D. Duijnhouwer

Net als Dick Duijnhouwer zijn er waarschijnlijk veel mensen die benieuwd zijn wat anderen vinden van de geluidskwaliteit van hun set. Het ontbreekt velen namelijk aan een referentie.

Hoe goed klinkt de set nou ten opzichte van wat haalbaar is? Waar zitten we op de schaal van nul tot honderd? Wat kan er nog verbeterd worden? Iedere audioliefhebber streeft naar een optimale geluidskwaliteit. Ook Dick Duijnhouwer doet dat. Hij wilde weten hoe HiFi.nl zijn set vond klinken en schreef zich in voor een luisterbezoek.

Dick is 49 jaar en woont in het midden van het land in een huurappartement. Vorig jaar heeft Dick zijn huis verkocht en omdat dat allemaal wat sneller ging dan verwacht besloot hij om tijdelijk maar wat te gaan huren. Het werd een appartement op de begane grond in een appartementencomplex. In een kamer die grenst aan de woonkamer is een werkplek ingericht. Daar staat zijn set opgesteld en wordt de kost verdiend met het handelen in aandelen. Dick is daytrader en leeft dus van koerswinst die hij maakt door aandelen te kopen en weer te verkopen. Wel mist hij door het alleen werken de sociale contacten met collega`s, zoals hij die had toen hij als logistiek manager bij een grote frisdrankenfabrikant werkte. Dick is weer aan het solliciteren en de kans bestaat dat hij binnenkort zijn aandelenhandel moet gaan staken.

Bij binnenkomst vielen meteen de elektrische gitaren op die in de hal waren opgesteld. Ook in de woonkamer stonden meerdere gitaren opgesteld. Ik had of te doen met een verzamelaar of met een enthousiaste bespeler van het zessnarige elektrisch versterkte instrument. Dat laatste was het geval. Dick speelt al jaren gitaar en heeft van 1980 tot 2002 in de band Squib gespeeld. Squib speelde muziek van o.a. Eric Clapton, Fleetwood Mac en Santana. Tegenwoordig speelt hij zo`n twee maal per jaar als invaller bij verschillende bandjes, puur voor de lol en nooit op bruiloften, want daar spelen vindt ie afschuwelijk. Dick houdt uiteraard erg van gitaarmuziek, en dat uit zich ook in zijn muzieksmaak. Pink Floyd, Dire Straits en Eric Clapton vallen onder zijn favoriete artiesten. Allemaal muziek waarin de gitaar veelvuldig gebruikt wordt. Maar ook jazz (Four Play) en blues (Stevie Ray Vaughan en natuurlijk Eric Clapton) vallen bij Dick in de smaak. Pink Floyd staat echter wel boven aan het lijstje. Wel zo prettig, want daar geniet ik ook erg van en dat is wel zo fijn als je samen naar muziek gaat luisteren!

In het appartement is een prachtige audio-installatie aangebracht. Als bron staat een zeer begerenswaardige Meridian G08 CD-speler in het design audiomeubel. Voor- en eindversterkers zijn van Van Den Hul, dat destijds met het Nederlandse Array ging samenwerken en kwaliteitsapparatuur ontwikkelde die rechtsreeks aan consumenten werd verkocht onder de merknaam Van den Hul. Inmiddels is de samenwerking met Array verbroken en worden de componenten weer op de markt gebracht onder de merknaam Array. De set van Dick is uit de tijd dat de samenwerking nog niet was beëindigd. De Van den Hul versterkercombinatie bestaat uit een losse voorversterker met twee mono eindversterkers en is de eerste combinatie die opvalt door het volledig ontbreken van bedieningsknoppen. Mijn eigen set heeft niet zoveel knoppen, maar deze versterkercombinatie heeft dat wel tot in het extreme doorgevoerd. Alles wordt dus bediend middels de afstandsbediening. Je zou verwachten dat er dan een superdeluxe afstandsbediening bij zou zitten, maar dat valt een beetje tegen. Een 13 in een dozijn model die wat mij betreft snel zou worden vervangen door bijvoorbeeld een Logitech Harmony, zoals ik zelf in mijn woonkamer gebruik. Gelukkig heeft Dick een prachtige afstandsbediening bij de Meridian CD-speler, maar ik had niet het idee dat die tijdens mijn verblijf op een prettige manier de Van den Hul apparatuur aanstuurde. Wellicht een kwestie van goed configureren...

