Er werd mij door de hoofdredacteur van Hifi.nl gevraagd of ik eens een zelfbouw luidspreker in huis wilde halen om hem in mijn in systeem op te nemen. Even dacht ik dat ik in de maling werd genomen: Hifi.nl en zelfbouw? Volgens René van Es zou het toch een bijzondere zelfbouw luidspreker zijn en moest ik er maar eens naar gaan luisteren. Met verrassend resultaat mag ik wel stellen.
Vooroordeel
Mijn beeld bij zelfbouwers is nogal eenzijdig en bevooroordeeld. Stoffige, vage lieden die altijd in de weer zijn met soldeerbouten, trafo`s, condensatoren, kabels en niet te vergeten de ettelijke kilo`s hout die nodig zijn om kasten in elkaar te zetten. Op zoek naar het ultieme geluid, dagenlang luisterend naar het wel of niet toegevoegde een extra weerstandje of condensatortje. Uiteraard is dit een beetje overdreven en gechargeerd, maar men moet kennis van zaken en heel veel geduld hebben om een zelf ontworpen luidspreker tot een goed eind te brengen. Ik bedenk mij snel dat alle eerste ontwerpen van luidsprekers ook ooit in een achteraf kamertje door veel zagen, lijmklemmen plaatsen en luisteren zijn ontworpen. Er is dus hoop voor de doorzetter. Naast deze groep enthousiastelingen is er ook een groep die niet zo rigoureus te werk gaat, het ontwerpen van een luidspreker aan anderen over laat en alleen het in elkaar zetten voor zijn/haar rekening neemt. Met name voor deze groep is de firma Speakerland actief. Dat de formule een succes is blijkt omdat Speakerland al sinds 1985 actief is. Bijna 20 jaar. Bij Speakerland kun je bouwpakketten bestellen om deze vervolgens op stille en verloren uurtjes met veel geduld en toewijding in elkaar te zetten. Ik pakte de telefoon en zocht ik contact met Ruud Jansen. Een afspraak voor het recenseren van een paar zelfbouwluidsprekers was snel geregeld. Het werd een luidspreker die onder naam Ultimo door het leven gaat en die zich in de top van het zelfbouwsegment van Speakerland bevindt.
Opstelling
Afijn, Ruud kwam voorrijden, leverde de Ultimo`s bij mij thuis af en ik maakte de plek waar normaliter mijn Avalons staan vrij om de Ultimo`s daar neer te zetten. Omdat ik over te weinig vrije tijd beschik en geen ervaring met zelfbouw heb waren de luidsprekers al in elkaar gezet. De Ultimo die ik tot mijn beschikking kreeg heeft een zeer fraaie kast in kersenkleur. De aangeleverde kast heeft massief houten hoeken, randen en bovenzijde, de grote panelen zijn dubbelzijdig gefineerd met een hoge kwaliteit fineer. Door het echte hout oogstte hij veel bewondering bij bezoekers. De Ultimo’s zijn met de Nirvana SL luidsprekerkabels met de Marsh A400s eindversterker verbonden. De voorversterker type P2000 uit de gelijknamige stal mocht de signalen van de bronnen ontvangen. Als bronnen dienden de gebruikelijke VPI Scout met het Victory Gold element en de Teac/Audio Alchemy/M-Audio combinatie. De Clearaudio Basic Symmetry phonoversterker poetst het minuscule signaaltje van de Victory op tot een meer aanvaardbaar signaal waar de P2000 voorversterker mee overweg kan. Al geruime tijd dienen SignAudio interlinks als referentiemateriaal en ook dit keer zijn ze ingezet.
De plaatsing van de Ultimo`s had nogal wat voeten in aarde, mede door de in doorsnede 13 cm grote baspoort die zich aan de achterzijde van de luidspreker bevindt. De luidsprekers stonden, vanaf de achterzijde gemeten, ongeveer een meter van de muur. De woonkamer met 8 meter lengte gaf toch nog problemen in het laag. Dat laag werd namelijk veel te zwaar aangezet. Ruud herkent dit probleem met kamers van deze lengte en had, uit voorzorg, schuimrubber dempingmateriaal meegenomen om de poort aan de achterzijde eventueel gedeeltelijk te dichten. Aldus geschiedde. Dat had tot resultaat dat het laag vele malen strakker en minder dik aangezet werd. Het nam echter wel een vleug levendigheid en speelsheid weg. Overall werd het geluid veel beter, dus besloot ik het dempingmateriaal er maar in te houden. Verder stonden de luidsprekers ruim van de zijwanden en bereikte ik het beste resultaat door de luidsprekers zover naar binnen te draaien dat de binnenkanten nog net een stukje zichtbaar waren. De onderlinge afstand tussen de Ultimo`s bedroeg ongeveer 2.25 meter.
