PUURavd behoort al heel lang tot het handjevol winkels waar de topapparatuur uit hifi-land wordt verkocht. Merken zoals onder andere Kharma, Goldmund, Kroma Audio, Lumin, Devialet en McIntosh spreken tot de verbeelding. Omdat het in het algemeen lastig is om alleen een inkomen te genereren uit de verkoop van high-end apparatuur, heeft PUURavd nog een aantal andere bedrijfstakken. Voor deze editie in het kader van de Maand van de HIFI worden de gps-data van Oostzaan ingevoerd, alwaar PUURavd een zeer ruime showroom heeft.
Binnen de kleine Nederlandse markt verkoop je niet elke maand twintig luidsprekersets van 80K. Daarom houdt PUURavd zich ook bezig met system integration. Voor klanten worden onder meer geavanceerde hometheaters ontworpen en gebouwd. Een andere activiteit, die samenhangt met de bouw van theaters, is de domotica. PUURavd ontwerpt en bouwt elke denkbare home-automation oplossing en de aangeboden akoestische mogelijkheden gelden natuurlijk voor elk van deze drie hoofdactiviteiten. Bekende merken binnen deze audio-visuele wereld zijn Stewart, Trinnov, Arcam, Sony, Lutron, Barco en Kaleidescape.
High-end
Voor deze Hi-Visit ligt de focus op de high-end activiteiten. Apparatuur van Goldmund heeft natuurlijk een reputatie. Het van oorsprong Franse bedrijf vestigde zich rond 1980 in Zwitserland en deed stof opwaaien met de introductie van de Reference I draaitafel in 1983. Het is al enkele decennia gebruikelijk dat diverse fabrikanten met opvallende, kostbare en vooral vierkante meters innemende draaitafels komen. Denk aan de TechDas Airforce Zero, De Acoustic Signature Invictus en exemplaren van Transrotor en Clearaudio. Meestal voorzien van booreilandpoten en cardanische ophanging. Allemaal net iets minder handzaam dan de klassieke en superieure Dual 1229 en voor een groot deel bedoeld als eyecatchers op de internationale shows. Maar wellicht dat Goldmund de credits verdient voor het inzetten van deze trend.
Ze hebben dat in latere jaren nog een keer herhaald met de Reference II draaitafel (2007) die in limited uitvoering voor ongeveer 300K van eigenaar kon wisselen en het 25-jarig bestaan van het bedrijf onderstreepte. Rondom die Reference II heeft Goldmund een boek uitgegeven. Ook limited, maar beschikbaar op een wat lager prijsniveau dan de draaitafel zelf. Goldmund apparatuur was in die jaren zeer degelijk gebouwd en ondergetekende heeft nog rugpijn van de enorme Mimesis 9 eindversterkers en draaitafels die indertijd een van de luisterruimtes sierden. Die Mimesis versterkers rusten aan de voorkant op een soort enorme spike. Zonder bescherming zakte zo’n ding dan 2cm de parketvloer in. Opmerkelijk dat Goldmund rond de jaren tachtig met draaitafels kwam, terwijl juist toen de cd het dominante medium begon te worden, terwijl het tot 1990 duurde voordat het bedrijf stappen deed in het digitale domein. Wel had Goldmund al snel actieve luidsprekers en in 2017 werden de lijnen met klassieke versterkers opgevolgd door de NextGen reeks.
Goldmund/Kroma
Voor de Hi-Visit en voor een aantal consumenten-shows bouwde PUURavd een topsysteem, bestaande uit de Mimesis 20H NextGen Reference DAC, de Mimesis 37S NextGen voorversterker en de Telos 1000 NextGen monoblokken. De streamer is de Lumin X1, Silent Angel verzorgde de Roon server en netwerkapparatuur en de kabels zijn van AudioQuest. De luidsprekers zijn van Kroma Audio. De Elektra is het topmodel van deze Spaanse fabrikant. Veel audiofielen en muziekliefhebbers moeten het waarschijnlijk met ietsje minder doen.
Over al deze ontwikkelingen gingen we in gesprek met Robert Brijde.
Kun je wat vertellen over de ontwikkeling van jullie merken, bijvoorbeeld Kroma?
Kroma is inmiddels alweer twee jaar onderdeel van ons pakket. We zijn toen door Ben (van Leliveld, Listening Matters, red.) gevraagd. Als eerste stap hebben we de Kroma MIMI monitor beoordeeld, en die vonden we erg goed. Dat is eigenlijk de reden dat we het zijn gaan doen, en ook omdat we naast Listening Matters de enige dealer zijn. We hebben niet heel veel concurrentie, dat geldt voor de meeste van onze toch wel exclusieve merken.