Luidsprekers

Onderop in het audiomeubel is een oude draaitafel een beetje weggemoffeld. Die hoort natuurlijk bovenop het meubel, maar de voorversterker accepteert geen MC elementen op de ingang en dus kan hij zonder aanpassing niet worden gebruikt. Eerst zal er een separate MC phono voortrap bij moeten voordat kan worden genoten van het zwarte goud. Wellicht gaat dat nog wel komen, want vinyl heeft Dick genoeg staan in de berging van zijn appartement.

De luidsprekers in de woonkamer zijn van M. Acoustics, model Eclipse. Een model dat je qua design prachtig of afschuwelijk vind. Ik vond ze eigenlijk wel mooi. De luidsprekers zijn relatief groot voor de ruimte waarin ze staan, in het vorige huis kwamen ze beter tot hun recht, aldus Dick. De Eclipse is voorzien van een bijzondere hogetonen sectie van het merk ESS met Air Motion Transformer. Het bijzondere hieraan is dat de tweeter bestaat uit een gevouwen membraan met een soort vorm als een accordeon. Als het membraan beweegt, dan worden de plooien, die aan de voorzijden open zijn, nauwer, omdat de lucht er tussenuit geperst wordt. Dit terwijl de plooien ernaast, die aan de achterzijde open zijn, wijder worden. Die moeten wel wijder worden als de naastliggende plooien nauwer worden. De harmonicavorm wordt door het audiosignaal in trilling gebracht en brengt uiteindelijk lucht in beweging in de richting van de luisteraar. Onderstaand plaatje demonstreert het principe. Vaarwel ongewenste resonantie, onbedoelde kleuring en nasale bijklanken van de goede ouderwetse conusluidspreker, aldus de fabrikant.

De luidsprekers zijn verbonden met de eindversterkers middels Tannoy luidsprekerbekabeling, made by Van den Hul. Ook de interlinks zijn allemaal van Van den Hul. Veel Hollandsche waar dus in huize Duijnhouwer. Een prachtige set met hoogwaardige componenten. De stroomvoorziening wordt gerealiseerd middels een Van Den Hul Mainstream stekkerblok. Helaas is de Mainstream verbonden met een bouwmarktstekkerblok dat uiteindelijk naar een ongeaarde wandcontactdoos gaat. Niet optimaal dus.

Akoestiek

Eenieder die mij inmiddels een beetje kent weet dat ik een soort akoestiek-adept ben geworden sinds ik mijn luisterruimte akoestisch heb laten optimaliseren. Ook bij Dick gaat mijn akoestiekknobbel meteen analyseren hoe het in zijn luisterkamer is gesteld, onder het genot van een heerlijk kopje espresso. Helaas blijkt uit de analyse dat de ruimte akoestisch gezien verre van optimaal is. De ruimte is keihard. De wanden zijn hard, het plafond is hard en de vloer is voorzien van laminaat. Ook hard dus, en niet alleen hard, doordat het zwevend is gelegd is het een grote klankkast geworden. Beter zou het zijn als het lamimaat aan de vloer gelijmd was. Nog beter zou het laminaat door tapijt vervangen worden. Veel mensen willen tegenwoordig echter geen tapijt meer op de vloer en dus zou een andere oplossing kunnen worden gevonden door het plafond af te werken met een absorberend materiaal. Er is tegenwoordig genoeg mooi materiaal te koop waarmee het plafond kan worden afgewerkt en waarvan de akoestiek ook meteen beter wordt.

De luidsprekers staan vlak voor het raam van de woonkamer opgesteld. De vitrage die erachter is opgehangen is echter niet in staat om akoestisch wat te betekenen. Het is te dun en te weinig. Wat zwaardere gordijnen die `s avonds geheel zouden kunnen worden gesloten zouden de akoestiek een stuk minder hard maken. Maar ook een speciale wandbekleding zou zeker helpen om het harde van de ruimte te verminderen. Uiteraard moet dat via simulatie met speciale software worden bepaald, dat is niet iets dat je even op het gevoel kiest.

Ik neem plaats op de comfortabele tweezitter die uitkijkt op de televisie en de luidsprekers. Dick plaatst het eerste schijfje in de Meridian, een live opname van Roger Waters getiteld Flickering Flame. Nou heb ik het meestal niet zo op live opnames van spektakeloptredens, meestal klinkt het niet erg goed. En ook bij deze schijf is dat het geval. Ik weet nog niet of dat aan de opname ligt of aan de set c.q. akoestiek en dus wordt een ander werk van The Creative Genius of Pink Floyd, zoals hij zichzelf tegenwoordig enigszins onbescheiden noemt, in de CD-speler gestopt.

