Wat hebben we het als muziek- (en hifi-) liefhebbers toch goed in deze tijd. De economische crisis van enkele jaren geleden is overwonnen, muziek kan overal worden genoten dankzij moderne technieken en ook de geluidskwaliteit van veel nieuwe albums lijkt er weer op vooruit te gaan.
Je leest nu een artikel uit het Grote FWD Jaarboek 2019, verkrijgbaar als losse editie of als onderdeel van een van onze abonnementen.
‘Ohne Musik wäre das Leben ein Irrtum’. Wijze woorden van Friedrich Wilhelm Nietzsche. Maar het is zo voor veel, heel veel mensen. Muziek of toonkunst is 'de kunstzinnige schikking en combinatie van de klanken van muziekinstrumenten of de menselijke stem teneinde schoonheid van vorm dan wel uitdrukking van emotie te bereiken', zo leert Wikipedia ons. En wij mensen zijn nu eenmaal emotionele wezens. Hoe fijn is het dan dat we die emotie om kunnen zetten in genot, dankzij de vele manieren die ons in deze moderne tijden ter beschikking staan?
De techniek maakt het ons nu echt gemakkelijk. Zo lanceerde Yamaha dit jaar een betaalbare platenspeler die volledig te integreren is in een streaming multiroom systeem. Op zolder strijken met je favoriete plaat op de achtergrond, zonder een platenspeler in diezelfde ruimte te hebben staan. Ik vind het gaaf. En als we het toch over vinyl hebben; die markt groeit nog steeds. Zelfs de grootgrutters vullen de schappen af en toe al met vinyl, hoewel de echte speciaalzaak wel een betere kwaliteit en een duizendvoudige diversiteit kan bieden. Maar toch, leuke tijden.
Het grappigste daaraan is dat het niet Kanye West, Rihanna of andere grote hedendaagse artiesten zijn die de vinylverkopen nog steeds doen stijgen. Nee, Pink Floyd, The Beatles en The Rolling Stones zorgen daarvoor. En voor de echte audiofiel is er ook genoeg moois te koop, want door de vooruitgang in de techniek is het mogelijk om uiterst respectvol geremasterde of op speciale wijze aan de groeven van ‘high tech’ vinyl toevertrouwde albums nog beter te kunnen ervaren. Ik noem maar de onlangs uitgebrachte remaster van The White Album of Mobile Fidelity Sound Labs’ UltraDisc One-Step recordings, die het ultieme aan dynamiek bieden. Toegegeven, de prijzen zijn aanzienlijk en helaas kopen veel niet-liefhebbers de gelimiteerde persingen op uit puur winstbejag. Verwerpelijk. Mocht je een album treffen dat op je favorietenlijst staat, is reserveren zeker aan te bevelen.
Die Nietzsche was in ieder geval niet op zijn achterhoofd gevallen. Ik zou persoonlijk geen dag zonder muziek kunnen, laat staan willen. En voor elke emotie is er bijpassende muziek, voor elke smaak een goede artiest. Ongeacht de manier waarop je geniet, wil ik je aansporen muziek niet alleen te genieten, maar vooral ook met vrienden en kennissen te delen. Nieuwe én oude muziek. Misschien maak je iemand blij op die dag, zonder het zelf te weten.
Ik wens alle lezers een muzikaal, emotioneel positief gevuld 2019 toe!
De muziek van 2018: Releases die je niet mocht missen
Amorphis – Queen Of Time
Label: Nuclear Blast
Voor een band die al bijna drie decennia bestaat, mag het bewonderingswaardig genoemd worden dat men zich na al die tijd steeds weer weet te verfrissen. Queen Of Time zag in 2018 het levenslicht en verrast met een uitzonderlijke combinatie van melodie, spelstijlen en een bezwerend karakter. De Finnen laten op hun dertiende album nog steeds het typische Amorphis-geluid horen, maar voegen nieuwe elementen zoals koorzang, strijkers, saxofoon of folkinvloeden als het gebruik van de fluit toe. De in 2005 tot de band toegetreden toetsenist/ vocalist Tomi Joutsen is wederom verantwoordelijk voor een groot deel van de verslavend werkende sound van Amorphis, die progressieve elementen met hun traditionele geluid hebben verweven om afwisselend krachtig, bombastisch en harmonieus ten tonele te verschijnen. Queen Of Time staat zo bomvol goede tracks, dat de luisteraar na de laatste tonen van de afsluitende track meteen weer opnieuw aan het album wil beginnen. Subliem.
