bij het maken van titels bieden speciale plug-in programma’s voor grafische animaties. Bijvoorbeeld Adobe After Effects, Apple Motion, Boris FX, de titelmodule van Roxio Power Director (kijk eens wat daarvan in Internet-bibliotheken staan), proDAD Adorage Magic en Blue Titler voor 3D. Voor het uitstippelen van een videoreis zijn er complete geografische kaartjes en symbolen voor vervoersmiddelen beschikbaar. En er zijn tal van clipartbibliotheken om de titelschermen nog fraaier op te maken.