Verslag: ISE 2011

Van 1 februari tot en met 3 februari vond in de RAI in Amsterdam IS Europe plaats. De beurs is ontstaan vanuit een samenwerking tussen CEDIA, InfoComm en NSCA en wordt al sinds 2005 - met in 2006 een uitstapje richting Brussel - in Amsterdam gehouden. In 2005 was HiFi.nl ook voor het eerst aanwezig op dit, toen nog nieuwe, evenement. Kleinschalig maar ambitieus was de indruk die de organisatie toentertijd op ons maakte. In 2011 blijkt hoe ambitieus: IS Europe 2011 is mega-groot en, getuige de drukte op de eerste dag, erg succesvol.

Integrated Systems Europe (ISE) is duidelijk geen consumentenbeurs maar richt zich op distributeurs, installateurs, architecten, aannemers, consultants, AV dealers, systeem integrators, ontwerpers en technici. Het aanbod van producten is geheel gebaseerd op het optimaal en met uitgekiend bedieningsgemak weergeven van beeld en geluid, waar nodig in meerdere ruimtes tegelijk, gecombineerd met integratie van computertoepassingen als internet en e-mail.


Swart-werker deelt beroemd broodje bal uit - foto: Jiri Büller

HiFi.nl nam voor u een kijkje op de beursvloer.

Bowers & Wilkins 
Op de - overigens weer prachtige -  stand van Bowers & Wilkins worden we direct opgevangen door Erwin van der Putten, directeur van Bowers & Wilkins in Nederland.

[ISE:BW]

“We hebben weer veel leuke nieuwe dingen te melden,” vertelt hij enthousiast. En troont ons mee naar een Bowers & Wilkins Zeppelin. Op het eerste oog een Zeppelin zoals we die al een paar jaar kennen. Maar bij nadere bestudering valt de zwarte achterzijde van de Zeppelin op. Deze was voorheen van gepolijst aluminium en ook de baspoorten hadden voorheen niet die voor Bowers & Wilkins kenmerkende flowport putjes. “Ook al lijkt de Zeppelin op het eerste oog identiek aan de vorige versie, onderhuids is het een compleet nieuw product! We (Bowers & Wilkins) zijn er erg trots op dat we de eerste producent zijn die Apple Airplay in een portable product hebben geïntegreerd. Daarmee kun je vanuit ieder Apple product of vanuit je iTunes bibliotheek draadloos muziek naar je Zeppelin streamen. Dat biedt echt ongekende mogelijkheden!” Zijn enthousiasme werkt aanstekelijk en ook collega Bart Nijman - die een dag eerder bij de officiele introductie van de nieuwe Zeppelin aanwezig was - sprak vol lof over de mogelijkheden van de nieuwe Zeppelin. Het mag duidelijk zijn dat we meteen een recensie-exemplaar hebben vastgelegd.

De nieuwe zeppelin is duidelijk herkenbaar aan de achterzijde - foto: Jiri Büller

Maar bij Bowers & Wilkins hadden ze meer nieuws te melden. Nieuws dat perfect aansloot bij de opzet van IS Europe. Het Engelse merk kon namelijk ook een nieuwe instaplijn Custom Install luidsprekers aan het publiek tonen.

Bowers maakt het de keuze binnen de verschillende klassen inbouwkwaliteit eenvoudig door de benaming van de CI-luidsprekers gelijke tred te laten houden met de luidsprekerlijnen in de traditionele hifi-series. De toplijn inbouwluidsprekers gaat dus door het leven als 800-serie en de instaplijn logischerwijs als 300-serie. En die 300-serie werd tijdens de ISE geïntroduceerd. De eerste indruk van de lijn is zeer positief: netjes gebouwde units van gedegen kwaliteit. Als je het prijskaartje ernaast legt wordt het allemaal nog veel indrukwekkender. De 300-serie begint namelijk al bij 110 euro voor een 6 inch inbouwluidspreker, en dat geldt als  ‘zeer betaalbaar’.

