In samenwerking met importeur Audiac presenteren wij u een tweetal bijzondere zgn. White Paper`s (een document met een informatieve of educatieve inhoud welke bedoeld is om de lezer op de hoogte te brengen van oplossingen voor bepaalde problemen, en/of de technische achtergronden bij het vinden van die oplossingen - red.). Het betreft de bijzondere versterkingsproducten van het Amerikaanse merk Ayre uit de X-R serie. Het is niet gebruikelijk dat we dergelijke artikelen publiceren, maar in dit geval maken we graag een uitzondering. Niet alleen omdat wij zelf de bijzondere kwaliteit van deze apparaten meermaals hebben mogen vaststellen, maar de artikelen zijn leuk en toegankelijk geschreven, en geven ook een goed inzicht in de verschillende technische principes die van belang zijn bij het ontwerpen van een versterker. Het artikel is vanuit de fabrikant geschreven in de "wij-vorm". Gedane uitspraken hoeven dus niet noodzakelijkerwijs de mening van HiFi.nl te vertegenwoordigen. Deze week deel 2.
Deel 1 kunt u hier nalezen.
De voeding is het belangrijkste basisingrediënt van elke audioschakeling. Bij een versterkerschakeling is de voeding echter aanzienlijk meer dan een spanning waarmee de diverse circuits hun werk kunnen doen. In het kort komt het erop neer dat de voedingsspanning van de versterker het uitgangssignaal vormt. Dat betekent dat u – zij het indirect – naar de kwaliteit van de voedingsspanning luistert. Het uitgangssignaal van een versterkerschakeling wordt namelijk gevormd door de door het ingangsignaal gemoduleerde voedingspanning. Anders geformuleerd: de voedingsspanning wordt door de versterkerschakeling in functie van het ingangssignaal met de uitgang verbonden.
Dit impliceert dat een voeding ruisarm, stabiel en snel moet zijn. Daarnaast is het niveau van de voedingsspanning van groot belang: er kan nooit meer spanning aan een luidspreker geleverd worden dan wat de versterkerschakeling ter beschikking staat. Het niveau van de voedingsspanning is daarmee in grote mate bepalend voor het maximale uitgangsvermogen. De versterker levert zijn energie aan een belasting die gevormd wordt door de luidsprekers. De stroom die door de versterker aan deze belasting geleverd moet worden, is afhankelijk van de weerstand van de luidsprekers. Verandering van deze weerstand betekent dus een verandering in de door de belasting vereiste stroom. Bij een lagere weerstand moet er meer stroom geleverd worden.
De stroomreserve van de voeding van een versterker is daarmee een belangrijke factor voor een gecontroleerde weergave. Een gespecificeerd uitgangsvermogen van 100 watt @ 8 ohm zegt niets over hoe een versterker zich bij wisselende belastingen gedraagt, terwijl dat gegeven wel belangrijk is. De belasting van de luidsprekers is namelijk frequentieafhankelijk en kan soms naar zeer lage waarden (onder de 4 ohm) zakken. Voor een optimale controle over de luidsprekers zou de spanning aan de uitgang van de versterker altijd gelijk moeten blijven, ongeacht de belasting. De MX-R voldoet aan deze zware eis en gedraagt zich als een nagenoeg ideale voedingsbron.
In de praktijk betekent de grote stroomreserve van de MX-R dat de versterker een optimale grip op de luidsprekers heeft. Hierdoor worden alle fundamenten van de laagste frequenties op volle snelheid en met behoud van hun complete dynamiek weergegeven, zodat ze haarscherp te volgen zijn. Om tot deze bijzondere prestaties te kunnen komen, kreeg de MX-R twee transformatoren, die elk in een eigen compartiment zijn ondergebracht. Ayre Acoustics kiest hierbij voor hoogwaardige, afgeschermde E-I kerntransformatoren in plaats van de gebruikelijke ringkerntransformatoren, die door hun grotere breedbandigheid meer vervuiling uit het lichtnet binnenlaten. De primaire wikkelingen van de E-I kerntransformatoren zijn parallel geschakeld, terwijl de secundaire wikkelingen in serie staan. De beide transformatoren gedragen zich hierdoor als één veel groter exemplaar. De secundaire wikkeling is voorzien van twee aftakkingen die onafhankelijk van elkaar gelijkgericht en gebufferd worden. Zowel de spanningsversterkende inputsectie (voltage gain, ofwel VG) als de stroomversterkende outputsectie (current gain of CG) hebben zo elk een eigen regulatiecircuit dat specifiek op de eisen van de schakeling afgestemd is. Dit zorgt voor een optimaal gestabiliseerd en schoon voedingsspanningsniveau, waarbij het functioneren van de VG-voedingsrail onafhankelijk is van het gedrag van de CG-sectie. Bovendien blijft de VG-voedingsrail altijd stabiel, ook als er aan de uitgang meer vermogen gevraagd wordt.
