Wat komt er na 3D en 5.1/7.1 surround op het grote witte doek en de thuisbioscoop? De immersive cinema? Kijkers ondergaan daarbij de totale onderdompeling in beeld, geluid, licht, sensorische en stereoscopische sensaties. De ultieme movie-ervaring die de bioscoopfilm op geheel nieuwe hoogte brengt. Daarvoor zijn interessante technieken zoals 270 graden beeld, 4DX, surround van boven (Auro en Atmos), sfeervol licht (Lightvibes) en virtual reality per bril volop in ontwikkeling.



Net als in de gamewereld wil de bezoeker van de bioscoop steeds meer ervaren en beleven. 3D en surround sound zijn inmiddels al gemeengoed. Er is echter nog veel meer mogelijk. Stereoscopisch kijken in 270 boograden met schermen vooraan en langs de zijkanten. Surround sound dat nu ook van boven komt. De lichtsfeer die zich interactief of voorgeprogrammeerd aanpast aan de getoonde filmbeelden. Het in de bioscoopstoel ervaren van wind, schokken, vibraties, regen, mist, geuren en prikkelingen. Het kan allemaal met de nieuwe technieken van de immersive cinema.



4DX
Zoals de naam al een beetje suggereert is 4DX een aanvulling op 3D. Dit in de vorm van nieuwe real life sensorische ervaringen vanuit de (speciale) bioscoopstoel. Bij 4DX ervaart de toeschouwer schokken/trillingen, draaisensaties, vocht/regen, een gure wind, rook en temperatuurschommelingen. Relatief nieuw zijn aanvullende geur-, aanraak- (haptische) en stereoscopische sensaties. Voor de bioscoopindustrie is dit ‘stoelervaren’ nog niet echt aangeslagen. Niettemin wordt er sinds 2009 al mee geëxperimenteerd. Zoals verwacht komt deze sensatie-input uit Azië. Het is weer de Koreaanse bioscoopketen CJ CGV die het voortouw neemt. Daar zette de ontwikkelpoot CJ 4DPLEX deze immersive film met succes in de markt.
4DX is een soort woordspeling met de uitbreiding van 3D naar extra sensorische ervaringssensaties. De eerste toepassingen waren bij de films ‘Avatar’ van James Cameron en ‘Journey to the Centre of the Earth’. Vervolgens kreeg 4DX een bescheiden navolging in Zuid-Amerika en een aantal Oost-Europese landen. Ironman 3 was de eerste 4DX in Japan. Er zat nu echt een geurtje aan Tony Stark…



Voor het ondergaan van de 4DX-sensatie zijn speciaal daartoe uitgeruste bioscoopstoelen en aansturing vanuit de film naar de zaalapparatuur nodig. Op dit moment omvat de 4DX-techniek de volgende sensaties:
- Stoelbewegingen. Tilt links, rechts, voorwaarts, achterwaarts, op en neer. Ook zijn er combinaties van tilt & sway mogelijk.
- Continue bewegingen met variabele snelheden en verschillende richtingen.
- Airjets voor in het gezicht en links en rechts in de nek. Ook pneumatische effecten.
- Water, zowel sproeien, spatten als regen.
- Wind en luchtstromen. Ook koud en warm.
- Bliksem en lichtflitsen. Tevens besturing van lichteffecten of sfeerverlichting in de zaal.
- Trillingen (vibratie), lichte kietel- en prikkelende sensaties naar de voeten en benen plus de rug.
- Rook en mist.
- Geurpatronen in de zaal. Bijvoorbeeld rubber, buskruit, parfum, zeewater, parfum en koffie.
- Persoonlijke luidsprekers.
- Het idee van het echt kunnen aanraken van objecten.
In pretparken (bijvoorbeeld de Pandadrome in de Efteling) raakt 4DX al ingeburgerd. Bioscoopstoelen zijn gewoon al leverbaar. En afspeel/presentatiesoftware kan via een effect-interfacespoor deze immersive seats aansturen.