Leukste product in de nieuwe 300-serie is ongetwijfeld de subwoofer: een ogenschijnlijk simpel vormgegeven kastje. Maar wel een product waar zeer goed over is nagedacht! De gebalanceerde opbouw in de subwoofer zorgt voor minimale overdracht van trillingen naar de wand of het plafond waarin hij geplaatst wordt. En behalve wand- of plafondmontage is er nog een derde optie: inbouw in een keukenkastje. In dat geval lijkt de inbouw nog het meest op de inbouw van een koelkast, waarbij het rooster onder de koelkast in dit geval de uitstroomopening van de subwoofer is. Zeer verrassend en innovatief.

Classé CP800

Naast Bowers & Wilkins vertegenwoordigt de importeur ook nog de merken Rotel en Classé. Van dit laatste merk liet Bowers & Wilkins Nederland de CP800 zien, een Stereo voorversterker/processor. Volgens Classé haar meest uitgebreide en best klinkende voorversterker ooit. De CP800 is speciaal ontwikkeld om het optimale te halen uit digitale media afkomstig van een computer of iPod. Binnen de CP800 wordt alles gedaan om jitter tegen te gaan en ook de USB-poort is van het tegenwoordig in audiofiele kringen opgang vindende asynchrone type. 
Ook de vorig jaar door Steve Nauber aangekondigde CT-M600 in huiskamervriendelijk Delta-uiterlijk was dit jaar in het echt te bewonderen.

Flinke jongen die RSP-1580 - foto: Jiri Büller

Van Rotel konden we drie nieuwe producten bewonderen: een tweetal versterkers voor de Custom Install markt onder de naam RKB1508 (8x65Watt) en RKB1512 (12x100Watt) en een geweldig fraaie Surround Voorversterker/Processor RSP-1580 in het uiterlijk van de 15-serie. 
De RSP-1580 is het vlaggenschip uit de 15-serie en heeft een voeding die menig geïntegreerde versterker niet zou misstaan. En dat voor een apparaat dat uitsluitend voorversterkerfuncties heeft uit te voeren. Bijzonder is ook de mogelijkheid om alle videobronnen toe te kunnen wijzen aan alle videomonitoren. Handig als je naast een dedicated home theater ook nog ergens een aparte televisie hebt staan. Daarvoor beschikt de RSP-1580 over vier HDMI 1.4 ingangen én vier HDMI 1.4 uitgangen.

Om de audiokwaliteit te garanderen hebben ze bij Rotel de signaalwegen zo kort mogelijk gehouden. Voor 4000 euro gaat de RSP-1580 straks van eigenaar verwisselen.

Home Cinema Modules, Epson, PS Audio

Bioscoopstoelen, dat is wat ze verkopen bij Home Cinema Modules. Nee, niet die bekende roodfluwelen opklapexemplaren waar je bij ‘ouderwetse’ theaters op getrakteerd wordt, maar heuse lederen fauteuils met geïntegreerde voetenbankjes.

[ISE:Home_Cinema]

Volledig elektrisch verstelbaar in de optimale positie en naar wens voorzien van een koelkastje in de armleuning. Luxe fauteuils dus, in ietwat klassieke vormgeving (Roma-serie) of in een wat strakker en moderner jasje (Milano).

Tijdens ISE 2011 introduceerde deze Nederlandse fabrikant maar liefst drie nieuwe modellen: Torino, Napoli en Lounger. Dit laatste model is opvallend omdat het meer als bank dan als stoel oogt. Toch zijn de zitgedeeltes per persoon regelbaar en kun je de bank met een druk op de knop omtoveren tot een heuse Chaise Longue.
De zeer comfortabel ogende Torino kun je als 1-zitter, maar op verzoek ook als 2,3 of zelfs 4-zitter bestellen. In de armleuning zit een opbergvak verborgen. Maar het - in mijn ogen - fraaiste nieuwe model is de Napoli: strak, maar toch organische vormgegeven zal de Napoli uitstekend passen in ieder modern interieur. Ook de Napoli is in verschillende uitvoeringen leverbaar, waarbij alle zitposities individueel, en volledig electrisch, in te stellen zijn. Alle stoelen van Home Cinema Modules zijn trouwens in diverse hoogwaardige leersoorten en kleuren te bestellen.

