Luxe Luisteren

Wanneer we de Corvette Convertible met een kippenvelopwekkend fraaie V8 roffel de oprit van highend audio specialist Rhapsody op sturen, is de toon – letterlijk en figuurlijk – gezet. De start van een avond ‘Born in the USA’ van het allerhoogste niveau. Met in de hoofdrol een geluidsinstallatie waar je twéé Corvettes van kunt kopen.

HiFi.nl is samen met lezers van businessmagazine C-sharp te gast bij de Hilversumse audio tovenaar Rhapsody om naar een wel heel uitzonderlijke installatie te luisteren. Zelfs verwende luisteraars lopen ietwat verdwaasd in dit wereldje van audiofiele perfectie rond. Met minstens één opgetrokken wenkbrauw. En daar is iets voor te zeggen. Wat moet je er als je toevallige passant immers van denken als je de connaisseur driftig in de weer ziet om niet-te-tillen zware, manhoge, peperdure (72 mille) en vooral ook futuristisch vormgegeven luidsprekerboxen in stapjes van luttele millimeters door de luisterruimte te manoeuvreren? Op zoek naar de enige exact juiste opstelling. Waarna er luidsprekerkabels met het prijskaartje van een middenklasse automobiel aan de versterker worden gekoppeld. Of liever gezegd: de versterkers. Meervoud. Eén imposante Spectral DMA360 eindtrap per kanaal, vlak achter de luidsprekers opgesteld op trillingdempende plateautjes. Zodat er zo min mogelijk op het pad tussen beide componenten verloren kan gaan. Daaromheen staan intrigerende pilaartjes in de luisterruimte die naar verluidt absorberende eigenschappen aan de dag leggen. De puntjes op de akoestische i omdat ze ongewenste reflecties wegnemen.

We zijn geheel in stijl met de Corvette Convertible naar Rhapsody Sound Masters in Hilversum afgereisd om naar een Amerikaans systeem te luisteren dat volgens geluidsmagiër Harry van Dalen de meest live beleving creëert die hij ooit heeft gehoord. Uit zijn mond een garantie voor luistergenieten, want Van Dalen is internationaal befaamd vanwege zijn soms bijna maniakaal hoogwaardige werk bij opnames en editing. Als klankregisseur en producent van Turtle Records is hij op dit moment bijvoorbeeld betrokken bij de productie van een nieuw album van de westcoast band Venice. Overigens een absolute no brainer voor iedereen die – pakweg – de Eagles, Jackson Browne en CSN&Y weet te waarderen.
Maar dat terzijde. We zijn immers bij de Sound Masters om eens lekker tomeloos te zwijmelen bij hardware van de allerhoogste plank. In dit geval met een prijskaartje van pakweg 175 mille.

Luisterkunst

Noemt u zoiets ‘top’ of ‘over the top’? Het is maar hoe u het bekijkt. Er gaan voor eenzelfde bedrag uiteindelijk ook een boel auto’s over de toonbank. En hoor je dan iemand zuinigjes mompelen dat een Opel Astra ook lekker rijdt?
En dat de eerste vijftig procent dan in een jaar is afgeschreven?
Nee toch? Nou dan! Zie het als een diepte-investering in je levensgenot. Feitelijk is het trouwens peanuts als u weet dat deze geluidsinstallatie de groten der muziekwereld op bijna angstwekkend realistische wijze in je huiskamer kan laat opdraven. Alleen even de ogen sluiten. Daarbij is vanzelfsprekend een hoofdrol weggelegd voor de grote Avalon Isis boxen, met hun exotische design, diamanten (!) tweeter en midden- en lage tonen luidsprekers uit hightech materialen als keramiek, Nomex en Kevlar.
In hoog tempo schuift Van Dalen CD’s in de lade van de Spectral SDR4000 speler (27 mille). Klassiek, U2, Jimmy Hendrix, Tony Overwater, Mary J. Blige. Volgens de mannen van Rhapsody zó oorstrelend goed dat zelfs verstokte vinylliefhebbers hun exotische draaitafels en complete LP platenverzameling er op inruilen. Niet zo raar als het klinkt, want in karakter doet het geluid van deze digitale bron inderdaad ijzingwekkend veel denken aan een superklasse draaitafel.

Luisterkunst

Hoe werkt de kunst van het serieus luisteren op dit astronomische niveau? ,,Probeer het allemaal niet te beredeneren, maar benader het alsof je in een hele goeie auto zit,” zo luidt zijn recept voor onbekommerd genieten. ,,Ook als je de ballen verstand van auto’s hebt, voel je onder het rijden meteen dat het goed is. Ook muziek gaat verder dan de hardware.”
Doen we. Het eerste dat daarna opvalt, is dat de Avalon Isis luidsprekers niet aanwezig lijken. Het geluid zweeft - zoals in een concertzaal - om je heen. Bovendien kijken de speakers samen met hun elektronische hulptroepen kennelijk dwars door de opname heen. Je moet het eigenlijk zélf horen om te geloven hoe levensecht vooral sommige live opnames in de chique villa aan de Borneolaan doorkomen. Alsof je er gewoon bij bent. Maar dan beter. Onze standaard live sfeertester – het No Nukes concert uit 1979 – hebben we in elk geval nog nooit beter gehoord. Zelfs niet in de privé luisterruimte van A. J. van den Hul. Met een béétje fantasie sta je opeens in Madison Square Garden naar het duet van Graham Nash en Jackson Browne te luisteren. Zinderend.