Behemoth – I Loved You At Your Darkest
Label: Nuclear Blast
Met hun vorige album The Satanist (2014) brak het Poolse blackened death metal-gezelschap Behemoth door tot de grote wereldpodia, en dat geheel terecht. Die succesvolle koers wordt vervolgd op het elfde langspeler van de band, die I Loved You At Your Darkest (ILYAYD) werd gedoopt. En alweer bewijzen Adam ‘Nergal’ Darski en de zijnen dat extreme metal allang niet meer tot de obscure underground behoort, want de plaat staat als een huis. Hoewel geen vrolijk huis. Nog steeds strijdlustig in hun gevecht tegen georganiseerde religie en haar onderdrukking, laat Behemoth op ILYAD horen dat hun wasdom op muzikaal gebied bereikt is. Afwisseling, fraaie gelaagde composities en zelfs de combinatie van akoestische gitaar met de genre typische blastbeats zorgen er (naast Nergals raspende vocalen, een orkest en een stemmig kinderkoor dat her en der succesvol wordt toegepast) voor dat de plaat heerlijk wegluistert en bijblijft. Net als op hun tiende langspeler vond Behemoth een prettig evenwicht tussen melodie en brute kracht, met een album dat simpelweg niet in dit jaaroverzicht mag ontbreken. Ondanks dat The Satanist niet overtroffen werd.
Camerata RCO – Bach Goldberg Variations for String Trio
Label: BarcaNova Records/ Music on Vinyl
De Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach spreken nog steeds veel musici en liefhebbers aan. De aria en alle variaties daarop werd geschreven voor klavecimbel, maar heeft in de geschiedenis al zeer veel transcripties gekend. Zo ook voor strijkers. Camerata RCO speelde de Goldberg Variations in deze variant, waarvan in 2018 een fraaie dubbel-lp werd uitgebracht. Het trio waaruit Camerata RCO bestaat, maakt op deze release op innemende wijze gebruik van het expressieve element dat schuilgaat in hun instrumenten, waarbij vooral timing precisie en eerbied voor de muziek sterk naar voren komen. Met natuurlijke klankkleuren, perfectionistisch spel en een prachtige opname is dit een van de fijnste klassieke persingen van het jaar, die vier plaatkanten beslaat. Referentiemateriaal op vinyl.
Rebecca Dale - Requiem For My Mother
Label: Decca
Een debuut om van te dromen! Rebecca Dale bracht in 2018 met Requiem For My Mother niet alleen haar eerste album uit, maar tekende meteen als eerste vrouwelijke componist bij het fameuze label Decca Classics. Haar ‘Materna Requiem’, dat het eerste deel van het album beslaat, is een ode aan haar in 2010 overleden moeder. Het tweede deel bevat haar symfonie When Music Sounds, dat eveneens voor een koor werd geschreven. Hoe persoonlijk het eerste deel ook mag zijn, de luisteraar krijgt een goed verstaanbaar album voorgeschoteld dat werkelijk prachtige vocalen, veel melodie en een heuglijke vocale voordracht van vocalisten Louise Alder en Trystan Griffiths voorgeschoteld. De ritmische uitspattingen van energie en filmische muzikale uitspattingen houden de luisteraar geboeid en de link met het werk van bijvoorbeeld John Rutter is al snel te leggen. Aangevuld met een erg goede productie en een dosis toegankelijkheid legt dit debuut de lat voor toekomstige albums erg hoog, maar vooralsnog is het genieten geblazen.
Dead Can Dance – Dionysus
Label: PIAS
Brendan Perry en Lisa Gerrard brengen anno 2018 gewoon nog een Dead Can Dance album uit. Niet gehinderd door welke verwachtingen dan ook, musiceren de twee gewoon zoals ze dat zelf willen op dit album, dat alweer zes jaar na hun comeback-album Anastasis wordt uitgebracht. En hoewel de die hard Dead Can Dance fans dit vrij korte tweeluik nooit zullen prefereren boven werken als The Serpent’s Egg of Into The Labyrinth, is Dionysus toch echt een ware DCD-plaat. Het album, dat voornamelijk aan Perry’s geest lijkt te zijn ontsproten, herbergt een meditatieve interpretatie op muziek met als onderwerp de Griekse god van wijn en vreugde. Een lofzang op oude heidense rituelen, natuurlijk voorzien van een ware encyclopedie aan antropologische elementen, is de beste omschrijving van het grotendeels muzikale, bezwerende werk. Gerrards prachtige vocalen treden minder op de voorgrond dan op voorgaande albums, terwijl haar stemgeluid wel als instrument wordt ingezet. Met een werkelijk prachtige productie en de fraaie combinatie van zowel mediterrane als oosterse invloeden mag Dionysus wat mij betreft simpelweg niet ontbreken in een jaaroverzicht of het oeuvre van Dead Can Dance, die toch gewoon doen wat ze zelf leuk vinden. En dat hebben ze verdiend.