Het schijnt zelfs dat Cristiano Ronaldo zijn huisbioscoop met fauteuils van Home Cinema Modules heeft ingericht.

Zo blijft je drankje warm...of koud - foto: Jiri Büller

Ons grootste probleem: je weer uit die heerlijke stoelen liften om de rest van de beurs te bezoeken.
Mocht je nieuwsgierig zijn geworden: Home Cinema Modules heeft onlangs een compleet nieuwe - en ik mag zeggen erg fraaie - website geïntroduceerd.

Epson

[ISE:Epson]

Bij het Japanse Epson vonden we een keur aan projectoren voor de zakelijke markt. Onze interesse ging natuurlijk uit naar het fraais dat ze voor de consument in petto hebben. 
In de eigen bioscoop konden we kijken naar de nieuwe EH-R4000 projector. Weliswaar nog in prototype, maar het beeld was er niet minder indrukwekkend om. Avatar in 2D, maar scherper dan we ooit eerder hebben mogen zien. We zouden haast zeggen: te scherp. Gelukkig is volgens Jeroen van Beem van Epson ook alle beeldbewerking uit te schakelen bij deze projector, zodat we een echt cinematografisch beeld mogen verwachten. Jeroen: “Ook ik geef voor film de voorkeur aan een beeld zoals je dat in de bioscoop ziet. En dat is met de EH-R4000 perfect mogelijk. Maar voor videobeelden zijn die beeldbewerkingsmogelijkheden wel belangrijk, je hebt dus de keuze.”

Mock-up van de Epson EH-R4000 - foto: Jiri Büller

De EH-R4000 in de Epson bioscoop is dus nog een protoype en maakt gebruik van de voor Epson nieuwe 3LCD Reflective technologie. “Een techniek die vergelijkbaar is met LCOS. Toch hebben we de diepte van de projector beperkt kunnen houden door de lamp in een L-vorm in de behuizing te plaatsen. Het contrast van deze projector is bijzonder hoog (1.000.000:1) en de projector maakt gebruik van twee irissen. Zelfs een volledige ISF kalibratie is op dit model mogelijk. De exacte verkoopprijs is nog niet bekend maar zal ergens rond de 5000 euro komen te liggen.”

PS Audio
Regelmatige lezers van HiFi.nl weten dat we op de redactie naar volle tevredenheid gebruik maken van een PS Audio Power Plant Premier. Op de stand van de Californische fabrikant zagen we echter twee zeer indrukwekkende nieuwe exemplaren: een Power Plant 10 en een Power Plant 5. De Power Plant 10 is het nieuwe topmodel en levert maar liefst 1250 Watt / 70 Ampére over de tien beschikbare uitgangen (US versie).

Privé krachtcentrale in de vorm van een PS Audio Power Plant 10 - foto: Jiri Büller

De prestaties van de Power Plant Premier zijn zelfs via een eigen webinterface te monitoren. Het kleinere broertje Power Plant 5 moet het stellen - en dat is betrekkelijk - met 1000 Watt / 50 Ampére. Ter vergelijk: de Power Plant Premier levert 800 Watt / 50 Ampére, en daarmee hebben we nooit de indruk gehad dat deze de dynamiek maar enigszins beperkt. 

