SAMENVATTING

Het is pas iets meer dan een jaar geleden, maar er lijkt een eeuwigheid te zijn gepasseerd sinds ik in het kader van een Hi-Visit bij Listening Matters in Den Haag uitgebreid naar de Veddan Origin luidsprekers luisterde en daar een zeer enthousiast verhaal over uit mijn schrijfgetouw rammelde. Waarin ik me afvroeg of er ooit een minder kostbaar systeem op basis van de techniek in de Origin zou komen...

Tijdens het mede door HIFI.NL in Koningshof georganiseerde Dutch Audio Event van november 2021 was daadwerkelijk een kleinere Veddan te zien, die naar de naam Atom luisterde. Er was nog niet naar te luisteren, maar gezien de ontwikkeltijd van een nieuw luidsprekersysteem moet hij dus al in de pijplijn gezeten hebben toen ik verliefd werd op de Origin. Kort daarna ontving ik een mailtje of ik de Veddan Atom wilde recenseren. Dat deed me inwendig juichen, en niet veel later werden ze bij me afgeleverd. Het begin van een geweldige logeerpartij.

Veddan Atom

De Veddan Atom werd gebracht door André Kamperman, het technische brein achter de bijzondere technologie in de Veddan luidsprekers. Niet alleen om de filosofie en de techniek achter de Atom toe te lichten, maar ook om de luidsprekers in te meten aan de hand van de tijdens de voicing vastgestelde benchmark-curve. Daardoor klinkt de Veddan Atom in principe in elke luisterruimte zoals Veddan het bedoeld heeft. Behoudens uiteraard een goede plaatselijke akoestiek, maar die laat zich nu eenmaal niet elektronisch aanpassen.

Mijn ruimte bleek, gemeten op de luisterpositie, slechts een piekje van 6dB bij 95Hz met een Q van 2.5 te hebben. Ter compensatie richting de benchmark-curve waren er twee opties: de meting inladen in de DSP-unit van de luidsprekers, of de frequentiecurve aanpassen met de parametrische equaliser in Roon of Lightning DS, het besturingssysteem van mijn AURALiC Altair G1 die als streamer/voorversterker dienst zou doen. 

Om er gedurende de luisterperiode nog wat mee te kunnen spelen besloten we om de compensatie via Roon te doen. De EQ-software in de Altair G1 was net zo transparant van klank, maar de volumeregeling in Roon werkt gewoon fijner.

De Veddan Atom nader beschouwd 

De Veddan Atom heeft een hoogte van 69 centimeter. Veddan levert er indien gewenst een eigen voet bij van 60 centimeter, waarmee de mid/hoog modules ongeveer op oorhoogte uitkomen wanneer je zit. De meningen over het design waren in Huize Delissen nogal verdeeld. Met de eigen voet vond mijn dochter ze op grote zwarte lollies lijken, maar ik vond het vrij elegante afgeronde form-follows-function design juist wel mooi. De brochure belooft overigens dat – naast de standaard zwarte en witte afwerking – tegen een meerprijs zo’n beetje alle kleuren en zelfs kleurcombinaties leverbaar zullen zijn.

Je kunt de Atom ook zonder voet op een dressoir neerzetten, eventueel per stuk wanneer de rondom afstralende mono-weergave voldoende is. Denk aan studeerkamers en wachtruimtes, of bijvoorbeeld de keuken. In dat geval heb je alleen een stopcontact nodig, want de Veddans zijn aan te sturen via het voor audio ontwikkelde draadloze WISA protocol, dat resoluties tot 24bit/96kHz lossless en bitperfect doorgeeft. In mijn geval kozen we echter de bedrade optie met gebalanceerde interconnects.

De Atom heeft een diameter van 25,5 centimeter en is daarmee wat slanker dan de Origin. Dat betekent overigens wél kleinere woofers; twee exemplaren van 7-inch. Die zitten in een luchtdichte stalen cylinder met een wanddikte van 2 millimeter, en worden aangestuurd door gemodificeerde Klasse D modules met een gezamenlijk vermogen van maar liefst 1050 Watt per luidspreker.