Verder terug zijn we, in de begindagen, gestart met Kharma, Meridian, MBL, Devialet, Revel, Arcam en B&W. Aan de domotica- en hometheaterkant hadden en hebben we Runco, Stewart, Kaleidescape en Savant. In de loop van de jaren is dat pakket uitgebreid met Goldmund, Kroma Audio, McIntosh, Lumin, Clearaudio, E.A.T. (audio) JBL Synthesis, Trinnov, Storm Audio, Sony, Barco, ArtNovion (video) Lutron, Pakedge, Future Automation en Middle Atlantic Products (domotica).
We hebben dat steeds stapsgewijs toegevoegd, en hebben nu een erg mooi totaalaanbod. In het geval van Goldmund zijn we de exclusieve importeur voor de Benelux, inmiddels ook alweer een aantal jaar. Er was een vaste klant bij RAF (Amsterdam) en die had een Reference turntable. In onze zoektocht naar het huidige merkenpakket zijn we ook door Nederland gegaan om merken te bezoeken die we op shows niet goed gehoord hadden. Vaak komt het op shows toch net niet helemaal goed voor het voetlicht. RAF had natuurlijk een enorm pakket, maar daar zaten ook merken bij die we niet wilden doen. We gingen eigenlijk voor Martin Logan naar Multifoon in Rotterdam en daar stond een set Goldmunds. Passief met losse versterkers. We schoven aan met onze vaste tracklist en een stapeltje meegenomen cd’s, en waren eigenlijk meteen verkocht.
De volgende stap was de ISE, waar we natuurlijk ook ieder jaar te vinden zijn. In de RAI stond destijds een heel klein standje van Goldmund. Zo hebben we het eerste contact gelegd met 'Zwitserland', en zijn we bijna drie jaar bezig geweest om het merk naar hier te halen, want Multifoon deed het inmiddels niet meer. Sterker nog, het was al acht jaar niet meer leverbaar in de Benelux. We zijn drie keer in Genève geweest en de volledige delegatie is ook hier geweest. Ze hebben de overstap gemaakt naar volledig actief en als je wilt ook wireless. We wisten wel dat het om een lifestyle product gaat dat hier in deze omgeving goed past. Anders kopen mensen blind B&O. Zo zijn we met Goldmund begonnen, en dat heeft iets magisch. Onafhankelijk van de aangesloten luidspreker hoor je altijd Goldmund. Met de actieve luidsprekers heb je de Goldmund sound, maar die heb je ook met de losse versterkers. Een bepaalde klank en muzikaliteit waar wij erg voor gevallen zijn, al vanaf de eerste ervaringen.
Een beetje kleur en gemak?
Ja, precies. We willen ook helemaal geen hifi-winkel zijn met overal luidsprekers, stapels elektronica en noem maar op. We hebben niet voor niets een strenge voorselectie gemaakt. Wat er bij ons staat is gewoon voor honderd procent goed, en zo staan we daar ook achter. Afhankelijk van je smaak kies je dan ergens voor, maar je hoeft geen hele zoektocht te ondernemen. Als je de reviews erbij pakt, dan kun je eveneens zien dat wat we hier hebben erg goed is. We hebben bovendien ook te maken met klanten waarvoor het interieuraspect heel belangrijk is. Dan is het uiterlijk van apparatuur natuurlijk heel bepalend.
PUUR is ook een system integrator?
Ja, maar we doen niet tig domotica-projecten hoor. Sommige systemen zijn voor electriciens erg moeilijk. Sinds een jaar doen we uitsluitend Lutron als het gaat om licht en gordijnsturing. Dat is de marktleider. We hebben Savant voor de interfacing. Voor cinema doen we Meridian. Daarnaast is er Trinnov, natuurlijk Bowers en zijn we net begonnen met JBL Synthesis. We hebben een mooie review gekregen voor een cinema die we vorig jaar in Hoorn hebben opgeleverd. Dat is een kruising van Atmos en Auro 3D. Daarnaast ook daar Bowers & Wilkins als inbouw, Lutron en de kleine Goldmund luidsprekers in de woonkamer. Met alles wat we doen proberen we het beste te leveren dat in de markt beschikbaar is, wat ook onderdeel is geweest van onze voorselectie. | Lees ook ons Goldmund-lezersbezoek
We kunnen alles doen. Ook het netwerk. Voor de klant is er maar een enkel aanspreekpunt. Dat wordt als een stuk plezieriger ervaren dan dat je steeds met allerlei verschillende partijen om moet gaan. Sowieso, als er dan iets niet goed gaat, gaan al die partijen ook nog naar elkaar wijzen. Eén aanspreekpunt is veel beter. We hebben altijd een klik met de klanten waardoor ze ons vertrouwen. We staan met twee man klaar, en hebben ook een vaste monteur. Sammy werkte vroeger bij RAF in de buitendienst, dus die heeft de juiste ervaring voor alles wat hij tegenkomt.