RedEye, KEF, Crestron Prodigy

RedEye is ongeveer een jaar geleden op de markt verschenen met een handige mini-IR-blaster die een iPod Touch, iPad of iPhone in een handomdraai in een multifunctionele afstandsbediening omtoverde. Ook verscheen een iPod-dock die als IR-repeater dienst kon doen, en een stand-alone IR-blaster die tegenover de te bedienen installatie moet worden geplaatst om hem wederom met een iPhone, iPad of iPod Touch te kunnen bedienen. 

[ISE:Redeye]

Nu introduceert AND Benelux op de ISE 2011 de RedEye Pro, een 19-inch behuizing waar  een weelde aan bedienings- en aansluitmogelijkheden in schuil gaat. De unit zelf is ongeveer 3 centimeter hoog, en in het hooglans zwarte front bevindt zich behalve een discreet blauw oplichtend merklogo een USB-A ingang. Aan de achterkant zien we maar liefst 8 discrete IR outputs waar contactflashers op kunnen worden aangesloten. Verder zijn er twee RS-232 poorten aanwezig, nog eens twee USB-A poorten, en een USB-B poort, en tot slot een 10/100 Ethernet (RJ45) aansluiting. Verder is intern een 802.11 b/g Wi-Fi modem aanwezig.

Blauwtand, Roodoog, vraag me af waar Geelneus blijft? - foto: Jiri Büller

Alle gebruikelijke beveiligingsprotocols voor Wi-Fi worden ondersteund. Indien nodig kunnen meerdere RedEye Pro units met elkaar worden doorgeschakeld, zodat de connectivity wordt uitgebreid. Voor de bediening is zoals gezegd een iPhone (elk model kan worden gebruikt), iPod Touch of een iPad met firmware-update 3.1.3 of later noodzakelijk. De benodigde software kan gratis in de Apple App Store of via iTunes worden gedownload.

RedEye is hiermee een serieuze kandidaat voor het nieuwe marktleiderschap in IR/RF afstandsbedieningen omdat kort geleden het bekende Pronto platform ten grave is gedragen.

Kef

[ISE:Kef]

Kef importeur GP Acoustics had heel wat nieuws te melden dit jaar. Om te beginnen waren er nieuwe ronde in-ceiling luidsprekers uit de Ci-serie. Die zijn niet alleen op technisch vlak verbeterd met een totaal nieuwe achterwand uit trillingsdempend materiaal en de toepassing van een nieuwe Uni-Q unit voor een nog betere hoogweergave, maar ook de afdekroosters zijn sterk verbeterd. Niet alleen is de rand veel smaller geworden, wat er nog aantrekkelijker uitziet, maar de montage daarvan gebeurt bij de nieuwe serie door middel van magneten in de rand van de plafondunit, wat de montage een stuk eenvoudiger maakt. 

Ja Joost, hij hangt recht! - foto: Jiri Büller

In de Ci serie mag speciale aandacht uitgaan naar de Ci I60CRds luidspreker, waarbij DS staat voor Dual Stereo. In het hart van de unit is een wave-guide met een dubbele Uni-Q unit gemonteerd, zodat op plaatsen waar slechts plaats is voor één luidspreker toch van stereo weergave kan worden genoten.

Voor wie alleen met het beste genoegen neemt is er de Ci9000ACE in-wall luidspreker, een full-range driewegsysteem met dubbele woofer en Uni-Q unit die het prestatieniveau van de Reference serie evenaart. In deze luidspreker is de unieke ACE technologie toegepast; textielen zakjes die gevuld zijn met het uiterst poreuze ACE materiaal, die de door de woofers verplaatste lucht in de kast als het ware in- en uitademen, waardoor de woofer gemakkelijker beweegt en de laagweergave dieper wordt.