Een deel van dat vermogen gaat naar de drie Ultra Fast Membrane (UFM) hoog/mid modules in de Atom. Deze in eigen huis ontwikkelde magnetostatische drivers bestaan uit een wigvormig metalen frame waar aan beide kanten - onder zeer hoge mechanische trekkracht - geleidende membranen van een absoluut krimpvrije polyester folie op zijn gespannen, met daartussen een magneetstrip die de membranen in trilling brengt. Door deze modules onder een zéér nauwkeurige hoek ten opzichte van elkaar te plaatsen ontstaat wat Veddan de mid/hoog carrousel noemt, die alle frequenties boven de 150 Hertz onder een hoek van 270 graden rondom afstraalt met een vrijwel te verwaarlozen vervorming. Geluid direct naar achteren is er bijna niet. Dat zorgt ervoor dat er geen reflecties optreden die vanwege hun tijdvertraging het naar voren afgestraalde geluid vertroebelen. Ook zijn de Atoms daardoor relatief dicht bij de achterwand te plaatsten.

Ondanks de compacte ingebouwde subwoofer heeft de Veddan Atom in het laag een indrukwekkend frequentiebereik tot 28 Hz op -3dB. De UFM modules nemen vanaf 150 Hz over en lopen lineair door tot 24.000 Hertz. De overgang van de dynamische woofers naar de magnetostatische mid/hoog units verloopt dankzij de ingebouwde DSP volkomen naadloos. Als de Veddans een kwartier lang geen signaal aan de ingang ‘zien’ schakelen ze automatisch uit. Een ‘wake on signal’ schakeling brengt ze dan tot leven zodra er weer signaal is. De gevoeligheid van dat systeem bleek nog wat finetuning nodig te hebben. Wel zo fijn als je zoiets direct aan de fabrikant kunt terugkoppelen. Dat wordt dus aangepast.

Wat ook wordt aangepast is de draaisnelheid van de ventilator van de geforceerde koeling van de versterker. Die was, zeker ’s avonds laat in een verder doodstille kamer, te horen als een lichte ruis. Door de draaisnelheid dynamisch te maken, afhankelijk van het volume waarop gespeeld wordt, is dat ook vrij eenvoudig te verhelpen. Kleine aandachtspuntjes, en meer was er wat mij betreft ook niet op aan te merken.

De Setup 

De setup was relatief eenvoudig. Als streamer/voorversterker diende mijn AURALiC Altair G1, die via AudioQuest Red River XLR kabels met de analoge ingang van de Veddan Atom werd verbonden. De stroomkabels aan de Veddan’s waren AudioQuest NRG Z3. Vóór de AURALiC in de keten: AudioQuest Forest CAT700 netwerk, English Electric 8Switch met iFi iPower voeding en een AudioQuest Vodka CAT7 ethernetkabel.

Luisteren 

De parametrische EQ maakte geen wereld van verschil, maar zorgde wel degelijk voor een meer ontspannen luisterervaring. Wat me bij de eerste tonen al opviel, en wat gedurende de luisterperiode steeds opnieuw werd bevestigd, is dat de Veddan Atom de transparantste luidspreker was die ik ooit in huis had gehad.

In het begin heb ik veel naar zeer uiteenlopende piano-opnames geluisterd, omdat daarmee – wat mij als pianist betreft – het beste is vast te stellen hoe natuurlijk een luidspreker klinkt. De Veddan Atom bleek een meester te zijn in het blootleggen van textuur. De trilling van de pianosnaren, de klank van de kast, de bijgeluiden van het mechaniek, alles werd in proportie en zonder enige kleuring weergegeven. Ik zag de enorm lange bassnaren van de 3,70 meter hoge en 1,8 ton zware Klavins M370 piano op het album Solo van Nils Frahm bijna trillen, en de sonoriteit van de klank was adembenemend. Hoe anders klonken de bijna vlinderend lichtvoetige Scarlatti-sonates door Ivo Pogorelich. Zijn staccato spel was pijlsnel en de timing perfect.

Ik had verwacht dat het ruimtelijk beeld vanwege de 270 graden afstraling een beetje diffuus zou zijn, maar dat pakte anders uit. De plaatsing was juist zeer nauwkeurig, hoewel niet messcherp uitgesneden alsof je naar uitgeknipte platte plaatjes in een kijkdoos zat te kijken. De luidsprekers verdwenen volledig uit het beeld.

De muziek ‘was er’ gewoon, bij wijze van spreken, en benaderde qua dimensionaliteit – dichter dan ik vaak gehoord heb – de ‘werkelijkheid’ van een echt instrument. Ook het op realistisch volume afgespeelde pianogeweld van Oscar Peterson op het heerlijk solo-album Tracks (waarop hij soms klinkt als een ontketende Monty Alexander) bracht de Atoms niet uit balans.

Feestje vieren?

