Streamers, apparaten die muziek afspelen vanaf een lokale geheugenschijf of een bron op internet, zijn niet meer weg te denken uit het huidige audiolandschap. Het in Hong Kong gevestigde Lumïn Music Systems heeft zich sinds 2012 volledig toegelegd op de ontwikkeling en bouw van de betere streamers. Wij hebben in het verleden het instapmodel D2 op onze testbank gehad. Thans hebben wij het hoger gepositioneerde model T2 in huis. Wat kan de T2 allemaal en hoe is de klank?
Lumïn Music: fabrikant van netwerkspelers
Lumïn Music is een in Hong Kong gevestigd audiofabrikant. Lumïn is onderdeel van het grotere Pixel Magic Systems dat in 2003 is opgericht. Moederbedrijf Pixel Magic Systems hield zich van oorsprong met het merk Magic TV bezig met producten die betrekking hebben op digitale HD-tv. In 2012 is onder de naam Lumïn Audiophile Network Music Player de eerste DSD-compatible audio streamer uitgebracht. Het apparaat genaamd A1 werd enthousiast ontvangen door pers en consumenten.
Lumïn behoort tot het selecte gezelschap van fabrikanten, die alles in eigen huis ontwikkelen en fabriceren. Naast de hardware, zoals de digitale data processor, wordt ook de benodigde processingsoftware en bedieningsapp in eigen huis ontwikkeld, zodat deze optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd. Dit is een voordeel in vergelijking met fabrikanten die hardware en software van derden betrekken en deze moeten implementeren in hun eigen apparatuur. Niet zelden leidt dit tot afstemmingsproblemen en vervolgens concessies en/of aanpassingen, die ten koste gaan van de geluidskwaliteit of het bedieningsgemak.
Lumïn Music: portfolio
Lumïn heeft een in aantal beperkt portfolio. De klant kan kiezen uit een drietal netwerkspelers/streamers voorzien van een DA-converter. De D2 is de goedkoopste, daarna komt de T2 en het vlaggenschip is de X1 die 13.499 euro kost. Dan zijn er ook nog een tweetal streamers die geen DA-converter aan boord hebben, de U1 en de kleinere U1 Mini. Lumïn biedt één tweekanaals eindversterker aan genaamd Amp. De Amp werkt in klasse AB en kan 160 Watt per kanaal aan acht Ohm leveren. De Amp kan ook gebrugd worden en dan krijgt de gebruiker 1 x 640 Watt aan acht Ohm ter beschikking. Dan is er ook nog de M1, een streamer met een twee keer 60 Watt aan acht Ohm versterker aan boord. Als kers op de taart is er de L1, een gebruiksvriendelijke mediaserver met 2 TB of 5 TB opslagcapaciteit die via UPnP muziekbestanden voor de Lumïns beschikbaar stelt.
Wij hebben ongeveer drie jaar geleden de instapstreamer van Lumïn, zijnde het model D2 onder de loep genomen. Nu is het de beurt aan het model T2. Voor een bedrag van 4.449 euro gaat de T2 over de toonbank.We hebben ook de optioneel aan te schaffen metalen IR-afstandbediening van Lumïn ontvangen. De IR-afstandbediening kost 329 euro.
Lumïn T2: compacte behuizing
De Lumïn T2 meet 35 x 34,5 x 6 centimeter (B x D x H) en is dus smaller dan de klassieke breedte van 43 centimeter die al tientallen jaren gangbaar is voor audiocomponenten. Het frontpaneel is licht gebogen en helt een beetje naar achteren. Dit maakt het aflezen van het centrale geplaatste monochrome display iets makkelijker als de T2 laag in een audiorack zou staan. Het display is dimbaar en ook uitschakelbaar. De T2 heeft geen enkel bedieningselement. Alle bediening gaat via de Lumïn app op een iOS of Android tablet of smartphone. Bediening van de belangrijkste functies kan ook met de optionele IR-afstandbediening.
De behuizing van de T2 is volledig opnieuw ontwikkeld. Het is samengesteld uit massief aluminium CNC panelen, die onzichtbaar met elkaar zijn verbonden. De aansluitingen aan de achterzijde liggen verzonken in het chassis, zodat deze aan het zicht worden onttrokken. Bovendien worden de aangesloten stekkers op deze wijze ook beschermd als de speler naar achteren geschoven zou worden.
Het voeding van de T2 is in de behuizing ondergebracht in een eigen compartiment. Lumïn heeft een hoogwaardige low-noise dual-stage voeding met een schakelend ontwerp geplaatst. Niet alleen is de interne voeding voorzien van een aparte metalen behuizing, ook de voeding zelf zit in een kooi van geperforeerd metaal, zodat eventuele storende invloeden onmiddellijk in de kiem worden gesmoord. Een schakelende voeding heeft een licht ontwerp en een hoog rendement als groot voordeel. Als de T2 niets staat te doen omdat er geen muziek speelt, wordt maar heel weinig stroom uit het stopcontact getrokken.
