(advertorial)
Wat is de waarde van het opgegeven versterker vermogen door de fabrikant? Kan je er iets mee? Is meer vermogen luider? Is meer vermogen nodig voor een bepaalde luisterruimte of de gebruikte luidsprekers. We gaan duidelijkheid scheppen! Luidsprekerspecificaties zijn bij de goede fabrikanten recht door zee: één watt levert een zeker geluidsniveau op.
Neem bijvoorbeeld de KEF Reference 203/2. Deze luidspreker heeft een rendement of gevoeligheid van 89dB, d.w.z.indien er 1 watt versterker energie aan wordt toegevoerd, dan produceert deze luidspreker op 1 meter afstand een geluidsdruk van 89dB. Hoeveel vermogen heeft een luidspreker met dit rendement nodig om bijvoorbeeld in de luisterruimte een piek te bereiken van pakweg 100dB? Met het opgegeven versterkervermogen van de fabrikant en de specificaties van de luidspreker kom je er niet. Het zou handig zijn als versterker specificaties compatibel zijn met dBWatt.
Routinematig specificeren versterkerfabrikanten het vermogen als product van spanning x stroom = watt. Dit wattage heeft echter geen directe relatie tot het geproduceerde geluidsniveau. In onderstaand overzicht leest u de relatie tussen versterkervermogen in watt en luisterniveau in dBWatt. Laten we uitgaan van een redelijke hifi set die instaat
is om een piek van 100dB geluid te produceren op uw luisterpositie. De ideale combinatie zou een piek moeten leveren voor een comfortabele 105dB tot 110dB.
Vermogen in Watt | dBW |
10 | 10 |
20 | 13 |
50 | 17 |
63 | 18 |
79 | 19 |
100 | 20 |
126 | 21 |
156 | 22 |
200 | 23 |
251 | 24 |
316 | 25 |
400 | 26 |
We hebben al opgemerkt dat de gevoeligheid van een luidspreker wordt opgegeven bij 1 watt en één meter. Elke meter extra afstand van die positie zorgt in theorie voor een extra verlies van 6dB. Als de luisterpositie 3 meter vanaf de luidspreker is kan je het rendement dus met 12dB extra reduceren. Deze cijfers zijn berekend op een “dode kamer”, in onze praktijk gaan we uit van 5dB verlies per meter.
Het is eenvoudig om een theoretisch piek niveau van een hifi systeem te bepalen. Men neme de luidsprekergevoeligheid en tel daarbij op het versterkervermogen in dBW, en verminder die met de verzwakking van de luisterpositie. Ons voorbeeld: Luidsprekergevoeligheid 89dB aangesloten op een versterker van 100 watt en een luisterpositie 3 meter vanaf de luidspreker. 89 + 20 –10 = 99dB. Als we uitgaan van een stabiele versterker die instaat is het dubbele vermogen te kunnen leveren bij 4Ω dan kunnen we in dit voorbeeld spreken van een redelijke set. Reken zelf eens uit hoeveel vermogen je nodig hebt in dit voorbeeld om er een superieure hifi set van te maken met een piek niveau van 105dB.
Er zijn veel hifi versterkers op de markt met bekrompen vermogens en die kunnen geen realistisch dynamisch geluidsbeeld neerzetten, tenzij ze gekoppeld worden aan extreem efficiënte luidsprekers. De charme van meer vermogen is niet luid spelen maar een realistisch dynamisch geluid ook bij een bescheiden geluidssterkte.