Soms is dat een lang traject?
Zeker, we zijn nu met een klant bezig en het eerste contact is van twee jaar geleden. De opdracht is nog niet binnen, maar dat zal in januari worden. Er worden nog trillingtesten gedaan. Onder andere naar de buren toe. Dat is complex en levert dan enige vertraging op. Het liefst verkopen we elke dag dit soort uitgebreide sets, maar dat is in Nederland niet realistisch. Een van onze eerste klanten heeft eindelijk een groot huis gekocht en wil dan ook een grote set. Hij heeft gekozen voor Kharma. Het zijn de klanten die we al lang kennen en die altijd langskomen als er een show is. Voor ons is mond-tot-mond reclame natuurlijk heel belangrijk.
Wat is jullie strategie?
Onze projecten en cinema’s lopen goed, maar high-end heeft een lange(re) adem nodig. We leveren dit jaar weer drie bioscopen op. Met Goldmund gaat dat wat anders, want we zijn een beetje vreemde eend in de bijt. Niet echt een hifi-winkel of high-end hifi-winkel. Mensen hebben vaak het idee dat domotica geen high-end kan zijn. Je moet je naam opbouwen en dat heeft gewoon tijd nodig.
We doen daarom ook allerlei thema-shows. We hebben bijvoorbeeld ‘Night at the opera’ gedaan. We hadden hier een Stewart scherm, een enorme Barco en Goldmund in surround. Een gastvrouw in het lang en van die enorme rode theatergordijnen. De klanten kwamen dan ook in een heel andere sfeer terecht. Dat zijn een beetje de dingen die we anders doen dan anderen. Denk ook aan onze Songs of Protest-themadagen.
Je stuurt dus op beleving?
Ja, je wil toch een totaalplaatje maken, en een bijzondere ervaring neerzetten. We werken ijvoorbeeld ook met een gekleurd lichtplan en dat is door veel dealers inmiddels nagevolgd. Samen met Goldmund UK zijn wij een voorbeeld voor andere dealers, ook in Azië. Strak, clean en tot de verbeelding sprekend. Dus een heel ander concept dan in de gemiddelde hifi-winkel.
We draaien ook gewoon minder goede opnames hoor. Als het een goede plaat is of een goede uitvoering. De uitvoering gaat namelijk boven de opname. Dat kom je niet overal tegen. Afgelopen zomer deden we de ‘Songs of freedom and protest’ show. Recent was er een Ennio Morricone show. We hebben de hele zomer events gedaan, met onder andere ‘Quarantracks’, muziek die tijdens de lockdown is verzameld. En dan was er nog de show ‘Bob Marley live at The Rainbow’, met een integrale presentatie van die bijzondere opnames.
Ook live muziek?
Dat ook inderdaad. We hadden Maya meerdere keren, en werken ook met Merel samen. Naar aanleiding van Silent City (trptk), maar ook in de pop up store met de Goldmun PRANA’s. Maya was bij de officiële openingsavond. Goldmund UK promoot dat erg.
Wat is volgens jou de toekomst van high-end?
Dat is een lastige. Ik denk dat het langzaam toch wel meer verschuift naar actief. Daar is Goldmund natuurlijk al tien jaar mee bezig, dus voor ons is dat gunstig. De luidsprekers worden daar tegenwoordig door een vrouw ontworpen. Dr. Veronique Adam is hoofd van Goldmund’s R&D-afdeling. Ze ontwikkelt ook software, onder andere voor akoestische aanpassingen en de dsp-systemen in de luidsprekers. We hebben haar gehad bij de eerste X-Fi waar wij meededen. Ze gaf daar ook een lezing. Enfin, daar ligt volgens mij de toekomst van de betere hifi. Ik hoop dat er altijd een markt blijft voor betere weergave. Niet dat de jeugd dermate vernaggeld wordt dat ze dat kwijtraken.