Machinegun

Zelfs Jimmy Hendrix’ bonkende orkaan van geluid ‘Machine Gun’ – voor de niet ingewijden doorgaans aanleiding voor een snoekduik naar de afstandsbediening - blijkt opeens gans andere koek. Alsof hij voor je staat. Genieten geblazen. Maar wel even wachten tot de buren op vakantie zijn wellicht. Het systeem blijft namelijk ook nog soepeltjes overeind bij Hendrix-achtige volumes.
,,Dit heeft helemaal niks te maken met audiofiele opnames, maar de Avalons recreëren de geweldige energie van Hendrix en dan is het opeens geen pokkenherrie meer,” meldt Van Dalen gevat. Om dat doorkijkje door de opname nog maar eens te illustreren, schuift hij U2 in de CD speler. ‘Achtung Baby’.
,,Je kunt het niet mooi vinden, maar als je goed luistert, hoor je dat er echt over alles is nagedacht. Het is als een schilderij dat laagje voor laagje is opgebouwd. Details die bij een minder systeem in de brei verloren gaan. Het blijft alleen overeind als de weergave razendsnel is, met een enorm bereik, veel macht en zonder kleuring. Wat in de opname is gestopt, komt er ook precies zo uit.”

Hors categorie

Een oordeel over de geluidskwaliteit? Moeilijk onder woorden te brengen. De luidsprekers lijken er niet te staan, muziek – alle soorten muziek - komt bijna onwerkelijk transparant door, spijkerhard als het moet, zonder dat er controle verloren gaat. En op een of andere manier lijkt er gewoon meer detaillering in te zitten dan zelfs verwende HiFi liefhebbers gewend zijn. De keten van Spectral, Audio Research, Spectral, MIT en Avalon geeft – om het een tikje zweverig te omschrijven – niet alleen elke noot haarscherp weer, maar vangt ook de ziel van de muziek. Vandaar waarschijnlijk dat vooral live concerten de haartjes op je rug overeind brengen.

Dat mag zo zijn, maar 175 mille? Mag het wellicht ook ietsjes minder zijn? Zijn collega Peter Chatellin – zelf muzikant – knikt bevestigend. ,,Natuurlijk is dit een installatie die ze in de Tour de France hors categorie zouden noemen. De buitencategorie. Van dit niveau hebben we er in het land misschien een stuk of dertig staan. Meestal geleidelijk opgebouwd trouwens, want je maakt bijna nooit mee dat iemand zegt van ‘doe dit systeem maar’. Je hebt het bij deze klanten namelijk over muzikanten en echte liefhebbers die bijvoorbeeld regelmatig naar een concert gaan. Thuis ook een installatie willen hebben die de ziel van de muziek, de emotie, kan overbrengen. Ik heb een stuk of zestig klanten in mijn hoofd die ik gewoon opbel als ik denk dat er een baanbrekend component is verschenen dat hun systeem naar een nog hoger plan kan tillen. Zoals de net gelanceerde MIT Oracle MA luidsprekerkabels die je hier hoort. Je praat over een bedrag rond de 26 mille. Zo’n prijs is weliswaar even wennen voor luidsprekerkabels, maar neem van mij aan: als ik in dit systeem een ander kabelset monteer, ga je een stap achteruit. Avalon heeft trouwens nauwe banden met MIT.”
Denk eens mee met de iets smallere beurs. Waar je kunt instappen voor een systeem dat échte muziek maakt? ,,Voor minder dan tien mille heb je zeker iets moois waar je natuurlijk ook tomeloos van kunt genieten.”

Een tussenstap kan ook. In een tweede luisterruimte van de Sound Masters ontdekken we een andere set die minder uitbundig oogt, maar de haren op je rug ook probleemloos activeert. We noteren een Spectral DMC 15 voorversterker, iets kleinere Spectral eindversterkers, Avalon Ascendant luidsprekers met MIT kabels en een Meridian CD speler.
,,Dat kost zo rond de 45 mille. Ook fenomenaal. En een dergelijk bedrag kun je nog bij elkaar sparen. In plaats van een cabrio of een exotische motorfiets. De meeste liefhebbers bouwen op zo’n basis verder en een enkeling komt dan uiteindelijk terecht bij de ultieme installatie zoals die hiernaast staat.”
Honderd vijfenzeventig duizend euro. Wordt het een dikke Audi of Mercedes? Een klein optrekje buiten de Randstad? Of reizen door de tijd van de muziekwereld? Decisions, decisions…

Het luisterbezoek aan Rhapsody Hilversum zal ook verschijnen in C-sharp magazine.

C-sharp informeert het topmanagement in Nederland over de wijze waarop zij IT kunnen inzetten als strategisch bedrijfsmiddel. Naast scherpe analyses, bevat het maandelijks verschijnend tijdschrift best practices, business cases, trendverhalen en achtergrondverhalen. Maar ook is er ruime aandacht voor de ‘prettige kant’ van het leven, met reportages over zaken als golfen, limousines en hi-fi.