Uiteraard heb ik niet alleen naar piano geluisterd. Een breed palet aan stijlen passeerde de revue, waarbij opviel dat de Atoms redelijk vergevingsgezind omgingen met minder goede opnames. Prut bleef uiteraard prut, maar op de één of andere manier maakte dat niet zoveel uit. De Veddans zetten geen schijnwerper op de gebreken van een opname, hooguit een klein spotje, maar lieten toch vooral de muziek vóórgaan.

Met goede opnames was het wél echt feest. Een ruimtelijke elektronische productie als Music For Parents van Florian T M Zeisig vulde de kamer tot achter me met geluid, en het putdiepe laag in de eerste track Dad Is Painting Again bracht zonder een onaangename overdruk te veroorzaken de hele ruimte in trilling. Wonderlijk toch hoe je met behulp van een goed geprogrammeerde DSP en een krachtige Klasse D versterker zelfs met een kleine behuizing als die in de Veddan Atom zo’n prachtig laag kunt weergeven.

De creatieve productie van een andere recente favoriet van me, het meesterlijke Draft van Luwten (oftewel Tessa Douwstra), klonk intiem en meeslepend, met haar aangename ‘girl nextdoor’ stem als verleidelijke gids door de Amsterdamse nacht. Net zo beeldend en bezwerend was de rauwe maar toch sierlijke woestijnblues van de Malinese zanger Samba Toure. De gelaagde meerstemmige zang werd prachtig doorzichtig weergegeven tegen een achtergrond van zeer ruimtelijk opgenomen en bijna wiegende polyritmiek, waardoor ik me bijna in een concertzaal in Timboektoe waande.

Nee, een écht feestje… 

Maar hoe zouden de Atoms zich weren op een écht feestje? Want alleen luid spelen (ze zijn begrensd op 105dB) is dan niet genoeg. Welnu…met elektronische dance, zoals de moddervette goa-trance van Astrix, weerden ze zich kranig. Het ruim 13 minuten durende nummer Shamanic Tales van hun album He.art heeft een lang spacey intro, maar barst na bijna 3 minuten zweven toch echt los in een langzame en loeistrakke beat, die na 9 minuten in een hogere versnelling gaat en - althans in mijn hoofd, de stroboscopen laat flitsen. Dat gaat dus óók al lekker.

De enige doelgroep die met de Veddan Atom een beetje tekort zal komen is die van de metalheads. Dit zijn geen luidsprekers om Slayer mee te gassen. Dat mist impact en rauwe kracht. Een moderne productie als het geniale Demanufacture van Fear Factory klinkt wat voller, en de snelheid van de Atoms past op zich goed bij het kort en agressief gespeelde industriële gebulder, maar het brengt mijn schedel niet tot zwiepen. Iets zegt mij echter dat deze muziek sowieso niet zo snel op het muzikale menu van de potentiële Veddan-koper te vinden zal zijn.

Conclusie 

De Veddan Atom is overduidelijk ‘a chip of the old block’. De familie-gelijkenis met de indrukwekkende Origin is overduidelijk, zij het in een wat afgeslankte vorm. De snelheid, de kleurechte neutraliteit en de transparantie van de UFM modules waren in mijn kleinere ruimte nét zo indrukwekkend als bij de Origin destijds, in de grote luisterruimte van Listening Matters. Ook kwam ik – zonder aan de benchmark-curve te prutsen met de parametrische equaliser in Roon – niets tekort aan laag. De ruimtelijke weergave was subliem, de sweet spot zeer breed en de plaatsing nauwkeurig en met voldoende body.

Verschil was er ook. Bij de Origin had ik echt het idee dat de grenzen van het systeem qua belastbaarheid en muzikale smaak zelfs buiten mijn bereik lagen. Bij de aanzienlijk kleinere – maar ook aanzienlijk minder kostbare – Atom liep ik in een enkel geval wél tegen specifieke beperkingen aan. Die overigens niet echt van belang zijn tenzij je tot het gilde der metalheads (I salute you m/) behoort. Voor de meeste andere muzieksoorten is de Veddan Atom echter een ongelooflijk transparante en eerlijke – maar niet meedogenloze – weergever die met zijn 270 graden afstraling rondom een enórm ruimtelijk beeld neerzet waarin het als muziekliefhebber heerlijk ronddwalen is. Compacte high-end in een modern jasje.

Veddan Atom
9.995 euro per stuk / 19.990 euro per set | www.veddan.com
Beoordeling 4.5 / 5

Meer achtergrond over Veddan lees je hier