Al weer wat jaren op de markt, maar nog steeds indrukwekkend: MUON! - foto: Jiri Büller

Al iets langer op de markt, maar nog steeds vrij nieuw én enorm succesvol is de ultraplatte T-serie. Deze zeer fraaie, met hoogglans accenten afgewerkte luidsprekers combineren perfect met de modernste televisies, want ze zijn slechts 3,5 centimeter diep. Dat kon worden bereikt door een unieke bas-luidspreker te ontwikkelen waarbij de motor en de ophanging niet achter, maar voor de conus liggen. Hierdoor kan weliswaar geen Uni-Q unit worden gemaakt (waarbij de tweeter in het hart van de mid/laag unit is gemonteerd), maar de tweeter in de T-Serie is wel volgens de nieuwste Uni-Q technologie gebouwd, en geeft dus een fraai, natuurlijk geluid.

KEF T-series. Benieuwd hoe Mr. T daar op klinkt...of T-Rex - foto: Jiri Büller

Het grote succes van de T-Serie is volgens de Nederlandse vertegenwoordiger Joost van de Bosch te danken aan het feit dat ze niet alleen in drie versies als complete set worden verkocht, maar dat de componenten van de set ook los verkrijgbaar en onderling uitwisselbaar zijn. De uitstekende klank, de aantrekkelijke prijs (van 1299 euro tot 1799 euro voor een compleet 5.1 systeem) en het fraaie design dragen daar zeker aan bij.

Crestron Prodigy

[ISE:Crestron]

Crestron is de absolute marktleider op het gebied van bediening voor domotica en A/V. Met de nieuwe Prodigy reeks willen ze de bekende Crestron kwaliteit beschikbaar maken in een wat hippere serie producten, tegen een betaalbare prijs. De Prodigy serie bestaat onder andere uit een aantal interfaces voor Apple, een in de muur ingebouwde cradle voor de iPad, software voor de iPad, iPod Touch en iPhone, en een iPod dock interface. Hiermee is niet alleen de gehele A/V en domotica installatie in huis te bedienen, maar kan ook de op de handhelds opgeslagen content worden afgespeeld, inclusief video. De apparaten kunnen vanuit de cradle synchroniseren met iTunes voor software-updates en nieuwe downloads.

Crestron Prodigy remote - foto: Jiri Büller


Behalve de Apple interfaces zijn er nog een drietal eigen handheld afstandsbedieningen, waarbij vooral de grote PTX6 met zijn forse aanraakscherm opvalt. Daarnaast zijn er natuurlijk de bekende in-wall bedieningspanelen met uitgebreide connectiviteit.

foto: Jiri Büller

De Prodigy serie gaat echter niet alleen over bediening, maar ook over opslaan en afspelen van content. Hiervoor zijn diverse mediaservers, processors, versterkers en wireless mediacontrollers en -expanders beschikbaar. Bijzonder is dat met de PMC3XP Prodigy Link een compleet Prodigy systeem in een bestaand Crestron netwerk kan worden geïntegreerd. 

Harman International, Focal

Harman International behoort tot de grootste elektronica-concerns ter wereld, en het aantal A/V merken dat zij aan boord hebben is indrukwekkend. Daarbij zijn zowel de consumer- als pro-markt ruimschoots vertegenwoordigd, maar we zullen ons hier beperken tot de consumentenmarkt. 

[ISE:High_Performance]

De in Nederlands door Audiac vertegenwoordigde merken Mark Levinson, Revel en Lexicon varen onder de vlag van Harman International, en zij hebben allen spectaculair nieuws te melden. Revel staat bekend als een luidsprekermerk dat zeer veel research verricht naar het gedrag van luidsprekers, en het zal dan ook niet verbazen dat hun in-wall en in-ceiling luidsprekers uit de Architectural serie van zeer hoge kwaliteit zijn. 

