Als recensent voor het zustertijdschrift Music Emotion, houd ik mij doorgaans voornamelijk bezig met hoogwaardige 2-kanaals weergave. Vooral omdat daarmee met de nodige kennis en kunde, nog steeds enorm goede resultaten te bereiken zijn. In de nummers 6 en 10 van dit magazine in 2011, had ik de eer de complete 800 Diamond high-end luidsprekertoplijn van het Engelse Bowers & Wilkins aan de tand te mogen voelen. Een absoluut zinnenprikkelende ervaring die mij veel over de kennis en inzichten van dit trotse merk heeft geleerd. Voor deze Home Emotion bewandel ik nu eens een keer een totaal andere weg en begeef mij naar het Zuid-Hollandse Numansdorp.

Op een rustig en vriendelijk klein industrieterrein heeft hier namelijk akoestiekpartner Mutrox, ideale condities gecre‘erd om het nieuwe Bowers & Wilkins inbouwparadepaard in de vorm van de CI 800 inbouwserieluidsprekers, optimaal tot zijn recht te laten komen.
Voordat ik mij helemaal wil toeleggen op alle ins en outs van deze prestigieuze inbouwserie, wil ik eerst graag even kwijt dat ik bijzonder verheugd ben over deze buitengewoon serieuze aanpak. Voor mij is het namelijk de dagelijkse praktijk dat er helaas nog steeds door maar bar weinig muziek- en filmliefhebbers, enige aandacht aan hun akoestiek wordt besteed. De ruimte waarin uw spullen staan opgesteld, maakt doorgaans tot wel 50% van de totale geluidskwaliteit uit en dient daardoor de aandacht te krijgen die het verdient. Door hun jarenlange innige verbintenis met de professionele studio en muziekwereld, erkent Bowers & Wilkins uiteraard dit precaire samenspel en is in het Nederlandse Mutrox een ideale partner gevonden om op akoestiekgebied samen te werken. In Numansdorp is in het Mutrox bedrijfspand dan ook een werkelijk prachtig geoutilleerde home cinema ruimte gerealiseerd van referentie niveau. Niet alleen een omgeving die in dit geval ook daadwerkelijk helemaal om de CI 800 serie heen is gebouwd. Maar ook een ambiance waar het door de geraffineerde aankleding en verlichting, heerlijk toeven is.

CWM8.3
Maar voordat ik mij wil gaan laven aan mooie muziek- en filmfragmenten, eerst maar eens wat meer informatie over de gebruikte luidsprekers en de opbouw van de ruimte. De Bowers & Wilkins CI 800 serie bestaat uit drie inbouwmodellen. De reeks start bij de compacte maar wel meteen zeer hoogwaardige en volwassen presterende CCM8.5 2-weg plafondluidspreker. Naast een met koolstofvezel verstevigd 2,54 cm tweetermembraan met Nautilus buis (voor het op natuurlijke wijze gelijkmatig uitdoven van hoge frequenties aan de achterzijde van de tweeter), beschikt dit instapmodel over een 18 cm bas/midden eenheid met de voor Bowers & Wilkins zo bekende kevlarvezelconus. Deze is echter bij deze homecinema modellen nu eens niet in het bekende felle geel, maar in decent blauw uitgevoerd! De reden? Donkerblauw valt ook in het donker niet meer op en is ook door (dun) frontdoek niet doorschijnend. Bijzonder prettig is de traploos roteerbare mini baffle, waardoor de weergevers nauwkeurig op een bepaalde luisterpositie kunnen worden afgesteld voor het meest optimale stereobeeld. Het tweede model uit de reeks, de CWM8.5, is een 2-weg muur inbouwluidspreker waarin zich grotendeels dezelfde eenheden als in de plafondluidspreker bevinden. Dus ook hier weer het met koolstofvezel verstevigde tweetermembraan en dezelfde diameter (18 cm) bas/midden eenheid. Dit keer echter wel in een wat grotere maar nog steeds compact aandoende inbouwbehuizing en met extra ondersteuning in het laag van een aerodynamisch gevormde basreflexpoort.

Topmodel van de CI 800 serie en tevens het beste wat Bowers & Wilkins op inbouwluidsprekergebied maakt, is de 3-weg CWM8.3. Een relatief groot compromisloos systeem wat naast de inmiddels bekende met koolstofvezel verstevigde 2,54 cm tweeter met Nautilus buis, is voorzien van twee blauwkleurige 13 cm Kevlar eenheden voor het middengebied en twee 18 cm basluidsprekers waarvan de conus is vervaardigd van het extreem stijve, maar ook lichte Rohacell. Een materiaal waar ook de rotors van helikopters van worden gemaakt. Naast de geheel onder en boven geplaatste aerodynamisch vormgegeven basreflexpoorten, is het ingenieuze aan deze CWM8.3 dat hij in een handomdraai ook voor centertoepassingen geschikt kan worden gemaakt. Het middelste deel van de baffle is namelijk uitneembaar en kan zodoende in zowel een verticale als horizontale positie worden geplaatst. Omdat de luidsprekers van de CWM8 serie feitelijk in basis vooral bestaan uit luidsprekers die enkel op een baffle zijn geplaatst, is er voor een werkelijk vol klinkende en uitgewogen weergave, toch zoiets als een bepaald gedefinieerde behuizing of klankkast nodig. Om hieraan tegemoet te komen heeft Bowers & Wilkins per model bijpassende zogenaamde Black boxen in het assortiment. Dit zijn nauwkeurig bij ieder model passende behuizingen die expliciet voor inbouwtoepassingen zijn bedoeld. Inwendig zijn ze net als alle 'normale' van een luidsprekerkast voorziene Bowers & Wilkins modellen, voorzien van de bekende Matrix kast demping- en verstevigingsstructuur en tevens zijn ook de filtercomponenten per model in deze Black boxen aangebracht.