Sara Forslund – Summer Is Like A Swallow
Label: Kaip
Een nieuw label, een tweede album. En wat voor een! Summer Is Like A Swallow is een van de meest fragiele, intieme folkalbums van 2018 geworden, die als waardige opvolger geheel naast het eveneens prachtige debuut Water Became Wild van de jonge Zweedse singer-songwriter annex producent mag staan. Op het album zet Sara opnieuw in met melancholische teksten en de voor haar kenmerkende fluisterzang, maar dan met een meer toegankelijke muzikale invulling. Die invulling is overigens nog steeds minimalistisch, maar zet met een combinatie van analoge en digitale elementen een geheel eigen karakter neer. Akoestische gitaar, piano, harp, trompet, cello en banjo worden gecombineerd met synthesizers, drones, elektrische gitaar en samples om zo de thematiek van dromen, de natuur en niet in de laatste plaats poëzie luister bij te zetten. Forslund weet de luisteraar weer tot fantaseren te verleiden, met prachtige ingetogen vocalen en dito arrangementen. Het album pakt verassend goed uit en weet met een intieme (zelfs delicate) sfeer en verfijnd toegepaste muzikale elementen te pakken.
Ghost – Prequelle
Label: Loma Vista
Het meest melodieuze en pakkende album van 2018 komt toch wel op het conto van Ghost, de veelbesproken band rondom de Zweedse artiest Tobias Forge. Met de vierde langspeler van de band (waarop de inmiddels als meesterbrein en frontman geuite Forge niet meer als incarnatie van Papa Emeritus, maar als Cardinal Copia optreedt) maakt Ghost de op het voorgaande album Meloria gedane belofte meer dan waar. Fantastische over-the-top arena rock, voorzien van een commercieel occult tintje, een enorme hoeveelheid PR en een nogal gevarieerde invulling zorgen ervoor dat de band zich inmiddels tot de top van de wereld mag rekenen. Samen met zijn ‘Nameless Ghouls’ speelt en zingt Forge de sterren van de hemel en maakt dankbaar en succesvol gebruik van alles dat de groten voor hem al met succes hebben uitgevoerd. Maar dan met behoud van een eigen sound. Prequelle is verslavend, elke track nestelt zich prettig maar stevig vast in de gehoorgangen en dankzij de hoge mate van afwisselende stijlen op het album blijft elke track uniek. Samen met de catchy refreinen (en zelfs de saxofoonsolo op een van de nummers) is de vierde langspeler van Ghost een album dat de band definitief op de grote wereldkaart heeft gezet. Terecht, want deze pleasure is allang niet guilty meer.
Gleb Kolyadin – Gleb Kolyadin
Label: Kscope
Het gelijknamige solodebuut van deze Russische pianist (bekend van Iamthemorning) vermengt klassieke elementen met progressieve klanken. Bijgestaan door een ware sterrencast (Gavin Harrison, Nick Beggs, Theo Travis, Nick Moss, Steve Hogarth en Jordan Rudess) put Kolyadin op innemende wijze uit de vele manieren waarop progressieve rock ingevuld kan worden, waarbij zijn toetsen een innemende rol spelen. De door de toetsen vertolkte riffs op het album brengen perfectie in zowel dynamiek als synergie en de toevoeging van de (overigens op het album niet zwaar vertegenwoordigde) fluit en saxofoon zorgen waar nodig voorspanning en climaxen. Af en toe wordt er flink met jazz geflirt, wat het album extra afwisseling en spanning meegeeft. Het lijvige Confluence (met Steve Hogarth die op intense wijze de muziek van gesproken tekst voorziet) is een hoogtepunt van dit album, mede dankzij de prachtige productie en de innemende opbouw van het nummer waarbij golfgeluiden een actieve rol spelen. Het album is een waar genot om te beluisteren voor liefhebbers van prog, jazzrock en zelfs moderne klassiek. Er valt niets, maar dan ook niets aan te merken op de speelstijl en de composities van de hoofdartiest, terwijl die twee aspecten flink worden verrijkt door de kundigheid van de gastartiesten.
