Een van de leukste dingen van het recensenten-vak is dat je kennis kunt maken met heel veel produkten die anders volstrekt buiten bereik blijven. Veel van die apparaten zijn gewoon goed en doen geen stof opwaaien. Andere produkten zijn beter maar hebben een slechte prijs/kwaliteitsverhouding. Een enkele keer wordt je getroffen door iets heel bijzonders. Dat gebeurde dit keer met New Audio Frontiers. Uitermate geschikt om een verhaal over systeembouw aan op te hangen, want dat is uiteindelijk waar het om gaat.

Oei, net een nieuw systeem gekocht en na het committen van de pintransaktie opeens tienduizend euro lichter. Sommige consumenten denken ruimer en parkeren vijftigduizend euro of een vijfvoud daarvan in de kassa van de hifi-boer. Je voelt je daarna een hele pief. Verheven naar een toppositie in de social circle. ‘Keeping up with the Johnsons’ is deze keer wel bijzonder geslaagd. Minzaam lees je de recensies en ingezonden brieven, waar het over dingen gaat die een wat minder diep financieel gat slaan. Jij hebt immers twee keer vijf kiloWatt achter gouden frontplaten! Desnoods blaas je het parket twintig centimeter omhoog. Grafieken aan de wand bevestigen het rotsvaste geloof in een recht evenredige relatie tussen investering en geluidskwaliteit. Ook nog alles van hetzelfde merk gekocht. ‘Dan is alles op elkaar afgestemd’ volgens de verkoper.

Helaas is de wereld minder mooi dan in bovenstaande illustratie. Iedereen die kookt gebruikt altijd dezelfde artikelen. Bloemkooltje, truffeltje, bolletjes met een Beluga-logo, kruidenrekje via een bekende grootgrutter, bij volle maan geplukte sperciebonen en krieltjes afkomstig van door de gemeente gesaneerde gronden. Het maakt echter een fundamenteel verschil of mijn persoon in de keuken met deze materie gaat worstelen, of dat Bercuse er zijn Franse sterren over laat schijnen. Als je hifi koopt en je staat vertwijfeld op de deurmat te staren naar de stapel dozen die door een snelle verkoper zijn gedropt, dan heb je wellicht een paar details over het hoofd gezien. Een echt supersysteem bestaat uit de ideale kombinatie van komponenten, uit het hebben van een niet te onbehoorlijke akoestiek en uit een verzameling perfecte opnamen op cd of vinyl. In die hele mix zit het geheim van topklasse weergave. Wie dat beheerst heeft de sleutel tot de heilige graal. Er bestaan weinig écht slechte komponenten, maar er bestaan véél slechte systemen. Als je met zelfbouwers praat over wat hun bezighoudt, dan presenteren ze in de strijd om de perfecte versterker altijd een lijst met dure onderdelen. Gouden WBT’tjes, keramische voetjes, high grade transistoren, zilver hier, goud daar en een met diamanten gezette power supply. Ik zal niet direct beweren dat het toepassen van ‘premium parts’ nooit zinvol is, maar het gaat uiteindelijk om het design. Een goed ontwerp doet direct van zich spreken, ook al soldeer je het als spinneweb op een plaatje hardboard.
De waarheid is dat de fabrikant van de beste luidspreker doorgaans niet de fabrikant is van de beste versterker. De beste kabels en cd-spelers komen ook weer van elders. Een systeem dat heel duur is, is ook niet per definitie beter dan een ‘low budget collection’. Het kàn, maar je moet keihard werken om een systeem van 100K euro op het niveau te tillen dat je zou mogen verwachten. De kunst ligt dus in het selecteren en matchen van komponenten, het kiezen van opnamemateriaal en het beheersen van de akoestiek. Wie dat kan, kan voor zowel een bijzonder laag bedrag, als voor een mega-investering systemen bouwen die de ‘pinnacle’ vertegenwoordigen van wat high-end weergave in essentie betekent.
De auditieve herkenning van zo’n supermatch is best makkelijk, maar in woorden stuit je op problemen. Het kernwoord is kommunikatie. Zo’n systeem is in staat om muziek op een verslavende en niet-vrijblijvende manier over te brengen. Je wordt gewoon het systeem in gezogen en je wilt blijven luisteren. Er is sprake van echtheid en natuurlijkheid en dat is iets anders dan een set die gewoon ‘lekker’ klinkt. Dat doet mijn autoradio namelijk al.  Een systeem dat ‘echt’ klinkt, laat snelheid, ‘clarity’ en kracht achter elk geluid horen en heeft een enorme mate van gedetailleerdheid, fijndynamiek en natuurlijkheid. Het is net alsof er geen deken over de luidsprekers hangt.