Helaas komt de prachtige opname van Amused To Death, mijn eigen referentieschijfje, niet goed uit de verf in deze opstelling. Het geluid is erg hard en scherp in het midden en hoog, en van een mooie samenhang tussen hoog en laag is weinig sprake. Zo klinkt dus een op zich fantastische installatie in een veel te harde ruimte. Dick is uiteraard benieuwd wat ik van het geluid vind. Ik heb goed nieuws en slecht nieuws, vertel ik hem. Het slechte nieuws is dat het niet echt lekker klinkt, het goede nieuws is dat het bijna onmogelijk aan je set kan liggen, maar dat het de akoestiek is die roet ik het eten gooit. En akoestiek kun je aanpassen en verbeteren, iets dat met apparatuur veel minder gemakkelijk is. Er is dus hoop, maar er zal wel veel moeten veranderen.

Om het geluid nog wat te verbeteren verplaatsen we de luidsprekers ruim een meter naar voren en draaien ze iets in. Hoewel de Eclipse 40 kilogram weegt lijkt het Dick weinig moeite te kosten om de op spikes geplaatste jongens op de juiste plek te zetten. Het verplaatsen van de luidsprekers heeft wel enige verbetering tot gevolg, maar kan de negatieve invloed van veel te veel reflecties zeker niet teniet doen. De luidsprekers staan op relatief grote afstand van de zijwanden, waardoor zijwandreflecties relatief gering zijn en de breedteplaatsing eigenlijk best goed is. Het is meer de algehele hardheid van de ruimte die de ingebrachte energie niet kan absorberen, waardoor er een cocktail van geluid ontstaat. Helaas een cocktail met verkeerde mengverhoudingen.

Na diverse nummers beluisterd te hebben ga ik als akoestiek-adept vanzelf adviezen geven om het luisteren naar muziek in deze ruimte aangenamer te maken. Het grote probleem van Dick is echter dat hij niet weet hoelang hij nog in zijn huurappartement blijft zitten. Je gaat de boel niet akoestisch aanpassen als je er over een half jaar misschien niet meer zit, aldus Dick. Daar is iets voor te zeggen. Hoewel, ook voor een goed gesprek is een goede akoestiek zeer prettig, want het zorgt ervoor dat je elkaar veel beter verstaat. En dat zou voor een volgende huurder zeker een pluspunt zijn, mits het op een dusdanige manier wordt aangepakt dat er geen freakshow in de ruimte ontstaat. Je moet er wel nog gewoon kunnen wonen. Dat dat zonder meer mogelijk is toont mijn eigen luisterruimte, die behoorlijk is aangepast maar waar het nauwelijks opvalt dat er ingrijpende maatregelen zijn genomen.

Napraten

Zo luisteren en praten we gezellig de avond door en voor ik het doorhad was het alweer tegen half een. We praten zo tegen het eind van de avond voornamelijk over het verbeteren van de akoestiek en wat de gevolgen daarvan zijn voor zijn muziekbeleving. Ik raad Dick aan te wachten met een voorgenomen upgrade van zijn apparatuur en de aanschaf van een dure draaitafel, zolang de akoestiek niet verbeterd is. Het zal na die upgrades namelijk wel weer anders gaan klinken, maar echt goed zal het in deze ruimte zonder aanpassingen nooit worden.

Omdat Dick redelijk dicht bij mij in de buurt woont nodig ik hem uit om bij mij te komen ervaren hoe muziek klinkt in een akoestisch correcte ruimte. En bied hem vervolgens aan om te zijner tijd zijn eigen set in mijn ruimte op te stellen, om te ervaren wat de set aan potentie in zich heeft. De eerste luisterafspraak wordt ter plekke gemaakt. Niet veel later vertrek ik naar huis en overdenk de avond. Ik vond het een leuke avond, temeer omdat mijn ideeën over een goede luisterruimte Dick erg interesseerde. Het adviseren ligt mij wel. Ik realiseer mij dat er waarschijnlijk veel mensen zijn die in een vergelijkbare situatie als die van Dick zitten. Ze hebben een prachtige set maar halen nog niet voor de helft eruit wat erin zit. Genoeg werk voor deze akoestiek-adept!

Dick heeft van het bezoek aan mijn ruimte een verslag geschreven dat hier te lezen is.