In de HiFi.nl redactiemail ontvangen we regelmatig vraagstukken, die sterk op elkaar lijken. Onderwerpen die ongetwijfeld bij veel meer mensen spelen, en zich uitstekend lenen voor een rubriek Veelgestelde Vragen - die we bij dezen dan ook in het leven willen roepen.

In deze eerste aflevering behandelen we daarom onderstaande vraag, maar doen we ook een oproep om samen met ons een complete serie te compileren, bestaande uit een reeks betrekkelijk tijdloze vragen en antwoorden die weliswaar niet onuitputtelijk zijn, maar die desalniettemin een goede basis vormen om de hifi-wereld wat beter te begrijpen. 

Beste redactie,

Ik ben in het bezit van een 2 x 135 watt (8-16 Ohm) versterker. Kan ik hier luidsprekers op aansluiten van 6 Ohm, power long 100/short 140 watt?

Ja, dat kan. Als we het weerstandverhaal (Ohm) voor het gemak even buiten beschouwing laten – we komen er verder nog even op terug -,  dan lijkt het logisch dat het door de versterker geproduceerde vermogen (in Watts) nooit hoger mag liggen dan de belastbaarheid van de luidsprekers (ook in Watts). Volgens die logica zou je met een 2 x 100 Watt versterker een luidsprekerset met een belastbaarheid van 2 x 50 Watt binnen de kortste keren aan gort draaien.

Het blijkt echter dat dat in de praktijk niet het geval is. Sterker nog: de kans op luidsprekerschade wordt er juist kleiner op naarmate de versterker méér watts onder de motorkap heeft zitten. Zelfs wanneer het vermogen van de versterker daardoor hoger uitvalt dan de – zogezegde – maximale belastbaarheid van de luidsprekers.

(klikbaar voor een nog bonter voorbeeld van deze analogie)

Luidsprekers gaan namelijk niet zozeer stuk door een te hoog versterkervermogen, maar wel door een versterker die de grenzen van zijn vermogen nadert en – min of meer - overschrijdt. Als dat gebeurt, dan zal de versterker ‘clippen’. Hierbij wordt de golfvorm van het signaal als het ware afgeplat. Als je het weergeeft op een oscilloscoop, is dat duidelijk te zien. Dat gaat gepaard met een hoop harmonische vervorming, die hoogst onaangenaam klinkt. Het is dan ook niet voor niets dat het vaak tijdens wilde feestjes is – als je genoeg alcohol naar binnen giet, valt de vervorming veel minder op - dat luidsprekers naar de haaien gaan...

Welke versterker durft dit aan?

Hoe dan ook is de kans dat een krachtige versterker -  eentje die veel watts kan uitbraken, dus – luid genoeg kan spelen zonder dat hij clipt, uiteraard groter dan dat bij een versterker met minder vermogen het geval is. Bijgevolg is de krachtige versterker veiliger dan een minder krachtig exemplaar.