Lumïn T2: hoogwaardige digitale en analoge elektronica
Voor de T2 werd een nieuwe processor ontwikkeld, die ondersteuning van de weergave tot een resolutie van DSD512 (22,6 MHz) en PCM 32-bit/384KHz biedt. DA-conversie komt voor rekening van een tweetal DAC-chips van het type ES9028PRO Sabre. Elk kanaal heeft zijn eigen chip zodat een maximale kanaalscheiding wordt bereikt. Om er voor te zorgen dat de digitale data netjes ‘in de pas blijven lopen’ wordt een hoogwaardig en discreet kloksysteem ingezet. Een nauwkeurige timing en dus onderdrukking van jitter, essentieel voor een hoge weergavekwaliteit, wordt zo gegarandeerd, aldus de fabrikant.
De T2 speelt alle (hoge resolutie) audiobestanden af die je maar kunt bedenken en ondersteunt ook de gangbare streamingdiensten en internetradio. MQA full decoding, Roon Ready, Spotify Connect, Tidal, Qobuz, Airplay en TuneIn, het zit er allemaal op. Daarnaast biedt PCM & DSD resampling de volledige controle over de bit- en sample rates van de muziekbestanden.
Muziek komt binnen via de RJ45 LAN-aansluiting. Natuurlijk kan de T2 muziekbestanden afspelen die op een netwerkschijf ergens op het thuisnetwerk staan opgeslagen. UPnP en DLNA behoren tot de standaarduitrusting van moderne streamers en de T2 is een moderne streamer.
De T2 kan ook muziek afspelen vanaf een aangesloten USB-schijf of USB-stick. We hebben verschillende schijven en sticks gebruikt, variërend van 4 GB tot 1 TB, en alle schijven en sticks werden probleemloos herkend.
Na de DA-conversie komt de analoge eindtrap en deze is volledig gebalanceerd uitgevoerd met gebruik van louter hoogwaardige componenten. Het analoge uitgangsbuffercircuit is volledig opnieuw ontworpen en biedt naast ‘audiograde’ uitgangscondensatoren volgens Lumïn een uiterst lage ruis en hoog dynamisch bereik. Voor analoge uitvoer heeft de gebruiker de beschikking over een enkel paar XLR-uitgangen en een enkel paar cinch-uitgangen. Deze uitgangen kunnen tegelijkertijd worden gebruikt.
Voorts is de T2 uitgerust met een coaxiale digitale uitgang (BNC) voor wie een andere DA-converter zou willen gebruiken.
De T2 heeft een enkele USB-aansluiting. Deze aansluiting kan ook gebruikt worden als digitale audiouitgang ter aansluiting van een externe DA-converter. Op deze wijze kan audiodata in de hoogste bit- en sample rates aangeboden worden aan een externe DA-converter, die dat natuurlijk wel moet ondersteunen.
Lumïn T2: beperkingen en wat zit er niet op?
De T2 is geen Zwitsers zakmes in die zin dat Lumïn keuzes heeft gemaakt en er dus ook wel wat ontbreekt. Verbinding met bluetooth? Nee, de T2 mikt hoger en bluetooth is weggelaten. Digitale ingangen? Nee, die zitten er niet op (analoge ingangen overigens ook niet). De T2 is geen losse DA-converter. De streamer van de T2 kan dus wel gebruikt worden zonder de on-board DA-converter (door de coaxiale digitale uitgang of de USB-aansluiting te gebruiken), maar de on-board DA-converter kan niet gebruikt worden zonder de streamer.
Verbinding met een netwerk kan alleen met een RJ45 LAN-kabel worden gelegd. De T2 heeft net als de andere streamers van Lumïn geen wifi aan boord. Aansluiting met een LAN-kabel is verplicht. Immers, ook als geen gebruik van netwerkbronnen gemaakt zou worden (omdat de muziek van een USB-schijf/stick komt), is aansluiting op een router met een LAN-kabel verplicht om de T2 te kunnen bedienen met een app. Op het front van de T2 zitten immers geen knoppen of andere bedieningselementen en configuratie en bediening kan uitsluitend met een tablet of smartphone, die via een router verbinding maakt met de T2. Overigens, zelfs als een apparaat wifi zou ondersteunen, geniet een RJ45-aansluiting te voorkeur want dit is altijd veiliger, sneller en stabieler dan wifi. Wifi kunnen we missen als het gaat om een hoogwaardige stationaire streamer.
We hebben de USB-aansluiting van de T2 al genoemd. De D2 die we circa drie jaar geleden hebben getest had twee USB-aansluitingen. De T2 die ongeveer twee keer zo duur is, heeft er maar één. Dit vinden wij een vreemde keuze van de fabrikant. De USB-aansluiting kan immers drie verschillende functies vervullen: 1. muziek van USB-geheugen afspelen, 2. digitale uitvoer naar een externe DA-converter verzorgen, en 3. signaal oppikken van Lumïn’s optionele fraaie metalen IR-afstandbediening. Wie dus een USB-schijf gebruikt, kan niet de IR-afstandbediening gebruiken. Wie een hoogwaardige DA-converter zou willen gebruiken en aansluiten op de USB-aansluiting van de T2, kan dan geen muziek van een USB-schijf spelen en de IR-afstandbediening kan op dat moment ook niet worden gebruikt. Lumïn had er ons inziens goed aan gedaan om ten minste twee USB-aansluitingen te plaatsen.