Machtige JBL`s flankeren de Revel inbouwluidsprekers en een Mark Levinson setje - foto: Jiri Büller

Niet alleen de muzikale kwaliteiten zijn hoog, maar ook het gebruiksgemak en de montage zijn zeer uitgebalanceerd. Zo is er een gepatenteerd systeem waarmee de units snel en eenvoudig in het plafond of muur kunnen worden ‘vastgeklikt’, en worden de metalen beschermroosters door middel van magneten op hun plaats gehouden. Groot voordeel hiervan is dat de vierkante roosters zeer eenvoudig kunnen worden uitgelijnd, een werkje wat voorheen veel precisie en tijd kostte. 
Ook nieuw is de Lexicon DD-8 versterker die, het typenummer verraadt het al, over acht versterkerkanalen beschikt. Zeer bijzonder is dat de uiterst efficiënte klasse-D versterkerschakeling op een zeer kleine IC is ondergebracht, wat niet alleen veel ruimte bespaard (de kast is slechts 1 unit hoog), maar ook zo weinig warmte afgeeft dat meerdere DD-8 versterkers moeiteloos op elkaar kunnen worden gemonteerd in een 19-inch rack. 

Inbouw volgens Revel - foto: Jiri Büller

De versterker is niet alleen getuned op gebruiksvriendelijkheid, maar op dit moment zijn de ingenieurs van Lexicon bezig met de laatste klankmatige aanpassingen voor de versterker (naar verwachting) aan het eind van het tweede kwartaal van 2011 op de markt komt. Het grote voordeel van digitale versterking is dat veel klankbepalende parameters kunnen worden aangepast zonder fysiek iets aan de schakeling te veranderen, het grote nadeel van de eenvoud waarmee de klank kan worden beïnvloed is volgens Account Executive Philip Weiss dat de ontwikkelaars op een bepaald moment hun creatie moeten ‘loslaten’. Gelukkig staat Lexicon op het gebied van aangekondigde release-datums wel bekend als een betrouwbare fabrikant.

foto: Jiri Büller

Van Mark Levinson werden vervolgens nog de 512 cd-speler en de 532H eindversterker getoond, maar die dateren beide al van 2010 en gelden dus niet als echte noviteit.

Focal
Focal toonde twee noviteiten. De MDI satelliet/subwoofer set is in drie maten verkrijgbaar. Vanwege de vorm van de wandmontage (een soort vogelpoot), heet het kleinste systeem Little Bird, de iets grotere Bird, en de grootste...Superbird (ja, daar hadden wij ook Big Bird  verwacht, maar dat is een inwoner van Sesamstraat, en daarom dus een beschermde naam). De klank van de compacte Little Bird set kon ter plekke lastig beoordeeld worden, maar de indruk was, zeker gezien het bescheiden formaat, behoorlijk goed.

Focal Bird - foto: Jiri Büller

Zeer bijzonder aan dit systeem is dat de muziek die op een iPod, iPad of iPhone staat via een kleine dongle naar het setje wordt gezonden. Deze werkt volgens het nieuwe KLEER protocol, dat niet aalleen veel krachtiger (en dus stabieler) is dan Wi-Fi, maar ook nog eens zeer weinig energie verbruikt, waardoor geen grote aanslag op de batterij-capaciteit van de iPhone wordt gedaan. Waar een Wi-Fi verbinding het slechts een uur of drie uithoudt gaat de KLEER verbinding in theorie twee dagen mee, mits de telefoon in de tussentijd nergens anders voor wordt gebruikt natuurlijk.

De bijpassende subwoofer annex versterker - foto: Jiri Büller

Ook nog nieuws van het Custom Install front bij Focal. Hun zeer indrukwekkende UTOPIA CI lijn wordt nu in een matzwarte finish geleverd. Dat levert niet alleen een kostenbesparing van 15% op, maar zorgt er ook nog eens voor dat de luidsprekers vrijwel onzichtbaar zijn in een verduisterde Home-Cinema. Vooral als de units achter een geluids-transparant projectiescherm zijn geplaatst levert een hoogglans afwerking (standaard op de gewone UTOPIA-lijn) zichtbare reflecties van de projectorlamp op die het beeld verstoren. Kostbaar, maar zeer indrukwekkend.

Home-cinema Utopie - foto: Jiri Büller