Goedkope weggooi apparatuur?
Ja, je moet de jeugd weer opvoeden. Het is helemaal verdwenen en dat is grotendeels de schuld van Apple met de iPod en compressie. Rond het jaar 2000 was ik ook bezig met downloads. Ik was toen bezig als radio dj, maar de door mij meegebrachte plaatjes en bestanden voldeden daar echt niet aan het kwaliteitscriterium, ondanks het feit dat het een ziekenhuis omroep was. Er werd medegedeeld dat er geen mp3 werd gedraaid. Maar Spotify draait nog steeds met een lagere kwaliteit...
Wat is volgens jou de toekomst van streaming?
We hopen dat Qobuz het gevecht met Spotify kan volhouden. Deezer klinkt in vergelijking ook al heel behoorlijk. Als je het mensen laat horen, dan snappen ze het wel. Veel van onze klanten krijgen we zover dat ze overstappen op iets beters, zoals bijvoorbeeld Tidal. Maar je moet dat wel eerst ervaren.
We geven altijd aan dat je bij Qobuz ook bestanden kunt kopen. De meesten gaan dan toch voor het gemak van streaming. Maar je hoort het echt als je een server met een harddisk, een cd-speler of platenspeler aansluit. Dat klinkt beter. Je wordt tegelijkertijd ook wel blij van Qobuz. Je ontdekt natuurlijk op zo’n manier veel nieuwe muziek. Als je het dan echt wilt hebben, dan kun je het kopen. Ik hoop dat er een kentering in komt. Dat Spotify misschien het licht ziet. Dat zeggen ze al heel lang, maar dat gebeurt niet.
Ze draaien ook geen winst en de artiesten krijgen ook erg weinig
Dat gaat natuurlijk ook spelen. Je moet flink hot in de lijst staan om er iets aan over te houden. Wat wel weer leuk is, is dat er veel vinyl wordt uitgebracht. Dat klinkt fantastisch. We zijn nu executive producers op REID van Maya (trptk). Daardoor is de vinyl-release straks mogelijk en hebben we hier straks weer een leuke show.
De Set
Na het gesprek met Robert was er tijd om naar de set te luisteren. Hoewel het niet om een formeel review gaat, valt er natuurlijk toch iets over te zeggen. Er wordt altijd gezegd dat Goldmund een kenmerkend geluid heeft. Wat in ieder geval opvalt is de enigszins warme toon, de fraaie weergave van het middengebied en een zeker gemak in de weergave. De Kroma Elektra’s, samen met de Goldmund eindversterkers kunnen ook op een enorme manier uithalen. Vooral in de lagere registers. Het hele systeem speelt met een zekere flow en is easy going. Zeker in de ruime luisterruimte van PUURavd kan zo’n systeem een fraaie en grote stage presenteren.
Er is het nodige gedaan aan akoestische voorzieningen, dus een luisterervaring hier is redelijk representatief voor wat een klant dan thuis kan verwachten indien daar de opstelling en akoestische eigenschappen meehelpen. PUURavd kan uiteraard ook meedenken in akoestische oplossingen.
Het zit ergens in het DNA van audiofielen dat het onderwerp ‘verbeteren’ continue ter sprake komt. Ondergetekende kent muziekliefhebbers met systemen waar je redelijkerwijs geen opmerkingen meer over zou kunnen maken en die leven toch in een soort voortdurende onzekerheid of er wellicht nog iets te verbeteren valt aan het systeem. Als je dan vraagt wat er te verbeteren valt, blijft het meestal stil. In ieder geval kwam na de luistersessie natuurlijk de vraag naar voren hoe de uitstekende prestaties van dit systeem nog net iets verder in de richting van de holy grail zouden kunnen bewegen. Altijd leerzaam om dan met vakgenoten in discussie te gaan. Het werd in ieder geval duidelijk dat Robert en Daan nog een heel scala aan tuning trucs achter de hand hebben om de lat net even hoger te leggen. Als consument gaat u daar uiteindelijk van profiteren, want het betekent dat zo’n systeem thuis dan de maximale prestatie zal openbaren.
PUURavd
Het is duidelijk dat dit bedrijf een iets andere benadering biedt dan veel andere high-end winkels. Kwaliteit, support, lifestyle, system integration en veel events zijn keywords. Redenen te over om eens naar Oostzaan af te reizen. Je vindt PUURavd aan de Skoon 80. Meer informatie, kijk dan op de Hifind-pagina van de speciaalzaak.