Minco Eggersman, Theodoor Borger en Mathias Eick – UNIFONY
Label: Butler/ Music on Vinyl
Minco Eggersman, Theodoor Borger en ECM-artiest Matthias Eick verrasten in 2018 met een audiofiel album, waarop dromerige neo-klassiek en jazz samen mochten komen in een memorabele stijl. Gemixt door niemand minder dan Phil Brown, voorzien van artwork afkomstig van James Marsh en gemasterd door 11-voudig Grammy Award winnaar Bob Ludwig, mag deze Nederlandse productie al uniek genoemd worden. Maar de muziek spreekt voor zich. Niet gehinderd door muzieknoten, lieten de heren Borger, Eggersman en Eick zich leiden en vervoeren door hun eigen soundscapes en improvisatie. Weg van de gebaande paden, enkel instrumentaal en op reis naar een serene wereld van ontdekking en emotie. De tracks zijn avant-gardistisch, vol van spanning, er wordt gebruikgemaakt van een veelal gelaagde opbouw in de nummers en de trompet, de toetsen of zelfs de verfijnde percussie zorgen afwisselend voor een klankmatig geheel dat de luisteraar meeneemt op de reis die de muzikanten aflegden in de studio. De combinatie van veel analoge instrumenten met soundscapes zorgen voor een wonderlijke creatie die zowel intro- als extravert tegelijkertijd is. Audiofiel genieten, mits je er de tijd voor neemt.
Soft Machine – Hidden Details
Label: Moonjune/ Tonefloat
Het legendarische Soft Machine bracht in 2018 (50 jaar na het oprichten van de band!) Hidden Details uit. Gitarist John Etheridge, drummer John Marshall en bassist Roy Babbington (allen hoorbaar op het uit ’76 afkomstige album Softs) zijn samen met fluitist en saxofonist Theo Travis te horen op het album Hidden Details, het elfde studio album uit de Soft Machine geschiedenis. Het album herbergt een imposante mix herbergt van hedendaagse klanken en technieken die succesvol hand in hand gaan met de eigen werken uit het verleden. Zonder in de op de loer liggende valkuil van herhaling te vallen speelt het kwartet er vurig op los, wat vanaf de titeltrack annex albumopener meteen al duidelijk wordt. Flinke progressieve rock, dat verderop prachtig wordt aangevuld met een saxofoonsolo. Travis is op het hele album sowieso goed hoorbaar, want ook de fluit neemt een belangrijke rol in de composities in. Soft Machine laveert op de diverse tracks tussen soundscapes en psychedelica, aangevuld met bijvoorbeeld de overbekende baslijnen die in de vroegere periode van de band zo herkenbaar waren. Uitstapjes naar pure jazzrock, fusion en zelfs klassieke Canterbury progressieve rock vullen de soms wat minimalistische tracks aan en maken van Hidden Details een van de beter albums van 2018.
Jonathan Wilson – Rare Birds
Label: Bella Union
Vijf jaar na zijn vorige album zag in 2018 de derde plaat van Jonathan Wilson het levenslicht. Hoewel Rare Birds niet direct aansluit bij zijn vorige langspelers, is het album de moeite van het ontdekken meer dan waard. Te horen is dat Jonathan Wilson afscheid heeft genomen van de heerlijk lome West Coast sound die op de vorige twee albums te vinden was. In plaats daarvan heeft Wilson, die zich op Rare Birds liet bijstaan door Josh Tillman (Father John Misty), Lana Del Rey en New Age-artiest Laraaji, gekozen voor een diversiteit in muzikale stijlen, waarbij de voorliefde voor de jaren tachtig niet onder stoelen of banken wordt geschoven. En dat allemaal in een voor deze artiest nieuwe hybride smeltkroes van analoge en digitale geluiden. Als thema koos Wilson voor de naweeën van een niet-geslaagde liefde, zonder van Rare Birds een conceptalbum te maken. De keur aan verschillende muzikale invullingen rondom het thema verloren liefde slaagt vrij goed op het album, op misschien enkele nummers en invullingen na. Toch is de plaat meer dan geslaagd te noemen, zeker gezien het feit dat Rare Birds met elke luisterbeurt meer fraais prijs weet te geven. Een muzikale ontdekkingsreis.
Ook niet te missen in 2018:
A Perfect Circle – Eat The Elephant
Arctic Monkeys – Tranquility Base Hotel & Casino
At The Gates – To Drink From The Night Itself
John Coltrane – Both Directions At Once: The Lost Album
Dilemma – Random Acts Of Liberation
Marianne Faithfull – Negative Capability
Florence and the Machine – High As Hope
Nils Frahm – All Melody
Anja Garbarek – The Road Is Just A Surface
Immortal – Northern Chaos Gods
Hidden Land - Perspectives
Sleep – The Sciences
Kurt Vile – Bottle It In
Voivod – The Wake
Kamasi Washington – Heaven & Earth
Blader ook eens door de muziekrecensies van Eric op deze overzichtspagina.