Voorts is ons opgevallen dat de analoge en digitale uitgangen niet tegelijkertijd gebruikt kunnen worden. De gebruiker van de T2 moet in de app van Lumïn kiezen voor 1. analoge uitvoer waarbij XLR en cinch allebei van signaal worden voorzien, 2. digitale uitvoer via de coaxiale S/PDIF-aansluiting, of 3. digitale uitvoer via de USB-aansluiting. De goedkopere D2 heeft wel de mogelijkheid om gelijktijdig analoog en digitaal muzieksignaal uit te voeren. Het niet gelijktijdig analoog en digitaal kunnen uitsturen zal voor de meeste gebruikers geen beperking zijn. Voor een recensent is het een (kleine) beperking want een blindtest, d.w.z. naadloos schakelen om verschillen in klank tussen de interne DA-converter van de T2 en een externe DA-converter te kunnen vaststellen, kan dus niet worden uitgevoerd.
Lumïn T2: LEEDH processing digitale volumeregeling
Lumïn heeft ongeveer een half jaar geleden een nieuwe functionaliteit toegevoegd aan alle streamers in het portfolio, die bij het digitaal regelen van het volume voor een 'aanmerkelijke verbetering van de geluidskwaliteit' moet zorgen. Deze functie wordt “LEEDH processing” genoemd.
Standaard processing algoritmes voor het digitaal regelen van het volume hebben niet zelden een negatieve invloed op de weergavekwaliteit door onder andere afrondingsfouten. Daarom wordt er vaak voor een analoge volumeregeling in een audiosysteem gekozen. “Maar dankzij LEEDH processing technologie behoren deze afrondingsfouten tot het verleden en is er sprake van een echte ‘Lossless’ digitale volume regeling. Een echt hoorbare verbetering, die een analoge volume regeling overbodig maakt,” aldus de fabrikant.
In essentie is LEEDH processing een nauwkeurige 32 bits digitale volumeregeling die geen afbreuk doet aan de geluidskwaliteit. Het voordeel? Een slijtagegevoelige potentiometer kan worden geschrapt en het volume kan gemakkelijk via de Lumïn app worden bediend. Of met de optionele IR-afstandbediening die Lumïn kort geleden heeft uitgebracht. Straks meer over de IR-afstandbediening.
Eigenaren van een streamer van Lumïn hebben nu de mogelijkheid om LEEDH Processing Volume Control te gebruiken in plaats van het standaard processing algoritme. Deze functie is beschikbaar via een gratis software-update, Lumïn firmware V13.0.
Lumïn T2: wat is LEEDH processing dan precies en hoe werkt het?
LEEDH processing is een innovatie van Gilles Millot van Acoustical Beauty, een Franse fabrikant van hoogwaardige audioapparatuur. Het is een nieuw digitaal algoritme voor volumeaanpassing dat afrondingsfouten elimineert. Het past volgens de fabrikant de amplitude van het digitale signaal nauwkeurig aan, zonder enige vormverandering en zonder enige vorm van informatieverlies. LEEDH processing gebruikt efficiëntere volumewaarden voor gehele getallen om de integriteit van het digitale audiosignaal te behouden tijdens daaropvolgende DAC-conversie. De lage processing voedingsvereisten ontlasten bovendien CPU-bronnen.
Sommige digitale bewerkingen vergroten het benodigde aantal bits voor het coderen van het verwerkte signaal. Het grotere aantal bits kan de limiet van de DA-conversie overschrijden, hetgeen noodzakelijkerwijs een afknotting van het signaal vereist. Deze afknotting vernielt een deel van de analoge informatie in het digitale signaal.
Het principe van LEEDH processing bestaat in de kern uit het minimaliseren van het aantal extra bits om het verlies van informatie door afknotting te verminderen of te elimineren. Dat maakt het mogelijk om digitale bewerkingen te optimaliseren voor volumeregeling, up-sampling, filtering en bestandscompressie. De regeling van volume is de eerste commerciële toepassing van het algoritme. De LEEDH-technologie kan in alle modellen van Lumïn heel eenvoudig getest worden omdat het algoritme rechtstreeks via de instellingen in de app aan- en uitgezet kan worden.
Het is overigens aan de gebruiker om de volumeregeling van een streamer van Lumïn wel of niet te gebruiken. Wie beschikt over een goede volumeregeling op zijn (voor)versterker, kan het volume van de streamer van Lumïn op maximaal zetten en vervolgens het volume regelen met de (voor)versterker. De gebruiker heeft de keus.
We gaan de bediening van de T2 bekijken, zowel met de app als met de IR-afstandbediening. Daarna gaan we muziek luisteren.