CI 800 Reference Cinema
Om het fijne te weten omtrent dit bijzondere project, geef ik graag het woord aan Ronald Bout. Naast medeoprichter van Mutrox, ook de geestelijk vader en ontwerper van deze referentie cinema. Ronald: "Deze bijzondere cinema is ontworpen volgens de hoogst haalbare specificaties. Dit begint al met een zeer hoge isolatiewaarde van 55 dB(A) en werd gerealiseerd door een dubbele doos in doos of massa/veer/massa constructie van zware plaatmaterialen als wandsysteem te gebruiken. Dit resulteert in een omgevingsstilte van 20 dB wanneer er geen weergave is, zelfs wanneer er in de aangrenzende ruimte ook een demo wordt gegeven. Door deze stilte zijn zeer kleine details in film en muziek goed waarneembaar. Het totale gewicht van deze losse ruimte, komt hiermee op 16 ton bij een oppervlakte van 35 m2.
De wanden en het plafond worden gedragen door een verend vloersysteem dat is berekend op maximale ontkoppeling bij een lage densiteit. Hierdoor wordt niet alleen contactgeluid uitgesloten, maar is er een unieke beleving bij film doordat laagfrequent geluid de gehele ruimte in beweging brengt. In de praktijk resulteert dit in een bijna vergelijkbare ervaring als de 'butt kickers' die vaak in cinema stoelen worden gemonteerd, maar dan op een meer natuurlijke manier en zonder dat het op sommige momenten teveel aanwezig is. De ratio's van de cinema zijn volgens de Dolby norm geconstipeerd en zorgen voor een perfecte verdeling tussen de opbouwfrequenties (eigenmode's) van de ruimte. Natuurlijk is er een laagopbouw in de ruimte welke nodig is voor filmbeleving, maar door een ingenieus bass trap systeem onder het 'podium' van de ruimte, is de galmtijd tot 35 Hz maximaal 50ms boven het peil van 500 Hz. De wanden en het plafond zorgen er verder voor dat de hogere frequenties meer worden geabsorbeerd. Door het relatief kleine formaat van de ruimte is de galmtijd bewust laag gehouden. Door deze lage galmtijd en de zeven rondom geplaatste Bowers & Wilkins CWM8.3 luidsprekers, is de ambiance in de film goed hoorbaar en de beleving optimaal.

Het akoestische ontwerp heeft veel voordelen. Kamfiltering krijgt door het gesegmenteerde absorberende plafond geen kans om voor vertroebeling en verkleuring van het geluidsbeeld te zorgen. Dit werkt ook zo met de absorberende en diffuserende elementen aan de wand. Deze zijn zo ontworpen dat kamfiltering gelimineerd wordt. Doordat er geen kamfiltering in de ruimte is, is de plaatsing van geluiden en instrumenten zeer goed te lokaliseren en wordt er niets veranderd aan de zo mooie vlakke en neutrale weergave van de CI 800 luidsprekers.

Omdat de ruimte zo stil is, is er als laatste ook gekozen voor een extreem stille beamer. Deze beamer maakt een maximaal geluid van 19 dB (A). Ook het geluid van het ventilatie en verwarming/koeling systeem is hierop ontworpen en aangepast. Door een dubbel dempersysteem boven het plafond wordt de ruimte gekoeld, verwarmd en belucht bij een maximaal geluidsdruk niveau van 17 dB(A). Dit dempersysteem is een Mutrox ontwerp en het zorgt ervoor dat geluid uit de geventileerde lucht wordt gehaald en zo overspraak naar de aangrenzende ruimtes kan worden voorkomen. Qua hardware kant bestaat deze opstelling tenslotte uit zeven verticaal gemonteerde CWM8.3 weergevers, waarbij één exemplaar horizontaal als center is geplaatst. Voor het laag worden twee top of the line DB-1 subwoofers ingezet, terwijl naast een Blu-ray speler van Marantz en de signaalkabels van AudioQuest, Class (CT-SSP 10-kanaals processor, CT-2300 2 x 300 Watt front speakers en CT-5300 5 x 300 Watt center, surround en rear speakers) voor de totale versterking zorgdraagt.